Μετάβαση στο περιεχόμενο

Καντονέζικη γλώσσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Καντονέζικη γλώσσα είναι ποικιλία των Κινεζικών που ομιλείται στην πόλη της Κουανγκτσόου (ιστορικά γνωστή ως Καντώνα) και τη γύρω περιοχή στη νοτιοανατολική Κίνα. Είναι η παραδοσιακή ποικιλία κύρους και το τυποποιημένο πρότυπο των κινεζικών Γιούε, μία από τις κύριες υποομάδες των κινεζικών.

Στην ηπειρωτική Κίνα, είναι η lingua franca της επαρχίας Κουανγκτούνγκ (είναι η κύρια γλώσσα του Δέλτα του Ποταμού Περλ) και γειτονικών περιοχών όπως την Κουανγκσί. Είναι η κυρίαρχη και επίσημη γλώσσα του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο. Τα καντονέζικα είναι επίσης ευρέως διαδεδομένα μεταξύ των Υπερπόντιων Κινεζικών στην Νοτιοανατολική Ασία (κυρίως στο Βιετνάμ και τη Μαλαισία, καθώς και στη Σιγκαπούρη και τη Καμπότζη σε μικρότερο βαθμό) και σε όλο το Δυτικό κόσμο.

Ενώ ο όρος Καντονέζικα αναφέρεται στενά στη ποικιλία κύρους, συχνά χρησιμοποιείται με την ευρύτερη έννοια για το σύνολο της υποομάδας Γιούε των Κινεζικών, συμπεριλαμβανομένων των σχετιζόμενων αλλά σε μεγάλο βαθμό αμοιβαία ακατανόητων γλωσσών και διαλέκτους, όπως τα Ταϊσανέζικα. Όταν τα καντονέζικα και οι στενά σχετιζόμενες διάλεκτοι Γιουεχάι ταξινομούνται μαζί, υπάρχουν περίπου 80 εκατομμύρια ομιλητές.[1] Τα καντονέζικα θεωρούνται ως ζωτικό και αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής ταυτότητας και των φυσικών ομιλητών σε μεγάλες περιοχές της νοτιοανατολικής Κίνας, το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο.

Αν και τα καντονέζικα μοιράζονται μερικό λεξιλόγιο με τα Μανδαρινικά, οι δύο ποικιλίες δεν είναι αμοιβαία κατανοητές εξαιτίας των τεράστιων διαφορών στην προφορά, τη γραμματική και το λεξιλόγιο. Η δομή της πρότασης, ιδίως η τοποθέτηση των ρημάτων μερικές φορές διαφέρει μεταξύ των δύο ποικιλιών. Μια αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ των καντονέζικων και της κινεζικής γλώσσας, είναι το πώς γράφεται η λέξη: "και οι δύο μπορεί να έχουν καταγραφεί αυτολεξεί, αλλά πολύ λίγοι ομιλητές είναι γνώστες του πλήρους Καντονέζικου γραπτού λεξιλογίου. Έτσι υιοθετείται μια μη-πλήρη επισημοποιημένη γραπτή μορφή, η οποία μοιάζει περισσότερο με τη γραπτή μορφή των Μανδαρινικών.[2][3] Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κατάσταση στα οποία ένα κείμενο στα καντονέζικα και τα κινέζικα μπορεί να φαίνεται παρόμοιο, αλλά προφέρεται διαφορετικά. Επιπλέον, για την απαραίτητη πλήρη χρήση των βοηθητικών λέξεων, για παράδειγμα, σε διαδικτυακές συνομιλίες και καταγραφές συλλήψεων, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τους συγκεκριμένους νεολογιστικούς χαρακτήρες για την ίδια προφορά, η οποία υπακούει στο κανόνα δημιουργία της κινεζικής γλώσσας.

Ονόματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ωστόσο, "τα καντονέζικα" μπορεί επίσης να αναφέρεται στο πρωτεύον κλάδος των καντονέζικων που περιέχει τα ίδια τα Καντονέζικα, καθώς και τα Ταϊσανεζικά και τα Γκαογιάνγκ. Η ευρύτερη χρήση, μπορεί να προσδιορίζεται ως "Γιούε" (απλοποιημένα κινεζικά: 粤, παραδοσιακά κινεζικά:粵). Σε αυτό το άρθρο, ο όρος "Καντονέζικα" χρησιμοποιείται για τα ίδια τα καντονέζικα.

Ιστορικά, οι ομιλητές ονομάζουν την ποικιλία "λαλιά της Καντώνας" ή "λαλιά του Κουανγκτσόου" (广州话, Gwóngjāu wá), αν και αυτός ο όρος χρησιμοποιείται τώρα σπάνια έξω από την ηπειρωτική Κίνα. Στο Κουανγκτόνγκ και το Κουανγκσί οι άνθρωποι επίσης την αποκαλούν "λαλιά της επαρχιακής πρωτεύουσας" (省城话, μεταγραφή Sáangsìng wá) ή "απλή λαλιά" (白话, Baahkwá)

Στο Χονγκ Κονγκ και το Μακάο, καθώς και μεταξύ των υπερπόντιων Κινεζικών κοινοτήτων, η γλώσσα αναφέρεται ως "λαλιά της Κουανγκτόνγκ" (广东话, Gwóngdūng wá) ή απλά "Κινέζικα" (中文, Jūngmán).[4][5] Στην ηπειρωτική Κίνα, ο όρος "λαλιά της Κουανγκτόνγκ" επίσης χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο μεταξύ των φυσικών και μη φυσικών ομιλητών. Με δεδομένη την ιστορία της ανάπτυξης των γλωσσών και διάλεκτων Γιούε κατά τη διάρκεια των μεταναστεύσεων της εποχής της δυναστείας των Τανγκ στην περιοχή, στις υπερπόντιες Κινεζικές κοινότητες επίσης αναφέρεται ως "λαλιά των Τανγκ" (唐话, Tòhng wá), δεδομένου ότι οι Καντονέζοι αυτοαποκαλούνται ως "άνθρωποι των Τανγκ" (唐人, Tòhng yàhn).

Λόγω της θέσης της ως διάλεκτος κύρος ανάμεσα σε όλες τις διαλέκτους του κλάδου Γιούε των κινεζικών ποικιλιών, συχνά ονομάζεται "Τυποποιημένα Καντονέζικα" (标准粤语, Bīujéun Yuhtyúh).

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κινεζικό λεξικό από τη δυναστεία των Τανγκ. Η σύγχρονη καντονέζικη προφορά διατηρεί σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα (-m -n -ng, -p -t-k) από τα Μεσαιωνικά Κινέζικα.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου των Νότιων Σονγκ, η Κουανγκτσόου έγινε το πολιτιστικό κέντρο της περιοχής.[6] Τα καντονέζικα έγιναν η ποικιλία κύρους των Κινεζικών Γιούε όταν η πόλη-λιμάνι Κουανγκτσόου στο Δέλτα του Ποταμού Περλ έγινε το μεγαλύτερο λιμάνι στην Κίνα, με εμπορικό δίκτυο που απλωνόταν μέχρι την Αραβία.[6] Τα καντονέζικα επίσης χρησιμοποιούνταν στα δημοφιλή είδη λαϊκού τραγουδιού Γιουε'όυ, Μουγιού και Νανγίν, καθώς και στη καντονεζική όπερα.[6][6] Επιπλέον, μια ξεχωριστή κλασική λογοτεχνία αναπτύχθηκε στα καντονέζικα, με κείμενα στα Μεσαιωνικά Κινέζικα να ηχούν παρόμοια με τα σύγχρονα Καντονέζικα από άλλες σημερινές Κινεζικές ποικιλίες, συμπεριλαμβανομένης της κινεζικής γλώσσας.[6]

Καθώς η Κουναγκτσόου έγινε το βασικό εμπορικό κέντρο της Κίνας για εξωτερικό εμπόριο και ανταλλαγή το 1700, τα καντονέζικα έγιναν η ποικιλία των Κινεζικών με την μεγαλύτερη αλληλεπίδραση με το Δυτικό Κόσμο.[6] Γύρω από αυτό το διάστημα και συνεχίζοντας στη δεκαετία του 1900, οι πρόγονοι του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο έφθασαν από τη Κουανγκτσόου και τις γύρω περιοχές, αφού παραχωρήθηκαν στη Βρετανία και την Πορτογαλία αντίστοιχα.[6] Μετά την Επανάσταση Σινχάι του 1912 τα καντονέζικα έγιναν σχεδόν επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας της Κίνας, αλλά έχασε με μικρή διαφορά.[7]

Στην Ηπειρωτική Κίνα, τα Τυποποιημένα Κινέζικα (με βάση τα Μανδαρινικά) έχουν προωθηθεί σε μεγάλο βαθμό ως μέσο διδασκαλίας στα σχολεία και, ως επίσημη γλώσσα, ειδικά μετά την νίκη των κομμουνιστών το 1949. Εν τω μεταξύ τα καντονέζικα παρέμειναν η επίσημη ποικιλία των Κινεζικών στα Χονγκ Κονγκ και το Μακάο, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την περίοδο της αποικιοκρατίας.[6]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Grasso, J.F. The Everything Speaking Mandarin Book. Foreign Language Study, 2009.
  2. ↑ Cantonese: a comprehensive grammar, p.5, Stephen Matthews and Virginia Yip, Routledge, 1994
  3. ↑ Cantonese as written language: the growth of a written Chinese vernacular, p. 48, Donald B. Snow, Hong Kong University Press, 2004
  4. ↑ «The Hong Kong Observatory is one of the examples of the Hong Kong Government officially adopting the name "廣東話"». Hong Kong Observatory - Audio Web Page. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2018. 
  5. ↑ «Cantonese program at Chinese University of Hong Kong, designating standard Cantonese as 廣東話» (PDF). Cuhk.edu.hk. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2018. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 [[#CITEREF|]].
  7. ↑ «Cantonese almost became the official language». South China Morning Post. 6 Οκτωβρίου 2009. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Wikipedia
Wikipedia


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Καντονέζικη_γλώσσα&oldid=10767581"