Καθεδρικός της Παμπλόνα

Καθεδρικός Ναός της Παμπλόνα
Είδος	καθεδρικός ναός της Καθολικής Εκκλησίας, μνημείο, κτήριο, diocesan museum και συγκαθεδρικός ναός
Αρχιτεκτονική	γοτθική αρχιτεκτονική και νεοκλασική αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες	42°49′11″N 1°38′27″W
Θρήσκευμα	Καθολικισμός
Θρησκευτική υπαγωγή	Roman Catholic Archdiocese of Pamplona y Tudela
Διοικητική υπαγωγή	Παμπλόνα και Ναβάρρα
Τοποθεσία	Navarreria και Pamplona city
Χώρα	Ισπανία
Έναρξη κατασκευής	1394
Προστασία	Κληρονομιά πολιτιστικού ενδιαφέροντος (από 1931), τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς και Προστατευόμενη πολιτισμική κτήση
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ο Καθεδρικός ναός της Σάντα Μαρία λα Ρεάλ είναι ο ρωμαιοκαθολικός καθεδρικός ναός της Αρχιεπισκοπής της Παμπλόνα, στην Ισπανία. Η σημερινός γοτθικός ναός του 15ου αιώνα αντικατέστησε ένα παλαιότερο ρωμανικό. Αρχαιολογικές ανασκαφές αποκάλυψαν την ύπαρξη άλλων δύο προηγούμενων ναών. Η νεοκλασική πρόσοψη σχεδιάστηκε από τον Μπεντούρα Ροδρίγεθ το 1783. Έχει ένα γοτθικό θολωτό διάδρομο του 13ου-14ου αιώνα, που δίνει πρόσβαση σε δύο άλλες δύο γοτθικές αίθουσες: το παρεκκλήσιο Barbazan και την τράπεζα. Οι Μεσαιωνικοί βασιλιάδες της Ναβάρρας στέφθηκαν και μερικοί από αυτούς επίσης θάφτηκαν εκεί. Η Ναβάρρα Κορτές (Κοινοβούλιο) συγκεντρώνονταν εκεί, ακόμη και κατά τη διάρκεια της πρώιμης νεότερης εποχής.

Ναός

Εσωτερικό του ναού

Η θέση του καθεδρικού ναού είναι στο παλαιότερο τμήμα της Ρωμαϊκής πόλης Πομπαέλο (σημερινή Παμπλόνα). Αρχαιολογικές ανασκαφές το 1994 αποκάλυψαν δρόμους και κτίρια από τον 1ο αιώνα π.Χ.. Ο παλαιότερος καθεδρικός ναός κατεδαφίστηκε το 924 κατά τη διάρκεια της εισβολής του Αμπντ αλ-Ραχμάν Γ΄, χαλίφη της Κόρδοβας. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σάντσο Γ΄ (1004-1035) ο ναός ανακατασκευάστηκε. Αυτός ο ναός κατεδαφίστηκε το 1083-1097, και ο ρωμανικός καθεδρικός ναός χτίστηκε από το 1100 έως το 1127. Κατέρρευσε το 1391, με μόνο την πρόσοψη να απομένει. Η οικοδόμηση του σημερινού γοτθικού ναού άρχισε το 1394 και διήρκεσε έως 1501. Η κάτοψη είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με περίστωο, ένα κεντρικό κλίτος και τέσσερις μικρότερους διαδρόμους, όλα καλύπτονται από σταυροθόλια με νευρώσεις. Το στυλ είναι πολύ επηρεασμένο από γαλλικά πρότυπα.

Η γλυπτική του εσωτερικού περιλαμβάνει το τάφο του Καρόλου Γ΄ της Ναβάρρας και της συζύγου του, από τον Ζεχάν Λόμε ντε Τουρνάι (Jehan Lome de Tournai) (1419), και την εικόνα της Σάντα Μαρία λα Ρεάλ, ένα ρωμανικό επάργυρο ξυλόγλυπτο. Η χορωδία με τους αναγεννησιακούς γλυπτούς χορωδιακούς πάγκους (1541), χωρίζεται από τον κυρίως ναό με ένα γοτθικό σιδερένιο κιγκλίδωμα (1517). Υπήρχε ένα αναγεννησιακό ρετάμπλ (1598), στο πρεσβυτέριο, σήμερα στην εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ στην Παμπλόνα. Στα πλευρικά παρεκκλήσια υπάρχουν δύο γοτθικά ρετάμπλ (περίπου 1500, 1507), ένα τέμπλο της Ιταλικής Αναγέννησης (16ος αιώνας), ένα όψιμης Αναγέννησης τέμπλο, (1610, χρωματισμένο το 1617), και πέντε Μπαρόκ ρετάμπλ (1642, 1683, 1685).

Θολωτός διάδρομος

Θολωτός διάδρομος.

Θολωτός διάδρομος.

Πιθανώς το πιο σημαντικό στοιχείο του καθεδρικού ναού είναι ο θολωτός διάδρομος του 13ου αιώνα. Όπως και στον ναό, το στυλ ακολούθησε την γαλλική γοτθική αρχιτεκτονική και ο γλυπτός διάκοσμος του είναι πολύ πλούσιος. Η πόρτα που δίνει πρόσβαση από το ναό δείχνει την Κοίμηση της Θεοτόκου, και στο μπινί βρίσκεται ένα γλυπτό της Παναγίας του 15ου αιώνα. Το παρεκκλήσιο Μπαρμπαθάν -που πήρε το όνομά του από τον Παμπλονέζο επίσκοπο που θάφτηκε εκεί- καλύπτεται από μια γοτθική καμάρα οκτώ πλευρών. Η λεγόμενη «Πολύτιμη Πόρτα» δίνει πρόσβαση σε κοιτώνα των αρχαίων ιερέων και εμφανίζει μια πλήρη γλυπτική ιστορία της ζωής της Θεοτόκου. Υπάρχουν αρκετές σημαντικές ταφές: του επισκόπου Miguel Sánchez de Asiáin (14ος αιώνας), του αντιβασιλέα της Ναβάρρας Κόμη της Γκαγκές (Μπαρόκ, του 18ου αιώνα) και του αντάρτη Francisco Espoz y Mina (νεοκλασικός, του 19ου αιώνα). Η τουαλέτα είναι κλειστή από ένα πλέγμα του οποίου ο σίδηρος λέγεται ότι είναι από την μάχη της Ναβάς ντε Τολόσα. Μια άλλη διακοσμημένη γοτθική πόρτα δίνει πρόσβαση στην παλιά κουζίνα και την τραπεζαρία.

Επισκοπικό Μουσείο

Τα πρώην δωμάτια των ιερέων φιλοξενούν το Επισκοπικό Μουσείο. Η κύρια αίθουσα είναι μια τράπεζα του 14ου αιώνα με σταυροθόλιο με νευρώσεις. Η παράπλευρη κουζίνα καλύπτεται από μια πυραμιδική πετρόκτιστη καμινάδα. Αυτό το μουσείο εκθέτει τεκμήρια θρησκευτικής τέχνης από τον καθεδρικό και από πολλές άλλες εκκλησίες της Ναβάρρας, πολλές από τις οποίες σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί. Ρωμανική, Γοτθική, Αναγεννησιακή και Μπαρόκ γλυπτική, Γοτθική και Μπαρόκ ζωγραφική, και χρυσοχοΐα και αργυροχοΐα από το 13ο έως το 18ο αιώνα.

Τα πιο σημαντικά έργα αργυροχοΐας είναι η γοτθική λειψανοθήκη Παναγίου Τάφου, που φτιάχτηκε στο Παρίσι του 13ου αιώνα, η λειψανοθήκη Τιμίου Σταυρού του 14ου αιώνα, και το Αναγεννησιακό πομπικό αρτοφόριο του 16ου αιώνα.

Βιβλιογραφία

• Navallas, Arturo, Jusué, Carmen (επιμ.): La catedral de Pamplona (2 τόμοι), Pamplona: Caja de Ahorros de Navarra, 1994
• Arraiza, Jesús, Catedral de Pamplona: la otra historia, Pamplona: Ediciones y Libros, 1994

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Cathedral of Pamplona στο Wikimedia Commons
• Ιστοσελίδα του Καθεδρικού της Παμπλόνα
• The Art of medieval Spain, A.D. 500-1200, εκθεσιακός κατάλογος του The Metropolitan Museum of Art Libraries (διαθέσιμος δικτυακά ως PDF), που περιέχει υλικό για τον Καθεδρικό της Παμπλόνα (no. 96)