Ιμπν Ταγκρι-Μπιρντί
| Ιμπν Ταγκρι-Μπιρντί | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | يُوسُف بن تغري بردي الأتابكي اليشبقاوي الظاهري (Αραβικά) |
| Γέννηση | 2 Φεβρουαρίου 1410 Κάιρο |
| Θάνατος | 5 Ιουνίου 1470[1] Κάιρο |
| Τόπος ταφής | Κάιρο |
| Παρατσούκλι | أبو المحاسن, جمال الدين και ابن تغري بردي |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Αραβικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αραβικά[2] Τουρκικές γλώσσες |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής ιστορικός |
| Αξιοσημείωτο έργο | d:Q12194288 al-Manhal al-Ṣāfī wālmstwfá baʻda al-Wāfī |
Ο Τζαμάλ αλ-Ντιν Γιουσούφ μπιν αλ-Αμίρ Σαΐφ αλ-Ντιν Ταγκρί-Μπιρντί (αραβ. جمال الدين يوسف بن الأمير سيف الدين تغري بردي) ή Αμπού αλ-Μαχασίν ιμπν Ταγκριμπιρντί[3] (2 Φεβρουαρίου 1411 — 5 Ιουνίου 1470 ή 813-874 από Εγίρας) ήταν Άραβας ιστορικός, που γεννήθηκε και έζησε στο Κάιρο της Αιγύπτου των Μαμελούκων. Είχε δασκάλους του τον Αλ-Αϊνί και τον Αλ-Μακρίζι, δύο από τους κορυφαίους Αιγύπτιους ιστορικούς και λόγιους της εποχής εκείνης.[4]
Το γνωστότερο έργο του Ιμπν Ταγκριμπιρντί είναι ένα πολύτομο χρονικό της Αιγύπτου και του σουλτανάτου των Μαμελούκων, με τον τίτλο al-Nujum al-zahira fi muluk Misr wa'l-Qahira. Το ύφος του είναι «χρονικογραφικό» και δίνει ακριβείς ημερομηνίες για τα περισσότερα γεγονότα. Αυτό καθιστά σαφές ότι ο Ιμπν Ταγκριμπιρντί διέθετε προνομιακή πρόσβαση στους σουλτάνους και στα αρχεία τους. Το όνομα «Ταγκρί-Μπιρντί» έχει την ίδια ρίζα με το σημερινό τουρκικό «Τανριβερντί» (Tanrıverdi) και σημαίνει «θεόσδοτος» στις τουρκικές γλώσσες.
Πέντε είναι τα σημαντικά έργα του Αμπού αλ-Μαχασίν ιμπν Ταγκριμπιρντί, τα εξής:
- النجوم الزاهرة في ملوك مصر والقاهرة (Al-Nujūm al-Zāhirah fī Mulūk Miṣr wa-al-Qāhirah), το προαναφερθέν χρονικό της περιόδου από την μουσουλμανική κατάκτηση της Αιγύπτου το 641 μέχρι το 1468.[5][6] Τον 20ό αιώνα εκδόθηκε με επιμέλεια του Γουίλιαμ Πόπερ σε 12 τόμους (εκδ. Dār al-Kutub al-Miṣrīyah, Κάιρο 1929-1956) και μέρος του υπό τον τίτλο History of Egypt 1382-1469 σε μετάφραση του Πόπερ στο Μπέρκλεϋ το 1954-1963. Η πιο πρόσφατη έκδοση είναι το Miṣr al-Jadīdah, al-Qāhirah, al-Maktab al-ʻArabī lil-Maʻārif (στην αραβική), από το 2017.
- المنهل الصافي والمستوفي بعد الوافي (Al-Manhal al-ṣāfī wa-al-mustawfá baʻda al-wāfī), ένα λεπτομερές βιογραφικό λεξικό σε 13 τόμους, με περίπου 3.000 λήμματα αναφερόμενα στους βίους σουλτάνων[7] πριγκίπων («αμιράδων»), λογίων, επιστημόνων («ουλεμάδων»), αξιωματούχων και ψυχαγωγών από τη Δυναστεία Μπαχρί και μεταγενέστερα.[8]
- حوادث الدهور في مدى الأيام والشهور (Ḥawādith al-duhūr fī madá al-ayyām wa-al-shuhūr), μια αιγυπτιακή ιστορία των ετών 1250-1517, που αποτελεί συνέχεια του έργου του Αλ-Μακρίζι Suluk li-ma'rifat duwwal al-muluk.[9]
- البحر الزاخر في تاريخ العالم وأخبار الأوائل والأواخر (Al-Baḥr al-zākhir fī tārīkh al-ʻālam wa-akhbār al-awāʼil wa-al-awākhir), μια παγκόσμια ιστορία από της δημιουργίας του Αδάμ. Χειρόγραφο αυτού του έργου βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας (No. 1551).
- مورد اللطافة في من وليه السلطنة والخلافة (Mawrid al-laṭāfah fī man waliya al-salṭanah wa-al-khilāfah), βιογραφίες των σουλτάνων και των χαλίφηδων.[10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13012884b. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb13012884b. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Για πληρέστερο κατάλογο των παραλλαγών της αποδόσεως του ονόματός του, δείτε στο ISNI εδώ.
- ↑ Massoud, Sami (24 Απριλίου 2007). The Chronicles and Annalistic Sources of the Early Mamluk Circassian Period. BRILL. ISBN 9789047419792.
- ↑ «Ibn Taghribirdi Abu Al Mahasin Yusuf 1411 1470 Ce - AbeBooks». www.abebooks.com (στα Αραβικά). Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ «Al-Nujūm al-Zāhirah fī Mulūk Miṣr wa-al-Qāhirah». www.archive.org (στα Αραβικά). Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2019.
- ↑ Young, M.J.L. (16 Μαΐου 1990). Religion, Learning and Science in the Abbasid Period. Cambridge University Press. ISBN 9780521327633.
- ↑ Ibn Taghrībirdī (1984). al-Manhal al-ṣāfī wa-al-mustawfá baʻda al-wāfī (στα Αραβικά). Κάιρο: al-Hayʼah al-Miṣrīyah al-ʻĀmmah lil-Kitāb – μέσω www.archive.org.
- ↑ Ibn Taghrībirdī (1990). Ḥawādith al-duhūr fī madá al-ayyām wa-al-shuhūr (στα Αραβικά). Βηρυτός: Ālam al-Kutub. σελ. 613 – μέσω www.archive.org.
- ↑ Taghrībirdī (Ibn), Abū al-Maḥāsin, Yūsuf (1997). Mawrid al-laṭāfah fī man waliya al-salṭanah wa-al-khilāfah. al-Qāhirah: Maṭbaʻat Dār al-Kutub al-Miṣrīyah.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το λήμμα «Αμπού αλ-Μαχασίν Ιμπν Ταρχρί Μπιρντί» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 5, σελ. 152
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σύντομη σύνοψη του al-Nujum al-zahira fi muluk Misr wa'l-Qahira (στην αραβική γλώσσα)
- Μερικές ενότητες του al-Nujum al-zahira fi muluk Misr wa'l-Qahira (στην αραβική)
+«Ντενί Ντιντερό» +«Πιερ Λαρούς»