Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ζοχός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Ζοχός ή Ζοχιά
Ζοχοί
Ζοχοί
Συστηματική ταξινόμηση
Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Αστερώδη (Asterales)
Οικογένεια: Σύνθετα (Asteraceae)
Γένος: Σόγχος (Sonchus)
Είδος: Σ. ο λαχανώδης (S. oleraceus)
Διώνυμο
Σόγχος ο λαχανώδης
(Sonchus oleraceus)

L.

Ο ζοχός ή ζοχιά (λέγεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και τζοχός, ντζοχός ή σφογκός και στη Κύπρο γαλατούνα[1]) είναι φυτό μονοετές, διετές ή πολυετές και έχει όρθιο βλαστό και χυμό σαν γάλα. Η επιστημονική του ονομασία είναι Sonchus oleraceus (Σόγχος ο λαχανώδης). Τα φύλλα του είναι απλά και πτερωτά και η βάση τους περιβάλλει το βλαστό. Έχει μικρά και κίτρινα άνθη, συγκεντρωμένα σε κεφάλια που περιβάλλονται από επιμήκη βράκτια. Το γνωστότερο είδος είναι ο Σόγχος ο λαχανώδης ο οποίος έχει πτερόλοβα και οδοντωτά φύλλα. Το ύψος του φθάνει το 1 μ.

Είναι φυτό γνωστό από τα αρχαία χρόνια, με το όνομα σόγχος (σόγχος του Θεόφραστου). Αναγνωρίστηκε κυρίως η φαρμακευτική του αξία. Οι ιθαγενείς της Χιλής Μαπούτσε χρησιμοποιούσαν το ζοχό ως αντιπυρετικό και αιμοκαθαρτικό.[2] Περιέχει βιταμίνη C και βιταμίνη Κ.[3]

Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά πέντε είδη και συλλέγονται όταν είναι τρυφερά. Ο καρπός του λέγεται ζοχί, ζωχί, ζώχι - πληθυντικός ζοχιά ή ζώχια, είναι εδώδιμος (για τον άνθρωπο και, όταν ξεραθεί, για τα πτηνά ) και πολύ θρεπτικός. Τα ζοχιά μαγειρεύονται συνήθως μαζί με άλλα άγρια χόρτα.

Ο αγριοζοχός (Urospermum picroides) ανήκει στην ίδια οικογένεια με το ζοχό. Θεωρείται γενικά ζιζάνιο , γιατί παρεμποδίζει τις καλλιέργειες, ενώ ο ετήσιος κύκλος ζωής του βοηθά στη γρήγορη εξάπλωσή του. Η γεύση του είναι πικρή, απαλύνεται όμως με τη χρήση λεμονιού. Ο αγριοζοχός μπαίνει σε σαλάτες μαζί με άλλα χόρτα ή σε χορτόπιτες.

  1. «Η γαλατούνα». Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2019. 
  2. P.J. Houghton, J. Manby (Μάρτιος 1984). «Medicinal plants of the Mapuche». Journal of Ethnopharmacology 13 (1): 101. http://dx.doi.org/10.1016/0378-8741(85)90063-7. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2012. 
  3. Τζούλη Αποστολάτου Xόρτα, όπως ψάρια! Αρχειοθετήθηκε 2010-09-09 στο Wayback Machine. Vita.gr. 11-11-2006. Ανακτήθηκε 1 Απριλίου 2012

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]