Ερμάνο Βολφ-Φεράρι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ερμάνο Βολφ-Φεράρι
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ermanno Wolf-Ferrari (Ιταλικά)
Γέννηση12  Ιανουαρίου 1876[1][2][3]
Βενετία[4]
Θάνατος21  Ιανουαρίου 1948[1][2][3]
Βενετία[4]
Τόπος ταφήςκοιμητήριο του Σαν Μικέλε
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία (1946–1948)
Γερμανία
Βασίλειο της Ιταλίας (1876–1946)
ΣπουδέςConservatorio di Musica Benedetto Marcello di Venezia
Ιδιότητασυνθέτης, μουσικολόγος, καθηγητής και διευθυντής[4]
ΣύζυγοςGuglielmina Funk Wolf-Ferrari
ΤέκναFederico Wolf-Ferrari
ΓονείςAugust Wolf και Emilia Ferrari
ΑδέλφιαTeodoro Wolf Ferrari
Είδος τέχνηςόπερα
Σημαντικά έργαIl campiello και Il segreto di Susanna
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ερμάνο Βόλφ-Φεράρι (Ermanno Wolf-Ferrari, Βενετία 12 Ιανουαρίου 1876 – Βενετία 21 Ιανουαρίου 1948) ήταν Ιταλός συνθέτης και μουσικοπαιδαγωγός γνωστός, κυρίως, για τις όπερές του.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βολφ-Φεράρι γεννήθηκε στη Βενετία, το 1876, από πατέρα γερμανικής καταγωγής και ιταλίδα μητέρα, το επώνυμο της οποίας θα προσθέσει, αργότερα (1895), στο δικό του. Αν και σπούδασε πιάνο από νεαρή ηλικία, η μουσική δεν ήταν το πρωταρχικό πάθος της νεανικής του ζωής. Ως έφηβος, ο Βολφ-Φεράρι θέλησε να γίνει ζωγράφος, όπως ήταν ο πατέρας του. Μελέτησε εντατικά στη Βενετία και τη Ρώμη και ταξίδεψε στο εξωτερικό για σπουδές στο Μόναχο. Εκεί, τελικά, αποφάσισε να επικεντρωθεί στη μουσική, παίρνοντας μαθήματα από τον Γ. Ράινμπεργκερ (Josef Rheinberger). Γράφηκε στο Ωδείο του Μονάχου και άρχισε να παίρνει μαθήματα αντίστιξης και σύνθεσης. Έγραψε τα πρώτα του έργα στη δεκαετία του 1890.

Σε ηλικία 19 ετών, εγκατέλειψε το ωδείο και ταξίδεψε στη Βενετία. Εκεί εργάστηκε ως διευθυντής χορωδίας, νυμφεύτηκε, απέκτησε έναν γιο, τον Φεντερίκο και συναντήθηκε με τους Μπόιτο και Βέρντι. Το 1900, μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες, έδωσε την πρώτη παράσταση μιας από τις όπερές του, της Cenerentola, με βάση την ιστορία της Σταχτοπούτας. Η όπερα απέτυχε στην Ιταλία, και ο ταπεινωμένος νέος συνθέτης επέστρεψε στο Μόναχο, όπου το γερμανικό ακροατήριο θα αποδειχτεί πιο ευνοϊκό για το συγκεκριμένο έργο. Μάλιστα, η αναθεωρημένη έκδοση της Cenerentola έκανε μεγάλη εντύπωση στη Βρέμη το 1902, ενώ η καντάτα La vita nuova έφερε στον νεαρό συνθέτη διεθνή φήμη. Τότε, ο Βολφ-Φεράρι άρχισε να «μεταμορφώνει» τις σκληρές και πνευματώδεις φάρσες του βενετσιάνου θεατρικού συγγραφέα Κάρλο Γκολντόνι, σε κωμικές όπερες. Τα έργα που προέκυψαν ήσαν μουσικά εκλεκτικά, μελωδικά και, πολλές φορές, πραγματικά ξεκαρδιστικά. Κάθε μία από τις όπερές του γινόταν διεθνής επιτυχία. Στην πραγματικότητα, μέχρι την εκδήλωση του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι όπερες του Βολφ-Φεράρι ήσαν από τις πιο πολυπαρουσιασμένες, παγκοσμίως. Το 1902 έγινε καθηγητής σύνθεσης και διευθυντής του Ωδείου «Liceo Benedetto Marcello», της Βενετίας, θέση που διατήρησε μέχρι το 1909. [5] Το 1911 ο συνθέτης δοκίμασε τις δυνάμεις του σε ένα βεριστικό έργο, το I gioielli della Madonna. Μια ιστορία πάθους, ιεροσυλίας και τρέλας, που έγινε μεγάλη επιτυχία στην Ιταλία (Φλωρεντία), αλλά και στο εξωτερικό (ΗΠΑ).

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ωστόσο, ήταν ένας εφιάλτης για τον Βολφ-Φεράρι. Ο συνθέτης, που είχε μοιράσει το χρόνο του μεταξύ Μονάχου και Βενετίας, βρήκε ξαφνικά τις δύο χώρες να πολεμούν μεταξύ τους. Έτσι, μετά το ξέσπασμα του πολέμου, εγκαταστάθηκε στη Ζυρίχη και συνέθετε πολύ λιγότερο, αν και έγραψε ακόμη μια κωμωδία το, Gli amanti sposi (1916). Μια νέα, μελαγχολική φλέβα εμφανίστηκε στο μεταπολεμικό έργο του. Οι όπερές του έγιναν πιο «σκοτεινές» και συναισθηματικά περίπλοκες. Γενικά, πάντως, δεν συνέθετε με τους ρυθμούς των περασμένων χρόνων, αν και έγραψε τα έργα Das Himmelskleid (1925) και Sly (1927), το τελευταίο βασισμένο στο έργο του Σαίξπηρ Το Ημέρωμα της Στρίγγλας. Το 1939 έγινε καθηγητής σύνθεσης στο περίφημο Mozarteum του Σάλτσμπουργκ. [6] Το 1946 πήγε ξανά στη Ζυρίχη πριν επιστρέψει στην πατρίδα του, Βενετία. Πέθανε στη γενέτειρά του, στο Palazzo Malipiero, και ενταφιάστηκε στο Ενετικό νεκροταφείο της νησίδας Σαν Μικέλε.

Μουσική και μουσικολογικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ερμάνο-Βολφ Φεράρι σε φωτογραφία του 1906, περίπου

Ο Βολφ-Φεράρι συνέθεσε, κατά βάσιν, όπερες, αλλά παράλληλα έγραψε για διάφορα όργανα, κυρίως στην αρχή και στο τέλος της καριέρας του. Πάντως, μόνο το κονσέρτο του για βιολί εκτελείται με κάποια συχνότητα. Επίσης, συνέθεσε διάφορα κομμάτια μουσικής δωματίου, μεταξύ άλλων. Υπήρξε από τους πρώτους «αντι-ρομαντικούς» Ιταλούς συνθέτες που εμπνεύστηκαν από τον Γκολντόνι και την Κομέντια ντελ άρτε, γι’ αυτό και θεωρείται πρόδρομος του Μαλιπιέρο και της νεότερης Ιταλικής σχολής. [7]

Γενικά, τα έργα του δεν παρουσιάζονται συχνά (με εξαίρεση μερικές από τις εισαγωγές του και το ιντερμέτζο της όπερας I gioielli della Madonna), παρόλο που θεωρείται, ίσως, ο καλύτερος χειριστής της ιταλικής κωμικής όπερας της εποχής του. Το στυλ του είναι ζωηρό, κομψό, γεμάτο ευγένεια και χιούμορ. [8] Τα έργα του, συχνά, θυμίζουν την όπερα buffa του 18ου αιώνα αν και έγραψε, επίσης, πιο φιλόδοξες συνθέσεις με τον τρόπο του Πιέτρο Μασκάνι, οι οποίες όμως θεωρούνται λιγότερο καλές.

Κυριότερα έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπερες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Σταχτοπούτα (πρεμιέρα Βενετία, 1900)
  • Οι Φιλοπερίεργες Γυναίκες (Μόναχο, 1903)
  • Οι Τέσσερις Αγροίκοι (Μόναχο, 1906)
  • Το Μυστικό της Σουζάνα (Μόναχο, 1909)
  • Τα Κοσμήματα της Παναγίας (Βερολίνο, 1911)
  • Ο Θεράπων Έρως (Δρέσδη, 1913)
  • Οι Σύζυγοι Εραστές (Βενετία, 1925)
  • Το Ένδυμα του Ουρανού (Μόναχο, 1927)
  • Πανούργος' (Μιλάνο, 1927)
  • Η Καπάτσα Χήρα (Ρώμη, 1931)
  • Η Μικρή Πλατεία (Μιλάνο, 1936)
  • Οι Θεοί στις Θήβες (Ανόβερο, 1943)

Ορχήστρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Σερενάτα για έγχορδα σε Μι♭ Μείζονα, (1893)
  • Βενετσιάνικη σουίτα, Op. 18 (1936)
  • Τρίπτυχον, σε Μι Μείζονα Op. 19 (1936)
  • Ντιβερτιμέντο σε Ρε Μείζονα, Op. 20 (1937)
  • Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα σε Ρε Μείζονα, Op. 26 (1943)
  • Εκκλησίες της Βενετίας (1948)

Μουσική δωματίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Κουιντέτο εγχόρδων (1894)
  • Τρίο εγχόρδων σε Σι Ελάσσονα, WoO. (1894)
  • Σεξτέτο εγχόρδων σε Ντο Ελάσσονα (1894/95)
  • Σονάτα για βιολί και πιάνο, αρ. 1 σε Σολ Ελάσσονα, Op. 1 (1895)
  • Πιάνο Τρίο αρ. 1 σε Ρε Μείζονα, Op.5 (1898)
  • Πιάνο Τρίο αρ. 2 σε Φα♯ Μείζονα, Op.7 (1900)
  • Κουιντέτο με πιάνο σε Ρε♭Μείζονα, Op. 6 (1901)
  • Συμφωνία δωματίου, Op. 8 (1901)
  • Σονάτα για βιολί και πιάνο, αρ. 2 σε Λα Ελάσσονα, Op. 10 (1901)
  • Ειδύλλιο-κοντσερτίνο σε Λα Μείζονα για όμποε και μικρή ορχήστρα, Op. 15 (1932)
  • Σουίτα-κοντσερτίνο σε Φα Μείζονα, για φαγκότο και μικρή ορχήστρα, Op. 16 (1933)
  • Κουαρτέτο εγχόρδων σε Μι Ελάσσονα, Op. 23 (1940)
  • Κουαρτέτο εγχόρδων σε Ντο Μείζονα, Op. 24 (1942)
  • Πιάνο Τρίο «Σονάτα» σε Φα Μείζονα, Op. 25 (1943)
  • Σονάτα για βιολί και πιάνο, αρ. 3 σε Μι Μείζονα, Op. 27 (1943)
  • Σονάτα για βιολοντσέλο και πιάνο σε Σολ Μείζονα, Op. 30 (1945)
  • Τρίο εγχόρδων σε Λα Ελάσσονα, Op. 32 (1945)
  • Ντούο για βιολί και βιολοντσέλο σε Σολ Ελάσσονα, Op. 33b (1946)
  • Εισαγωγή και μπαλέτο, για βιολί και βιολοντσέλο, Op. 35 (1946)
  • Κοντσερτίνο σε Λα♭ Μείζονα, για αγγλικό κόρνο και μικρή ορχήστρα, Op. 34 (1947)

Διάφορα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 8 χορωδιακά (περ. 1898)
  • Talitha Kumi, ορατόριο, για τενόρο, 2 βαρύτονους, χορωδία και ορχήστρα, Op. 3 (1900)
  • Η Καινούργια Ζωή, καντάτα για σοπράνο, βαρύτονο, χορωδία και ορχήστρα, Op. 9 (1901)
  • 4 Rispetti, ερωτικά ποιήματα, Op. 11 (1902)
  • 4 Rispetti, ερωτικά ποιήματα, Op. 12 (1902)
  • Το Πάθος, για χορωδία, Op. 21 (1939, επίσης για σόλο φωνή και πιάνο)

[9][10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13901268j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Ermanno-Wolf-Ferrari. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 2708. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  5. Kennedy
  6. Kennedy
  7. ΠΛΜ
  8. ΠΛΜ
  9. Wolf-Ferrari, Ermanno by John C G Waterhouse, in The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. Stanley Sadie(London, 1980) ISBN 0-333-23111-2
  10. Wolf-Ferrari, Ermanno by John C G Waterhouse, in The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London, 1992)ISBN 0-333-73432-7

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D. C. L (Oxford, 1880)
  • Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
  • Rob. Eitner, Biographisch-bibliographisches Quellen-LexiKon, on line
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Eγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα» (ΠΛΜ), έκδοση 1991, τόμος 15, σ. 62
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Eric BlomThe New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)