Τόμας Μπέκετ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Μικρές προσθήκες και επεξεργασία κειμένου
Γραμμή 2: Γραμμή 2:
 
 


'''Ο Τόμας Μπέκετ''', γνωστός και ως '''Άγιος Θωμάς του Κάντερμπερι,''' ή και '''Τόμας του Λονδίνου''' <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> (21η Δεκεμβρίου, 1119 - 29 Δεκεμβρίου 1170), ήταν [[Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι|Αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπερι]] από το 1162 μέχρι τη δολοφονία του το 1170. Αναγνωρίζεται ως [[άγιος]] και μάρτυρας τόσο από την [[Καθολική Εκκλησία]] όσο και από την [[Αγγλικανική Κοινωνία]]. Ήλθε σε σύγκρουση με τον [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας|Ερρίκο Β΄, βασιλιά της Αγγλίας]], για τα δικαιώματα και τα προνόμια της Εκκλησίας και δολοφονήθηκε από οπαδούς του βασιλιά στον [[Καθεδρικός του Καντέρμπερι|καθεδρικό ναό του Καντέρμπερι]]. Λίγο μετά το θάνατό του, αγιοποιήθηκε από τον [[Πάπας Αλέξανδρος Γ΄|Πάπα Αλέξανδρο Γ ']].
'''Ο Τόμας Μπέκετ''', γνωστός και ως '''Άγιος Θωμάς του Κάντερμπερι,''' ή και '''Τόμας του Λονδίνου''' <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> (21η Δεκεμβρίου, 1119 - 29 Δεκεμβρίου 1170), ήταν [[Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι]] από το 1162 μέχρι τη δολοφονία του το 1170. Αναγνωρίζεται ως [[άγιος]] και μάρτυρας τόσο από την [[Καθολική Εκκλησία]] όσο και από την [[Αγγλικανική Κοινωνία]]. Ήλθε σε σύγκρουση με τον [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας|Ερρίκο Β΄, βασιλιά της Αγγλίας]], για τα δικαιώματα και τα προνόμια της Εκκλησίας και δολοφονήθηκε από οπαδούς του βασιλιά στον [[Καθεδρικός του Καντέρμπερι|καθεδρικό ναό του Καντέρμπερι]]. Λίγο μετά το θάνατό του, αγιοποιήθηκε από τον [[Πάπας Αλέξανδρος Γ΄|Πάπα Αλέξανδρο Γ ']].




==Βιογραφία==
==Βιογραφία==


Ο Μπέκετ γεννήθηκε περίπου το 1119, <ref>Butler and Walsh ''Butler's Lives of the Saints'' p. 430</ref> ή το 1120 σύμφωνα με μεταγενέστερη παράδοση. Γεννήθηκε στο Τσίπσαϊντ του Λονδίνου, στις 21 Δεκεμβρίου, ανήμερα της γιορτής του Αποστόλου Θωμά. Ήταν ο γιος του Gilbert και της Matilda Beket. Τόσο ο πατέρας του, όσο και η μητέρα του ήταν Νορμανδικής καταγωγής, από την Thierville της Ανατολικής Νορμανδίας. Ο Γκίλμπερτ ξεκίνησε τη ζωή του ως έμπορος, ίσως στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, αλλά μέχρι το 1120 κατοικούσε στο Λονδίνο και ως ιδιοκτήτης ακινήτου ζούσε με τα μισθώματα από τα ακίνητά του. Αμφότεροι οι γονείς του ενταφιάστηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Παλαιού Αγίου Παύλου .
Ο Μπέκετ γεννήθηκε περίπου το 1119, <ref>Butler and Walsh ''Butler's Lives of the Saints'' p. 430</ref> ή το 1120 σύμφωνα με μεταγενέστερη παράδοση. Γεννήθηκε στο Τσίπσαϊντ του Λονδίνου, στις 21 Δεκεμβρίου, ανήμερα της γιορτής του Αποστόλου Θωμά. Ήταν ο γιος του Gilbert και της Matilda Beket. Τόσο ο πατέρας του, όσο και η μητέρα του ήταν Νορμανδικής καταγωγής, από την Thierville της Ανατολικής Νορμανδίας. Ο Γκίλμπερτ ξεκίνησε τη ζωή του ως έμπορος, ίσως στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, αλλά μέχρι το 1120 κατοικούσε στο Λονδίνο, και ως ιδιοκτήτης ακινήτου ζούσε με τα μισθώματα από τα ακίνητά του. Αμφότεροι οι γονείς του ενταφιάστηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Παλαιού Αγίου Παύλου .
[[Αρχείο:Thomas_Becket_Memorial_Plaque_on_Cheapside.jpg|μικρογραφία| Πλάκα που σηματοδοτεί την περιοχή όπου γεννήθηκε ο Μπέκετ. ]]
[[Αρχείο:Thomas_Becket_Memorial_Plaque_on_Cheapside.jpg|μικρογραφία| Πλάκα που σηματοδοτεί την περιοχή όπου γεννήθηκε ο Μπέκετ. ]]
Ένας από τους πλούσιους φίλους του πατέρα του Μπέκετ, ο Richer de L'Aigle, προσκαλούσε συχνά τον Τόμας στα κτήματα του στο [[Σάσσεξ]] όπου εκεί συμμετείχε σε κυνήγια. Σύμφωνα με τον βιογράφο του, τον Edward Grim, ο Becket έμαθε πολλά από τον Richer, ο οποίος όμως αργότερα υπέγραψε την ''Συνθήκη του Χαρελδόν'' (1164) εναντίον του Thomas. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>
Ένας από τους πλούσιους φίλους του πατέρα του Μπέκετ, ο Richer de L'Aigle, προσκαλούσε συχνά τον Τόμας στα κτήματα του στο [[Σάσσεξ]] όπου εκεί συμμετείχε σε κυνήγια. Σύμφωνα με τον βιογράφο του, τον Edward Grim, ο Μπέκετ έμαθε πολλά από τον Richer, ο οποίος όμως αργότερα υπέγραψε την ''Συνθήκη του Χαρελδόν'' (1164) εναντίον του Τόμας. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>


Όταν ήταν 10 ετών, ο Μπέκετ στάλθηκε ως μαθητής στο κοινόβιο του Μέρτον και αργότερα παρακολούθησε ένα πρωτοβάθμιο σχολείο στο [[Λονδίνο]], πιθανώς εκείνο του [[Καθεδρικός ναός Αγίου Παύλου (Λονδίνο)|καθεδρικού ναού του Αγίου Παύλου]] (St. Paul's Cathedral). Αργότερα, σε ηλικία περίπου 20 ετών, πέρασε περίπου ένα χρόνο στο Παρίσι. Λίγο καιρό μετά την έναρξη της εκπαίδευσης του Μπέκετ, ο Γκίλμπερτ Μπέκετ υπέστη οικονομική καταστροφή, και ο Τόμας Μπέκετ αναγκάστηκε να κερδίσει τα προς το ζην ως υπάλληλος. Ο Γκίλμπερτ εξασφάλισε αρχικά μια θέση για τον γιο του στην επιχείρηση ενός συγγενή του και στη συνέχεια, αργότερα, απέκτησε μια θέση στο νοικοκυριό του Theobald of Bec, του τότε Αρχιεπισκόπου του Κάντερμπρι. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>
Όταν ήταν 10 ετών, ο Μπέκετ στάλθηκε ως μαθητής στο κοινόβιο του Μέρτον και αργότερα παρακολούθησε ένα πρωτοβάθμιο σχολείο στο [[Λονδίνο]], πιθανώς εκείνο του [[Καθεδρικός ναός Αγίου Παύλου (Λονδίνο)|καθεδρικού ναού του Αγίου Παύλου]] (St. Paul's Cathedral). Αργότερα, σε ηλικία περίπου 20 ετών, πέρασε περίπου ένα χρόνο στο Παρίσι. Λίγο καιρό μετά την έναρξη της εκπαίδευσής, ο Γκίλμπερτ Μπέκετ υπέστη οικονομική καταστροφή, και ο Τόμας Μπέκετ αναγκάστηκε να κερδίσει τα προς το ζην ως υπάλληλος. Ο Γκίλμπερτ εξασφάλισε αρχικά μια θέση για τον γιο του στην επιχείρηση ενός συγγενή του και στη συνέχεια, αργότερα, υπηρέτησε στο νοικοκυριό του Theobald of Bec, του τότε Αρχιεπισκόπου του Καντέρμπερι. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>


Ο Θέοβαλντ του ανέθεσε αρκετές σημαντικές αποστολές στη Ρώμη και τον έστειλε επίσης στη [[Μπολόνια]] και το [[Οσέρ]] για να μελετήσει το κανονιστικό δίκαιο. Ο Theobald το 1154 ονόμασε τον Μπέκετ αρχιδιάκονο του Κάντερμπρι, άλλα επίσης του ανέθεσε και άλλες εκκλησιαστικές θέσεις, τόσο στον καθεδρικό ναό του Λίνκολν όσο και στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου, καθώς και προϊστάμενο του Μπέβερλι. Η αποτελεσματικότητά του σε αυτές τις θέσεις οδήγησε τον Θεόβαλντ να τον συστήσει στον βασιλιά [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας |Ερρίκο Β΄της Αγγλίας]] για την κενή θέση του Λόρδου Καγκελάριου, <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> στην οποία ο Becket διορίστηκε τον Ιανουάριο του 1155. <ref name="Handbook84">Fryde, et al. ''Handbook of British Chronology'' p. 84</ref>
Ο Θέοβαλντ του ανέθεσε αρκετές σημαντικές αποστολές στη Ρώμη και τον έστειλε επίσης στη [[Μπολόνια]] και το [[Οσέρ]] για να μελετήσει το κανονιστικό δίκαιο. Ο Θέοβαλντ,επίσης, το 1154 ονόμασε τον Μπέκετ αρχιδιάκονο του Κάντερμπρι, άλλα επίσης του ανέθεσε και άλλες εκκλησιαστικές θέσεις, τόσο στον καθεδρικό ναό του Λίνκολν όσο και στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου, καθώς και προϊστάμενο του Μπέβερλι. Η αποτελεσματικότητά του σε αυτές τις θέσεις οδήγησε τον Θέοβαλντ να τον συστήσει στον βασιλιά [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας |Ερρίκο Β΄της Αγγλίας]] για την κενή θέση του Λόρδου Καγκελάριου, <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> στην οποία ο Μπέκετ διορίστηκε τον Ιανουάριο του 1155. <ref name="Handbook84">Fryde, et al. ''Handbook of British Chronology'' p. 84</ref>


Ως καγκελάριος, ο Μπέκετ επέβαλε τις παραδοσιακές πηγές εσόδων του βασιλιά, που απαιτούντο από όλους τους γαιοκτήμονες, συμπεριλαμβανομένων των εκκλησιών και των επισκοπών. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Ο Βασιλιάς Ερρίκος μάλιστα έστειλε τον γιο του, τον [[Ερρίκος ο Νεότερος|Χένρι]] (Henry the Young King), να ζήσει στο σπίτι του Μπέκετ, κατά την τότε συνήθεια τα παιδιά των ευγενών να ανατρέφονται σε άλλα σπίτια άλλων ευγενών.  
Ως καγκελάριος, ο Μπέκετ επέβαλε τις παραδοσιακές πηγές εσόδων του βασιλιά, που απαιτούντο από όλους τους γαιοκτήμονες, συμπεριλαμβανομένων των εκκλησιών και των επισκοπών. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Ο Βασιλιάς Ερρίκος μάλιστα έστειλε τον γιο του, τον [[Ερρίκος ο Νεότερος|Χένρι το Νεότερο]] (Henry the Young King), να ζήσει στο σπίτι του Μπέκετ, κατά την τότε συνήθεια τα παιδιά των ευγενών να ανατρέφονται σε άλλα σπίτια άλλων ευγενών.  


===Πρωτείο===
=== Το Πρωτείο===


Ο Μπέκετ διορίστηκε ως [[Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ]] το 1162, αρκετούς μήνες μετά το θάνατο του Θέοβαλντ. Η εκλογή του επιβεβαιώθηκε στις 23 Μαΐου 1162 από ένα βασιλικό συμβούλιο επισκόπων και ευγενών. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Ο Μπέκετ χειροτονήθηκε ιερέας στις 2 Ιουνίου 1162 στο Κάντερμπερι, και στις 3 Ιουνίου 1162 καθιερώθηκε ως αρχιεπίσκοπος από τον [[Ερρίκος του Μπλουά|Χένρι του Μπλουά]], τον Επίσκοπο του Γουίντσεστερ και τους άλλους επίσκοπους. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>
Ο Μπέκετ διορίστηκε ως [[Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ]] το 1162, αρκετούς μήνες μετά το θάνατο του Θέοβαλντ. Η εκλογή του επιβεβαιώθηκε στις 23 Μαΐου 1162 από ένα βασιλικό συμβούλιο επισκόπων και ευγενών. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Ο Μπέκετ χειροτονήθηκε ιερέας στις 2 Ιουνίου 1162 στο Κάντερμπερι, και στις 3 Ιουνίου 1162 καθιερώθηκε ως αρχιεπίσκοπος από τον [[Ερρίκος του Μπλουά|Χένρι του Μπλουά]], τον Επίσκοπο του Γουίντσεστερ και τους άλλους επίσκοπους. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>
Ο Ερρίκος ήλπιζε ότι ο Μπέκετ θα συνέχιζε να δίνει προτεραιότητα στη βασιλική κυβέρνηση, παρά στην εκκλησία. Ωστόσο, τότε συνέβη η μεταστροφή του Μπέκετ στον ασκητισμό.<ref name="Huscroft192">Huscroft ''Ruling England'' pp. 192–195</ref>
Ο Ερρίκος ήλπιζε ότι ο Μπέκετ θα συνέχιζε να δίνει προτεραιότητα στη βασιλική κυβέρνηση, παρά στην εκκλησία, αλλά σύντομα όμως απογοητεύτηκε αφού ο Μπέκετ από την αρχή έδειξε ότι θα ακολουθήσει πολιτική σύμφωνα με τα συμφέροντα της εκκλησίας και όχι του βασιλιά. Πρώτο σημείο τριβής ήταν τα εκκλησιαστικά εδάφη, για τα οποία ο Μπέκετ επεδίωξε την απαλλαγή τους από την φορολογία του βασιλιά. Κυρίως όμως, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του αρχηγού της εκκλησίας, ο Μπέκετ άλλαξε χαρακτήρα και στράφηκε στον ασκητισμό.<ref name="Huscroft192">Huscroft ''Ruling England'' pp. 192–195</ref>
<gallery class="center" mode="packed" caption="Η ενθρόνιση του Becket ως Αρχιεπισκόπου του Καντέρμπαρι. Αλαβάστρινο γλυπτό στο Victoria & Albert Museum" heights="200px">
<gallery class="center" mode="packed" caption=''Η ενθρόνιση του Becket ως Αρχιεπισκόπου του Καντέρμπαρι.''
Αλαβάστρινο γλυπτό στο Victoria & Albert Museum" heights="200px">
Image:StThomasEnthroned.jpg
Image:StThomasEnthroned.jpg
Image:StThomasSens.jpg
Image:StThomasSens.jpg
</gallery>
</gallery>


Το χάσμα μεταξύ του Ερρίκου και του Μπέκετ μεγάλωσε καθώς ο νέος αρχιεπίσκοπος παραιτήθηκε από τη [[Καγκελάριος|θέση του Καγκελάριου]] και προσπάθησε να ανακτήσει και να επεκτείνει τα δικαιώματα της αρχιεπισκοπής . Αυτό οδήγησε σε μια σειρά συγκρούσεων με τον Βασιλιά, συμπεριλαμβανομένης της δικαιοδοσίας των κοσμικών δικαστηρίων έναντι των Άγγλων κληρικών, η οποία επιτάχυνε την αντιπάθεια μεταξύ του Μπέκετ και του βασιλιά. Οι προσπάθειες του Ερρίκου να επηρεάσει τους άλλους επισκόπους εναντίον του Μπέκετ ξεκίνησαν στο [[Αββαείο του Ουέστμινστερ|Γουέστμινστερ]] τον Οκτώβριο του 1163, όπου ο Βασιλιάς ζήτησε την έγκριση των παραδοσιακών δικαιωμάτων της βασιλικής κυβέρνησης σε σχέση με την εκκλησία. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Αυτό οδήγησε στη Συνθήκη του Clarendon, όπου ο Μπέκετ κλήθηκε επίσημα να συμφωνήσει με τα δικαιώματα του Βασιλιά ή να αντιμετωπίσει πολιτικές επιπτώσεις.


Ο Βασιλιάς Ερρίκος Β΄ προήδρευσε σε συνελεύσεις των περισσότερων ανώτερων Άγγλων κληρικών στο Clarendon Palace στις 30 Ιανουαρίου 1164. Σε δεκαέξι διατάγματα, επιδίωξε ανεξαρτησία και ασθενέστερη σύνδεση με τη Ρώμη. Χρησιμοποίησε όλες τις ικανότητές του για να προκαλέσει τη συγκατάθεσή τους και προφανώς ήταν επιτυχής με όλους εκτός από τον Μπέκετ. Τέλος, ακόμη και ο Μπέκετ εξέφρασε την προθυμία του να συμφωνήσει με την ουσία των Συνθηκών του Clarendon, αλλά αρνήθηκε να υπογράψει επίσημα τα έγγραφα. Ο Ερρίκος κάλεσε τον Μπέκετ να εμφανιστεί ενώπιον ενός μεγάλου συμβουλίου στο Κάστρο του [[Νορθάμπτον]] στις 8 Οκτωβρίου 1164, για να απαντήσει σε κατηγορίες περιφρόνησης της βασιλικής εξουσίας και παρανομιών στο γραφείο του Καγκελαρίου. Ο Μπέκετ, που βγήκε καταδικασμένος από τη δίκη, κατέφυγε στην Ηπειρωτική Ευρώπη. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>


Την εποχή που ο Ερρίκος κινείτο εναντίον των φίλων και των οπαδών του Μπέκετ, ο βασιλιάς [[Λουδοβίκος Ζ´ της Γαλλίας|Λουδοβίκος Ζ΄ της Γαλλίας]] του προσέφερε προστασία. Έτσι ο Τόμας Μπέκετ πέρασε σχεδόν δύο χρόνια στο [[Αββαείο]] του [[Τάγμα των Κιστερκιανών|Τάγματος των Κιστερκιανών]] στο Ποντινί (Pontigny), έως ότου οι απειλές του Ερρίκου εναντίον του τον ανάγκασαν να μεταβεί στο Σανς (Sens) της Βουργουνδίας. Ο Μπέκετ αντέδρασε απειλώντας με αφορισμό το βασιλιά και τους επισκόπους που τον υποστήριζαν, αλλά ο [[Πάπας Αλέξανδρος Γ΄]], παρόλο που τον συμπαθούσε, ευνοούσε μια πιο διπλωματική προσέγγιση. Παπικοί Λεγάτοι στάλθηκαν το 1167 με εξουσία να ενεργήσουν ως διαιτητές. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Επίσης το 1170, ο Αλέξανδρος έστειλε αντιπροσώπους για να επιβάλει λύση στη διαφορά. Σε αυτό το σημείο, ο Ερρίκος πρόσφερε μια συμβιβαστική λύση, που θα επέτρεπε στον Τόμας να επιστρέψει στην Αγγλία από την εξορία. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>
Το χάσμα μεταξύ του Ερρίκου και του Μπέκετ μεγάλωσε καθώς ο νέος αρχιεπίσκοπος παραιτήθηκε από τη [[Καγκελάριος|θητεία του]] και προσπάθησε να ανακτήσει και να επεκτείνει τα δικαιώματα της αρχιεπισκοπής . Αυτό οδήγησε σε μια σειρά συγκρούσεων με τον Βασιλιά, συμπεριλαμβανομένης της δικαιοδοσίας των κοσμικών δικαστηρίων έναντι των Άγγλων κληρικών, η οποία επιτάχυνε την αντιπάθεια μεταξύ του Μπέκετ και του βασιλιά. Οι προσπάθειες του Ερρίκου να επηρεάσει τους άλλους επισκόπους εναντίον του Μπέκετ ξεκίνησαν στο [[Αββαείο του Ουέστμινστερ|Γουέστμινστερ]] τον Οκτώβριο του 1163, όπου ο Βασιλιάς ζήτησε την έγκριση των παραδοσιακών δικαιωμάτων της βασιλικής κυβέρνησης σε σχέση με την εκκλησία. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Αυτό οδήγησε στη Συνθήκη του Clarendon, όπου ο Μπέκετ κλήθηκε επίσημα να συμφωνήσει με τα δικαιώματα του Βασιλιά ή να αντιμετωπίσει πολιτικές επιπτώσεις.


Όμως τον Ιούνιο του 1170, ο Roger de Pont L'Évêque, αρχιεπίσκοπος της Υόρκης, μαζί με τον Gilbert Foliot, Επίσκοπο του Λονδίνου, και τον Josceline de Bohon, Επίσκοπο του Σαλίσμπερυ, έστεψαν τον διάδοχο, [[Ερρίκος ο Νεότερος|Ερρίκο τον Νεότερο]], στην Υόρκη. Αυτό ήταν παραβίαση του προνομίου στέψης, που ανήκε στον [[Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ| Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρυ]] και τον Νοέμβριο του 1170, ο Μπέκετ αντιδρώντας, αφόρισε και τους τρεις επισκόπους. <ref>{{Cite book|title=Henry II|first=W.L.|last=Warren|authorlink=|publisher=University of California Press|isbn=9780520034945|date=1973|location=Berkeley and Los Angeles, California|page=507|url=https://books.google.com/books?id=1awwDwAAQBAJ&pg=PA507#v=onepage&q&f=false}}</ref>
Ο Βασιλιάς Ερρίκος Β΄ προήδρευσε σε συνελεύσεις των περισσότερων ανώτερων Άγγλων κληρικών στο Clarendon Palace στις 30 Ιανουαρίου 1164. Σε δεκαέξι διατάγματα, επιδίωξε ανεξαρτησία και ασθενέστερη σύνδεση με τη Ρώμη. Χρησιμοποίησε όλες τις ικανότητές του για να προκαλέσει τη συγκατάθεσή τους και προφανώς ήταν επιτυχής με όλους εκτός από τον Μπέκετ. Τέλος, ακόμη και ο Μπέκετ εξέφρασε την προθυμία του να συμφωνήσει με την ουσία των Συνθηκών του Clarendon, αλλά αρνήθηκε να υπογράψει επίσημα τα έγγραφα. Ο Ερρίκος κάλεσε τον Μπέκετ να εμφανιστεί ενώπιον ενός μεγάλου συμβουλίου στο Κάστρο του [[Νορθάμπτον]] στις 8 Οκτωβρίου 1164, για να απαντήσει σε κατηγορίες περιφρόνησης της βασιλικής εξουσίας και παρανομιών στο γραφείο του Καγκελαρίου. Ο Μπέκετ βγήκε καταδικασμένος από τη δίκη και κατέφυγε στην Ηπειρωτική Ευρώπη. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>

Την εποχή που ο Ερρίκος εκινείτο εναντίον των φίλων και οπαδών του Μπέκετ, ο βασιλιάς [[Λουδοβίκος Ζ´ της Γαλλίας|Λουδοβίκος Ζ΄ της Γαλλίας]] προσέφερε προστασία Μπέκετ. Έτσι ο Τόμας Μπέκετ πέρασε σχεδόν δύο χρόνια στο [[Αββαείο]] του [[Τάγμα των Κιστερκιανών|Τάγματος των Κιστερκιανών]] στο Ποντινί (Pontigny), έως ότου οι απειλές του Ερρίκου εναντίον του τον ανάγκασαν να μεταβεί στο Σανς (Sens) της Βουργουνδίας. Ο Μπέκετ αντέδρασε απειλώντας με αφορισμό του βασιλιά και των επισκόπων που τον υποστήριζαν, αλλά ο [[Πάπας Αλέξανδρος Γ΄]], παρόλο που τον συμπαθούσε, ευνοούσε μια πιο διπλωματική προσέγγιση. Παπικοί Λεγάτοι στάλθηκαν το 1167 με εξουσία να ενεργήσουν ως διαιτητές. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Επίσης το 1170, ο Αλέξανδρος έστειλε αντιπροσώπους για να επιβάλει λύση στη διαφορά. Σε αυτό το σημείο, ο Χένρι πρόσφερε έναν συμβιβασμό που θα επέτρεπε στον Τόμας να επιστρέψει στην Αγγλία από την εξορία. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref>

Όμως τον Ιούνιο του 1170, ο Roger de Pont L'Évêque, αρχιεπίσκοπος της Υόρκης, μαζί με τον Gilbert Foliot, Επίσκοπο του Λονδίνου, και τον Josceline de Bohon, Επίσκοπο του Σαλίσμπερυ, έστεψαν τον διάδοχο, [[Ερρίκος ο Νεότερος|Ερρίκο τον Νεότερο]], στην Υόρκη. Αυτό ήταν παραβίαση του προνομίου στέψης του [[Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ| Αρχιεπισκόπου του Καντέρμπουρυ]] και τον Νοέμβριο του 1170, αντιδρώντας ο Μπέκετ αφόρισε και τους τρεις. <ref>{{Cite book|title=Henry II|first=W.L.|last=Warren|authorlink=|publisher=University of California Press|isbn=9780520034945|date=1973|location=Berkeley and Los Angeles, California|page=507|url=https://books.google.com/books?id=1awwDwAAQBAJ&pg=PA507#v=onepage&q&f=false}}</ref>


===Ο φόνος και τα επακόλουθα===
===Ο φόνος και τα επακόλουθα===


Μαθαίνοντας τις νέες ενέργειες του Μπέκετ, ο Ερρίκος Β΄ λέγεται ότι είχε εκφράσει λέξεις που ερμηνεύθηκαν από τους άντρες του ότι επιθυμούσε να σκοτωθεί ο Μπέκετ. <ref name="Huscroft194">Huscroft ''Ruling England'' p. 194</ref> Για τα ακριβή λόγια του βασιλιά έχουν αναφερθεί αρκετές εκδοχές. Σύμφωνα με τον ιστορικό Simon Schama, που δέχεται την άποψη του βιογράφου Edward Grim, αυτόπτη μάρτυρα του φόνου που έγραψε στα Λατινικά, ο Ερρίκος είπε: "Τι άθλιους κηφήνες και προδότες έχω θρέψει και μεγάλωσα στο σπίτι μου, που άφησαν τον κύριό τους να αντιμετωπίζεται με τόσο επαίσχυντη περιφρόνηση από έναν ταπεινής καταγωγής κληρικό;" <ref name="Schama1">Schama ''History of Britain'' p. 142</ref> Ανεξαρτήτως του τι είπε ο Ερρίκος, τα λόγια του ερμηνεύτηκαν ως βασιλική διαταγή και τέσσερις ιππότες, ξεκίνησαν να αντιμετωπίσουν τον Αρχιεπίσκοπο του Κάντερμπερι.
Μαθαίνοντας τις νέες ενέργειες του Μπέκετ, ο [[Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας| Ερρίκος Β΄]] λέγεται ότι είχε εκφρασθεί με λέξεις που ερμηνεύθηκαν από τους άντρες του ότι επιθυμούσε να σκοτωθεί ο Μπέκετ. <ref name="Huscroft194">Huscroft ''Ruling England'' p. 194</ref> Για τα ακριβή λόγια του βασιλιά έχουν αναφερθεί αρκετές εκδοχές. Σύμφωνα με την άποψη του βιογράφου του Μπέκετ, τον Edward Grim, αυτόπτη μάρτυρα του φόνου που έγραψε στα Λατινικά, ο Ερρίκος είπε: ''Τι άθλιους κηφήνες και προδότες έχω θρέψει και μεγάλωσα στο σπίτι μου, που άφησαν τον κύριό τους να αντιμετωπίζεται με τόσο επαίσχυντη περιφρόνηση από έναν ταπεινής καταγωγής κληρικό;'' <ref name="Schama1">Schama ''History of Britain'' p. 142</ref> Ανεξαρτήτως όμως του τι είπε ο Ερρίκος, τα λόγια του ερμηνεύτηκαν ως βασιλική διαταγή και τέσσερις ιππότες, ξεκίνησαν να αντιμετωπίσουν τον Αρχιεπίσκοπο στο Κάντερμπερι.
[[Αρχείο:Thomas_Becket_Murder.JPG|thumb|right|250px|Η δολοφονία του Τόμας Μπέκετ - μικρογραφία 13ου αιώνα.]]
[[Αρχείο:Thomas_Becket_Murder.JPG|thumb|right|250px|Η δολοφονία του Τόμας Μπέκετ - μικρογραφία 13ου αιώνα.]]
Στις 29 Δεκεμβρίου 1170, έφτασαν στο Κάντερμπερι. Σύμφωνα με την μαρτυρία του αυτόπτη μάρτυρα Edward Grim, έβαλαν τα όπλα τους κάτω από ένα δέντρο έξω από τον καθεδρικό ναό και έκρυψαν τις πανοπλίες τους κάτω από μανδύες πριν μπουν στον καθεδρικό για να προκαλέσουν τον Becket. Οι ιππότες δήλωσαν στον Μπέκετ ότι διατάσσετο να πάει στο Γουίντσεστερ για να απολογηθεί για τις πράξεις του, αλλά ο Μπέκετ αρνήθηκε. Καθώς ο Μπέκετ αρνήθηκε να υποταχθεί στη θέληση του βασιλιά, αυτοί βγήκαν από το ναό ανέκτησαν τα όπλα τους και έσπευσαν πίσω για τη δολοφονία. <ref name="APS">Stanley ''Historical Memorials of Canterbury'' pp. 53–55</ref> Ο Μπέκετ, εν τω μεταξύ, προχώρησε στην κύρια αίθουσα για τον εσπερινό. Οι άλλοι μοναχοί προσπάθησαν να κλειδώσουν για ασφάλεια τις πόρτες της εκκλησίας, αλλά ο Μπέκετ τους είπε: «Δεν είναι σωστό να φτιάξεις ένα φρούριο έξω από το σπίτι της προσευχής!», διατάζοντας τους να ανοίξουν ξανά τις πόρτες.
Στις 29 Δεκεμβρίου 1170, έφτασαν στο Κάντερμπερι. Σύμφωνα με την μαρτυρία του αυτόπτη μάρτυρα Edward Grim, έβαλαν τα όπλα τους κάτω από ένα δέντρο έξω από τον καθεδρικό ναό και έκρυψαν τις πανοπλίες τους κάτω από μανδύες πριν μπουν στον καθεδρικό για να προκαλέσουν τον Μπέκετ. Οι ιππότες δήλωσαν στον Μπέκετ τη διαταγή του βασιλιά να πάει στο Γουίντσεστερ για να απολογηθεί για τις πράξεις του, αλλά ο Μπέκετ αρνήθηκε. Καθώς ο Μπέκετ αρνήθηκε να υποταχθεί στη θέληση του βασιλιά, αυτοί βγήκαν από το ναό ανέκτησαν τα όπλα τους και έσπευσαν πίσω για τη δολοφονία. <ref name="APS">Stanley ''Historical Memorials of Canterbury'' pp. 53–55</ref> Ο Μπέκετ, εν τω μεταξύ, προχώρησε στην κύρια αίθουσα για τον εσπερινό. Οι άλλοι μοναχοί προσπάθησαν να κλειδώσουν για ασφάλεια τις πόρτες της εκκλησίας, αλλά ο Μπέκετ τους είπε: «Δεν είναι σωστό να φτιάξεις φρούριοτο σπίτι της προσευχής!», διατάζοντας τους να ανοίξουν ξανά τις πόρτες.


Οι τέσσερις ιππότες, κρατώντας σπαθί, έτρεξαν στο χώρο λέγοντας: «Πού είναι ο Τόμας Μπέκετ, ο προδότης του Βασιλιά και της χώρας; Οι ιππότες βρήκαν τον Μπέκετ σε ένα σημείο κοντά σε μια πόρτα του μοναστηριού προς τις σκάλες που οδηγούσαν στο χορωδία των ψαλτών του καθεδρικού ναού, όπου οι μοναχοί έψαλαν τον εσπερινό. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Όταν τους είδε, ο Μπέκετ είπε, "Δεν είμαι προδότης και είμαι έτοιμος να πεθάνω." Ένας ιππότης τον άρπαξε και προσπάθησε να τον τραβήξει έξω, αλλά ο Μπέκετ κρατήθηκε πάνω σε έναν στύλο και έσκυψε το κεφάλι του για να κάνει ειρήνη με τον Θεό.  
Οι τέσσερις ιππότες, κρατώντας σπαθί, έτρεξαν στο χώρο λέγοντας: ''Πού είναι ο Τόμας Μπέκετ, ο προδότης του Βασιλιά και της χώρας;'' Οι ιππότες βρήκαν τον Μπέκετ σε ένα σημείο κοντά σε μια πόρτα του μοναστηριού προς τις σκάλες που οδηγούσαν στη χορωδία των ψαλτών του καθεδρικού ναού, όπου οι μοναχοί έψαλαν τον εσπερινό. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Όταν τους είδε, ο Μπέκετ είπε, ''Δεν είμαι προδότης και είμαι έτοιμος να πεθάνω.'' Ένας ιππότης τον άρπαξε και προσπάθησε να τον τραβήξει έξω, αλλά ο Μπέκετ κρατήθηκε και έσκυψε το κεφάλι του σε θέση προσευχής δεχόμενος τα πλήγματα των εκτελεστών του.  


Μετά το θάνατο του Μπέκετ, οι μοναχοί ετοίμασαν το σώμα του για ταφή. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Σύμφωνα με ορισμένους, ανακαλύφθηκε ότι ο Μπέκετ φορούσε ένα [[Κιλίκιο]] κάτω από τα ρούχα του αρχιεπισκόπου του ως ένα σημάδι μετάνοιας. <ref>Grim, Benedict of Peterborough and William fitzStephen are quoted in Douglas, et al. ''English Historical Documents 1042–1182'' Volume 2 p. 821</ref> Λίγο αργότερα, οι πιστοί σε όλη την Ευρώπη άρχισαν να λατρεύουν τον Μπέκετ ως μάρτυρα, και στις 21 Φεβρουαρίου 1173, λίγο περισσότερο από δύο χρόνια μετά το θάνατό του αγιοποιήθηκε από τον Πάπα Αλέξανδρο Γ΄ στην Εκκλησία του Αγίου Πέτρου στο Σεγκίνι. Στις 12 Ιουλίου 1174, εν μέσω της επανάστασης του 1173-1174, ο Ερρίκος ταπείνωσε τον εαυτό του με τη δημόσια μετάνοια στον τάφο του Μπέκετ, καθώς και στην εκκλησία του Κάντερμπερι, που έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή προσκυνήματα στην Αγγλία.
Μετά το θάνατο του Μπέκετ, οι μοναχοί ετοίμασαν το σώμα του για ταφή. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Σύμφωνα με ορισμένους, ανακαλύφθηκε ότι ο Μπέκετ φορούσε ένα [[Κιλίκιο| κιλίκιο]] κάτω από τα ρούχα του αρχιεπισκόπου ως ένα σημάδι μετάνοιας. <ref>Grim, Benedict of Peterborough and William fitzStephen are quoted in Douglas, et al. ''English Historical Documents 1042–1182'' Volume 2 p. 821</ref> Οι πιστοί σε όλη την Ευρώπη άρχισαν να λατρεύουν τον Μπέκετ ως μάρτυρα, και στις 21 Φεβρουαρίου 1173, λίγο περισσότερο από δύο χρόνια μετά το θάνατό του αγιοποιήθηκε από τον [[Πάπας Αλέξανδρος Γ΄ |Πάπα Αλέξανδρο Γ΄]] στην Εκκλησία του Αγίου Πέτρου στο Σεγκίνι. Στις 12 Ιουλίου 1174, εν μέσω της της μεγάλης εξέγερσης των γιων του Ερρίκου Β' (1173-1174), ο βασιλιάς ταπείνωσε τον εαυτό του ζητώντας δημόσια συγχώρηση στον τάφο του Μπέκετ, καθώς και στην εκκλησία του Καντέρμπερι, που έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή προσκυνήματα στην Αγγλία.


Οι μοναχοί φοβούμενοι ότι μπορεί να κλαπεί το σώμα του Μπέκετ, και για να αποφευχθεί αυτό, η σωρός του Becket τοποθετήθηκε κάτω από το δάπεδο της ανατολικής κρύπτης του καθεδρικού ναού. <ref name="Barlow pp. 257">Barlow ''Thomas Becket'' pp. 257–258</ref> Ένα πέτρινο κάλυμμα τοποθετήθηκε πάνω από τον ταφικό χώρο με δύο τρύπες, όπου οι [[Χριστιανικό οδοιπορικό|προσκυνητές]] μπορούσαν να βάλουν τα κεφάλια τους και να φιλήσουν τον τάφο. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Αυτή η ρύθμιση απεικονίζεται στα "Miracle Windows" του Trinity Chapel. Το 1220, τα οστά του Becket μεταφέρθηκαν σε ένα νέο επιχρυσωμένο και διακοσμημένο μνημείο πίσω από τον ψηλό βωμό στο εκκλησάκι της Τριάδος. <ref name="angl_Beck">{{Cite web|url=http://www.anglicannews.org/news/2016/05/beckets-bones-return-to-canterbury-cathedral.aspx|title=Becket's bones return to Canterbury Cathedral|last=Drake|first=Gavin|ημερομηνία=23 May 2016|website=anglicannews.org|accessdate=23 May 2016|quote=}}</ref> Το ιερό στηρίχθηκε από τρία ζεύγη στυλοβατών, τοποθετημένο σε υπερυψωμένη πλατφόρμα με τρία σκαλοπάτια. Αυτό απεικονίζεται επίσης σε ένα από τα θαυμάσια παράθυρα. Το Κάντερμπερι, λόγω της θρησκευτικής του ιστορίας, είχε δει πάντα πολλούς προσκυνητές, αλλά μετά το θάνατο του Τόμας Μπέκετ ο αριθμός τους αυξήθηκε ραγδαία.
Οι μοναχοί φοβούμενοι ότι μπορεί να κλαπεί το σώμα του Μπέκετ, και για να αποφευχθεί αυτό, τοποθέτησαν την σωρό κάτω από το δάπεδο της ανατολικής κρύπτης του καθεδρικού ναού. <ref name="Barlow pp. 257">Barlow ''Thomas Becket'' pp. 257–258</ref> Ένα πέτρινο κάλυμμα τοποθετήθηκε πάνω από τον ταφικό χώρο με δύο τρύπες, όπου οι [[Χριστιανικό οδοιπορικό|προσκυνητές]] μπορούσαν να βάλουν τα κεφάλια τους και να φιλήσουν τον τάφο. <ref name="ODNB">Barlow "[http://www.oxforddnb.com/view/article/27201 Becket, Thomas (1120?–1170)]" ''Oxford Dictionary of National Biography''</ref> Αυτή η ρύθμιση απεικονίζεται στα "Miracle Windows" του Trinity Chapel. Το 1220, τα οστά του Μπέκετ μεταφέρθηκαν σε ένα νέο επιχρυσωμένο και διακοσμημένο μνημείο πίσω από τον ψηλό βωμό στο παρεκκλήσιο της Αγίας Τριάδος. <ref name="angl_Beck">{{Cite web|url=http://www.anglicannews.org/news/2016/05/beckets-bones-return-to-canterbury-cathedral.aspx|title=Becket's bones return to Canterbury Cathedral|last=Drake|first=Gavin|ημερομηνία=23 May 2016|website=anglicannews.org|accessdate=23 May 2016|quote=}}</ref> Το Κάντερμπρι, λόγω της θρησκευτικής του ιστορίας, είχε δει πάντα πολλούς προσκυνητές, αλλά μετά το θάνατο του Τόμας Μπέκετ ο αριθμός τους αυξήθηκε ραγδαία.


Στη σύγχρονη τέχνη σημαντικό και για τα ιστορικά του στοιχεία είναι το έργο του T.S.Eliot: ''Murder in the Cathedral'' (Φόνος στον Καθεδρικό Ναό)
Στη σύγχρονη τέχνη σημαντικό και για τα ιστορικά του στοιχεία είναι το θεατρικό έργο του T.S.Eliot: ''Murder in the Cathedral'' (Φόνος στον Καθεδρικό Ναό) <ref> T.S.Eliot: Murder in the Cathedral , Faber and Faber Limited, London, First published in 1935. ISBN 0 571 06977 0 </ref>.


==Παραπομπές==
==Παραπομπές==

Έκδοση από την 13:05, 17 Απριλίου 2020

 

Ο Τόμας Μπέκετ, γνωστός και ως Άγιος Θωμάς του Κάντερμπερι, ή και Τόμας του Λονδίνου [1] (21η Δεκεμβρίου, 1119 - 29 Δεκεμβρίου 1170), ήταν Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι από το 1162 μέχρι τη δολοφονία του το 1170. Αναγνωρίζεται ως άγιος και μάρτυρας τόσο από την Καθολική Εκκλησία όσο και από την Αγγλικανική Κοινωνία. Ήλθε σε σύγκρουση με τον Ερρίκο Β΄, βασιλιά της Αγγλίας, για τα δικαιώματα και τα προνόμια της Εκκλησίας και δολοφονήθηκε από οπαδούς του βασιλιά στον καθεδρικό ναό του Καντέρμπερι. Λίγο μετά το θάνατό του, αγιοποιήθηκε από τον Πάπα Αλέξανδρο Γ '.


Βιογραφία

Ο Μπέκετ γεννήθηκε περίπου το 1119, [2] ή το 1120 σύμφωνα με μεταγενέστερη παράδοση. Γεννήθηκε στο Τσίπσαϊντ του Λονδίνου, στις 21 Δεκεμβρίου, ανήμερα της γιορτής του Αποστόλου Θωμά. Ήταν ο γιος του Gilbert και της Matilda Beket. Τόσο ο πατέρας του, όσο και η μητέρα του ήταν Νορμανδικής καταγωγής, από την Thierville της Ανατολικής Νορμανδίας. Ο Γκίλμπερτ ξεκίνησε τη ζωή του ως έμπορος, ίσως στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, αλλά μέχρι το 1120 κατοικούσε στο Λονδίνο, και ως ιδιοκτήτης ακινήτου ζούσε με τα μισθώματα από τα ακίνητά του. Αμφότεροι οι γονείς του ενταφιάστηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Παλαιού Αγίου Παύλου .

Πλάκα που σηματοδοτεί την περιοχή όπου γεννήθηκε ο Μπέκετ.

Ένας από τους πλούσιους φίλους του πατέρα του Μπέκετ, ο Richer de L'Aigle, προσκαλούσε συχνά τον Τόμας στα κτήματα του στο Σάσσεξ όπου εκεί συμμετείχε σε κυνήγια. Σύμφωνα με τον βιογράφο του, τον Edward Grim, ο Μπέκετ έμαθε πολλά από τον Richer, ο οποίος όμως αργότερα υπέγραψε την Συνθήκη του Χαρελδόν (1164) εναντίον του Τόμας. [1]

Όταν ήταν 10 ετών, ο Μπέκετ στάλθηκε ως μαθητής στο κοινόβιο του Μέρτον και αργότερα παρακολούθησε ένα πρωτοβάθμιο σχολείο στο Λονδίνο, πιθανώς εκείνο του καθεδρικού ναού του Αγίου Παύλου (St. Paul's Cathedral). Αργότερα, σε ηλικία περίπου 20 ετών, πέρασε περίπου ένα χρόνο στο Παρίσι. Λίγο καιρό μετά την έναρξη της εκπαίδευσής, ο Γκίλμπερτ Μπέκετ υπέστη οικονομική καταστροφή, και ο Τόμας Μπέκετ αναγκάστηκε να κερδίσει τα προς το ζην ως υπάλληλος. Ο Γκίλμπερτ εξασφάλισε αρχικά μια θέση για τον γιο του στην επιχείρηση ενός συγγενή του και στη συνέχεια, αργότερα, υπηρέτησε στο νοικοκυριό του Theobald of Bec, του τότε Αρχιεπισκόπου του Καντέρμπερι. [1]

Ο Θέοβαλντ του ανέθεσε αρκετές σημαντικές αποστολές στη Ρώμη και τον έστειλε επίσης στη Μπολόνια και το Οσέρ για να μελετήσει το κανονιστικό δίκαιο. Ο Θέοβαλντ,επίσης, το 1154 ονόμασε τον Μπέκετ αρχιδιάκονο του Κάντερμπρι, άλλα επίσης του ανέθεσε και άλλες εκκλησιαστικές θέσεις, τόσο στον καθεδρικό ναό του Λίνκολν όσο και στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου, καθώς και προϊστάμενο του Μπέβερλι. Η αποτελεσματικότητά του σε αυτές τις θέσεις οδήγησε τον Θέοβαλντ να τον συστήσει στον βασιλιά Ερρίκο Β΄της Αγγλίας για την κενή θέση του Λόρδου Καγκελάριου, [1] στην οποία ο Μπέκετ διορίστηκε τον Ιανουάριο του 1155. [3]

Ως καγκελάριος, ο Μπέκετ επέβαλε τις παραδοσιακές πηγές εσόδων του βασιλιά, που απαιτούντο από όλους τους γαιοκτήμονες, συμπεριλαμβανομένων των εκκλησιών και των επισκοπών. [1] Ο Βασιλιάς Ερρίκος μάλιστα έστειλε τον γιο του, τον Χένρι το Νεότερο (Henry the Young King), να ζήσει στο σπίτι του Μπέκετ, κατά την τότε συνήθεια τα παιδιά των ευγενών να ανατρέφονται σε άλλα σπίτια άλλων ευγενών.  

Το Πρωτείο

Ο Μπέκετ διορίστηκε ως Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ το 1162, αρκετούς μήνες μετά το θάνατο του Θέοβαλντ. Η εκλογή του επιβεβαιώθηκε στις 23 Μαΐου 1162 από ένα βασιλικό συμβούλιο επισκόπων και ευγενών. [1] Ο Μπέκετ χειροτονήθηκε ιερέας στις 2 Ιουνίου 1162 στο Κάντερμπερι, και στις 3 Ιουνίου 1162 καθιερώθηκε ως αρχιεπίσκοπος από τον Χένρι του Μπλουά, τον Επίσκοπο του Γουίντσεστερ και τους άλλους επίσκοπους. [1] Ο Ερρίκος ήλπιζε ότι ο Μπέκετ θα συνέχιζε να δίνει προτεραιότητα στη βασιλική κυβέρνηση, παρά στην εκκλησία, αλλά σύντομα όμως απογοητεύτηκε αφού ο Μπέκετ από την αρχή έδειξε ότι θα ακολουθήσει πολιτική σύμφωνα με τα συμφέροντα της εκκλησίας και όχι του βασιλιά. Πρώτο σημείο τριβής ήταν τα εκκλησιαστικά εδάφη, για τα οποία ο Μπέκετ επεδίωξε την απαλλαγή τους από την φορολογία του βασιλιά. Κυρίως όμως, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του αρχηγού της εκκλησίας, ο Μπέκετ άλλαξε χαρακτήρα και στράφηκε στον ασκητισμό.[4]

Το χάσμα μεταξύ του Ερρίκου και του Μπέκετ μεγάλωσε καθώς ο νέος αρχιεπίσκοπος παραιτήθηκε από τη θέση του Καγκελάριου και προσπάθησε να ανακτήσει και να επεκτείνει τα δικαιώματα της αρχιεπισκοπής . Αυτό οδήγησε σε μια σειρά συγκρούσεων με τον Βασιλιά, συμπεριλαμβανομένης της δικαιοδοσίας των κοσμικών δικαστηρίων έναντι των Άγγλων κληρικών, η οποία επιτάχυνε την αντιπάθεια μεταξύ του Μπέκετ και του βασιλιά. Οι προσπάθειες του Ερρίκου να επηρεάσει τους άλλους επισκόπους εναντίον του Μπέκετ ξεκίνησαν στο Γουέστμινστερ τον Οκτώβριο του 1163, όπου ο Βασιλιάς ζήτησε την έγκριση των παραδοσιακών δικαιωμάτων της βασιλικής κυβέρνησης σε σχέση με την εκκλησία. [1] Αυτό οδήγησε στη Συνθήκη του Clarendon, όπου ο Μπέκετ κλήθηκε επίσημα να συμφωνήσει με τα δικαιώματα του Βασιλιά ή να αντιμετωπίσει πολιτικές επιπτώσεις.

Ο Βασιλιάς Ερρίκος Β΄ προήδρευσε σε συνελεύσεις των περισσότερων ανώτερων Άγγλων κληρικών στο Clarendon Palace στις 30 Ιανουαρίου 1164. Σε δεκαέξι διατάγματα, επιδίωξε ανεξαρτησία και ασθενέστερη σύνδεση με τη Ρώμη. Χρησιμοποίησε όλες τις ικανότητές του για να προκαλέσει τη συγκατάθεσή τους και προφανώς ήταν επιτυχής με όλους εκτός από τον Μπέκετ. Τέλος, ακόμη και ο Μπέκετ εξέφρασε την προθυμία του να συμφωνήσει με την ουσία των Συνθηκών του Clarendon, αλλά αρνήθηκε να υπογράψει επίσημα τα έγγραφα. Ο Ερρίκος κάλεσε τον Μπέκετ να εμφανιστεί ενώπιον ενός μεγάλου συμβουλίου στο Κάστρο του Νορθάμπτον στις 8 Οκτωβρίου 1164, για να απαντήσει σε κατηγορίες περιφρόνησης της βασιλικής εξουσίας και παρανομιών στο γραφείο του Καγκελαρίου. Ο Μπέκετ, που βγήκε καταδικασμένος από τη δίκη, κατέφυγε στην Ηπειρωτική Ευρώπη. [1]

Την εποχή που ο Ερρίκος κινείτο εναντίον των φίλων και των οπαδών του Μπέκετ, ο βασιλιάς Λουδοβίκος Ζ΄ της Γαλλίας του προσέφερε προστασία. Έτσι ο Τόμας Μπέκετ πέρασε σχεδόν δύο χρόνια στο Αββαείο του Τάγματος των Κιστερκιανών στο Ποντινί (Pontigny), έως ότου οι απειλές του Ερρίκου εναντίον του τον ανάγκασαν να μεταβεί στο Σανς (Sens) της Βουργουνδίας. Ο Μπέκετ αντέδρασε απειλώντας με αφορισμό το βασιλιά και τους επισκόπους που τον υποστήριζαν, αλλά ο Πάπας Αλέξανδρος Γ΄, παρόλο που τον συμπαθούσε, ευνοούσε μια πιο διπλωματική προσέγγιση. Παπικοί Λεγάτοι στάλθηκαν το 1167 με εξουσία να ενεργήσουν ως διαιτητές. [1] Επίσης το 1170, ο Αλέξανδρος έστειλε αντιπροσώπους για να επιβάλει λύση στη διαφορά. Σε αυτό το σημείο, ο Ερρίκος πρόσφερε μια συμβιβαστική λύση, που θα επέτρεπε στον Τόμας να επιστρέψει στην Αγγλία από την εξορία. [1]

Όμως τον Ιούνιο του 1170, ο Roger de Pont L'Évêque, αρχιεπίσκοπος της Υόρκης, μαζί με τον Gilbert Foliot, Επίσκοπο του Λονδίνου, και τον Josceline de Bohon, Επίσκοπο του Σαλίσμπερυ, έστεψαν τον διάδοχο, Ερρίκο τον Νεότερο, στην Υόρκη. Αυτό ήταν παραβίαση του προνομίου στέψης, που ανήκε στον Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρυ και τον Νοέμβριο του 1170, ο Μπέκετ αντιδρώντας, αφόρισε και τους τρεις επισκόπους. [5]

Ο φόνος και τα επακόλουθα

Μαθαίνοντας τις νέες ενέργειες του Μπέκετ, ο Ερρίκος Β΄ λέγεται ότι είχε εκφρασθεί με λέξεις που ερμηνεύθηκαν από τους άντρες του ότι επιθυμούσε να σκοτωθεί ο Μπέκετ. [6] Για τα ακριβή λόγια του βασιλιά έχουν αναφερθεί αρκετές εκδοχές. Σύμφωνα με την άποψη του βιογράφου του Μπέκετ, τον Edward Grim, αυτόπτη μάρτυρα του φόνου που έγραψε στα Λατινικά, ο Ερρίκος είπε: Τι άθλιους κηφήνες και προδότες έχω θρέψει και μεγάλωσα στο σπίτι μου, που άφησαν τον κύριό τους να αντιμετωπίζεται με τόσο επαίσχυντη περιφρόνηση από έναν ταπεινής καταγωγής κληρικό; [7] Ανεξαρτήτως όμως του τι είπε ο Ερρίκος, τα λόγια του ερμηνεύτηκαν ως βασιλική διαταγή και τέσσερις ιππότες, ξεκίνησαν να αντιμετωπίσουν τον Αρχιεπίσκοπο στο Κάντερμπερι.

Η δολοφονία του Τόμας Μπέκετ - μικρογραφία 13ου αιώνα.

Στις 29 Δεκεμβρίου 1170, έφτασαν στο Κάντερμπερι. Σύμφωνα με την μαρτυρία του αυτόπτη μάρτυρα Edward Grim, έβαλαν τα όπλα τους κάτω από ένα δέντρο έξω από τον καθεδρικό ναό και έκρυψαν τις πανοπλίες τους κάτω από μανδύες πριν μπουν στον καθεδρικό για να προκαλέσουν τον Μπέκετ. Οι ιππότες δήλωσαν στον Μπέκετ τη διαταγή του βασιλιά να πάει στο Γουίντσεστερ για να απολογηθεί για τις πράξεις του, αλλά ο Μπέκετ αρνήθηκε. Καθώς ο Μπέκετ αρνήθηκε να υποταχθεί στη θέληση του βασιλιά, αυτοί βγήκαν από το ναό ανέκτησαν τα όπλα τους και έσπευσαν πίσω για τη δολοφονία. [8] Ο Μπέκετ, εν τω μεταξύ, προχώρησε στην κύρια αίθουσα για τον εσπερινό. Οι άλλοι μοναχοί προσπάθησαν να κλειδώσουν για ασφάλεια τις πόρτες της εκκλησίας, αλλά ο Μπέκετ τους είπε: «Δεν είναι σωστό να φτιάξεις φρούριοτο σπίτι της προσευχής!», διατάζοντας τους να ανοίξουν ξανά τις πόρτες.

Οι τέσσερις ιππότες, κρατώντας σπαθί, έτρεξαν στο χώρο λέγοντας: Πού είναι ο Τόμας Μπέκετ, ο προδότης του Βασιλιά και της χώρας; Οι ιππότες βρήκαν τον Μπέκετ σε ένα σημείο κοντά σε μια πόρτα του μοναστηριού προς τις σκάλες που οδηγούσαν στη χορωδία των ψαλτών του καθεδρικού ναού, όπου οι μοναχοί έψαλαν τον εσπερινό. [1] Όταν τους είδε, ο Μπέκετ είπε, Δεν είμαι προδότης και είμαι έτοιμος να πεθάνω. Ένας ιππότης τον άρπαξε και προσπάθησε να τον τραβήξει έξω, αλλά ο Μπέκετ κρατήθηκε και έσκυψε το κεφάλι του σε θέση προσευχής δεχόμενος τα πλήγματα των εκτελεστών του.  

Μετά το θάνατο του Μπέκετ, οι μοναχοί ετοίμασαν το σώμα του για ταφή. [1] Σύμφωνα με ορισμένους, ανακαλύφθηκε ότι ο Μπέκετ φορούσε ένα κιλίκιο κάτω από τα ρούχα του αρχιεπισκόπου ως ένα σημάδι μετάνοιας. [9] Οι πιστοί σε όλη την Ευρώπη άρχισαν να λατρεύουν τον Μπέκετ ως μάρτυρα, και στις 21 Φεβρουαρίου 1173, λίγο περισσότερο από δύο χρόνια μετά το θάνατό του αγιοποιήθηκε από τον Πάπα Αλέξανδρο Γ΄ στην Εκκλησία του Αγίου Πέτρου στο Σεγκίνι. Στις 12 Ιουλίου 1174, εν μέσω της της μεγάλης εξέγερσης των γιων του Ερρίκου Β' (1173-1174), ο βασιλιάς ταπείνωσε τον εαυτό του ζητώντας δημόσια συγχώρηση στον τάφο του Μπέκετ, καθώς και στην εκκλησία του Καντέρμπερι, που έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή προσκυνήματα στην Αγγλία.

Οι μοναχοί φοβούμενοι ότι μπορεί να κλαπεί το σώμα του Μπέκετ, και για να αποφευχθεί αυτό, τοποθέτησαν την σωρό κάτω από το δάπεδο της ανατολικής κρύπτης του καθεδρικού ναού. [10] Ένα πέτρινο κάλυμμα τοποθετήθηκε πάνω από τον ταφικό χώρο με δύο τρύπες, όπου οι προσκυνητές μπορούσαν να βάλουν τα κεφάλια τους και να φιλήσουν τον τάφο. [1] Αυτή η ρύθμιση απεικονίζεται στα "Miracle Windows" του Trinity Chapel. Το 1220, τα οστά του Μπέκετ μεταφέρθηκαν σε ένα νέο επιχρυσωμένο και διακοσμημένο μνημείο πίσω από τον ψηλό βωμό στο παρεκκλήσιο της Αγίας Τριάδος. [11] Το Κάντερμπρι, λόγω της θρησκευτικής του ιστορίας, είχε δει πάντα πολλούς προσκυνητές, αλλά μετά το θάνατο του Τόμας Μπέκετ ο αριθμός τους αυξήθηκε ραγδαία.

Στη σύγχρονη τέχνη σημαντικό και για τα ιστορικά του στοιχεία είναι το θεατρικό έργο του T.S.Eliot: Murder in the Cathedral (Φόνος στον Καθεδρικό Ναό) [12].

Παραπομπές

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Barlow "Becket, Thomas (1120?–1170)" Oxford Dictionary of National Biography
  2. Butler and Walsh Butler's Lives of the Saints p. 430
  3. Fryde, et al. Handbook of British Chronology p. 84
  4. Huscroft Ruling England pp. 192–195
  5. Warren, W.L. (1973). Henry II. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. σελ. 507. ISBN 9780520034945. 
  6. Huscroft Ruling England p. 194
  7. Schama History of Britain p. 142
  8. Stanley Historical Memorials of Canterbury pp. 53–55
  9. Grim, Benedict of Peterborough and William fitzStephen are quoted in Douglas, et al. English Historical Documents 1042–1182 Volume 2 p. 821
  10. Barlow Thomas Becket pp. 257–258
  11. Drake, Gavin (23 Μαΐου 2016). «Becket's bones return to Canterbury Cathedral». anglicannews.org. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2016. 
  12. T.S.Eliot: Murder in the Cathedral , Faber and Faber Limited, London, First published in 1935. ISBN 0 571 06977 0