Κατακόμβη Πρίσκιλλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μ μ.επιμέλεια |
||
Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{Κουτί πληροφοριών αρχαίας τοποθεσίας|name=Κατακόμβη Πρίσκιλλας<br>|native_name=Ιταλία|native_name_lang=παλαιοχριστιανικό|image|image_size=|imagewidth=Ο|image_upright=Ο Καλός Ποιμήν 01 small.jpg|caption=|location=[[Città metropolitana di Roma Capitale]]|region=[[Lazio]]|epochs=ύστερη αρχαιότητα<br>|architectural_styles=παλαιοχριστιανικός<br>|other_designation=κατακόμβη}} |
{{Κουτί πληροφοριών αρχαίας τοποθεσίας|name=Κατακόμβη Πρίσκιλλας<br>|native_name=Ιταλία|native_name_lang=παλαιοχριστιανικό|image|image_size=|imagewidth=Ο|image_upright=Ο Καλός Ποιμήν 01 small.jpg|caption=|location=[[Città metropolitana di Roma Capitale]]|region=[[Lazio]]|epochs=ύστερη αρχαιότητα<br>|architectural_styles=παλαιοχριστιανικός<br>|other_designation=κατακόμβη}} |
||
Οι '''κατακόμβες της Πρίσκιλλας''' είναι [[κατακόμβες στη Ρώμη]], που βρίσκονται κατά μήκος της Βία Σαλάρια |
Οι '''κατακόμβες της Πρίσκιλλας''' είναι [[Κατακόμβες της Ρώμης|κατακόμβες στη Ρώμη]], που βρίσκονται κατά μήκος της Βία Σαλάρια ([[Σαλάρια οδός|via Salaria)]], με είσοδο μπροστά από τη Βίλλα Άντα (Villa Ada). Το όνομα προέρχεται πιθανότατα από το όνομα της γυναίκας που δώρισε το οικόπεδο για την κατασκευή του ταφικού χώρου, ή από την ιδρύτριά της. Στο κοιμητήριο σώζεται μια ταφική επιγραφή σχετική με κάποια Πρίσκιλλα, η οποία ήταν συγγενής με την οικογένεια συγκλητικών των Ακυλίων<ref name="carletti">Sandro Carletti, "Catacombe di Priscilla", Pontificia Commissione di Archeologia Sacra, 1981</ref>. |
||
Οι [[κατακόμβες]] ήταν λαξευμένες σε [[Τόφφος|ηφαιστειακή τέφρα]], αρχικά από τον |
Οι [[κατακόμβες]] ήταν λαξευμένες σε [[Τόφφος|ηφαιστειακή τέφρα]], αρχικά από τον [[2ος αιώνας|2ο αιώνα]] και μέχρι τον [[5ος αιώνας|5ο αιώνα]], οπότε έφτασαν στην οριστική τους δομή, η οποία εκτείνεται σε μήκος 13 χιλιομέτρων υπόγειων στοών. Στην αρχαιότητα ονομάστηκε Η «Βασίλισσα των κατακομβών», λόγω των πολυάριθμων ενταφιασμένων μαρτύρων. |
||
Στο ευρετήριο των αρχαίων χριστιανικών κοιμητηρίων της Ρώμης (''Index coemeteriorum'') οι κατακόμβες αναφέρονται επίσης ως ''το Κοιμητήριο της Πρίσκιλλας στον Άγιο Σίλβεστρο'', λόγω της [[Βασιλική (αρχιτεκτονική)|βασιλικής που]] κτίστηκε τον 4ο[[4ος αιώνας| αιώνα]] στον τόπο ταφής των μαρτύρων Φήλικος και Φιλίππου. |
Στο ευρετήριο των αρχαίων χριστιανικών κοιμητηρίων της Ρώμης (''Index coemeteriorum'') οι κατακόμβες αναφέρονται επίσης ως ''το Κοιμητήριο της Πρίσκιλλας στον Άγιο Σίλβεστρο'', λόγω της [[Βασιλική (αρχιτεκτονική)|βασιλικής που]] κτίστηκε τον 4ο[[4ος αιώνας| αιώνα]] στον τόπο ταφής των μαρτύρων Φήλικος και Φιλίππου. |
||
Γραμμή 13: | Γραμμή 13: | ||
=== Ο θάλαμος της Δεομένης Ψυχής (Γυναίκα με πέπλο) === |
=== Ο θάλαμος της Δεομένης Ψυχής (Γυναίκα με πέπλο) === |
||
Ο θάλαμος χρονολογείται από [[3ος αιώνας|τον τρίτο αιώνα]] και πήρε το όνομά του |
Ο θάλαμος χρονολογείται από [[3ος αιώνας|τον τρίτο αιώνα]] και πήρε το όνομά του από μια τοιχογραφία -πολύ καλά διατηρημένη- μιας καμάρας που αναπαριστά γυναίκα με πέπλο σε στάση προσευχής, με τα χέρια υψωμένα. Η γυναίκα, κατά πάσα πιθανότητα, ήταν εκεί θαμμένη, συνεπώς απεικονίζεται και σε άλλες σημαντικές στιγμές της ζωής της: στο γάμο της και τη γέννηση ενός γιου. Στις άλλες πλευρές του θαλάμου υπάρχουν απεικονίσεις από [[Παλαιά Διαθήκη|την Παλαιά Διαθήκη]] (η σωτηρία των τριών παίδων εν καμίνω, [[Ισαάκ|του Ισαάκ]] από τη δική του θυσία και αυτή του [[Ιωνάς|Ιωνά]] από το κήτος) για να συμβολιστεί η σωτηρία μέσω της Σταυρικής Θυσίας. Στο κέντρο της οροφής, μια τοιχογραφία του [[Ιησούς Χριστός|"Καλού Ποιμένα"]] που φέρει ένα πρόβατο στους ώμους Του. |
||
=== Το Ελληνικό Παρεκκλήσιο === |
=== Το Ελληνικό Παρεκκλήσιο === |
||
Γραμμή 25: | Γραμμή 25: | ||
Πάνω από τις κατακόμβες [[Πάπας Σίλβεστρος Α΄| του Πάπα Συλβέστρου]] είχε ανεγερθεί τον [[4ος αιώνας|4ο αιώνα]] μία βασιλική, η οποία, με τη σταδιακή εγκατάλειψη των αστικών περιοχών έξω από τα τείχη, καταστράφηκε σταδιακά και στη συνέχεια ξεχάστηκε. Τα ερείπιά της ανακαλύφθηκαν το [[1890]] και το [[1906]] επάνω στην αρχαία τοιχοποιία προχώρησε η ανύψωση τοίχων και η κατασκευή μίας στέγης για να προστατευθεί ο χώρος. Προέκυψε επομένως μια νέα βασιλική σύμφωνα με το πρότυπο της προηγούμενης. |
Πάνω από τις κατακόμβες [[Πάπας Σίλβεστρος Α΄| του Πάπα Συλβέστρου]] είχε ανεγερθεί τον [[4ος αιώνας|4ο αιώνα]] μία βασιλική, η οποία, με τη σταδιακή εγκατάλειψη των αστικών περιοχών έξω από τα τείχη, καταστράφηκε σταδιακά και στη συνέχεια ξεχάστηκε. Τα ερείπιά της ανακαλύφθηκαν το [[1890]] και το [[1906]] επάνω στην αρχαία τοιχοποιία προχώρησε η ανύψωση τοίχων και η κατασκευή μίας στέγης για να προστατευθεί ο χώρος. Προέκυψε επομένως μια νέα βασιλική σύμφωνα με το πρότυπο της προηγούμενης. |
||
Η σημερινή είσοδος των Κατακομβών είναι στον Οίκο της Κατακόμβης της Πρίσκιλλας, χτίστηκε το [[1929]] και είναι η έδρα των Αδελφών Βενεδικτίνων της Πρίσκιλλας, που μεριμνούν για |
Η σημερινή είσοδος των Κατακομβών είναι στον Οίκο της Κατακόμβης της Πρίσκιλλας, χτίστηκε το [[1929]] και είναι η έδρα των Αδελφών Βενεδικτίνων της Πρίσκιλλας, που μεριμνούν για τον χώρο. |
||
== Πάπες που ενταφιάστηκαν στις Κατακόμβες == |
== Πάπες που ενταφιάστηκαν στις Κατακόμβες == |
Έκδοση από την 20:05, 5 Απριλίου 2020
Ιταλία | |
Τοποθεσία | Città metropolitana di Roma Capitale |
---|---|
Περιοχή | Lazio |
Ιστορία | |
Περίοδοι | ύστερη αρχαιότητα |
Αρχιτεκτονική | |
Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί | παλαιοχριστιανικός |
Ορισμός | κατακόμβη |
Οι κατακόμβες της Πρίσκιλλας είναι κατακόμβες στη Ρώμη, που βρίσκονται κατά μήκος της Βία Σαλάρια (via Salaria), με είσοδο μπροστά από τη Βίλλα Άντα (Villa Ada). Το όνομα προέρχεται πιθανότατα από το όνομα της γυναίκας που δώρισε το οικόπεδο για την κατασκευή του ταφικού χώρου, ή από την ιδρύτριά της. Στο κοιμητήριο σώζεται μια ταφική επιγραφή σχετική με κάποια Πρίσκιλλα, η οποία ήταν συγγενής με την οικογένεια συγκλητικών των Ακυλίων[1].
Οι κατακόμβες ήταν λαξευμένες σε ηφαιστειακή τέφρα, αρχικά από τον 2ο αιώνα και μέχρι τον 5ο αιώνα, οπότε έφτασαν στην οριστική τους δομή, η οποία εκτείνεται σε μήκος 13 χιλιομέτρων υπόγειων στοών. Στην αρχαιότητα ονομάστηκε Η «Βασίλισσα των κατακομβών», λόγω των πολυάριθμων ενταφιασμένων μαρτύρων.
Στο ευρετήριο των αρχαίων χριστιανικών κοιμητηρίων της Ρώμης (Index coemeteriorum) οι κατακόμβες αναφέρονται επίσης ως το Κοιμητήριο της Πρίσκιλλας στον Άγιο Σίλβεστρο, λόγω της βασιλικής που κτίστηκε τον 4ο αιώνα στον τόπο ταφής των μαρτύρων Φήλικος και Φιλίππου.
Περιγραφή
Κατά τη διάρκεια των διωγμών του 3ου και του 4ου αιώνα οι κατακόμβες υποδέχθηκαν τα λείψανα πολυάριθμων μαρτύρων (όπως ενός Πάπα, του Μαρκελλίνου) και- στη συνέχεια- άλλων έξι Παπών. Σε βάθος 35 μέτρων και σε διάρθρωση τριών επιπέδων, οι κατακόμβες φιλοξενούν περίπου 40 χιλιάδες τάφους. Εγκαταλελειμμένες τον 5ο αιώνα και αργότερα λεηλατημένες στην εποχή των βαρβαρικών επιδρομών, οι κατακόμβες είχαν ξεχαστεί και μόνο κατά τους τελευταίους αιώνες ανακαλύφθηκαν εκ νέου και επανεκτιμήθηκαν.
Ανάμεσα στους πολλούς θαλάμους είναι δυνατόν να αναφερθούν μερικοί που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Ο θάλαμος της Δεομένης Ψυχής (Γυναίκα με πέπλο)
Ο θάλαμος χρονολογείται από τον τρίτο αιώνα και πήρε το όνομά του από μια τοιχογραφία -πολύ καλά διατηρημένη- μιας καμάρας που αναπαριστά γυναίκα με πέπλο σε στάση προσευχής, με τα χέρια υψωμένα. Η γυναίκα, κατά πάσα πιθανότητα, ήταν εκεί θαμμένη, συνεπώς απεικονίζεται και σε άλλες σημαντικές στιγμές της ζωής της: στο γάμο της και τη γέννηση ενός γιου. Στις άλλες πλευρές του θαλάμου υπάρχουν απεικονίσεις από την Παλαιά Διαθήκη (η σωτηρία των τριών παίδων εν καμίνω, του Ισαάκ από τη δική του θυσία και αυτή του Ιωνά από το κήτος) για να συμβολιστεί η σωτηρία μέσω της Σταυρικής Θυσίας. Στο κέντρο της οροφής, μια τοιχογραφία του "Καλού Ποιμένα" που φέρει ένα πρόβατο στους ώμους Του.
Το Ελληνικό Παρεκκλήσιο
Το παρεκκλήσι είναι ένας χώρος που διαιρείται σε δύο μέρη με μια αψίδα, πλούσια διακοσμημένος με έργα πομπηιανής τεχνοτροπίας, που χρονολογούνται από τον 2ο αιώνα, σε απομίμηση μαρμάρου και γύψου. Οι απεικονίσεις -συχνά καλά διατηρημένες- αναπαριστούν διάφορα περιστατικά από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Ιδιαίτερου ενδιαφέροντος είναι η «Προσκύνηση των μάγων», η «Ανάσταση του Λαζάρου» και η «Θεραπεία του παραλυτικού», που αποτελούν ορισμένες από τις αρχαιότερες απεικονίσεις αυτών των γεγονότων που μας έχουν σωθεί. Ο κύκλος των τοιχογραφιών περιλαμβάνει κατόπιν παλαιοδιαθηκικές αναπαραστάσεις (Ο Δανιήλ στον λάκκο των λεόντων, Η Σωσάνα που παγιδεύεται από τους γέροντες, οι Τρεις παίδες εν καμίνω, ο Μωυσής κάνει το νερό να αναβλύσει από το βράχο), καθώς και μια απεικόνιση ενός ευχαριστιακού δείπνου (Αρτοκλασία), στο οποίο συμμετέχουν μερικοί άνδρες και μια γυναίκα.
Η Παναγία
Στην οροφή του θαλάμου που στέγαζε έναν τάφο αφιερωμένο, πιθανώς σε έναν μάρτυρα, διατηρείται ένα γύψινο στο οποίο είναι ζωγραφισμένη η Παναγία ένθρονη με το Βρέφος στην αγκαλιά της και δίπλα της κάποιον προφήτη Βαρλαάμ, που δείχνει προς ένα αστέρι. Δεδομένων της τεχνοτροπίας και της τοποθεσίας (στο αρχικό τμήμα του κοιμητηρίου) συμπεραίνεται η χρονολόγηση της αναπαράστασης τον 3ο αιώνα , ως εκ τούτου, πιστεύεται ότι αυτή η εικόνα είναι, μετά την Προσκύνηση των Μάγων στο Ελληνικό Παρεκκλήσι , η αρχαιότερη απεικόνιση της Παναγίας και του Βρέφους που μας έχει διασωθεί.
Η Βασιλική και το μοναστήρι
Πάνω από τις κατακόμβες του Πάπα Συλβέστρου είχε ανεγερθεί τον 4ο αιώνα μία βασιλική, η οποία, με τη σταδιακή εγκατάλειψη των αστικών περιοχών έξω από τα τείχη, καταστράφηκε σταδιακά και στη συνέχεια ξεχάστηκε. Τα ερείπιά της ανακαλύφθηκαν το 1890 και το 1906 επάνω στην αρχαία τοιχοποιία προχώρησε η ανύψωση τοίχων και η κατασκευή μίας στέγης για να προστατευθεί ο χώρος. Προέκυψε επομένως μια νέα βασιλική σύμφωνα με το πρότυπο της προηγούμενης.
Η σημερινή είσοδος των Κατακομβών είναι στον Οίκο της Κατακόμβης της Πρίσκιλλας, χτίστηκε το 1929 και είναι η έδρα των Αδελφών Βενεδικτίνων της Πρίσκιλλας, που μεριμνούν για τον χώρο.
Πάπες που ενταφιάστηκαν στις Κατακόμβες
Οι Κατακόμβες της Πρίσκιλλας περιέχουν τα λείψανα 7 Παπών:
- Άγιος Μαρκελλίνος
- Άγιος Μάρκελλος Α΄
- Άγιος Σύλβεστρος Α΄
- Λιβέριος
- Άγιος Σιρίκιος
- Άγιος Κελεστίνος Α΄
- Βιγίλιος
Η Εικονική επίσκεψη στο Google Maps, οι Κατακόμβες της Πρίσκιλλας
Το Νοέμβριο του 2013, έχει δημιουργηθεί από το Google Maps, η δυνατότητα να πραγματοποιήσει κάποιος μια εικονική περιήγηση στις κατακόμβες με το StreetView σε αυτό το link.
Σημειώσεις
- ↑ Sandro Carletti, "Catacombe di Priscilla", Pontificia Commissione di Archeologia Sacra, 1981
Βιβλιογραφία
- Sandro Carletti, Guida delle catacombe di Priscilla, a cura di Carlo Carletti, Pontificia Commissione di Archeologia Sacra, Città del Vaticano 1981.
- Fabrizio Bisconti - Barbara Mazzei - Raffaella Giuliani, La catacomba di Priscilla. Il complesso, i restauri, il museo, Tau, Todi 2013.
Σχετικά λήμματα
- Παλαιοχριστιανική τέχνη
- Οι κατακόμβες
Άλλα έργα
μπορείτε να βρείτε ψάχνοντας στα αδελφικά έργα της Βικιπαίδειας:
Ορισμoί λεξικού από το Βικιλεξικό
Εγχειρίδια από τα Βικιβιβλία
Αποφθέγματα από τα Βικιφθέγματα
Πηγαία κείμενα από τη Βικιθήκη
Εικόνες και πολυμέσα από τα Κοινά
Ειδησεογραφικές ιστορίες από τα Βικινέα