Καντόνια της Ελβετίας

Χάρτης της Ελβετίας διαιρεμένης σε Καντόνια

Τα είκοσι έξι καντόνια της Ελβετίας είναι οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της Ελβετικής Συνομοσπονδίας. Ιστορικά και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε καντόνι στην Παλαιά Ελβετική Συνομοσπονδία ήταν κυρίαρχο κράτος, με τα σύνορα, το στρατό και το νόμισμά του. Η ομοσπονδιακή δομή καθιερώθηκε το 1848. Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, η ελβετική συνομοσπονδία αποτελούνταν από δεκατρία κυρίαρχα κράτη. Αυτά τα κράτη ονομάστηκαν καντόνια και υπήρξαν σε δύο διαφορετικές μορφές: έξι επαρχιακά (ή δασικά) καντόνια και επτά αστικά καντόνια. Τα έξι επαρχιακά καντόνια ήταν λαϊκές δημοκρατίες, ενώ τα επτά αστικά καντόνια κυβερνούνταν από τα συμβούλια πόλεων. Εντούτοις, αυτά τα συμβούλια πόλεων ελέγχονταν από τις μικρές ολιγαρχίες των πλούσιων πολιτών. Τα αστικά καντόνια περιλάμβαναν τη Ζυρίχη, τη Βέρνη, και τη Βασιλεία.

Κάθε καντόνι έχει το σύνταγμα, το νομοθετικό σώμα, την κυβέρνηση και τα δικαστήριά του. Τα περισσότερα από τα νομοθετικά σώματα των καντονίων είναι τα Κοινοβούλια, το μέγεθός των οποίων ποικίλλει μεταξύ πενήντα οκτώ και διακοσίων εδρών. Μερικά νομοθετικά σώματα είναι Καντονικά Συμβούλια (Landsgemeinden).

Οι καντονικές κυβερνήσεις αποτελούνται από πέντε ή επτά μέλη, ανάλογα με το καντόνι. Όλα τα θέματα που δεν εμπίπτουν ρητά στη συνομοσπονδία σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα ρυθμίζονται από τα καντόνια, που επίσης καθορίζουν και το βαθμό αυτονομίας των δήμων. Τα μεγέθη των καντονίων ποικίλλουν, από ακριβώς 37 έως 7.105 τετραγωνικά χλμ. και ο πληθυσμός τους από 14.900 έως 1.244.400. Σε καντονικά θέματα, η άμεση δημοκρατία υπό μορφή Καντονικών Συμβουλίων (Landsgemeinde) είναι τώρα περιορισμένη στα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus. Σε όλα τα άλλα καντόνια τα δημοκρατικά δικαιώματα εκφράζονται μέσω ψηφοφορίας.

Μετά από τη δημιουργία του καντονίου Ιούρα το 1978 δεν έχει υπάρξει κανένα νέο καντόνι. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1999, ο αριθμός καντονίων είναι επίσημα 26, αλλά ο αριθμός κρατών (Stände) σχετικών για την εκλογή του Συμβουλίου των κρατών (Ständerat) και της ψηφοφορίας στις ομοσπονδιακές πρωτοβουλίες, είναι 23: τα καντόνια Unterwalden, Appenzell, και της Βασιλείας μετρώνται ως δύο ημι-καντόνια. Το Unterwalden διαιρείται σε Obwalden και Nidwalden, το Appenzell σε Innerrhoden και Ausserrhoden, και η Βασιλεία διαιρείται σε Βasel - Stadt και Βasel - Landschaft.

Κατάλογος και χάρτης

Έμβλημα	Καντόνι	Καντoνική ψήφος	Πρωτεύουσα	Προσχώρηση	Έκταση2	Πληθυσμός1	Πυκνότητα3	Δήμοι1	Επίσημες γλώσσες
	Ζυρίχη (ZH)	1	Ζυρίχη	1351	1.729	1.228.600	701	171	γερμανικά
	Βέρνη (BE)	1	Βέρνη	1353	5.959	947.100	158	399	γερμανικά, γαλλικά
	Λουκέρνη (LU)	1	Λουκέρνη	1332	1.493	350.600	233	107	γερμανικά
	Ούρι (UR)	1	Άλτντορφ	1291	1.077	35.000	33	20	γερμανικά
	Σβυτς (SZ)	1	Σβυτς	1291	908	131.400	143	30	γερμανικά
	Όμπβαλντεν (OW)	0,5	Ζάρνεν	1291	491	32.700	66	7	γερμανικά
	Νίντβαλντεν (NW)	0,5	Στανς	1291	276	38.600	138	11	γερμανικά
	Γκλάρους (GL)	1	Γκλάρους	1352	685	38.300	51	28	γερμανικά
	Τσουγκ (ZG)	1	Τσουγκ	1352	239	100.900	416	11	γερμανικά
	Φριμπούρ (FR)	1	Φριμπούρ	1481	1.671	239.100	141	242	γαλλικά, γερμανικά
	Σόλοτουρν (SO)	1	Σόλοτουρν	1481	791	245.500	308	126	γερμανικά
	Μπάζελ-Στατ (BS)	0,5	Βασιλεία	1501	5.072	186.700	37	3	γερμανικά
	Μπάζελ-Λάντσαφτ (BL)	0,5	Λιέσταλ	1501	518	261.400	502	86	γερμανικά
	Σάφχαουζεν (SH)	1	Σάφχαουζεν	1501	298	73.400	246	34	γερμανικά
	Άπενζελ Αούσερχοντεν (AR)	0,5	Έρισαου / Τρόζεν4	1513	243	53.200	220	20	γερμανικά
	Άπενζελ Ίνερχοντεν (AI)	0,5	Άπενζελ	1513	173	15.000	87	6	γερμανικά
	Στ. Γκάλεν (SG)	1	Στ. Γκάλεν	1803	2.026	452.600	222	90	γερμανικά
	Γκράουμπυντεν (GR)	1	Τσουρ	1803	7.105	185.700	26	211	γερμανικά, ιταλικά, ραιτορομανικά
	Άαργκαου (AG)	1	Άαραου	1803	1.404	550.900	755	232	γερμανικά
	Τουγκάου (TG)	1	Φρόενφελντ	1803	991	228.200	229	80	γερμανικά
	Τιτσίνο (TI)	1	Μπελλιντσόνα	1803	2.812	311.900	110	244	ιταλικά
	Βω (VD)	1	Λωζάνη	1803	3.212	626.200	188	382	γαλλικά
	Βαλαί (VS)	1	Σιόν	1815	5.224	278.200	53	160	γαλλικά, γερμανικά
	Νεσατέλ (NE)	1	Νεσατέλ	1815	803	166.500	206	62	γαλλικά
	Γενεύη (GE)	1	Γενεύη	1815	282	414.300	1.442	45	γαλλικά
	Ζουρά (JU)	1	Ντελεμόν	1979	838	69.100	82	83	γαλλικά
	Ελβετική Συνομοσπονδία (CH)	23	Βέρνη	1291	41.285	7.261.200	174	2.890	γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, ραιτορομανικά

Σημειώσεις:
¹ 31 Δεκέμβριου 2001,
² χλμ^2
3 ανά χλμ², με βάση τον πληθυσμό του 2000
⁴ Η έδρα της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου του καντονίου του Appenzell Ausserrhoden βρίσκεται στο Έρισαου, ενώ η δικαστική και αστυνομική έδρα στο Τρόζεν.

• Τα δύο γραμματα για τα ελβετικά καντόνια χρησιμοποιούνται ευρέως, π.χ. στις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στους κωδικούς ISO 3166-2 (με το πρόθεμα "CH-", π.χ. CH-SZ για το καντόνι Schwyz).

• 
  Η Παλιά ελβετική συνομοσπονδία από 1291 (σκούρο πράσινο) έως τον 16ο αιώνα (ανοιχτό πράσινο) και οι "δορυφόροι" της (μπλε)
• 
  Η σημερινή Ελβετική Συνομοσπονδία, όπως διαμορφώθηκε το 1979

Ονόματα των καντονίων σε διάφορες γλώσσες

(σε έντονα εμφανίζονται στην επίσημη γλώσσα ή γλώσσες που αντιστοιχεί σε κάθε καντόνι)

Τοπική γλώσσα	ISO / K.z.	γερμανικά 1	γαλλικά 1	ιταλικά 1	ραιτορομανικά 1	ελληνικά 2
Aargau (Άαργκαου)	AG	Aargau	Argovie	Argovia	Argovia	Αργοβία
Appenzell Ausserrhoden (Άπεντσελ Άουσερροντεν)	AR	Appenzell Ausserrhoden	Appenzell Rhodes-Extérieures	Appenzello Esterno	Appenzell dador	Άπεντσελ Έξω-Περιοχή
Appenzell Innerrhoden (Άπεντσελ Ίνερροντεν)	AI	Appenzell Innerrhoden	Appenzell Rhodes-Intérieures	Appenzello Interno	Appenzell dadens	Άπεντσελ Έσω-Περιοχή
Basel-Landschaft (Μπάζελ-Λάντσαφτ)	BL	Basel-Landschaft	Bâle-Campagne	Basilea-Campagna	Basilea-Champagna	Βασιλεία-Εξοχή
Basel-Stadt (Μπάζελ-Στατ)	BS	Basel-Stadt	Bâle-Ville	Basilea-Città	Basilea-Citad	Βασιλεία-Πόλη
Bern (Μπερν)	BE	Bern	Berne	Berna	Berna	Βέρνη
Fribourg (Φριμπούρ)	FR	Freiburg	Fribourg	Friburgo	Friburg	Φρίμπουργκ
Genève (Ζενέβ)	GE	Genf	Genève	Ginevra	Genevra	Γενεύη
Glarus (Γκλάρους)	GL	Glarus	Glaris	Glarona	Glaruna	Γκλάρους
Graubünden (Γκράουμπυντεν)	GR	Graubünden	Grisons	Grigioni (Γκριτζιόνι)	Grischun (Γκρισούν)	Γκραουμπύντεν
Jura (Ζυρά)	JU	Jura	Jura	Giura	Giura	Ιούρα
Luzern (Λουτσέρν)	LU	Luzern	Lucerne	Lucerna	Lucerna	Λουκέρνη
Neuchâtel (Νεσατέλ)	NE	Neuenburg (Νόιενμπουρκ)	Neuchâtel	Neuchâtel	Neuchâtel	Νεσατέλ
Nidwalden (Νιντβάλντεν)	NW	Nidwalden	Nidwald	Nidvaldo	Sutsilvania	Νίντβαλντεν
Obwalden (Ομπβάλντεν)	OW	Obwalden	Obwald	Obvaldo	Sursilvania	Ομπβάλντεν
Sankt Gallen (Ζάνκτ Γκάλλεν)	SG	St. Gallen	Saint-Gall	San Gallo	Son Gagl	Σενκτ Γκάλλεν
Schaffhausen (Σάφχάουζεν)	SH	Schaffhausen	Schaffhouse	Sciaffusa	Schaffusa	Σάφχαουζεν
Schwyz (Σβίιτς)	SZ	Schwyz	Schwyz	Svitto	Sviz	Σβίιτς
Solothurn (Ζόλοτουρν)	SO	Solothurn	Soleure	Soletta	Soloturn	Ζόλοτουρν
Thurgau (Τούργκαου)	TG	Thurgau	Thurgovie	Turgovia	Turgovia	Τούργκαου
Ticino (Τιτσίνο)	TI	Tessin	Tessin	Ticino	Tessin	Τιτσίνο
Uri (Ούρι)	UR	Uri	Uri	Uri	Uri	Ούρι
Valais (Βαλέ)	VS	Wallis (Βάλις)	Valais	Vallese	Vallais	Βαλαί
Vaud (Βω)	VD	Waadt	Vaud	Vaud	Vad	Βω
Zug (Τσούκ)	ZG	Zug	Zoug	Zugo	Zug	Τσουκ
Zürich (Τσύριχ)	ZH	Zürich	Zurich	Zurigo	Turitg	Ζυρίχη