Μιχαήλ Περδικάρης

Μιχαήλ Περδικάρης
Γέννηση	1766 Κοζάνη
Θάνατος	1828 Μπίτολα
Ιδιότητα	ιατρός

Ο Μιχαήλ Περδικάρης (Κοζάνη, 1766 - Μοναστήρι, 1828) ήταν γιατρός και λόγιος από την Κοζάνη (είχε καταγωγή από την Κεφαλλονιά) που έμεινε γνωστός για την έντονη κριτική που άσκησε με το λογοτεχνικό του έργο στην κοινωνία της εποχής του.

Η ζωή του

Ο Περδικάρης αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Κοζάνη και στην Καστοριά μετέβη πρώτα στο Βουκουρέστι και μετά από τρία χρόνια στην Πάντοβα όπου σπούδασε ιατρική. Επιστρέφοντας στην Κοζάνη άσκησε το ιατρικό επάγγελμα και απέκτησε μεγάλη φήμη με αποτέλεσμα να προσληφθή ως ιατρός του Μουχτάρ πασά στην Ναύπακτο. Αργότερα προσέφερε τις υπηρεσίες του και σε άλλους Τούρκους αξιωματούχους στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας. Το 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας τον προσκάλεσε να μεταβεί στο Ναύπλιο προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε κατάλληλη θέση στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος κάτι που τελικά δεν έγινε λόγω του αιφνίδιου θανάτου του Περδικάρη.

Κοινωνικό και ιδεολογικό στίγμα του Μιχαήλ Περδικάρη

Ο Περδικάρης για τον Κορδάτο ανήκει στην τάξη των πραματευτάδων και βιοτεχνών που τα είχαν καλά με τους Τούρκους,κέρδιζαν πολλά και ήθελαν την υσυχία τους. Δεν μπορεί να καταταχθεί ούτε στους διαφωτιστές ούτε και στους αντιδραστικούς. Κατηγόρησε τον Καταρτζή για τον δημοτικισμό του ενώ πολέμησε και τον Ρήγα Βελεστινλή. «Ο Περδικάρης,ούτε σατιρικούς στίχους της προκοπής σύνθεσε,ούτε στοχαστής με φιλελεύθερες και δημοκρατικές ιδέες είναι. Η θέση του είναι στην κοπριά της ιστορίας.»

Το λογοτεχνικό του έργο

Ο Περδικάρης είναι κυρίως γνωστός για το λογοτεχνικό του έργο. Όσο ζούσε δημοσίευσε τα εξής έργα:

• Ερμήλος Δημοκριθηράκλειτος, Μιχαήλου του Περδικάρι ιατρού, τόμος πρώτος 1817

το οποίο διαιρείται σε τρία μέρη , αποτελείται από 20 ωδές, σε δεκατρισύλλαβους ιαμβικούς ομοικατάληκτους στίχους με παρεμβολή βραχυσύλλαβων στίχων σε «ραβασάκια» ή τρίστιχες στροφές σε ερωτικά στιχουργήματα. Στο έργο αυτός ο Κοζανίτης γιατρός επιτίθεται με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο στην κοινωνία της εποχής του και ιδιαίτερα σε εκείνες τις τάξεις (έμποροι, ιατροί και κληρικοί) που τη διαμόρφωναν, επαινώντας συγχρόνως τις λιγοστές εξαιρέσεις. Επίσης διατυπώνει την αντίθεσή του στους εκπροσώπους του Διαφωτισμού και στις νέες ιδέες που διαδίδονταν στον ελληνικό χώρο.

• Προδιοίκησις εις τον Ερμήλον ή Δημοκριθηράκλειτον...περιέχουσα την Απολογίαν του Ποιητού, την Αλληγορίαν του Ποιήματος και την Είδησιν δια την άτακτον έκδοσιν του Ερμήλου, 1817.

που είναι γραμμένο σε πεζό λόγο και περιέχει τις θέσεις του για τα προβλήματα της εποχής του.

Πέντε έμμετρες επιστολές του προς το Γεώργιο Σακελλάριο καταχωρίστηκαν στη συλλογή του τελευταίου Ποιημάτια...Εν Βιέννη 1817.

Άλλα έργα του Μιχαήλ Περδικάρη:

• Διομηδειάς ή Ύμνος Διομήδους που περιγράφει, σε ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους στίχους με ομοιοκαταληξία, τις περιπλανήσεις του ομηρικού ήρωα από την άλωση της Τροίας μέχρι την επιστροφή στο Άργος
• Ρήγας ή κατά των ψευδοφιλλελήνων (πεζό κείμενο) στο οποίο επιτίθεται με σφοδρότητα στον Ρήγα Φεραίο

Έγραψε επίσης διάφορα στιχουργήματα εγκωμιαστικού ή σατιρικού χαρακτήρα, πολλές πραγματείες για ιατρικά θέματα, το έργο Οδός Μαθηματικής (1805), που σώζεται σε χειρόγραφο στη Βιβλιοθήκη της Κοζάνης, και το ηθικοθρησκευτικού περιεχομένου σύγγραμα Νοητός Διάκοσμος.

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τ.42
• Γιάνης Κορδάτος, Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Από το 1453 ως το 1961, τόμος πρώτος,εκδ.Επικαιρότητα, Αθήνα, 1983