Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σάμος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 194.63.239.232 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρ...
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 26: Γραμμή 26:
| ιστότοπος =[http://www.samos.gr www.samos.gr]
| ιστότοπος =[http://www.samos.gr www.samos.gr]
}}
}}
Η '''Σάμος''' είναι ελληνικό νησί του ανατολικού [[Αιγαίο]]υ περί το μέσον αυτού και ανατολικά του Ικαρίου πελάγους, και ανήκει στον ομώνυμο [[Νομός Σάμου|νομό Σάμου]]. Το νησί είναι σήμερα γνωστό για το γλυκό μοσχάτο κρασί του "Νέκταρ" και τα τουριστικά αξιοθέατά του, αλλά και για τις προσωπικότητες που παρείχε στην ελληνική ιστορία, όπως τον [[Πυθαγόρας|Πυθαγόρα]], τον φιλόσοφο [[Επίκουρος|Επίκουρο]], τον αστρονόμο [[Αρίσταρχος_ο_Σάμιος|Αρίσταρχο]] που φέρεται να σχεδίασε τον πρώτο ηλιοκεντρικό χάρτη και άλλους. Επίσης εκεί παρήχθησαν τα πρώτα χάλκινα αγάλματα και τα αγγεία της Σάμου ήταν ξακουστά το 550 π.Χ.
Η '''Σάμος''' είναι ελληνικό νησί του ανατολικού [[Αιγαίο]]υ περί το μέσον αυτού και ανατολικά του Ικαρίου πελάγους, και ανήκει στον ομώνυμο [[Νομός Σάμου|νομό Σάμου]]. Το νησί είναι σήμερα γνωστό για το γλυκό μοσχάτο κρασί του "Νέκταρ" και τα τουριστικά αξιοθέατά του, αλλά και για τις προσωπικότητες που παρείχε στην ελληνική ιστορία, όπως τον [[Πυθαγόρας|Πυθαγόρα]], τον φιλόσοφο [[Επίκουρος|Επίκουρο]], τον αστρονόμο [[Αρίσταρχος ο Σάμιος|Αρίσταρχο]] που φέρεται να σχεδίασε τον πρώτο ηλιοκεντρικό χάρτη και άλλους. Επίσης εκεί παρήχθησαν τα πρώτα χάλκινα αγάλματα και τα αγγεία της Σάμου ήταν ξακουστά το 550 π.Χ.


== Γεωγραφική θέση ==
== Γεωγραφική θέση ==

Έκδοση από την 07:56, 7 Νοεμβρίου 2013

Συντεταγμένες: 37°43′41.23″N 26°49′09.53″E / 37.7281194°N 26.8193139°E / 37.7281194; 26.8193139

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Σάμος (αποσαφήνιση).
Σάμος
Η παραλία Μεγάλο Σεϊτάνι στην δυτική πλευρά της Σάμου
Γεωγραφία
ΑρχιπέλαγοςΑιγαίο Πέλαγος
Έκταση476 km²
Υψόμετρο1.433 μ
Υψηλότερη κορυφήΚέρκης
Χώρα
ΠεριφέρειαΒορείου Αιγαίου
ΝομόςΣάμου
ΠρωτεύουσαΣάμος (πόλη)
Δημογραφικά
Πληθυσμός32.974 (απογραφής 2011)
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδαwww.samos.gr
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Σάμος είναι ελληνικό νησί του ανατολικού Αιγαίου περί το μέσον αυτού και ανατολικά του Ικαρίου πελάγους, και ανήκει στον ομώνυμο νομό Σάμου. Το νησί είναι σήμερα γνωστό για το γλυκό μοσχάτο κρασί του "Νέκταρ" και τα τουριστικά αξιοθέατά του, αλλά και για τις προσωπικότητες που παρείχε στην ελληνική ιστορία, όπως τον Πυθαγόρα, τον φιλόσοφο Επίκουρο, τον αστρονόμο Αρίσταρχο που φέρεται να σχεδίασε τον πρώτο ηλιοκεντρικό χάρτη και άλλους. Επίσης εκεί παρήχθησαν τα πρώτα χάλκινα αγάλματα και τα αγγεία της Σάμου ήταν ξακουστά το 550 π.Χ.

Γεωγραφική θέση

Δορυφορική εικόνα της Σάμου

Από την Ικαρία απέχει 10 μίλια, ενώ από τη Μικρασιατική ακτή χωρίζεται με δίαυλο πλάτους μόλις 1300 μ.(=επτά στάδια). Το μέγιστο μήκος της νήσου από Δ. προς Α. είναι 26 μίλια και το μέγιστο πλάτος της από Β. προς Ν. είναι 11 μίλια ενώ το μέγιστο υψόμετρο είναι 1443 μ. (κορυφή του όρους Κερκετεύς). Η δε περίμετρος της ακτογραμμής της φθάνει τα 86 ναυτικά μίλια και η συνολική της επιφάνεια 477 τ.χλμ. Είναι γενέτειρα του μεγάλου μαθηματικού της αρχαιότητας Πυθαγόρα, του αστρονόμου και μαθηματικού Αρίσταρχου, του φιλόσοφου Επίκουρου και κατά πολλούς του Αισώπου.

Το νησί γνωρίζει μεγάλη τουριστική κίνηση την θερινή περίοδο. Από όλα τα νησιά της Ελλάδας είναι εκείνο που βρίσκεται κοντινότερα στην Τουρκία, από την οποία τη χωρίζει το Στενό της Μυκάλης (ή ο επταστάδιος πορθμός, στην αρχαιότητα), που στο ύψος του του Ποσειδωνίου έχει πλάτος γύρω στα 750 μέτρα (ελληνικά χωρικά ύδατα).

Το νησί, που έχει πληθυσμό 32.974 κατοίκους (απογραφή 2001) έχει πρωτεύουσα την Σάμο ή Κάτω Βαθύ, με 6.191 κατοίκους, ενώ συμπρωτεύουσα είναι το Καρλόβασι με 6.708. Άλλοι σημαντικοί οικισμοί είναι το Βαθύ (1.888 κ.), η παλιά πρωτεύουσα του νησιού Χώρα (1.218 κ.), το Πυθαγόρειο (1.272 κ.), οι Μυτιληνιοί (1.982 κ.), ο Μαραθόκαμπος (1.069 κ.) και το Κοκκάρι (1.060 κάτοικοι).

Στη Σάμο βρίσκεται το Ευπαλίνειο όρυγμα, υπόγειο υδραγωγείο και σημαντικό τεχνικό έργο της αρχαιότητας, που περιγράφηκε από τον Ηρόδοτο. Η σήραγγα μήκους 1036 μέτρων ανοίχτηκε ταυτόχρονα από τις δυο πλευρές του βουνού και οι δυο σήραγγες συναντήθηκαν περίπου στο μέσον, με ακρίβεια αξιοθαύμαστη για τα τεχνικά μέσα της εποχής.Άλλο σημαντικό αξιοθέατο της Σάμου είναι το Ηραίον. Στα αρχαία χρόνια, ο ναός της Ήρας, το Ηραίον ήταν ο μεγαλύτερος στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Ηρόδοτο. Τα ερείπια του ναού βρίσκονται κοντά στο σύγχρονο Ηραίον, το οποίο είναι ένας παραθαλάσσιος τουριστικός οικισμός.

Αξιοθέατα

Το χωριό Κοκκάρι

Και πάλι από το Ποτάμι μπορεί κανείς να ξεκινήσει για να επισκεφτεί τους καταρράκτες. Οι καταρράκτες είναι νερό του ποταμιού που πέφτει από ψηλά και σχηματίζει μια μικρή λιμνούλα. Εκεί το καλοκαίρι μαζεύονται εκατοντάδες ντόπιοι και ξένοι και θαυμάζουν την άγρια ομορφιά, χωρίς βέβαια να παραλείπουν να δροσιστούν κάτω από τα νερά που πέφτουν με ορμή. Σημαντικά αξιοθέατα του νησιού είναι τα εξής:

  • Ηραίον Σάμου Το Ηραίον Σάμου βρίσκεται 3 χιλιόμετρα δυτικά από το Πυθαγόρειο και είναι αφιερωμένο στην θεά Ήρα.
  • Ευπαλίνειο Όρυγμα Βρίσκεται δυο χιλιόμετρα από το Πυθαγόρειο στην αρχαία σήραγγα που μνημονεύεται από τον Ηρόδοτο ως το Αμφίστομο όρυγμα.
  • Σπήλαιο του Πυθαγόρα Βρίσκεται στους πρόποδες του Κέρκη και σύμφωνα με την παράδοση εδώ κατέφυγε για να κρυφτεί ο φιλόσοφος Πυθαγόρας.
  • Αρχαιολογικό Μουσείο Σάμου Το μουσείο στεγάζεται σε δυο κτίρια. Το παλιό μουσείο του 1912, το λεγόμενο Πασχάλειον αρχαιοφυλάκειον και το νέο Μουσείο.
  • Αρχαιολογική Συλλογή Πυθαγορείου Η Αρχαιολογική Συλλογή του Πυθαγορείου που στεγάζεται στο ισόγειο του δημαρχιακού κτιρίου.
  • Λαογραφικό Μουσείο του Πνευματικού Ιδρύματος Νικολάου Δημητρίου
  • Μουσείο Βυρσοδεψίας στο Καρλόβασι

Η ιστορία του νησιού στην αρχαιότητα

Οι πρώτοι άποικοι του νησιού ήταν Ίωνες από την Επίδαυρο και την Αργολίδα. Η Σάμος έγινε ένα από τα 12 μέλη της Ιονικής Συμμαχίας ή του Κοινού των Ιώνων. Γύρω στο 650 π.Χ. ήταν ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα στο Αιγαίο -τη βοηθούσε και η θέση της. Το νησί ήταν γνωστό από την αρχαιότητα για τα κρασιά του αλλά και τα κεραμεικά του, που τα εξήγαγε, ενώ εισήγαγε υφάσματα από το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και γενικά ανέπτυσσε έντονο διαμετακομιστικό εμπόριο. Οι Σάμιοι άνοιξαν εμπορικές οδούς με την Αίγυπτο, την Κυρήνη, την Κόρινθο αλλά και με τη Μαύρη Θάλασσα. Το εμπόριο έφερε και τη ρήξη με την εμπορική αντίπαλο Μίλητο.

Το Ηραίο

Χάρη στη συμμαχία τους με την Αίγυπτο αλλά και το δικό τους σημαντικό στόλο, οι Σάμιοι αντιστάθηκαν επί πολύ στον περσικό επεκτατισμό. Σύμφωνα με μια εκδοχή, ήταν οι πρώτοι Έλληνες που έφτασαν στα στενά του Γιβραλτάρ.Το 535 η ολιγαρχία καταλύθηκε από τον Πολυκράτη που επέβαλε τυραννίδα μαζί με τα αδέλφια του, ένα από τα οποία στη συνέχεια σκότωσε και το άλλο το εξόρισε. Εντούτοις επί Πολυκράτη η Σάμος έφτασε στην ακμή της, παρότι ο στόλος της συνέχιζε να λειτουργεί και με πειρατικά κριτήρια, τα οποία την εποχή εκείνη θεωρούνταν περισσότερο πολεμικές επιχειρήσεις παρά κοινές ληστρικές.

Οι Πέρσες

Όταν ο Πολυκράτης εκτελέστηκε από έναν σατράπη των Περσών που τον παρέσυρε σε παγίδα, το νησί κατακτήθηκε από την Περσία και ο πολιτισμός του σχεδόν αφανίστηκε και γι' αυτό συμμετείχε στην Ιωνική επανάσταση το 499 π.Χ. Εντούτοις ο ανταγωνισμός των Σαμίων προς τους Μιλησίους τους οδήγησε σε σχεδόν προδοτική συμπεριφορά στην αποφασιστική ναυμαχία του 494 π.Χ. στη Λάδη. Το 379 π. Χ. πάντως οι Σάμιοι ηγήθηκαν της επανάστασης εναντίον της Περσίας.

Πελοποννησιακός Πόλεμος

Σε αυτή τη διαμάχη ανάμεσα στην Πελοποννησιακή Συμμαχία και την Αθηναϊκή, οι Σάμιοι τάχθηκαν με την Αθήνα. Όταν όμως οι Αθηναίοι υποστήριξαν σε μια διαμάχη τη Μίλητο, οι Σάμιοι αποχώρησαν από την αθηναϊκή συμμαχία. Τελικά αναγκάστηκαν να επανέλθουν με τη βία, χωρίς όμως να τιμωρηθούν τόσο σκληρά όσο άλλες πόλεις και νησιά που αποστάτησαν τότε. Γενικά η Σάμος είχε θέση ισοτιμίας με την Αθήνα σε σύγκριση με άλλες πόλεις και όταν οι Πεισιστρατίδες καταδίωκαν τους δημοκρατικούς της Αθήνας, εκείνοι μετέφεραν την έδρα του δημοκρατικού κόμματος στη Σάμο. Το νησί σταδιακά έγινε δημοκρατικό κι αυτό, αλλά όταν η Αθήνα ηττήθηκε με το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο ναύαρχος και ηγέτης των Σπαρτιατών, επέβαλε στη Σάμο την ολιγαρχία.

Με την Ανταλκίδειο ειρήνη το νησί ξαναπέρασε στην περσική κυριαρχία και οι Αθηναίοι μπόρεσαν να το αποσπάσουν από αυτήν το 366 π.Χ.

Το νόμισμα της αρχαίας Σάμου

Αρχαίο κέρμα της Σάμου. 5ος - 4ος αι. π.Χ.
Αρχαίο κέρμα της Σάμου. 2ος αι. π.Χ.

Τα κέρματα της αρχαίας Σάμου είχαν ως χαρακτηριστικό την κεφαλή του λιονταριού.

  • Ένα αργυρό τετράδραχμο της εποχής του 5ου - 4ου αι. π.Χ. απεικονίζει το κεφάλι λιονταριού, ενώ στην πίσω όψη φέρει την επιγραφή ΣΑ και απεικονίζει μέρος ενός ταύρου που κολυμπάει στο νερό, και έχει κάτω από τον ταύρο κλαδί ελιάς με δύο καρπούς. Έχει διάμετρο 24 χιλ. και ζυγίζει 13,05 γραμ..[1]
  • Ένα αργυρό τριημίδραχμο της εποχής του 2ου αι. π.Χ. που φυλάγεται στο Βρετανικό Μουσείο απεικονίζει το κεφάλι λιονταριού, ενώ στην πίσω όψη φέρει την επιγραφή ΣΑΜΙΩΝ και απεικονίζει έναν ταύρο που κολυμπάει στο νερό, και έχει κάτω από τον ταύρο ένα αγγείο που ίσως να είναι μια υδρία. Έχει διάμετρο 20,5 χιλ. και ζυγίζει 4,22 γραμμ..[1]

Ελληνιστικοί και Ρωμαϊκοί χρόνοι

Στο διάστημα 275-270 π.Χ. το νησί αποτέλεσε βάση του Αιγυπτιακού στόλου του Πτολεμαίου. Στη συνέχεια βρέθηκε κάτω από την εξουσία των Σελευκιδών. Το 189 π.Χ. οι Ρωμαίοι παραχώρησαν το νησί στο φιλικό προς αυτούς Βασίλειο της Περγάμου. Στα τέλη των Μιθριδατικών πολέμων το νησί αντιμετώπισε επιδρομές πειρατών. Παρόλα αυτά η Σάμος παρέμεινε ανθηρή και ακμάζουσα πόλη κατά την Ρωμαϊκή περίοδο.

Μεσαιωνική και νεότερη περίοδος

Βυζάντιο

Στο βυζαντινό κράτος, η Σάμος ήταν η πρωτεύουσα του ομώνυμου θέματος. Από τον 13ο αιώνα πέρασε στον έλεγχο των Γενοβέζων.

Τουρκοκρατία

Η σημαία του "Στρατοπολιτικού Συστήματος" της Σάμου το 1821

Η Σάμος κατά τη διάρκεια των αιώνων που ακολούθησαν την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έχασε τον πληθυσμό της και για μία μεγάλη περίοδο παρέμεινε σχετικά έρημη. Οικίσεις διατηρήθηκαν στις ορεινές περιοχές του Κέρκη και της Αμπέλου. Κατά τη διάρκεια της εποχής τη "ερήμωσης" στη Σάμο λειτούργησαν ναυπηγεία του τουρκικού στόλου. Το νησί ξανακατοικήθηκε από τον 16ο αιώνα χάρη σε ένα οθωμανικό πρόγραμμα εποικισμού το οποίο έφερε κατοίκους από γειτονικά νησιά και από τη Μικρά Ασία. Τότε δημιουργήθηκαν σταδιακά οι περισσότεροι από τους σημερινούς οικισμούς. Κατά τον 18ο αιώνα, ένα εκτεταμένο δίκτυο χωριών απλωνόταν σε όλη την έκταση του νησιού. Πρωτεύουσα ήταν η Χώρα και το κυριότερο λιμάνι ήταν το Τηγάνι (σημερινό Πυθαγόρειο). Σταδιακά άρχισαν να αναπτύσσονται το Βαθύ και Καρλόβασι που έναν αιώνα αργότερα επρόκειτο να μετασχηματιστούν σε αστικά κέντρα.

Ελληνική επανάσταση

Η Σάμος κήρυξε την επανάσταση στις 20 Απριλίου 1821 με τον οπλαρχηγό Κωνσταντή Λαχανά. Στη συνέχεια τη διοίκηση της επανάστασης στο νησί ανέλαβε ο Λυκούργος Λογοθέτης. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 η Σάμος διατήρησε τοπική διοίκηση που έφερε την ονομασία Στρατοπολιτικόν Σύστημα Σάμου. Το νησί προστατεύτηκε επιτυχώς από τον ελληνικό στόλο μετά τις νίκες του στη Ναυμαχία της Σάμου και τη Ναυμαχία του Γέροντα. Αν και δεν καταλήφθηκε από τον τουρκικό στόλο δεν εντάχθηκε στο νεοσύστατο Βασίλειο της Ελλάδας. Η Σάμος έγινε αυτόνομη πριγκηπάτο με την ονομασία Ηγεμονία της Σάμου

Ηγεμονία της Σάμου

Θυρεός της Ηγεμονίας της Σάμου

Το 1835 εγκαθιδρύθηκε το ειδικό καθεστώς αυτονομίας του νησιού με το όνομα Ηγεμονία της Σάμου. Οι Σαμιώτες διατηρούσαν την υποχρέωση να καταβάλλουν ετήσιο φόρο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία που ανερχόταν σε 2.700 λίρες. Ο ηγεμόνας διοριζόταν από τον Σουλτάνο και έφερε τον τίτλο του πρίγκηπα. Ήταν Χριστιανός Ορθόδοξος και ανώτερο στέλεχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πρωτεύουσα του πριγκηπάτου υπήρξε αρχικά η Χώρα και στην συνέχεια η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στο Βαθύ.

Ενσωμάτωση στην Ελλάδα

Η Σάμος ενσωματώθηκε στην Ελλάδα το 1912. Κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου πολέμου το νησί γνώρισε αρχικά Ιταλική κατοχή. Στο διάστημα αυτό αναπτύχθηκε ισχυρό κίνημα Εθνικής Αντίστασης. Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών η Σάμος έμεινε για δύο μήνες ελεύθερη και την εξουσία ανέλαβαν οι αντάρτες. Τον Νοέμβριο του 1943 οι Γερμανοί προχώρησαν σε σφοδρούς βομβαρδισμούς. Το νησί πέρασε κάτω από γερμανική διοίκηση μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Αθλητικά

Ταε Κβο Ντο - Tae Kwon Do

Στο νησί υπάρχει ένας Αθλητικός Σύλλογος που είναι αναγνωρισμένος από την Ελληνική Ομοσπονδία Ταεκβοντο Ελλάδος και την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού με την επωνυμία Α.Π.Σ. Tae Kwon Do ΑΝΤΑΙΟΣ. Ιδρύθηκε το 2007 και αγωνίζεται σε ένα άνετο, ευχάριστο και ειδικά διαμορφωμένο χώρο στον οποίο έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας στο Καρλόβασι επί της Οδού Πανεπιστημιου με Άδεια Λειτουργίας από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Βορείου Αιγαίου.

Πρωταρχικός σκοπός του συλλόγου είναι η διδασκαλία του «πραγματικού» ΤΑΕ ΚΒΟ ΝΤΟ μέσα από τον ΥΓΙΗ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ με ΚΑΘΑΡΟ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ και η ολοκλήρωση του ανθρώπου μέσα από αυτό.

Προσωπικότητες

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 John Ward (1832-1912) και Sir George Francis Hill (1867-1948), επιμ. (1902). Greek coins and their parent cities (στα Αγγλικά). Λονδίνο: Murray. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2009. 

Βιβλιογραφία

  • Βακιρτζής, Ι. Ιστορία της Ηγεμονίας της Σάμου, 1834-1912, Γ.Α.Κ.-Αρχεία Νομού Σάμου, Αθήνα 2005.
  • Λαΐου, Σ. Η Σάμος κατά την οθωμανική περίοδο, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2002.
  • Λάνδρος, Χ., Η μετεπαναστατική Σάμος σε υποτέλεια, το πρώτο πρωτόκολλο αλληλογραφίας της Ηγεμονίας, 1834-1835, Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου "Νικόλαος Δημητρίου", Αθήνα 2001.
  • Λάνδρος Χρίστος, Καμάρα Αφροδίτη, Ντόουσον Μαρία - Δήμητρα , Σπυροπούλου Βάσω, «Σάμος», 2005.
  • Σταματιάδης, Επ., Σαμιακά, ήτοι ιστορία της νήσου Σάμου από των παναρχαίων χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς, Σάμος 1881-1887.
  • Καρλόβασι Σάμου, ένα νησιωτικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο στο ανατολικό Αιγαίο, Πρακτικά Συνεδρίου, Δήμος Καρλοβασίων, Γ.Α.Κ.-Αρχεία Νομού Σάμου, Αθήνα 2007.
  • Η Σάμος από βυζαντινά χρόνια μέχρι σήμερα, Πρακτικά Συνεδρίου, Τόμος Α' & Β', Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου "Νικόλαος Δημητρίου", Αθήνα 1998.
  • Η πόλη της Σάμου, φυσιογνωμία και εξέλιξη, Πρακτικά Συνεδρίου, Δήμος Σαμίων, Γ.Α.Κ.-Αρχεία Νομού Σάμου, Αθήνα 1998.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

  • Ιωάννης Κωλέττης, «Στατιστική της νήσου Σάμου (1830)», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ.Δ, σελ.575-578
  • Κώστας Κόμης, Πληθυσμιακές μετακινήσεις με αφετηρία το 1821: το παράδειγμα της Σάμου , Τα Ιστορικά, Τόμος 13, Τεύχη 24-25, Ιούνιος-Δεκέμβριος 1996, σελ.157-176
  • Αλέξης Σεβαστάκης, Ποινική εξουσία των Μεγάλων Προεστών στην προεπαναστατική Σάμο , Τα Ιστορικά, τομ.11, τ/χ.21, (Δεκέμβριος 1994),σελ.289-310

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σάμος&oldid=4356985"