Γεωπλήσια αντικείμενα

Τα Γεωπλήσια αντικείμενα (Near-Earth Objects - NEOs) είναι μικρά ουράνια σώματα (αστεροειδείς και κομήτες) του Ηλιακού Συστήματος, οι οποίοι επηρεασμένοι από τις βαρυτικές έλξεις των κοντινών πλανητών ωθούνται σε τροχιές που, τουλάχιστον σε ένα μικρό μέρος τους, περνούν κοντά από την τροχιά περιφοράς του πλανήτη Γη γύρω από τον Ήλιο. Κύριο χαρακτηριστικό όλων των σωμάτων που χαρακτηρίζονται ως γεωπλήσια είναι το μήκος του περιήλιου τους, δηλαδή της μικρότερης απόστασης που μπορούν να βρεθούν από τον Ήλιο, το οποίο είναι μικρότερο του 1,3 της Αστρονομικής Μονάδας (q < 1,3 AU). Σήμερα, σύμφωνα με τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση, ο πληθυσμός των γνωστών σε εμάς Γεωπλήσιων Αντικειμένων ξεπερνά τις δέκα χιλιάδες σώματα.

Καθώς οι τροχιές πολλών από τα Γεωπλήσια Αντικείμενα μπορούν να τέμνουν την τροχιά περιφοράς της Γης γύρω από τον Ήλιο, το ενδιαφέρον της αστρονομικής κοινότητας είναι ιδιαίτερα αυξημένο πάνω σε αυτά, καθώς είναι γνωστό πως συγκρούσεις της Γης στο παρελθόν με τέτοια ουράνια σώματα έχουν επηρεάσει σημαντικά την γεωλογική και βιολογική ιστορία του πλανήτη. Για τον λόγο αυτό τεράστια ποσά έχουν διατεθεί για την ανακάλυψη, την παρατήρηση και την μελέτη των Γεωπλήσιων Αντικειμένων.

Ομάδες Γεωπλήσιων Αντικειμένων

Ανάλογα με το είδος τους τα Γεωπλήσια Αντικείμενα χωρίζονται σε Γεωπλήσιους Κομήτες (Near-Earth Comets - NECs) και Γεωπλήσιους Αστεροειδείς (Near-Earth Asteroids - NEAs).

Γεωπλήσιοι Κομήτες

Οι Γεωπλήσιοι Κομήτες είναι μικρής περιόδου, έχουν δηλαδή τροχιακές περιόδους μικρότερες από 200 χρόνια. Θεωρείται πως η προέλευσή τους είναι η Ζώνη του Κάιπερ.

Γεωπλήσιοι Αστεροειδείς

Οι Γεωπλήσιοι Αστεροειδείς, που αποτελούν την μεγάλη πλειοψηφία των Γεωπλήσιων Αντικειμένων, χωρίζονται σε τρεις κύριες υποομάδες, ανάλογα με το μήκος του μεγάλου ημιάξονα της τροχιάς τους (a) και το μήκος της απόστασης τους από τον ήλιο όταν βρίσκονται στο περιήλιο τους (q).

Οι βασικές ομάδες Γεωπλήσιων Αστεροειδών είναι :

• Οι Αστεροειδείς Ατών (Atens), όπου το μήκος του μεγάλου ημιάξονα της τροχιάς τους είναι μικρότερο της 1 Αστρονομικής Μονάδας (a < 1 AU).
  • Υποκατηγορία των αστεροειδών Ατών είναι οι Αστεροειδείς Ατίρα (Atiras), ή Αστεροειδείς Αποχέλε, όπου το μήκος του μεγάλου ημιάξονα της τροχιάς τους είναι μικρότερο της 1 Αστρονομικής Μονάδας (a < 1 AU) και η απόσταση του αφηλίου τους μικρότερη του 0,983 αυτής (Q < 0,983 AU).
• Οι Απολλώνειοι αστεροειδείς (Apollos), όπου το μήκος του μεγάλου ημιάξονα της τροχιάς τους είναι μεγαλύτερο της 1 Αστρονομικής μονάδας (a < 1 AU) και η απόσταση του περιήλιου τους είναι μικρότερη του 1,017 της Αστρονομικής Μονάδας (q < 1,017 AU).
• Οι Αστεροειδείς Αμόρ (Amors), όπου το μήκος του μεγάλου ημιάξονα της τροχιάς τους είναι μεγαλύτερο της 1 Αστρονομικής μονάδας (a < 1 AU) και η απόσταση του περιήλιου τους είναι μεγαλύτερη του 1,017 της Αστρονομικής Μονάδας και μικρότερη του 1,3 αυτής (1,017 AU < q < 1,3 AU).

Από τα παραπάνω προκύπτει πως τόσο οι αστεροειδείς Ατίρα όσο και οι αστεροειδείς Αμόρ δεν μπορούν να βρεθούν στην τροχιά της Γης. Αντίθετα, οι Απολλώνειοι αστεροειδείς και οι υπόλοιποι αστεροειδείς Ατών, τέμνουν την τροχιά της Γης και κάποιοι από αυτούς είναι πιθανό να συγκρουστούν μαζί της. Οι αστεροειδείς που εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες για μια κοντινή από τη Γη προσπέλαση (Potentially Hazardous Asteroids - PHAs) υπολογίζονται σήμερα σε λίγο πιο πάνω από 1400.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σχετικά με τα γνωστά Γεωπλήσια Αντικείμενα, στο Minor Planet Center της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης.
• Near Earh Object Program, από τη NASA.