Γιάννης Μιχαηλίδης

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Γιάννης Μιχαηλίδης (αποσαφήνιση).
Γιάννης Μιχαηλίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1899
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος1960
Αθήνα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
ΣπουδέςΚομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνδικαλιστής
δεδομένα

Ο Γιάννης Μιχαηλίδης (1899-1960) ήταν κομμουνιστής, ανώτατο καθοδηγητικό στέλεχος του ΚΚΕ, κεντρικό πρόσωπο στην ίδρυση και δράση της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ.

Βιογραφικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νεανικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιάννης Μιχαηλίδης γεννήθηκε το 1899 στην Κωνσταντινούπολη, από εργατική οικογένεια. Φοίτησε μέχρι την τετάρτη δημοτικού και κατόπιν σταμάτησε το σχολείο λόγω απορίας. Στη συνέχεια εργάστηκε ως μεταλλεργάτης και κατόπιν ως λιμενεργάτης στο λιμάνι της Πόλης και ήρθε σε επαφή με τους αναρχοσυνδικαλιστικούς κύκλους της Πανεργατικής που ιδεολογικά επηρεαζόταν από την οργάνωση Industrial Workers of the World (IWW).[1] Εκεί γνώρισε και τον νεώτερό του Νίκο Ζαχαριάδη, όπου συνδέθηκαν με φιλία.

Εμπνεόμενος από την Οκτωβριανή Επανάσταση, την περίοδο 1918 - 1921, έκανε ταξίδια στην επαναστατημένη Ρωσία όπου και εντάχθηκε στη σοσιαλιστική Διεθνή Πανεργατική Ένωση, που αποτελείτο κυρίως από Έλληνες.[2] Το 1924 έγινε μέλος και του Κόμματος των Μπολσεβίκων και σπούδασε στο νεοϊδρυθέν τότε "KUTV", το Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής.[3]

Στην ηγεσία του ΚΚΕ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1927 και εντάχθηκε στην Κομμουνιστική Οργάνωση Πειραιά (ΚΟΠ). Το 1929 επέστρεψε στη Σοβιετική Ένωση και επανήλθε τον Σεπτέμβριο του 1931, ως μέλος της τριμελούς ηγεσίας του ΚΚΕ (Ζαχαριάδης, Μιχαηλίδης, Κωνσταντινίδης) και του επταμελούς Πολιτικού Γραφείου που διόρισε η Κομμουνιστική Διεθνής (ΚΔ). Με την επέμβαση της ΚΔ τερματίστηκε η λεγόμενη φραξιονιστική πάλη χωρίς αρχές, που ταλάνισε το ΚΚΕ για τουλάχιστον μια διετία.[4] Μέσα στο κόμμα ο Μιχαηλίδης θα συνταχθεί πλήρως με την πολιτική γραμμή του Ζαχαριάδη, σε αντίθεση με τον Κωνσταντινίδη που ήρθε σε ρήξη με τον Ζαχαριάδη και διαγράφηκε, και θα γίνει από τους πιο στενούς του συνεργάτες. Το κομματικά του ψευδώνυμα ήταν "ψηλέας", "κάμος", "κατσανέβης", "ειρηνοδίκης", "Μιχαλόπουλος", "Μεμέντοφ" και "Μπάμπης".[5]

Στα επόμενα συνέδρια του ΚΚΕ (5ο και 6ο) θα επανεκλεγεί μέλος του ΠΓ του ΚΚΕ.[6] Το 1935 τοποθετήθηκε εκπρόσωπος του ΚΚΕ στην Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΕΕΚΔ), ενώ στις αρχές του 1936 επέστρεψε στην Ελλάδα.

Δικτατορία του Μεταξά - Ο ρόλος του στην ΠΔ του ΚΚΕ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Μεταξά ο Μιχαηλίδης πέρασε στην παρανομία και ήταν υπεύθυνος του παράνομου εκδοτικού μηχανισμού του ΚΚΕ. Όμως στα τέλη Σεπτέμβρη του 1936 συνελήφθη από την Ασφάλεια και κλείστηκε στις φυλακές Κέρκυρας, στην Ακτίνα Θ, μαζί με τον Ζαχαριάδη και άλλα στελέχη του ΚΚΕ.[7]

Την Άνοιξη του 1939 έπειτα από πληροφορίες νεοσυλληφθέντων που ανέφεραν ότι ο Δαμιανός Μάθεσης ήταν πράκτορας των αρχών ασφαλείας, ο Ζαχαριάδης, με σύμφωνη γνώμη των Νεφελούδη-Παρτσαλίδη,[8] έδωσε εντολή στον Μιχαηλίδη να κάνει ψευδή δήλωση μετανοίας ώστε να ελευθερωθεί και να ξεκαθαρίσει την κατάσταση μέσα στο κόμμα που είχε διαβρωθεί από την Ασφάλεια. Κάποια στελέχη του είχαν γίνει όργανα της Ασφάλειας, όπως ο Μιχάλης Τυρίμος, ο Μανώλης Μανωλέας, ο Τηλέμαχος Μύτλας κ.ά, κατέδιδαν συντρόφους τους που συλλαμβάνονταν, έδιναν πληροφορίες για γιάφκες και παράνομα τυπογραφεία που ανακαλύπτονταν και κυκλοφορούσαν πλαστές ανακοινώσεις του ΚΚΕ.[9]

Ωστόσο, στη προσπάθεια σύνδεσης του με τον παράνομο μηχανισμό ο Μιχαηλίδης μπλέκεται στα δίχτυα της Ασφάλειας, η οποία παρακολουθούσε κάθε κίνησή του μετά την αποφυλάκιση του. Τότε, Μανιαδάκης, Τυρίμος και Παξινός αποφασίζουν την ίδρυση της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ (ΠΔ), του χαφιέδικου μηχανισμού για να αποδυναμώσουν την πραγματική καθοδήγηση του κόμματος, τη λεγόμενη Παλιά Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ (ΠΚΕ) και να θέσουν το ΚΚΕ υπό την καθοδήγηση της Ασφάλειας.[10] Ο Μιχαηλίδης αναγκάζεται να συμμετάσχει στην Προσωρινή Διοίκηση γιατί, όπως δήλωσε στον Ιωαννίδη το 1944, δεν είχε προλάβει να εκτελέσει την εντολή του Ζαχαριάδη και ήθελε να δει ποιοι θα συμμετείχαν στην ίδρυση της ΠΔ.[11]

Στην ίδρυση της ΠΔ κομβικό ρόλο παίζει και ο Δημήτρης Κουτσογιάννης (ψευδώνυμα Δημητριάδης, Ψαράς), καθοδηγητικό στέλεχος της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ) του ΚΚΕ, υπεύθυνος του παράνομου τυπογραφείου του Ριζοσπάστη, ο οποίος ήταν πράκτορας των αρχών ασφαλείας από το 1927.[12] Η ΠΔ συγκροτήθηκε τον Δεκέμβριο του 1939 από στελέχη του ΚΚΕ που είχαν περάσει στην υπηρεσία της Ασφάλειας, αλλά και άλλα που αγνοούσαν το ρόλο της και έκανε την εμφάνισή της τον Ιανουάριο του 1940. Μάλιστα, αποφάσισε να εκδώσει και δικό της Ριζοσπάστη προκειμένου να προκαλέσει σύγχυση στους κόλπους των κομμουνιστών, πράγμα που επέτυχε απόλυτα.[13]

Ο Μιχαηλίδης έγινε στη συνέχεια έμμισθο όργανο της Ασφάλειας[14] και κατάφερε να παραπλανήσει τον έγκλειστο στην Ακροναυπλία Γιάννη Ιωαννίδη (καθοδηγητή των εκεί φυλακισμένων κομμουνιστών) για να υποστηρίξει την ΠΔ ως την επίσημη καθοδήγηση του ΚΚΕ. Οπότε η ΠΔ με τη στήριξη της Ακροναυπλίας απέκτησε ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με την ΠΚΕ. Η ΠΚΕ όμως κατήγγειλε το ρόλο του Μιχαηλίδη και αποκαλούσε την ΠΔ "η χαφιέδικη καθοδήγηση των Μ-Μ-Μ" (εννοώντας τους Μανιαδάκη-Μιχαηλίδη-Μιχελίδη).[15]

Η ΠΔ βρέθηκε σε έντονη αντιπαράθεση με την Παλιά Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, την καθοδήγηση της οποίας είχε ο Νίκος Πλουμπίδης από το Σανατόριο Σωτηρία που εκρατείτο, ενώ συνεχώς αντάλλασσαν κατηγορίες για χαφιεδισμό. [16] Ο ρόλος της ΠΔ άρχισε να αποκαλύπτεται στα τέλη του 1940, όταν ο πλαστός Ριζοσπάστης άρχισε να υμνεί τον Μεταξά και να αποκτά έντονο εθνικιστικό και φιλοκαθεστωτικό λόγο.[17]

Η δράση της ΠΔ τερματίστηκε το καλοκαίρι του 1941, όταν σχηματίστηκε η Νέα Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, από εξόριστα στελέχη που στο μεταξύ είχαν αποδράσει από τους τόπους κράτησής τους.[18]

Στην περίοδο της Κατοχής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο της Κατοχής ο Μιχαηλίδης εργαζόταν ως μηχανικός σε μηχανουργείο στον Πειραιά.[19]. Παράλληλα, εντάχθηκε στο ΕΑΜ, αλλά λόγω της εμπλοκής του στην ΠΔ δεν κατέλαβε κάποια αξιόλογη θέση. Οι υποψίες (κατηγορίες) που υπήρχαν για τη δράση του στην ΠΔ τον ανάγκασαν τον Αύγουστο του 1944 να παρουσιαστεί στην ηγεσία του ΚΚΕ στην Ελεύθερη Ελλάδα για να δώσει εξηγήσεις στον οργανωτικό γραμματέα του ΚΚΕ Γιάννη Ιωαννίδη, που κρίθηκαν προσωρινά επαρκείς και να επανεξεταστεί η υπόθεσή του μετά την απελευθέρωση και την ενδεχόμενη επιστροφή του Ζαχαριάδη.[20] Ο Μιχαηλίδης έγραψε έκθεση προς το Π.Γ του ΚΚΕ για την δράση του την περίοδο εκείνη.[21] Ήταν το μόνο στέλεχος της ΠΔ που αν και τέθηκε υπό κομματική επίβλεψη δεν εκτελέστηκε όπως οι Κουτσογιάννης, Τυρίμος κ.α

Ο Μιχαηλίδης έζησε το υπόλοιπο της ζωής του στον Πειραιά και πέθανε το 1960.[22][23][24]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Φαράκος (2004), σελ.432
  2. ↑ Πετρόπουλος (2011), σελ. 19-27
  3. ↑ Φαράκος (2004), σελ.432
  4. ↑ Ελεφάντης (1976), σελ. 113-114
  5. ↑ Ιωαννίδης (1979), σελ. 75
  6. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ (2012), σελ.254-262
  7. ↑ Νεφελούδης (2007), σελ.226-234
  8. ↑ Νεφελούδης (2007), σελ.226-234
  9. ↑ Χατζής (1996), σελ. 167-169
  10. ↑ Γκουντουβάς (2019), σελ.51-55
  11. ↑ Ιωαννίδης (1979), σελ.110-112
  12. ↑ Φαράκος (2004), σελ.97
  13. ↑ Το ΚΚΕ στο ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41 (2015), σελ. 100-103
  14. ↑ Ιωαννίδης (1979), σελ.112
  15. ↑ Το ΚΚΕ στο ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41 (2015), σελ. 100-103
  16. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ (2012), σελ.342-346
  17. ↑ Γκουντουβάς (2019), σελ.122-125
  18. ↑ Γκουντουβάς (2019), σελ.170-175
  19. ↑ Ιωαννίδης (1979), σελ. 77
  20. ↑ Ιωαννίδης (1979), σελ. 75-77
  21. ↑ Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41 (2015), σελ. 79
  22. ↑ Ιωαννίδης (1979), σελ. 75-77
  23. ↑ Ελεφάντης (1976), σελ. 289
  24. ↑ Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41 (2015), σελ. 79

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Σωτήρης Γκουντουβάς, "Το ΚΚΕ κατά την περίοδο 1939-41. Η Παλιά Κεντρική Επιτροπή και η Προσωρινή Διοίκηση" Διπλωματική Εργασία, Πάντειο, Αθήνα 2019.
  • Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
  • Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2015
  • Άγγελος Ελεφάντης "Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης", Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1976
  • Ιωαννίδης Γιάννης Αναμνήσεις, εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1979
  • Βασίλης Νεφελούδης "Ακτίνα Θ'", Εκδόσεις της Εστίας, Αθήνα 2007
  • Γιώργος Πετρόπουλος "Ιστορικά Διλήμματα, Ιστορικές Απαντήσεις: Άπαντα τα δημοσιευμένα 1940-1945", Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2011
  • Γρηγόρης Φαράκος "Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004
  • Θανάσης Χατζής, "Η Νικηφόρα Επανάσταση που χάθηκε", εκδόσεις Φιλίστωρ, Αθήνα 1996
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γιάννης_Μιχαηλίδης&oldid=10461548"