Μετάβαση στο περιεχόμενο

Βύβλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 34°07′09″N 35°38′47″E / 34.11917°N 35.64639°E / 34.11917; 35.64639

Βύβλος
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Βύβλος
34°7′0″N 35°39′0″E
ΧώραΛίβανος
Διοικητική υπαγωγήδιαμέρισμα του Τζμπεΐλ
Γεωγραφική υπαγωγήόρος Λίβανος
Ίδρυση8000[1]
Έκτασηkm²
Υψόμετρο10 μέτρα
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO
Βύβλος
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Η παλιά πόλη της Βύβλου
Χάρτης
Χώρα μέλοςΛίβανος Λίβανος
ΤύποςΠολιτισμικό
Κριτήριαiii, iv, vi
Ταυτότητα295
ΠεριοχήΑραβικές Χώρες
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή1984 (8η συνεδρίαση)

Η Βύβλος ή Τζουμπάιλ (αραβικά: جبيل) είναι πόλη του Λιβάνου στις ακτές της Μεσογείου. Πιστεύεται ότι πρωτοκατοικήθηκε μεταξύ 8800 και 7000 π.Χ.[2] και σύμφωνα με αποσπάσματα αποδιδώμενα στον ημιθρυλικό φοίνικα ιστορικό Σαγχουνιάθων, χτίστηκε από τον Κρόνο ως η πρώτη πόλη στην Φοινίκη.[3] Κατά τους φοινικικούς χρόνους ήταν μεγάλο ναυτιλιακό και εμπορικό κέντρο, κυρίως λόγω της εξαγωγής παπύρου. Σήμερα θεωρείται η παλαιότερη συνεχώς κατοικούμενη πόλη του κόσμου. Απότελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Αρχαιολογικός χώρος στη Βύβλο

Η Βύβλος ήταν Χαναανίτικη πόλη κατά την εποχή του χαλκού με την ονομασία Gubal, ενώ την ίδια εποχή εμφανίζεται και ως Gubla στις επιστολές της Αμάρνα. Κατά την εποχή του σιδήρου η πόλη ονομάζεται Gebal στη φοινικική γλώσσα () ενώ εμφανίζεται στην εβραϊκή βίβλο με το όνομα Geval (εβραϊκά:גבל). Πολύ αργότερα, κατά τις σταυροφορίες, η πόλη αναφέρεται Gibalet. Το χαναανικό/φοινικικό όνομα (GBL, ήτοι Gubal, Gebal κτλ) μπορεί να ετυμολογηθεί από το gb, που σημαίνει «πηγάδι» ή «πηγή/προέλευση», και El, το όνομα του ανώτατου θεού του πανθέου της Βύβλου. Η σύγχρονη πόλη είναι γνωστή με το αραβικό όνομα Jubayl ή Jbeil (جبيل), που συνδέεται άμεσα με το χαναανιτικό. Κατά μία άλλη άποψη το όνομα προέρχεται από τη φοινικική λέξη GBL που σημαίνει «όριο», «περιοχή» ή «κορυφή βουνού», όπως στην ουγκαριτική γλώσσα όπου το GBL σημαίνει «βουνό», παρόμοια με το αραβικό jabal.

Το όνομα Βύβλος είναι ελληνικό. Ο πάπυρος πήρε το αρχικό ελληνικό του όνομα (βύβλος, βυβλινός) από το γεγονός ότι εξάγωνταν στο Αιγαίο μέσω της Βύβλου, ενώ επίσης η λέξη βιβλίον, και «Βίβλος» έλκουν την καταγωγή τους από αυτό το όνομα.[4][5][6]

Σύμφωνα με τον μύθο, η αρχαία αιγυπτιακή θεότητα Ίσιδα πήγε στη Βύβλο για να βρει τα μέλη του νεκρού συζύγου της Όσιρι. Τα νερά ξέβρασαν το κιβώτιο με τα μέλη του Όσιρι στις ακτές της Φοινίκης, όπου και χώθηκε στη ρίζα ενός δένδρου. Το δένδρο αναπτύχθηκε ταχύτατα και έκρυψε το κιβώτιο στον κορμό του. Όταν όμως το έκοψαν για την υποστύλωση της στέγης του βασιλικού ανακτόρου, το δένδρο άρχισε να διαχέει εξαιρετική ευωδία.

Ακούγοντας η Ίσιδα το γεγονός ταξίδεψε στη Βύβλο. Εκεί μεταμορφωμένη σε βρεφοκόμο, η βασίλισσα της εμπιστεύθηκε την ανατροφή του νεογέννητου γιου της. Η Ίσιδα δέχτηκε και θα έκανε το παιδί αθάνατο, αν η μητέρα του δεν ταραζόταν, όταν είδε τη θεά κάποιο βράδυ να λούζει το παιδί στις καθαρτήριες φλόγες. Για να την καθησυχάσει, η Ίσιδα της αποκάλυψε ποια ήταν και τον λόγο που την έφερε στη Φοινίκη. Ο βασιλέας της παρέδωσε τον πολύτιμο στύλο και η θεά απέσπασε το φέρετρο του συζύγου της, το κατάβρεξε με τα δάκρυά της και το μετέφερε στην Αίγυπτο. Εκεί το έκρυψε στα έλη της Βουτούς, μακριά από το μίσος του Σετ.

  1. 978-1-84217-132-5.. ISBN-10 978-1-84217-132-5..
  2. E. J. Peltenburg· Alexander Wasse· Council for British Research in the Levant (2004). Garfinkel, Yosef., "Néolithique" and "Énéolithique" Byblos in Southern Levantine Context* in Neolithic revolution: new perspectives on southwest Asia in light of recent discoveries on Cyprus. Oxbow Books. ISBN 978-1-84217-132-5. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2012. 
  3. The Theology Of The Phœnicians: From Sanchoniatho
  4. Brake, Donald L. (2008). A visual history of the English Bible: the tumultuous tale of the world's bestselling book. Grand Rapids, MI: Baker Books. σελ. 29. ISBN 978-0-8010-1316-4. 
  5. «Byblos (ancient city, Lebanon) – Britannica Online Encyclopedia». Britannica.com. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2012. 
  6. Beekes, R. S. P. (2009). Etymological Dictionary of Greek. Leiden and Boston: Brill. σελίδες 246–7.