Μετάβαση στο περιεχόμενο

Βιτσέντζο Λουνάρντι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βιτσέντζο Λουνάρντι
Προσωπογραφία του Λουνάρντι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Vicenzo Lunardi
Γέννηση1759
Λούκκα, Ιταλία
Θάνατος1806 (47 ετών)
Λισαβόνα, Πορτογαλία
ΕθνικότηταΙταλός
ΨευδώνυμοΠαράτολμος Αεροναύτης
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[1]
Ιταλικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααεροναύτης, διπλωμάτης
Γνωστός γιαπτήσεις με αερόστατα υδρογόνου στη Βρετανία
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ο Κυβερνήτης Βιτσέντζο Λουνάρντι με τον βοηθό του Τζορτζ Μπίγκιν, και τη Λετίσια Αν Σέιτζ, σε αερόστατο (Τζον Φράνσις Ριγκώ, 1785)

Ο Βιτσέντζο Λουνάρντι (ιταλικά: Vicenzo Lunardi‎‎, 1759-1806[2]) ήταν πρωτοπόρος Ιταλός αεροναύτης, γεννημένος στη Λούκκα. Η οικογένεια του είχε αριστοκρατική καταγωγή από τη Νάπολη, και ο πατέρας του νυμφεύτηκε σε μεγάλη ηλικία. Ο Βιτσέντζο ήταν το ένα εκ των τριών παιδιών. Ταξίδεψε στη Γαλλία τα πρώτα χρόνια προτού κληθεί στην πατρίδα του, όπου διορίστηκε στο διπλωματικό σώμα.

Ο Βιτσέντζο Λουνάρντι μετέβη στην Αγγλία ως Γραμματέας του Πρίγκιπα Καραμάνικο, του Πρέσβη της Νάπολης.

Υπήρχε μια τρέλα για τα αερόστατα στη Γαλλία και τη Σκωτία με τον Τζέιμς Τίτλερ, τον πρώτο αεροναύτη της Σκωτίας και των πρώτο Βρετανό που πέταξε, αλλά ακόμη και έτσι ένα χρόνο μετά την εφεύρεση του αεροστάτου, οι Άγγλοι ήταν επιφυλακτικοί, και έτσι οι Τζορτζ Μπίγκιν και «Βίνσεντ» Λουνάρντι, ο «Παράτολμος Αεροναύτης», αποφάσισαν μαζί να πραγματοποιοήσουν επίδειξη πτήσης αεροστάτου υδρογόνου στο Πεδίο του Πυροβολικού στην Αξιότιμη Εταιρεία Πυροβολικού στο Λονδίνο στις 15 Σεπτεμβρίου 1784. Το αερόστατο αργότερα εκτέθηκε στο Πάνθεον στην Όξφορντ Στριτ.

Όμως, επειδή οι 200.000 θεατές (στους οποίους βρισκόταν διαπρεπείς πολιτικοί και ο Πρίγκιπας της Ουαλίας) ανυπομονούσαν, ο νεαρός Ιταλός θα έπρεπε να απογειωθεί χωρίς τον φίλο του Μπίγκιν, και με τον σάκο να μην είναι πλήρως φουσκωμένο, αλλα συνοδευόταν από έναν σκύλο, μια γάτα και ένα περιστέρι σε κλουβί. Το αερόστατο από το Πεδίο του Πυροβολικού κατευθύνθηκε βόρεια προς το Χερτφορντσάιρ, με τον Λουνάρντι να πραγματοποιεί στάση στο Ουέλχαμ Γκριν, όπου η γάτα αφέθηκε μιας και έδειξε σημάδια ναυτίας, προτού προσγειωθεί τελικά στο Στάντον Γκριν Εντ. Η διασταύρωση στο Γουέλχαμ Γκριν κοντά στο σημείο όπου ο Λουνάρντι πραγματοποίησε την πρώτη του στάση ονομάζεται Balloon Corner (balloon=αερόστατο) μέχρι και σήμερα για να μνημονεύει το γεγονός.

Η 38 χιλιομέτρων (24 μίλια) πτήση έκανε τον Λουνάρντι διάσημο και ξεκίνησε την τρέλα για τα αερόστατα που ενέπνευσε τις μόδες της εποχής—τα μεσοφόρια Lunardi ήταν διακοσμημένα με σχέδια αεροστάτων, και στη Σκωτία, το γυναικείο καπελάκι Lunardi ονομάστηκε από αυτόν (σε σχήμα αεροστάτου με ύψος 600 χιλιοστών), και αναφέρεται ακόμη και από τον εθνικό ποιητή της Σκωτίας, Ρόμπερτ Μπερνς (1759–96), στο ποίημα του "To a Louse" (Σε μια ψείρα), που γράφηκε για μια νεαρή γυναίκα με το όνομα Τζένυ, η οποία είχε ψείρες στο γυναικείο καπελάκι της.[3]

Η απογείωση του Τζορτζ Μπίγκιν με το αερόστατο του Λουνάρντι (Τζούλιους Σέζαρ Ίμπετσον, 1785)

Η αμφισβήτηση για το πείραμα παρέμενε ακόμη στην Αγγλία, όμως, τουλάχιστον σε ορισμένους κύκλους. Ο Σάμιουελ Τζόνσον, σε επιστολή του στον Ρίτσαρντ Μπρόκλεσμπι (29 Σεπτεμβρίου 1784), απέρριψε την αεροστατική ως «ένα είδος διασκέδασης»:

Η διασκέδαση, η απλή διασκέδαση, φοβάμαι πως θα πρέπει να τελειώσει, μιας και δεν μπορώ να βρω που οδεύει ώστε να εξυπηρετεί κάποιο σκοπό επικοινωνίας, και δεν μπορεί να προσφέρει κάποια νέα γνώση για την κατάσταση του αέρα σε διαφορετικά ύψη, μέχρι να ανυψωθούν σε υψόμετρο μεγαλύτερο από αυτό των βουνών, κάτι που δεν φαίνεται πιθανό να συμβεί ποτέ.[4]

Η επόμενη πτήση του πραγματοποιήθηκε περίπου ένα χρόνο αργότερα στις 29 Ιουνίου 1785 όπου απογειώθηκε από το Σεντ Τζορτζ Φιλντς στη νότια πλευρά του Τάμεση. Οι Λουνάρντι και Μπίγκιν, μαζί με δύο προσκεκλημένους, τη Λετίσια Αν Σέιτζ και τον Συνταγματάρχη Χάστινγκς υποτίθεται πως θα πραγματοποιούσαν την πτήση, αλλά το αερόστατο δεν μπόρεσε να απογειωθεί λόγω του βάρους. Οι Λουνάρντι και Χάστινγκς αποβιβάστηκαν, και το αερόστατο απογειώθηκε με τον Μπίγκιν και την Κυρία Σέιτζ, η οποία έγινε η πρώτη γυναίκα επιβάτης αεροστάτου στην Αγγλία. 90 λεπτά αργότερα, προσγειώθηκαν κοντά στο Χάροου, όπου οι δύο αεροναύτες διασώθηκαν από μαθητές του Σχολείου Χάροου από άγριους αγρότες των οποίων οι καλλιέργειες καταστράφηκαν.[5][6]

Ο Λουνάρντι έπειτα πραγματοποίησε πτήσεις στο Λίβερπουλ στις 20 Ιουλίου και στις 9 Αυγούστου[7] τη χρονιά προτού μετακομίσει στη Γλασκώβη και το Εδιμβούργο. Τον Οκτώβριο του 1785, μεγάλο και ενθουσιασμένο πλήθως γέμισε τον χώρο του Σχολείου Τζορτζ Χέριοτ στο Εδιμβούργο για να παρακολουθήσει την πρώτη απογείωση αεροστάτου υδρογόνου του Λουνάρντι στη Σκωτία. Η 74 χιλιομέτρων (46 μίλια) πτήση από τον Κόλπο του Φορθ κατέληξε στο Κοουλτάουν του Καλάνζ στην ενορία του Σέρις στο Φάιφ. Εκεί υπάρχει πλέον αναμνηστική πλάκα. Την ίδια εποχή, το The Scots Magazine ανέφερε:

«Η ομορφιά και το μεγαλείο του θεάματος θα μπορούσε να υπερβεί μόνο από τον ατάραχο, ατρόμητο σκοπό στον οποίο υποβάλλεται ο τυχοδιώκτης, και όντως φάνηκε πολύ πιο άνετος από το μεγαλύτερο μέρος των θεατών».

Η εφημερίδα Glasgow Mercury διαφήμιζε τον επόμενο μήνα την ανακοίνωση πως ο Λουνάρντι σκόπευε να «ικανοποιήσει την περιέργεια του κοινού της Γλασκώβης, πραγματοποιώντας απογείωση με το Μεγάλο Αερόστατο του από περίβλεπτη θέση της πόλης».

Balloon Corner, Welham Green. Αναμνηστική πλάκα για τη σύντομη στάση της πρώτης πτήσης αεροστάτου (υδρογόνου) στην Αγγλία.

Ο Βιτσέντζο πραγματοποίησε πέντε πτήσεις στη Σκωτία με το Μεγάλο Αερόστατό του—το οποίο ήταν κατασκευασμένο από πράσινο, ροζ και κίτρινο μετάξι 140 τμ, και το οποίο εκτέθηκε «στην πλωτή κατάσταση του» στη χορωδία του Καθεδρικού Ναού της Γλασκώβης με εισιτήριο ενός σελινιού.

Ο καιρός ήταν καλός περίπου στις 14:00 στις 23 Νοεμβρίου 1785 όταν ο Παράτολμος Αεροναύτης «απογειώθηκε στην ατμόσφαιρα με μαγευτικό μεγαλείο, εν μέσω κατάπληξης και θαυμασμού των θεατών» από την Πλατεία του Αγίου Ανδρέα στη Γλασκώβη. Στη δίωρη πτήση του ταξίδεψε 117 χιλιόμετρα (110 μίλια), περνώντας πάνω από το Χάμιλτον και το Λάναρκ προτού προσγειωθεί κοντά στους «τρομαγμένους χωρικούς» του Χόικ κοντά στα σύνορα με την Αγγλία.

Έκθεση του αεροστάτου του Λουνάρντι στο Πάνθεον της Όξφορντ Στριτ.

Δύο εβδομάδες αργότερα, στις αρχές Δεκεμβρίου, μια «προσωπικότητα» της περιοχής ονόματι Λόθιαν Ταμ κατάφερε να μπλεχθεί στα σκοινιά καθώς το αερόστατο απογειωνόταν—και πάλι από την Πλατεία του Αγίου Ανδρέα στη Γλασκώβη, ο Ταμ ανυψώθηκε για 6 μέτρα προτού τα σχοινιά κοπούν και πέσει στο έδαφος—χωρίς να υποστεί σοβαρό τραυματισμό. Ο καιρός ήταν χειρότερος στην πτήση αυτή—η οποία έπρεπε να ολοκληρωθεί μόλις 20 λεπτά αργότερα, με το Μεγάλο Αερόστατο να προσγειώνεται στο Κάμπσι Γκλεν στο Μίλτον του Κάμπσι—λίγο περισσότερο από 16 χιλιόμετρα (10 μίλια) από τη Γλασκώβη. Η προσγείωση του στις 5 Δεκεμβρίου 1785, μνημονεύεται με μια μικρή πλάκα στο χωριό.[8]

Όμως, η επόμενη πτήση στις 20 Δεκεμβρίου 1785, ήταν καταστροφική, αν και ο ίδιος κατάφερε να επιβιώσει. Εβδομήντα λεπτά μετά την απογείωση από τον χώρο του Ιδρύματος Χέριοτ στο Εδιμβούργο, ο Λουνάρντι ρίχθηκε στη θάλασσα. Πέρασε αρκετή ώρα στη Βόρεια Θάλασσα μέχρι να διασωθεί από αλιείς οι οποίοι αγκυροβόλησαν στο Νορθ Μπέργουικ. Το ημερολόγιο του Ρεβ Τζον Μιλ από τα Σέτλαντ αναφέρει:

Ο Βίνσεντ Λουνάρντι, στο καλάθι του, έτοιμος να απογειωθεί (1785), από τον Τζον Κέι

«Ένας Γάλλος ονόματι Λουνάρντι πέταξε πάνω από τον Κόλπο του Φορθ με αερόστατο, και προσγειώθηκε στην ενορία του Κέρες, κοντά στο Κουπάρ, του Φάιφ. Και ω! Πόσο είναι το απερίσκεπτο πλήθος που παρακολουθεί αυτές τις σχεδόν χαζές ματαιοδοξίες και παραμέλεί τα αναγκαία. Έπειτα, λέγεται, όταν βρισκόταν στα ύψη προς τα πάνω με την προαναφερθείσα μηχανή, οδηγήθηκε προς τα κάτω από τον άνεμο στον Κόλπο του Φερθ, και κατρακύλισε προς τη θάλασσα κοντά στο μικρό νησί του Μέι, όπου χάθηκε μιας και δεν υπήρχε βάρκα εκεί κοντά για να σώσει αυτόν και την μηχανή του.»

Λίγο αργότερα, το 1786, ο Λουνάρντι δημοσίευσε το "An Account of five Aerial Voyages in Scotland" (Έκθεση των πέντε εναέριων ταξιδιών στη Σκωτία) ως μια σειρά των επιστολών του στον φύλακά του, Γκεράρντο Καμπάνι.

Αυτή που υποτίθεται θα ήταν η 12η απογείωση του στο Νιούκασλ το 1786 κατέληξε σε ατύχημα, όταν ο Λουνάρντι έριξε βιτριόλι στο έδαφος. Οι βοηθοί του συγρατούσαν το ήδη φουσκωμένο αερόστατο, το οποίο είχε ξεφύγει από τη θέση του και απογειώθηκε. Ένας από αυτούς, ο γιος του Κυρίου Χέρον, υποσερίφη του Νορθαμπερλάντ, είχε δέσει ένα σχοινί γύρω από το χέρι του και δεν μπορούσε να το λύσει έγκαιρα. Ανασηκώθηκε στον αέρα. Τελικά, έπεσε στο έδαφος και απεβίωσε λίγο αργότερα από εσωτερική αιμορραγία.[9]

Αναμνηστική πλάκα που υποδεικνύει το σημείο όπου προσγειώθηκε ο Λουνάρντι μετά την πρώτη του πτήση στη Σκωτία.

Οι επικριτικές αναφορές μετά τον θάνατο αυτό έκαναν τον Λουνάρντι να αποχωρήσει από τη Μεγάλη Βρετανία, και συνέχισε να πετά σε Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία.[10] Απογειώθηκε κοντά στον Βεζούβιο τον Σεπτέμβριο του 1789. Επίσης πραγματοποίησε την πρώτη επιτυχημένη απογείωση αεροστάτου στη Σικελία τον Ιούλιο του 1790. Διήρκεσε δύο ώρες.

Ο Λουνάρντι στη συνέχεια εφηύρε συσκευή διάσωσης για ναυαγούς. Ο εφευρέτης της, την αποκαλούσε «υδρόβια μηχανή» και έμοιαζε με ατομική σωσίβια λέμβο με ένα κουπί για πηαλιούχηση. Δοκίμασε επιτυχώς τη μηχανή το 1787.[11]

Ο Λουνάρντι δεν νυμφεύτηκε ποτέ. Απεβίωσε στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας το 1806.

Υπάρχουν πορτραίτα του Λουνάρντι στην Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας (από τους Φραντσέσκο Μπαρτολότσι, Μαρίνο/Μαριάνο Μπόβι/Μπόβα).[12] Εμψυχώθηκε από τον Λώρενς Ολιβιέ στην ταινία Conquest of the Air του 1936.[13]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14953631z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. Olsen, Kirstin (2017). Daily Life in 18th-Century England (2η έκδοση). Santa Barbara, California: ABC-CLIO. σελ. 209. ISBN 9781440855047. 
  3. Rumens, Carol (2008-10-13). «Poem of the week: To a Louse». The Guardian. https://www.theguardian.com/books/booksblog/2008/oct/13/poem-of-the-week. Ανακτήθηκε στις 2017-04-17. 
  4. Boswell, James (1885). Reynolds, Joshua, επιμ. Life Of Johnson. 4. London: Routledge. σελ. 280. 
  5. «The Daredevil Aeronaut and MIss Letitia Ann Sage». georgianlondon.com. 13 Ιουνίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2017. 
  6. «Mrs Sage, first English female aeronaut». www.sciencephoto.com. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2017. 
  7. Williamsons Advertiser, 21 Ιουλίου 1785
  8. "Locals commemorate famous balloon landing" East Dunbartonshire council press release, 2 Ιουνίου 2003
  9. «The balloon now rose with great velocity…». Boston 1775. 17 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2017. 
  10. «Vincenzo Lunardi's Hydrogen Balloon 1784». www.fiddlersgreen.net. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2017. 
  11. Cahill, Samara Anne· Cope, Kevin L. (2015). Citizens of the World: Adapting in the Eighteenth Century. Lanham, Maryland: Bucknell University Press. σελ. 25. ISBN 9781611486858. 
  12. «National Portrait Gallery - Portrait - NPG D18705; Vincenzo Lunardi». www.npg.org.uk. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2017. 
  13. Esway, Alexander; Korda, Zoltan; Saunders, John Monk; Shaw, Alexander; Taylor, Donald, The Conquest of the Air, http://www.imdb.com/title/tt0032354/, ανακτήθηκε στις 2017-04-17 
  • Leslie Gardiner Lunardi: The Story of Vicenzo Lunardi (Shrewsberry, England: Airlife Publishing, Ltd., 1963, 1984), 192 σελ., εικον. ISBN 0-906393-38-8