Ασήμω Γκούραινα
| Ασήμω Γκούραινα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα γεννήσεως | Ασημίνα Λιδωρίκη |
| Θάνατος | 12 Ιανουαρίου 1827 Αθήνα |
| Αιτία θανάτου | πεσούσα σε μάχη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική Αυτοκρατορία Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | επαναστάτρια |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Γιάννης Γκούρας |
| Γονείς | Αναγνώστης Λιδωρίκης |
| Αδέλφια | Αναστάσης, Κάρμαινα |
Η Ασημίνα Λιδωρίκη - Γκούρα, ή Νταλιάνα (? -13 Ιανουαρίου 1827) ήταν αγωνίστρια της επανάστασης του 1821, μυημένη στη Φιλική Εταιρεία.[1] Διακρίθηκε στην πολιορκία της Ακρόπολης.
Προσωπική ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ασήμω ήταν γνωστή για την αγάπη της για την πατρίδα, τη γενναιότητά της, την αρχοντιά και την ομορφιά της. Αποκαλούνταν, μάλιστα, και Νταλιάνα – χαρακτηρισμός που παραπέμπει στο νταλιάνι, το μακρύ καριοφίλι επειδή ήταν ψηλή κι όμορφη.[2]
Η Ασημίνα ήταν κόρη του κοτσαμπάση Αναγνώστη Λιδωρίκη από τη Φωκίδα, ο οποίος είχε υπηρετήσει στην αυλή του Αλή Πασά ως διαχειριστής των κτημάτων του. Αναφέρεται ότι ο Λιδωρίκης ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας.[3]
Σύζυγός της ήταν ο Γιάννης Γκούρας.[4] Ο Γκούρας προερχόταν από μία πολύ φτωχή οικογένεια της Παρνασίδας. Ήταν συγγενής του Πανουργιά και από αυτόν μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία.[5] Όταν ξεκίνησε η Επανάσταση, διακρίθηκε στις μάχες της Άμφισσας (27 / 3 / 1821), της Γραβιάς και των Βασιλικών. Τον Αύγουστο του 1822, όταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, φίλος και συμπαραστάτης του Γκούρα, ανέλαβε τη διοίκηση της Αθήνας, διόρισε τον Γκούρα φρούραρχο.[6][7]
Ο γάμος της Ασήμως με τον Γιάννη Γκούρα ήταν πρωτοβουλία του Αναγνώστη Λιδωρίκη.[8] Το μυστήριο τελέστηκε με επισημότητα στις 16 Φεβρουαρίου του 1823 στο Θησείο, στην εκκλησία του Αη- Γιώργη. Η σπουδαιότητα του γάμου και των προσώπων αποτυπώνεται στο τελετουργικό και στον αριθμό των συμμετεχόντων: περισσότεροι από 300 άντρες είχαν σχηματίσει κύκλο και μέσα σε αυτόν βρίσκονταν ο επίσκοπος της πόλης με τους ακολούθους του, οι πρόξενοι, οι προεστοί της πόλης και οι συγγενείς του γαμπρού και της νύφης. Η Ασημίνα συνοδευόταν από πλήθος γυναικών. Κουμπάρος ήταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Στο γαμήλιο τραπέζι μοιράστηκαν αρνιά, κρασί, ψωμί, ρύζι και στους φτωχούς σιτάρι. Το βράδυ ήχησαν κανονιές και άναψαν πυροτεχνήματα. Το γλέντι ήταν τριήμερο.[9]
Μετά τον γάμο, ο Γκούρας οδήγησε τη γυναίκα του στο κάστρο της Ακρόπολης όπου της αποδόθηκαν τιμές, καθώς ήταν σύζυγος του φρούραρχου κι άρχοντα της πόλης. Το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στο Ερέχθειο, που χρησιμοποιούνταν σαν κατοικία.[10] Στην Αθήνα την ίδια εποχή βρισκόταν και η οικογένεια του Οδυσσέα Ανδρούτσου και οι αντιζηλίες και κόντρες των γυναικών, δηλαδή της Ασημίνας και της Ελένης, για τα πρωτεία επηρέασαν και τις σχέσεις των δύο αντρών που ήδη ήταν κακές.[10] Η διαμάχη αυτή κατέληξε στη δολοφονία του Ανδρούτσου από τον Γκούρα.[11]
Δράση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέχρι την πολιορκία της Ακρόπολης οι πληροφορίες για την Ασήμω είναι λίγες. Φαίνεται πως διήγε ήσυχο βίο και επιδιδόταν σε εράνους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο του Μεσολογγίου.[3]
Μετά τον θάνατο του συζύγου της (30/9/1826) συνέχισε να διαμένει στο Ερέχθειο.
Κατά την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Κιουταχή, «ζώστηκε τα όπλα» του άνδρα της και απευθύνθηκε με σθένος στους στρατιώτες του Γκούρα, που το προηγούμενο διάστημα συστηματικά λιποτακτούσαν.[3] Οι μισθοφόροι τής ορκίστηκαν πίστη και η Ασήμω ανέλαβε την αρχηγία των στρατευμάτων που υπερασπίζονταν την πόλη: περιπολούσε τα τείχη, συνέβαλλε στην ανύψωση του ηθικού των πολεμιστών και χορηγούσε κάθε δυνατή περίθαλψη και βοήθεια στους τραυματίες.[12] Συμμετείχε επίσης στην επιτροπή διαφύλαξης του στρατεύματος της Ακρόπολης μέχρι την αντικατάσταση του Γκούρα μαζί με τους Μακρυγιάννη, Παπακώστα, Κατσικογιάννη και Ευμορφόπουλο.[13]
Στη διαθήκη του ο Γκούρας έκανε ειδική μνεία στην Ασημίνα: της κληροδότησε 5000 γρόσια και πολλά κοσμήματα.[14] Παρόλο που ο Γκούρας απαιτούσε να μείνει η Ασήμω ανύπαντρη, αυτή, σύμφωνα με κάποιες πηγές που αμφισβητούνται,[5] σύντομα σύναψε σχέση με τον νέο φρούραρχο Νικόλαο Κριεζώτη.[10]
Τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ασημίνα Λιδωρίκη σκοτώθηκε τον Ιανουάριο του 1827 από τουρκική οβίδα που χτύπησε το Ερέχθειο και την καταπλάκωσε μαζί με τα παιδιά της κι άλλους συγγενείς της.[15] Έθαψαν την Γκούραινα πλάι στον άντρα της.[16]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Κέντρο Ερευνών για θέματα Ιστορίας, Η συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης πολιτικών αποφάσεων στην Ελλάδα, σελ. 36
- ↑ Αναγνωστόπουλος, Γεώργιος Δ. (2013). «Ἀσήμω Γκούραινα - Ἡ Ἑλληνίδα Φρούραρχος τῆς Ἀκρόπολης Ἀθηνῶν». Σελίδες απ’ τη Φωκίδα, (τεύχος 148): 16 /7516.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Αλιμπέρτη, Σωτηρία Ι. (1933). ΑΙ ΗΡΩΪΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ. ΑΘΗΝΑΙ: ΤΥΠΟΙΣ ΣΤΕΦ. Ν ΤΑΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ. σελ. 444-445.
- ↑ Τα Νέα, 25η Μαρτίου: Ασήμω Λιδωρίκη
- ↑ 5,0 5,1 Αλιμπέρτη, Σωτηρία Ι. (1933). ΑΙ ΗΡΩΪΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ. ΑΘΗΝΑΙ: ΤΥΠΟΙΣ ΣΤΕΦ. Ν ΤΑΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ. σελ. 451.
- ↑ Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 159.
- ↑ Αλιμπέρτη, Σωτηρία Ι. (1933). ΑΙ ΗΡΩΪΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ. ΑΘΗΝΑΙ: ΤΥΠΟΙΣ ΣΤΕΦ. Ν ΤΑΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ. σελ. 428.
- ↑ Αλιμπέρτη, Σωτηρία Ι. (1933). ΑΙ ΗΡΩΪΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ. ΑΘΗΝΑΙ: ΤΥΠΟΙΣ ΣΤΕΦ. Ν ΤΑΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ. σελ. 432.
- ↑ Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 160.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Η διαθήκη του Γκούρα
- ↑ Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 160 - 161.
- ↑ Αναγνωστόπουλος, Γεώργιος Δ. (2013). «Ἀσήμω Γκούραινα - Ἡ Ἑλληνίδα Φρούραρχος τῆς Ἀκρόπολης Ἀθηνῶν». Σελίδες απ’τη Φωκίδα (Άμφισσα) (τεύχος 148): . 17-18 / 7517-7518.
- ↑ Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 161-162.
- ↑ Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 164.
- ↑ Γιάννης Καιροφύλας, Η Αθήνα στου Όθωνα τα χρόνια - Σελίδα 1828
- ↑ Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 162.