Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας

Πέλλα
	Αίθριο με πλακόστρωτο ψηφιδωτό στην Πέλλα
Τοποθεσία	Μακεδονία, Ελλάδα
Συντεταγμένες	Συντεταγμένες: 40°45′17″N 22°31′16″E / 40.754669°N 22.521050°E
Ιστορία
Πολιτισμοί	Αρχαία Ελλάδα
Σημειώσεις
Ιστοσελίδα	pella-museum.gr

Ο Αρχαιολογικός Χώρος της Πέλλας είναι μία έκταση περίπου 70.000 τ.μ. που βρίσκεται σε αγροτική περιοχή στο δυτικό άκρο του οικισμού της Πέλλας. Περιλαμβάνει τον οικιστικό τομέα όπου βρίσκονται οι ιδιωτικές οικίες των ελληνιστικών χρόνων, το συγκρότημα της αγοράς και τα δημόσια ιερά.

Τα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας ανήκουν στην ελληνιστική περίοδο. Λείψανα της κλασικής πόλης έχουν εντοπισθεί στην περιοχή του αρδευτικού καναλιού, δεδομένο που ενισχύει την υπόθεση ότι ο πυρήνας της εκτεινόταν στο νότιο τμήμα του σύγχρονου αρχαιολογικού χώρου. Ο επισκέπτης δεν θα πρέπει να αναζητήσει εδώ το ανάκτορο της Πέλλας. Αυτό βρίσκεται βορειότερα σε λόφο που εξασφάλιζε την επίβλεψη της πόλης.

Η σημερινή κωμόπολη της Πέλλας, είναι χτισμένη δίπλα στην Αρχαία Πέλλα και ανήκει στην επαρχία των Γιαννιτσών, τoυ Νομού Πέλλας.

Ιστορία

Η Πέλλα, η πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, ανασκάφηκε συστηματικά σε μεγάλη έκταση και μελετήθηκε επιστημονικά στη διάρκεια του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα. Τα πρώτα χρόνια της Πέλλας ως πρωτεύουσας των Μακεδόνων σχετίζονται με την βασιλεία του Αρχέλαου, όταν μεταφέρεται γύρω στο 400 π.Χ., η πρωτεύουσα του βασιλείου από τις Αιγές στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου, πάνω ή κοντά σε μία παλαιότερη εγκατάσταση που υπήρχε ήδη στη θέση αυτή . Η τοποθεσία της νέας πρωτεύουσας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως προνομιακή καθώς υπήρχε πρόσβαση σε αυτή από την ξηρά αλλά και την θάλασσα ενώ επίσης οι κάτοικοί της είχαν στην διάθεσή τους μία πλούσια πεδιάδα. Με την εδραίωση της μακεδονικής κυριαρχίας στα χρόνια Φιλίππου Β' και την δυναμική πολιτική του γιου του Αλεξάνδρου η πόλη επεκτείνεται και γίνεται πλέον μία μεγαλούπολη με ακτινοβολία σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο . Στα χρόνια του Κασσάνδρου η πόλη αναδιοργανώνεται και βρίσκεται στο απόγειο της ακμής της. Σταδιακά ωστόσο συντελείται και η απομάκρυνσή της από την θάλασσα , καθώς οι προσχώσεις των ποταμών Αξιού , Αλιάκμονα και Λουδία αναδιαμόρφωσαν την περιοχή κλείνοντας τον κόλπο και δημιουργώντας για πολλά χρόνια στην περιοχή αυτή μία λίμνη, που αποξηράνθηκε την δεκαετία του '3 0

δημιουργώντας μία εύφορη πεάδαδ , που από τότε έχει αγροτικό χαραήκτρα . Σήμερα η αρχαία πόλη απέχει περίπου 23 χιλιόμετρα από τις ακτές του κπόλου . Η Πέλλα χαρακτηρίζεται από τον Ξενοφώντα ως η μέγιστη πόλη της Μακεδίονας . Αποτέλεσε το σπουδαιότερο πολιιτκό , πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο της Ελλάδας και τον γενέθλιο τόπο του Μεγάλου Αλεξάνδρου από όπου και ξεκίνησε την μεγαλειώδη εκστραια τετου. Η. Η πόλη αρχίζει να χάνει σταδιακά τη λάμψη της μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση του 168 π.Χ. χωρίς όμως να σταματήσει η οικοδομική και παραγωγική της δραστηριότητα . Στις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. η Πέλλα καταστρέφεται πιθανότατα από ένα σεισμό . Κάποια τμήματά της συνεχίζονται να κατοικούνται και μετά την καταστροφή (αφού έγιναν οι απαραίτητες επισκευές) ωστόσο λόγω των συνεχών επιδρομών που θα ακολουθήσουν , οι κάτοικοί της μετακινούνται δυτικότερα όπου και ιδρύεται από τους Ρωμαίυς , το 30 μ.Χ. , μία νέα πόλη , η Colonia Pellensis στη θέση της σημερινής Νέας Πέλλας . Έτσι η παλιά πρωτεύουσα μετατρέπεται σε έναν απέραντο ερειπιώνα . Η πρώτη ανασκαφική προσπάθεια έγινε στην Πέλλα το 1914 ωστόσο διακόπηκε μετά από δύο χρόνια λόγω του Α' παγκοσου μίπολέμου. Συστηματι ή ανασκαφή διενεργήθηκε τις περιόδους 1957 - 1963 και από το 1977 μέχρι και σεήμρα . Η αρχαία πόλη απλώνεται σε μία έκταση περίπου 4.000 στρεμμάτων και αποτελείται από ορθογώνια οικοδομικά τετράγωνα πλάτους : 46 - 47 μ. και μήκους από : 110 , 125 , 133 , 152 μ. . Τα οικοδομικά τετράγωνα χωρίζονται από οριζόντιους δρόμους (πλάτους : 9μ.) και κάθετους (πλάτους : 6μ.) . Δύο πλατύτεροι κάθετοι δρόμοι (9μ.) , πλακοστρωμένοι με υπερυψωμένα πεζοδρόμια , οδηγούσαν από το λιμάνι στην Αγορά και το κέντρο της πόλης , ενώ υπήρχε επίσης και ένας μνημειακός οριζόντιος δρόμος (πλάτους : 15μ.) που διέσχιζε την πόλη και δ ιχοτομοΑγορά. Στηνά . Στην πόλη υπήρχε πυκνό δίκτυο υδροδότησης και αποέτευσης , ουτρά , κρήνες και δ.εμενές . Τα τείχη της πόλης ήταν πλίνθινα με λίθ.η βάση .

Οικίες

Σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο της πόλης υπάρχουν δύο ή και περισσότερες οικίες . Οι μεγαλύτερες από αυτές έχουν έκταση 2.500 - 3.000 τ.μ. ενώ οι μικρότερες 200 - 500 τ.μ. . Οι περισσότερες οικίες έχουν κεντρική αυλή με δωρική ή ιωνική κιονοστιχία . Τα δωμάτια βρίσκονται στο πίσω μέρος των στοών (κάποιες φορές και σε δεύτερο όροφο), οι κοινωνικές και θρησκευτικές ανάγκες εξυπηρετούνταν στους χώρους των συμποσίων και των οικιακών ιερών. Οι χώροι των συμποσίων και οι προθάλαμοί τους είχαν συνήθως ψηφιδωτά δάπεδα. Τα ψηφιδωτά δάπεδα, γνωστά σε παγκόσμιο επίπεδο, καθιστούν την Πέλλα το χώρο με τα περισσότερα και λαμπρότερα δείγματα αυτής της τέχνης.

Δείτε επίσης

Μακεδονία, γεωγραφική και ιστορική περιοχή

Αξιοθέατα

Ο Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας και oι Μακεδονικoί της τάφοι^{[νεκρός σύνδεσμος]}, είναι τα μνημεία και σύμβολα που δεσπόζoυν στη πόλη.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Αυτό το λήμμα σχετικά με την αρχαία Μακεδονία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.