Αλμπερίκο Τζεντίλι

Αλμπερίκο Τζεντίλι
Γέννηση	14  Ιανουαρίου 1552 Σαν Τζινέζιο
Θάνατος	19  Ιουνίου 1608 Λονδίνο
Υπηκοότητα	Ηνωμένο Βασίλειο
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Περούτζια
Τέκνα	Robert Gentilis
Επιστημονική σταδιοδρομία
Αξίωμα	Βασιλικός πανεπιστημιακός καθηγητής αστικού δικαίου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (1587, 1608)
Ιδιότητα	νομικός, διδάσκων πανεπιστημίου και δικηγόρος
δεδομένα ()

Ο Αλμπερίκο Τζεντίλι ή Τζεντίλις (Alberico Gentili, 1552 – 19 Ιουνίου 1608) ήταν Ιταλός νομικός και ένας από τους θεμελιωτές και «προδρόμους» του Διεθνούς Δικαίου.

Ο Τζεντίλι γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου του 1552 στη πόλη Άγιος Συνέσιος, σημερινή Μάρτσε της Ιταλίας από οικογένεια ευγενών. Σπούδασε νομικά αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια. Αργότερα λόγω θρησκευτικών διαφορών ακολουθώντας τον Προτεσταντισμό αναγκάσθηκε μαζί με τον πατέρα του Ματθαίο και τον αδελφό του Σκιπίωνα να εγκαταλείψουν την Ιταλία προς άλλες χώρες. Το 1580 ο Τζεντίλι φθάνει στην Αγγλία, όπου διορίστηκε λέκτορας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Παράλληλα άσκησε νομική υποστήριξη στο Ναυτοδικείο του Βασιλικού Βρετανικού Ναυαρχείου και στη συνέχεια στην Ισπανική Πρεσβεία του Λονδίνου.

Ο Τζεντίλι συνέγραψε, στη λατινική, περισσότερες από 20 νομικές πραγματείες καθώς και άλλα με θρησκευτικό και λογοτεχνικό περιεχόμενο. Ειδικότερα στο έργο του «De legationibus» αναφέρεται στην νομική υποστήριξη που είχε αναλάβει του Ισπανού πρέσβυ Μεντόθα που είχε κατηγορηθεί για συνωμοσία κατά της Βασίλισσας Ελισάβετ Α΄ για την οποία, σύμφωνα με την υφιστάμενη τότε νομοθεσία, έπρεπε να συλληφθεί και να τιμωρηθεί. Στην υπόθεση εκείνη ο Τζεντίλι υποστήριξε ότι η αγγλική κυβέρνηση δεν μπορεί να επιβάλλει άλλα μέτρα κατά του Μεντόθα εκτός από του να ζητήσει την ανάκλησή του ως «persona non grata» και να τον αποπέμψει (απελάσει). Από αυτή την καινοτόμο εισήγησή του ο Τζεντίλι χαρακτηρίστηκε από τους επόμενους διεθνολόγους ως πρόδρομος των νεότερων αντιλήψεων του Διεθνούς Δικαίου, δηλαδή της αρχής της ετεροδικίας. Επίσης, ο Τζεντίλι στο ίδιο βιβλίο αναγνωρίζει πρώτος το δικαίωμα της πρεσβεύσεως ακόμα και σε μη χριστιανικούς λαούς.

Επίσης ένα άλλο σπουδαίο έργο του Τζεντίλι είναι η πραγματεία του με τίτλο «De iure belli commentationes» όπου υποστηρίζει ότι η ανεξαρτησία δεν σημαίνει ταυτόχρονα και απομόνωση των κρατών αλλά το αντίθετο ότι έτσι παραμένουν ενωμένα με το φυσικό νόμο της κοινωνικότητας. Αυτό αποτέλεσε μια πρώιμη ιδέα της διεθνούς κοινωνίας, που τελικά θα θεσπιστεί τρεις αιώνες σχεδόν μετά, στο Συνέδριο της Βιέννης. Στο ίδιο βιβλίο υποστηρίζει επίσης ότι η εκάστοτε κρατική εξουσία υφίσταται δύο περιορισμούς:

1. Την ιδέα της αλληλεγγύης, οπότε καταδικάζεται το δόγμα Μάρε Νόστρουμ, και
2. Το Διεθνές Δίκαιο που θεμελιώνεται από φυσικό νόμο, δηλαδή ότι αρχικά θεσπίζεται ως προϊόν μακρόχρονης συμφωνίας μεταξύ λαών στη συνέχεια εκδηλώνεται ως έθιμο και που τελικά διαπιστώνεται με τα δεδομένα της Ιστορίας.

Τα κατεξοχήν όμως συγγράμματα του Τζεντίλι που παραμένουν αξιομνημόνευτα μέχρι σήμερα είναι ακριβώς αυτό το «Περί του Δικαίου του Πολέμου» που αποτέλεσε τη βάση πολλών μετέπειτα ιστορικών συνθηκών, καθώς και ο «Πρέσβης» που εκδόθηκε το 1608.

Το έργο του Τζεντίλι πραγματικά διαπνεόταν από τις αρχές της ανεξαρτησίας και ελευθερίας πολύ πριν αναγνωριστούν από τους νομομαθείς της εποχής του. Ο Τζεντίλι πέθανε στο Λονδίνο ως καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στις 19 Ιουνίου του 1608.

In titulum Digestorum De verborum significatione commentarius, 1614

Πηγές

• Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη, τόμ. ΚΒ΄, σελ. 932
• Α. Ζιμπουλάκη: Διεθνές Δίκαιο, Αθήνα 1979, σσ. 20-21

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Centro Internazionale Studi Gentiliani