Αλατωρυχείο Βιελίτσκα

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Αλατωρυχείο Βιελίτσκα
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Το παρεκκλήσι της Ευλογημένης Κίνγκα μέσα στο ορυχείο
Χώρα μέλος	Πολωνία
Τύπος	Πολιτισμικό
Κριτήρια	iv
Ταυτότητα	32
Περιοχή	Ευρώπη και Βόρεια Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	1978 (2η συνεδρίαση)

Το Αλατωρυχείο Βιελίτσκα βρίσκεται στην πόλη της Βιελίτσκα (Wieliczka) της Πολωνίας και σε απόσταση 15 χλμ. νοτιοανατολικά της Κρακοβίας. Αποτελεί πολιτιστικό μνημείο και έχει περιληφθεί από το 1978 στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ιστορία του Αλατωρυχείου

Το Αλατωρυχείο της Βιελίτσκα ιδρύθηκε κατά τον 13ο αιώνα και αποτελεί το δεύτερο σε αρχαιότητα αλατωρυχείο της Ευρώπης. Το 1119, γίνεται για πρώτη φορά αναφορά στο "λευκό χρυσό" της περιοχής. Η εξόρυξη του αλατιού γινόταν συνεχώς από τους μεσαιωνικούς χρόνους και συγκεκριμένα από το 1290 μέχρι το 1996, οπότε και εξαντλούνται τα αποθέματα αλατιού.

Το Αλατωρυχείο της Βιελίτσκα εκτείνεται σε εννέα υπόγεια επίπεδα και φθάνει σε βάθος τα 327 μέτρα, με περισσότερες από 2.040 αίθουσες και 300 χλμ. στοές, που είναι λαξεμένες πάνω σε συμπαγείς όγκους αλατιού, καθώς και υπόγειες λίμνες.

Το Μουσείο των Αλατωρυχείων

Το 1950, το Αλατωρυχείο της Βιελίτσκα μετατρέπεται σε μουσείο και αρχίζει να υποδέχεται επισκέπτες. Η περιήγηση στους φαντασμαγορικούς χώρους του αλατωρυχείου έχει διάρκεια περίπου δύο ώρες, με συνοδεία πάντοτε ξεναγού, σε μία διαδρομή περίπου 2 χλμ. με τα πόδια.

Το σπουδαιότερο αξιοθέατο μέσα στο ορυχείο είναι το Μουσείο, που βρίσκεται στον τρίτο όροφο του αλατωρυχείου και σε βάθος 130 μέτρων. Επί σειράν ετών, οι αλατωρύχοι έφτιαχναν από αλάτι εντυπωσιακά έργα τέχνης, που κοσμούν μέχρι και σήμερα τις αίθουσες του αλατωρυχείου.

Ο Μυστικός Δείπνος του Λεονάρντο ντα Βίντσι κατασκευασμένος σε ορυκτό αλάτι

Ιδιαίτερα εντυπωσιακό και πλούσια διακοσμημένο είναι το "Παρεκκλήσιο της Ευλογημένης Κίνγκα", ένας καθεδρικός ναός διαστάσεων 54 μ. επί 17 μ. και με ύψος 12 μέτρα. Η κατασκευή αυτού του υπόγειου ναού διήρκεσε περισσότερο από 30 χρόνια (1896 - 1927), ενώ χρησιμοποιήθηκαν 20.000 τόνοι συμπαγούς αλατιού. Όλα τα αντικείμενα μέσα στο ναό, από τους πολυελαίους μέχρι τα είδη θρησκευτικής λατρείας, είναι κατασκευασμένα εξολοκλήρου από το αλάτι του ορυχείου. Από την οροφή του ναού κρέμονται πολυέλαιοι από αλάτι, η Αγία Τράπεζα και ένας Εσταυρωμένος δεσπόζουν στην αίθουσα, ενώ οι τοίχοι κοσμούνται με ανάγλυφες από αλάτι βιβλικές παραστάσεις.

Ανάμεσα στα άλλα παρεκκλήσια του αλατωρυχείου είναι και το έξοχο μπαρόκ "Παρεκκλήσιο του Αγίου Αντωνίου", που καθαγιάστηκε το 1698. Οι τοίχοι του είναι διακοσμημένοι με ανάγλυφες παραστάσεις, ενώ υπάρχουν πολλά αγάλματα φτιαγμένα από αλάτι, από τα οποία ξεχωρίζει η Παναγία με το Βρέφος 'Αγιο Αντώνιο, προστάτη άγιο των μεταλλωρύχων.

Το πιο αξιόλογο ίσως ανάγλυφο μέσα στο αλατωρυχείο είναι "Ο Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο ντα Βίντσι. 'Αλλα αγάλματα από αλάτι είναι της Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδας των ανθρακωρύχων, του Πολωνού αστρονόμου Νικολάου Κοπέρνικου, του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β' και άλλων διασημοτήτων.

Ο Μύθος της Αγίας Κίνγκα

Γλυπτό στο αλατωρυχείο που απεικονίζει ένα γονατισμένο αλατωρύχο να δίνει στην Αγία Κίνγκα αλάτι με ένα δαχτυλίδι.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακή μέσα στο "Παρεκκλήσιο της Ευλογημένης Κίνγκα" είναι η μορφή της Αγίας Κίνγκα μ' ένα γονατισμένο αλατωρύχο να προσφέρει στην αγία αλάτι κι ένα δαχτυλίδι. Η Αγία Κίνγκα (Saint Kinga of Poland, 1224 - 1292) ήταν δούκισσα της Ουγγαρίας, κόρη του βασιλιά Μπέλα Δ' της Ουγγαρίας και της Μαρίας Λασκαρίνας, κόρης του Βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδώρου Α' Λάσκαρη.

Η Κίνγκα αρραβωνιάστηκε σε ηλικία 16 ετών το δούκα και μετέπειτα βασιλιά της Πολωνίας Βολέσλαο Ε' τον "Αγνό", ο οποίος ήταν τότε 19 ετών. Σύμφωνα με το διαδεδομένο θρύλο, η Κίνγκα ζήτησε από τον πατέρα της να της δώσει ως γαμήλιο δώρο, αντί για χρυσό και κοσμήματα, ένα αλατωρυχείο. Για να πραγματοποιηθεί η επιθυμία της, πέταξε το δαχτυλίδι των αρραβώνων της σ' ένα αλατωρυχείο στην Ουγγαρία.

Μετά την τέλεση του γάμου της στην Πολωνία, η Κίνγκα, ταξιδεύοντας μιαν ημέρα στην κοντινή πόλη της Βιελίτσκα, διέταξε τους Ούγγρους αλατωρύχους, που είχε φέρει μαζί από την πατρίδα της, να ανοίξουν ένα πηγάδι. Αντί όμως για νερό, εξορύχτηκε "λευκός χρυσός", καθώς και το δαχτυλίδι της μέσα σ' ένα πέτρωμα αλατιού, το δαχτυλίδι αυτό που είχε πετάξει η δούκισσα στο αλατωρυχείο στην Ουγγαρία.

Έτσι, η Κίνγκα ανακηρύχθηκε έκτοτε προστάτιδα των αλατωρύχων και από το 1690 ξεκίνησε και η λατρεία της "ως ευλογημένης Κίνγκα". Αγιοποιήθηκε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β' στις 16 Ιουνίου 1999, ως Αγία Κίνγκα της Πολωνίας.

Διάσημοι επισκέπτες

Από την ίδρυσή του, το Αλατωρυχείο της Βιελίτσκα προσέλκυε το ενδιαφέρον διάσημων επισκεπτών. Μεταξύ αυτών, ήταν ο διάσημος Πολωνός αστρονόμος Νικόλαος Κοπέρνικος, ο Γκαίτε, ο Σοπέν, ο Γερμανός φυσιοδίφης Αλεξάντερ φον Χούμπολτ, ο Γερμανός αυτοκράτορας Γουλιέλμος Α', ο Ρώσος τσάρος Αλέξανδρος Α', ο ιδρυτής του προσκοπισμού Μπέηντεν-Πάουελ, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, οι οποίοι ξεναγήθηκαν στις υπόγειες αίθουσες και πολυδαίδαλες στοές του.

Όταν ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Α' των Αψβούργων επισκέφτηκε το Αλατωρυχείο της Βιελίτσκα, οι μηχανικοί του ορυχείου κατασκεύασαν μια σιδηροδρομική γραμμή μέσα στο αλατωρυχείο, πάνω στην οποία κινούνταν βαγονέτα που έσερναν άλογα.

Πινακοθήκη

• 
  Το φρέαρ Ντανιλόβιτς
• 
  Το μνημείο στον Νικόλαο Κοπέρνικο
• 
  Ιππήλατη τροχαλία για την ανύψωση αλατιού
• 
  Το ιερό του παρεκκλησίου της Αγίας Κίγκα
• 
  Αίθουσα Έραζμους Μπάρατς
• 
  Αίθουσα Μιχαουοβίτσε
• 
  Αίθουσα Γιόσεφ Πιουσούντσκι

Πηγές

• "1001 Historic Sites You Must See Before You Die" (General Editor Richard Cavendish), Quintessence (in collaboration with UNESCO), London, 2008.
• "Παγκόσμια Πολιτιστική Εγκυκλοπαίδεια: Τα Μνημεία της UNESCO", τόμ. 3, Εκδόσεις ΔΟΜΗ Α.Ε., Αθήνα (χ.χ.)
• "Κρακοβία", Lonely Planet Publications Pty Ltd/Εκδόσεις Οξύ Α.Ε..Αθήνα, 2003.
• Δημ. Θ. Πάνου: "Το Τρίγωνο Πράγας - Βαρσοβίας - Βουδαπέστης" (Κεφάλαιο "Πολωνία"), Αθήνα, 1979.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• https://muzeum.wieliczka.pl/en