Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλατωρυχείο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το εσωτερικό του ορυχείου Salina Veche, στην κωμόπολη Σλανίκ της Ρουμανίας

Αλατωρυχείο ονομάζεται το ορυχείο από το οποίο εξάγονται από το υπέδαφος αποθέματα φυσικού αλατιού (χλωριούχου νατρίου). Το αλάτι αυτό είναι ορυκτό, αποκαλούμενο στην ορυκτολογία αλίτης, και βρίσκεται σε σχηματισμούς εβαποριτών.[1] Οι αλυκές, όπου παράγεται αλάτι κατευθείαν από την εξάτμιση θαλασσινού νερού, δεν θεωρούνται αλατωρυχεία.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Διόραμα υπόγειου αλατωρυχείου στη Γερμανία
Οι επιφανειακές εγκαταστάσεις σύγχρονου αλατωρυχείου κοντά στην κωμόπολη Μάουντ Μόρις, στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης

Από τα αρχαία χρόνια ο άνθρωπος είχε ανακαλύψει στο υπέδαφος, σε διάφορα βάθη, στρώματα ορυκτού αλατιού, ενώ είχε παρατηρήσει τέτοια στρώματα ακόμα και στην επιφάνεια του εδάφους. Αντίθετα με την Ελλάδα, όπου το αλάτι εξάγεται κατευθείαν από το θαλασσινό νερό, στις ηπειρωτικές χώρες που απείχαν χιλιάδες χιλιόμετρα από τη θάλασσα το ορυκτό αλάτι αποτελούσε πολύτιμο θησαυρό.

Η Σολνιτσάτα κοντά στη σημερινή Προβάντιγια της ανατολικής Βουλγαρίας είναι θέση προϊστορικού οικισμού, στην οποία Βούλγαροι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι λειτούργησε το αρχαιότερο αλατωρυχείο της Ευρώπης και ίσως του κόσμου, περί το 4000 π.Χ..[2] Αρχαιότατη είναι και η εξόρυξη αλατιού από τον Πολιτισμό Χάλστατ της Εποχής του Χαλκού, από το 1100 π.Χ. περίπου.

Οι αρχαίοι Κινέζοι ήταν από τους πρώτους λαούς στην ιστορία που εξόρυσσαν και εμπορεύονταν αλάτι.[3] Η πρώτη φορά μάλιστα που ανακαλύφθηκε φυσικό αέριο ήταν κατά την εξόρυξη ορυκτού άλατος στην Κίνα: Ο Κινέζος συγγραφέας και πολιτικός Τζανγκ Χούα της Δυναστείας των Τζιν αναφέρει στο έργο του Bowuzhi ότι κάτοικοι του Τσιγκόνγκ στην επαρχία Σιτσουάν εξήγαγαν φυσικό αέριο και το χρησιμοποίησαν προκειμένου να βράσουν ένα πυκνό διάλυμα ορυκτού άλατος.[4] Ο κινεζικός πολιτισμός ανέπτυξε σταδιακά και βελτίωσε τις τεχνικές παραγωγής αλατιού. Η εξόρυξή του ήταν δύσκολη, καθώς οι Κινέζοι αντιμετώπιζαν γεωγραφικούς και τεχνικούς περιορισμούς. Σε όλη την ανατολική Κίνα το αλάτι εξαγόταν κυρίως από τη θάλασσα, με τις αλυκές στα τέλη της αυτοκρατορικής εποχής της Κίνας να δίνουν περισσότερο από το 80% της εθνικής παραγωγής.[5] Το έτος 1041, κατά τη Δυναστεία Σονγκ, ένα φρέαρ-γεώτρηση με βάθος πάνω από είκοσι μέτρα διανοίχθηκε για την εξόρυξη αλατιού.[4] Στη νοτιοδυτική Κίνα τα αποθέματα αλατιού εξορύσσονταν με γεωτρήσεις, που μπορούσαν να φθάσουν σε βάθη άνω των χιλίων μέτρων, αλλά οι αποδόσεις σε αλάτι ήταν σχετικώς μικρές.[5] Καθώς συνέβη και σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, η εξόρυξη αλατιού διεδραμάτισε ρόλο-κλειδί ως μία από τις σημαντικότερες πηγές κρατικών εσόδων της Αυτοκρατορικής Κίνας και ως παράγοντας αναπτύξεως του κράτους.[5]

Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αναπτύχθηκαν τεχνικές για την εξόρυξη ορυκτού αλατιού παράλληλα με τους Κινέζους.

Γνωστά αλατωρυχεία του κόσμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η «Κρυστάλλινη κοιλάδα» των Αλατωρυχείων Χέουρα στο Πακιστάν. Με περίπου 250.000 επισκέπτες ανά έτος, αποτελεί μείζον τουριστικό αξιοθέατο.
Μικρό τζαμί κατασκευασμένο από τούβλα αλατιού μέσα στα Αλατωρυχεία Χέουρα

Με αλφαβητική σειρά της χώρας όπου βρίσκονται:

Χώρα Ονομασία ορυχείου ή κοντινού οικισμού
Αγγλία Σε πόλεις με την κατάληξη «-γουιτς» στην ονομασία τους στο Τσέσιρ και το Γούστερσιρ.
Αιθιοπία, Ερυθραία, Τζιμπουτί Ορυχεία στην Έρημο Ντανακίλ, όπου η εξόρυξη γίνεται ακόμα χειρωνακτικά.[6]
Αυστρία Χάλστατ και Ζαλτσκάμεργκουτ.
Βόρεια Ιρλανδία Κίλρουτ, κοντά στο Καρικφέργκους, με συνολικό μήκος στοών μεγαλύτερο από 25 χιλιόμετρα
Βοσνία και Ερζεγοβίνη Τούζλα
Γερμανία Ράινμπεργκ, Μπέρχτεσγκαντεν, Χαϊλμπρόν
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Δημοκρατία της Ιρλανδίας Μάουνττσαρλς
Ιταλία Ρακαλμούτο, Ρεαλμόντε, Πετράλια Σοπράνα[11] (όλες οι τοποθεσίες είναι στη Σικελία)
Καναδάς Σίφτο[12] στο Γκόντεριτς του Οντάριο, ένα από τα μεγαλύτερα αλατωρυχεία του κόσμου (μήκος 3,2 και πλάτος 2,4 χιλιόμετρα).[13][14]
Κολομβία Σιπακιρά
Μαρόκο Το ορυχείο της εταιρείας «Μοχαμεντία» κοντά στην Καζαμπλάνκα
Ουκρανία Ορυχείο του Σολεντάρ στην Περιφέρεια Ντονέτσκ
Πακιστάν Αλατωρυχείο Χέουρα, το δεύτερο μεγαλύτερο του κόσμου, με συνολικό μήκος στοών πάνω από 300 χιλιόμετρα. Κατά τον θρύλο ανακαλύφθηκε από ένα άλογο του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Πολωνία Αλατωρυχείο Βιελίτσκα και Αλατωρυχείο Μπόχνια, αμφότερα δημιουργημένα στα μέσα του 13ου αιώνα. Λειτουργούν ακόμη, κυρίως όμως ως μουσεία-αξιοθέατα. Επίσης το Αλατωρυχείο Κουοντάβα.
Ρουμανία Ορυχείο Salina Veche του Σλανίκ (το μεγαλύτερο αλατωρυχείο της Ευρώπης), Κατσίκα, Οκνέλε Μάρι, Σαλίνα Τούρντα, Τέργκου Όκνα, Όκνα Σιμπιούλουι, Πράιντ και Σαλίνα Όκνα Ντεγ
Ρωσία Σαλικάμσκ στο Κράι του Περμ και Ορυχείο Σερέγκοβο στη Δημοκρατία των Κόμι (αμφότερα στην Ευρωπαϊκή Ρωσία)

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Oilfield Glossary: Term 'evaporite'». Glossary.oilfield.slb.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2012. 
  2. ↑ Maugh II, Thomas H. (1 November 2012). «Bulgarians find oldest European town, a salt production center». Los Angeles Times. http://www.latimes.com/news/science/sciencenow/la-sci-sn-oldest-european-town-20121101,0,3214695.story. Ανακτήθηκε στις 5 December 2012. 
  3. ↑ Harris, Peter (2017). Studies in the History of Tax Law. 8. Hart Publications (δημοσιεύτηκε 10 Αυγούστου 2017). σελ. 518. ISBN 978-1509908370. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Deng, Yinke (2011). Ancient Chinese Inventions. σελ. 41. ISBN 978-0521186926. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Höllmann, Thomas O. (2013). The Land of the Five Flavors: A Cultural History of Chinese Cuisine. Columbia University Press (δημοσιεύτηκε 26 Νοεμβρίου 2013). σελ. 33. ISBN 978-0231161862. 
  6. ↑ «Salt mine in the Danakil Depression in Ethiopia, 2015». Independent Travellers. independent-travellers.com. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017. 
  7. ↑ «The Detroit Salt Company -- Explore the City under the City». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (online) στις 12 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2008. 
  8. ↑ Spector, Joseph (13 Ιανουαρίου 2015). «American Rock Salt to expand in Livingston». Democrat and Chronicle. http://www.democratandchronicle.com/story/vote-up/2015/01/13/largest-salt-mine-in-u-s-to-expand-in-livingston-county/21703733/. Ανακτήθηκε στις 20 July 2015. 
  9. ↑ «All 17 Cargill Salt Miners Trapped on Underground Elevator Freed». NBC News. January 7, 2016. https://www.nbcnews.com/news/us-news/cayuga-salt-mine-elevator-malfunction-traps-17-miners-underground-lansing-n491851. Ανακτήθηκε στις January 7, 2016. 
  10. ↑ Laura Johnson: «The Cargill salt mine: an other world under Lake Erie», Rock the Lake, 1 Δεκεμβρίου 2017
  11. ↑ «Italkali Spa - Production Sites». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (online) στις 31 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2011. 
  12. ↑ «Industries in Goderich». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2008. Sifto Canada Inc. [...] (Goderich Mine) 
  13. ↑ «CBC-TV - Geologic Journey - Goderich, Ontario and Detroit Michigan». CBC 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2012. 
  14. ↑ Amy Pataki & Richard Lautens: «Salt at the source: a day in a Lake Huron mine», The Toronto Star, Παρασκευή 15 Αυγούστου 2014

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 3, σελ. 610

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλατωρυχείο&oldid=10167569"