Έρικ Ε΄ της Δανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έρικ Ε΄ της Δανίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Erik 5. Klipping (Δανικά)
Γέννηση1249[1]
Λόλαιν
Θάνατος22  Νοεμβρίου 1286 ή 1286[1]
Finderup
Αιτία θανάτουτραύμα από μαχαίρι
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςViborg Cathedral
Χώρα πολιτογράφησηςΔανία
ΘρησκείαΧριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑγνή του Βρανδεμβούργου (από 1273)[2]
ΤέκναΕρρίκος ΣΤ΄ της Δανίας
Χριστόφορος Β΄ της Δανίας
Ρίχιτσα της Δανίας
Valdemar Eriksson[3]
Μάρθα της Δανίας[3]
Katherina Eriksdottir[3]
Elizabeth Eriksdottir[3]
ΓονείςΧριστόφορος Α΄ της Δανίας και Μάργκαρετ Σαμπίρια
ΑδέλφιαΜατθίλδη της Δανίας
ΟικογένειαΟίκος των Έστριντσεν
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΜονάρχης της Δανίας (1259–1286)
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Αναμνηστικός σταυρός στο Φίντεραπ, το χωριό που δολοφονήθηκε ο Έρικ

Ο Έρικ Ε΄ της Δανίας ή Έρικ Κλίππινγκ (1249 - 22 Νοεμβρίου 1286), βασιλιάς της Δανίας (1259 - 1286) ήταν γιος και διάδοχος του βασιλιά της Δανίας Χριστοφόρου Α΄ και της Μάργκαρετ Σαμπίρια μέχρι το 1264 κυβέρνησε υπό την κηδεμονία της μητέρας του, την περίοδο (1261 - 1262) ήταν αιχμάλωτος στο Χόλσταϊν και μεταφέρθηκε αργότερα στο Βρανδεμβούργο. [4] Το ψευδώνυμο του Κλίππινγκ ή Γκλίππινγκ που σημαίνει στα Δανικά "κομμένο" προέρχεται από κάποιο κομμένο νόμισμα που έκοψε ο ίδιος προφανώς για να εκδηλώσει την δύσκολη οικονομική κατάσταση που βρισκόταν το βασίλειο του τότε, πιθανώς να έχει και την σημασία ότι ο ίδιος ο Έρικ ήταν εξαιρετικά αντιπαθής και υποτιμημένος από τον λαό της Δανίας.

Συγκυβέρνηση με την μητέρα του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν πέθανε ο πατέρας του πιθανώς δηλητηριαστείς ήταν πολύ μικρός για να κυβερνήσει γι'αυτό ορίστηκε αντιβασιλιάς η μητέρα του Μάργκαρετ κόρη του Σαμπόρ Β΄ της Πομερανίας έξυπνη και ικανή γυναίκα που από την πρώτη στιγμή φρόντισε να εξασφαλίσει τον θρόνο στον γιο της πολεμώντας τους εχθρούς της ιδιαίτερα τον αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο Έρλαντσεν ο οποίος τον είχε αποκλείσει από τον θρόνο της Δανίας και τον αντίπαλο του δούκα Βάλντεμαρ του Σλέσβιχ. Ο Τζαριμάρ Β΄ του Ρουγκέν εκμεταλλεύτηκε την δύσκολη κατάσταση για να επιτεθεί με τον Σλαβικό στρατό στο Σγιέλαν, η βασιλομήτωρ Μάργκαρετ συγκέντρωσε στρατό για να τον αντιμετωπίσει αλλά ηττήθηκε στο Ρίνγκστεντ (1259). Ο Τζαριμάρ αντεπιτέθηκε και κυρίευσε την Κοπεγχάγη την ίδια χρονιά αλλά το δυστύχημα γι'αυτόν ήταν ότι δολοφονήθηκε από την γυναίκα ενός εξαγριωμένου αγρότη, ο στρατός του ύστερα από αυτό αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει και η Δανία σώθηκε. Ο δούκας Βάλντεμαρ όταν είδε την αδυναμία της βασιλομήτωρος επαναστάτησε, η Μάργκαρετ συγκέντρωσε στρατό και τον νίκησε, ο νεαρός Βάλντεμαρ κάλεσε σε βοήθεια δούκες της βόρειας Γερμανίας οι οποίοι συνέτριψαν και αιχμαλώτισαν την Μάργκαρετ και τον γιο της Έρικ, για να τους απελευθερώσουν τους ανάγκασαν να υπογράψουν την παραχώρηση της νότιας Γιουτλάνδης.

Βασιλιάς με πολλές εμφύλιες διαμάχες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μάργκαρετ απελευθέρωσε τον αρχιεπίσκοπο Έρλαντσεν με την ελπίδα να τον καλοπιάσει και να κερδίσει την υποστήριξη του αλλά έκανε μεγάλο λάθος, όταν απελευθερώθηκε απαίτησε αμέσως την παραίτηση της Μαργαρίτας και του γιου της από κάθε δικαίωμα στον θρόνο της Δανίας, η Μαργαρίτα ζήτησε βοήθεια από τον πάπα Ουρβανό Δ΄. Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις ο πάπας αποφάσισε να την υποστηρίξει, προχώρησε ακόμα περισσότερο και υπέγραψε ότι σε περίπτωση που ο Έρικ πεθάνει χωρίς γιους του να μπορεί να τον διαδεχτεί η αδελφή του στον θρόνο της Δανίας, η διάταξη αυτή δεν υπογράφηκε τελικά αλλά ούτε θα χρειαζόταν να γίνει επειδή τελικά ο Έρικ απέκτησε γιο. Ο Έρικ Ε΄ της Δανίας σαν ενήλικος βασιλιάς αποδείχτηκε πολύ δυναμικός πολεμώντας με σκληρότητα τόσο την εκκλησία όσο και τον ξάδελφο του Βάλντεμαρ του Σλέσβιχ, στον πόλεμο του με την εκκλησία εκμεταλλεύτηκε την υποστήριξη του πάπα. Οι ευγενείς εξεγέρθηκαν εναντίον του και τον ανάγκασαν να υπογράψει ένα καταστατικό που μοιάζει πολύ με την Μάγκνα Κάρτα (1282) που περιόρισε σημαντικά την βασιλική εξουσία αυξάνοντας τα προνόμια των ευγενών.

Δολοφονία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο θρύλος ο οποίος πιθανότατα να είναι ανεπιβεβαίωτος αναφέρει ότι οι εξοργισμένοι ευγενείς συγκεντρώθηκαν και ορκίστηκαν να δολοφονήσουν τον βασιλιά, αρχηγός των συνωμοτών ήταν ο Τζιάκομπ Νίλσεν, κόμης του Άλλαντ, πλήρωσαν έναν άνθρωπο του βασιλιά τον Ράν Τζόνσεν να παρακολουθεί τις κινήσεις του και να τους ενημερώνει. Τον Νοέμβριο του 1286 ο Έρικ Ε΄ βρισκόταν στο Βίμπροργκ στην κεντρική Γιουτλάνδη μετά από μια δύσκολη μέρα κυνηγιού με τον Ράν Τζόνσεν δίπλα του δέν βρήκαν τον δρόμο της επιστροφής και ο Ράν έκανε σύσταση στον βασιλιά να διανυκτερεύσουν την νύχτα στις 22 Νοεμβρίου 1286 στο εκκλησάκι του Φίντεραπ. Ο Τζόνσεν πληροφόρησε στο μεταξύ τους συνωμότες οι οποίοι ντύθηκαν Φραγκισκιανοί προκειμένου να μπορέσουν να μπουν στο εκκλησάκι, την νύχτα την ώρα που κοιμόταν ο βασιλιάς τον δολοφόνησαν με 56 μαχαιριές, την άλλη μέρα βρέθηκε το πτώμα του βασιλιά αιμόφυρτο. [5] Πολλοί θεώρησαν ότι πίσω από την δολοφονία κρύβονταν ο Βάλντεμαρ του Σλέσβιχ και ο αρχιεπίσκοπος Έρλαντσεν με τους οποίους είχε θανάσιμο μίσος μέχρι την τελευταία στιγμή, ο θάνατος του Έρικ Ε΄ ακύρωσε ταυτόχρονα και το καταστατικό του 1282 το οποίο θα έπρεπε να επικυρωθεί από τον νέο βασιλιά, [6] τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του Έρικ ΣΤ΄

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε το 1273 την Αγνή των Ασκάνια, κόρη του Ιωάννη Α΄ μαργράβου του Βρανδεμβούργου και παιδιά του ήταν:

  • Έρικ ΣΤ΄ 1274-1319, βασιλιάς της Δανίας.
  • Χριστόφορος Β΄ 1276-1332, βασιλιάς της Δανίας
  • Μάρθα 1277-1341, παντρεύτηκε τον Μπίργιερ των Μπγιέλμπο βασιλιά της Σουηδίας.
  • Ρίχετσα π.1272-1308, παντρεύτηκε τον Νικόλαο Β΄ κύριο του Μεκλεμβούργου-Βέρλε.
    • Σοφία του Μεκλεμβούργου-Βέρλε, παντρεύτηκε τον Γκέρχαρτ Γ΄ κόμη του Χόλσταϊν-Ρένντσμπουργκ.
      • Ερρίκος Β΄ κόμης του Χόλσταϊν-Ρένντσμπουργκ, νυμφεύτηκε την Ίνγκεμποργκ του Μεκλεμβούργου. Δισεγγονός τους ήταν ο Χριστιανός Α΄ της Δανίας, πρώτος του Οίκου του Όλντενμπουργκ.
  • Κατερίνα π.1281-1283 απεβ. 2 ετών, Βάλντεμαρ, Ελισάβετ.

Πρόγονοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8. Βάλντεμαρ Α΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4. Βάλντεμαρ Β΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9. Σοφία του Μινσκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. Χριστόφορος Α΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10. Σάντσο Α΄ της Πορτογαλίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. Μπερενγκάρια της Πορτογαλίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11. Ντούλσε της Αραγωνίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Έρικ Ε΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12. Μέστβιν Α΄ της Πομερελίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6. Σάμπορ Β΄ της Πομερελίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13. Σβινισλάβα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. Μάργκαρετ Σαμπίρια
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
14. Ερρίκος Μπόρβιν Β΄ του Μεκλεμβούργου
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7. Ματθίλδη του Μεκλεμβούργου
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
15. Χριστίνα (κόρη του Σβέρκερ Β΄ της Σουηδίας)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 www.biografiasyvidas.com/biografia/e/erik_klipping.htm.
  2. p10550.htm#i105496. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  5. Huitfeldt, Arild. Danmarks Riges Krønike
  6. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Huitfeldt, Arild. Danmarks Riges Krønike

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έρικ Ε΄ της Δανίας
Γέννηση: 1249 Θάνατος: 22 Νοεμβρίου 1286
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Χριστόφορος Α΄
Βασιλιάς της Δανίας

1259-1286
Διάδοχος
Έρικ Μένβεντ
Προκάτοχος
Μάργκαρετ Σαμπίρια
Δούκας του Σλέσβιχ

1282 - 1283
Διάδοχος
Βαλντεμάρ Έρικσον