Μετάβαση στο περιεχόμενο

Vía Campesina

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Παγκόσμιος Χάρτης με τις χώρες με παρακλάδια της Vía Campesina

Η Vía Campesina (ισπανικά για: Η οδός του αγρότη) είναι ένα διεθνές κίνημα, το οποίο συντονίζει οργανώσεις αγροτών, μικρών και μεσαίων παραγωγών, αγροτισσών, αυτοχθόνων κοινοτήτων, μεταναστριών γεωργών, νέων και ημερομισθίων χωρίς γη.

Η Vía Campesina είναι ένας συνασπισμός από 164 οργανώσεις σε 73 χώρες και σε κάθε ήπειρο της υφηλείου, που προωθεί μια γεωργία βασισμένη στους πυλώνες της οικογένειας και της βιωσιμότητας. Αυτός ο συνασπισμός επινόησε την έννοια της "Διατροφικής Κυριαρχίας" (ή αλλιώς Επισιτιστικής Κυριαρχίας) ως το δικαίωμα των λαών να καθορίζουν τις γεωργικές πολιτικές και να παράγουν τρόφιμα σε τοπικό επίπεδο. Μέσω της οργάνωσης εκπροσωπούνται περίπου 200 εκατομμύριοι αγρότες.

Η διατροφική κυριαρχία δίνει προτεραιότητα στις τοπικές και εθνικές οικονομίες και αγορές και παραχωρεί στους αγρότες τη δυνατότητα διαχείρισης των πόρων, δίνοντας επίσης έμφαση στους τομείς της αλιείας και της παραδοσιακής κτηνοτροφίας. Τοποθετεί την αγροτική παραγωγή, διανομή και κατανάλωση πάνω στη βάση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, άλλα και των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων των λαών. [1]

Η πιο συστηματική και κατανοητή οργανική και ζωντανή εναλλακτική στις υπάρχουσες ηγεμονίες δεν προέρχεται από χρυσά παλάτια ή από εργοστάσια, αλλά από τους αγρούς.

Rajeev Patel (2006, 90) Globalize the Struggle! Globalize Hope! – La Vía Campesina

Το έμβλημα του αγροτικού συνδικάτου EHNE κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωση στο Μπιλμπάο, στη Χώρα των Βάσκων.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπόβαθρο και Λόγοι Δημιουργίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οργάνωση ιδρύθηκε το 1993 από αγροτικές οργανώσεις από την Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική, την Ασία, τη Βόρεια Αμερική και την Αφρική. [2]Το ίδρυμα ακολούθησε τον Γύρο της Ουρουγουάης της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT), όπου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου υπέγραψε και ενέκρινε το Σύμφωνο για τη Γεωργία και τα Πνευματικά Δικαιώματα Ιδιοκτησίας σε θέματα Εμπορίου. [3] Οι συμφωνίες αυτές πυροδότησαν αντιδράσεις από πολλούς ανθρώπους ανά τον κόσμο για την εστίαση σε τεχνικά προβλήματα και όχι στο ανθρώπινο δικαίωμα πρόσβασης σε τροφή, ειδικά όσον αφορά σε εκείνους που ζουν στον Παγκόσμιο Νότο. [4] Η Παγκοσμιοποίηση ήταν σε εξέλιξη εκείνη τη στιγμή, επηρεάζοντας πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας. Η Vía Campesina έδωσε σε μικρούς παραγωγούς μια πλατφόρμα για να ακουστεί η φωνή τους σχετικά με το πώς αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τη ζωή τους. Το κίνημα έχει μεγαλώσει και είναι τώρα αναγνωρισμένο ως μέρος του παγκόσμιου διαλόγου για τα τρόφιμα και τη γεωργία, αφού υπήρξε παρόν στην Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στο παρελθόν.[5]

Συνέδρια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από την ίδρυση της τον Απρίλιο του 1992, η Vía Campesina έχει οργανώσει 7 διεθνή συνέδρια:

[6][7][8]

Έδρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διεθνής γραμματεία αλλάζει την κεντρική του θέση κάθε 4 χρόνια με βάση την απόφαση του Διεθνούς Συνεδρίου. Παρελθούσες έδρες υπήρξαν στο Βέλγιο (1993-1996), στην Ονδούρα (1997-2004) και στην Ινδονησία (2005-2013).[7]

Από το σεπτέμβριο του 2013, η γραμματεία έχει την έδρα της στο Χαράρε, Ζιμπάμπουε. [5] Η σημερινή Γενική Συντονίστρια είναι η Ελίζαμπεθ Μπόφου, η οποία εστιάζει στη βία κατά των γυναικών, στις φωνές της νεολαίας, και την παγκόσμια ελευθερία των σπόρων. [9]

Κεντρικοί άξονες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κύριοι στόχοι της Vía Campesina είναι η διατροφική κυριαρχία και η αγροτική μεταρρύθμιση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη βιοποικιλότητα, στους γενετικούς πόρους, στην κατάσταση των ημερομισθίων γυναικών, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στην μετανάστευση, στους ανθρώπους της επαρχίας και στη βιώσιμη γεωργία.

Επισιτιστική Κυριαρχία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τι σημαίνει επισιτιστική κυριαρχία;

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Vía Campesina εισήγαγε την έννοια της επισιτιστικής κυριαρχίας στην Παγκόσμια Διάσκεψη για τα Τρόφιμα του 1996. Η επισιτιστική κυριαρχία ορίζεται ως το δικαίωμα των λαών στην υγιεινή διατροφή και σε πολιτισμικά κατάλληλες τροφές, οι οποίες παράγονται με βιώσιμες μεθόδους, καθώς και ως το δικαίωμά τους να ορίζουν οι ίδιοι τις μεθόδους γεωργίας και τους τρόπους παραγωγής των τροφίμων. Με τον όρο πολιτισμικά κατάλληλες τροφές εννοείται η προώθηση παραγωγής και κατανάλωσης τροφών που ταιριάζουν στο πολιτισμικό υπόβαθρου του εκάστοτε λαού. Για παράδειγμα, σε χώρες όπου η διατροφή βασίζεται παραδοσιακά σε καλαμπόκι και σε τροφές με βάση το καλαμπόκι, όπως σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής (π.χ. Μεξικό), θα πρέπει να αποφευχθεί η μετατόπιση σε μια διατροφή βασισμένη στο επιδοτούμενο εισαγόμενο σιτάρι (κυρίως από τις ΗΠΑ, στο παράδειγμα της Λατινικής Αμερικής).

Ποιες είναι οι κύριες παράμετροι της και ποια η βάση υποστήριξής της;

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διατροφική κυριαρχία εξελίσσει ένα μοντέλο βιώσιμης αγροτικής παραγωγής και ευνοεί τις κοινότητες και το περιβάλλον τους. Βάζει τις προσδοκίες, τις ανάγκες και τρόπους ζωής εκείνων που παράγουν, διανέμουν και καταναλώνουν τρόφιμα, στο επίκεντρο των συστημάτων επισιτισμού και των σχετικών πολιτικών, και ως εκ τούτου πάνω από τις απαιτήσεις των αγορών και των επιχειρήσεων. Η ιδέα άρχισε να αναπτύσσεται και πλέον αποτελεί ένα παγκόσμιο λαϊκό κίνημα που προωθείται από μια σειρά κοινωνικών τμημάτων, όπως οι φτωχοί στις μεγαλουπόλεις, από περιβαλλοντικές ομάδες, ομάδες καταναλωτών, ενώσεις γυναικών, αλιείς και βοσκούς, μεταξύ άλλων. Επιπλέον, έχει αναγνωριστεί από πολλά ιδρύματα και κυβερνήσεις.

Πού δίνει ιδιαίτερη έμφαση;

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επισιτιστική κυριαρχία δίνει προτεραιότητα στην παραγωγή και την κατανάλωση τροφίμων σε τοπικό επίπεδο. Παραχωρεί στα κράτη το δικαίωμα να προστατεύσει τους τοπικούς παραγωγούς από φτηνές εισαγωγές και να επιβλέπει την παραγωγή. Αυτό εξασφαλίζει ότι τα δικαιώματα χρήσης και διαχείρισης της γης, των εδαφών, του νερού, των σπόρων, των ζώων και της βιοποικιλότητας είναι στα χέρια αυτών που παράγουν τα τρόφιμα και όχι των επιχειρήσεων. Έτσι, η εφαρμογή μιας αυθεντικής αγροτικής μεταρρύθμισης συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες του κινήματος.

Η επισιτιστική κυριαρχία, παρουσιάζεται σήμερα ως μία από τις πιο αποτελεσματικές απαντήσεις στις τρέχουσες επισιτιστικές, κοινωνικές και κλιματολογικές κρίσεις.

Το Φεβρουάριο του 2007 η Vía Campesina, μαζί με την Παγκόσμια Πορεία των Γυναικών, διοργάνωσε το Φόρουμ για τη διατροφική κυριαρχία στην Nyeleni, τοποθεσία στο Μάλι. Στόχος του ήταν "να φέρει εις πέρας μια συζήτηση στρατηγικής και προγραμματισμού σχετικά με το περιεχόμενο της έννοιας της επισιτιστικής κυριαρχίας από τη σκοπιά των κοινωνικών κινημάτων, καθώς επίσης και για το πώς αυτή μπορεί να πραγματωθεί μέσω συγκεκριμένων χειροπιαστών προτάσεων."[10]

Σύγκριση κυρίαρχου και προτεινόμενου μοντέλου γεωργικής παραγωγής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ζήτημα Κυρίαρχο μοντέλο Διατροφική Κυριαρχία
Εμπόριο Ελεύθερο εμπόριο σε κάθε περίπτωση Τροφή και γεωργία εξαιρούνται από εμπορικές συμφωνίες
Προτεραιότητα παραγωγής Εξαγωγές αγροτικών προϊόντων Τροφή για τις τοπικές αγορές
Τιμές της σοδειάς Ό,τι υπαγορεύει η αγορά Τιμές που καλύπτουν το κόστος παραγωγής και επιτρέπουν στους αγρότες να ζουν αξιοπρεπώς
Πρόσβαση στην αγορά Έμφαση στην πρόσβαση σε ξένες/διεθνείς αγορές Έμφαση στην πρόσβαση σε τοπικές αγορές και στη διακοπή της μετατόπισης των αγροτών απο τις τοπικές αγορές της κοινότητας τους μέσω των υπερεθνικών
Επιδοτήσεις Αν και σε γενικές γραμμές απαγορεύονται στις αναπτυσσόμενες χώρες, στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ είναι επιτρεπτές, κυρίως όταν στοχεύουν σε αγρότες με μεγάλη παραγωγή Οι επιδοτήσεις είναι αποδεκτές εφόσον δεν βλάπτουν τις χώρες μέσω του dumping, δηλαδή όταν πρόκειται για επιδοτήσεις σε μικρούς παραγωγούς, για υποστήριξη σε έκτακτες περιστάσεις, για διατήρηση του εδάφους, για αλλαγή σε βιώσιμη γεωργία και για την έρευνα
Τροφή Κατά βάση πρόκειται για εμπόρευμα και ως εκ τούτου είναι δικαιολογημένη η επεξεργασία, μόλυνση, γενετική τροποποίηση και η εκτενής χρήση φυτοφαρμάκων για την αύξηση την παραγωγής των τροφίμων, στα οποία συνήθως υπάρχει δυσανάλογη συγκέτρωση λίπους, σακχάρων, τοξικών και άλλων βλαβερών στοιχείων Πρόκειται για ανθρώπινο δικαίωμα: οι τροφές πρέπει να είναι θρεπτικές, οικονομικές, πολιτισμικά ταιριαστές και τοπικά παρηγμένες
Δυνατότητα παραγωγής Επιλογή για τους οικονομικά αποτελεσματικούς Δικαίωμα των ανθρώπων της επαρχίας
Πείνα Εξαιτίας της ανεπαρκούς παραγωγικότητας Εξαιτίας της ελλειπούς πρόσβασης λόγω κακής διανομής
Επισιτιστική ασφάλεια Επιτυγχάνεται με την εισαγωγή τροφής Μεγιστοποιείται όταν η παραγωγή τροφίμων βρίσκεται στα χέρια των πεινασμένων και παράγεται και καταναλώνεται σε τοπικό επίπεδο
Έλεγχος παραγωγικών φυσικών πόρων (του εδάφους, του νερού, των δασών) Ιδιωτικοποιημένος Ανήκει στην τοπική κοινότητα
Πρόσβαση στη γη Μέσω της αγοράς Μέσω της αγροτικής μεταρρύθμισης
Σπόροι Προϊόν "πατέντας" Κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας, στη φροντίδα των ανθρώπων της υπαίθρου ακι του πολιτισμού τους
Πίστωση και επενδύσεις Από ιδιωτικές τράπεζες και επιχειρήσεις Από τον δημόσιο φορέα, σχεδιασμένο να υποστηρίζει την οικογενειακή γεωργία
Dumping Δεν είναι πρόβλημα Είναι μεγάλο πρόβλημα
Μονοπώλιο Δεν είναι πρόβλημα Είναι τεράστιο πρόβλημα, η πηγή της πλειοψηφίας των προβλημάτων
Υπερπαραγωγή Δεν υφίσταται εξ ορισμού Ελαχιστοποιεί τις τιμές και οδηγεί τους αγρότες στη φτώχεια
Γεωργικές τεχνολογίες Βιομηχανικές, χημικές, εντατικές, γενετικά τροποποιημένες μονοκαλλιέργειες Οικολογία, βιώσιμη γεωργία, απουσία γενετικών τροποποιήσεων
Αγρότες Αναχρονισμός, οι οικονομικά αναποτελεσματικοί θα αφανιστούν Φύλακες του πολιτισμού, διαχειριστές των φυσικών πόρων, θησαυροφυλάκιο γνώσεων, η βάση για οικονομική ανάπτυξη βασισμένη στην κοινότητα
Για τους αστικούς καταναλωτές Οι παραγωγοί να πληρώνονται όσο το δυνατόν λιγότερο Οι παραγωγοί χρειάζονται δίκαιους μισθούς
Γενετικά τροποποιημένες τρόφιμα Η τάση του μέλλοντος Περιττό κακό για την υγεία και το περιβάλλον

Source: Rosset (2003).[11]

Οι γυναίκες στην Vía Campesina

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φύλο δεν συνισστούσε σημαντικό παράγοντα στην αρχή του κινήματος. Στην υπογραφή της Διακήρυξης της Μανάγουα- του προδρόμου της Vía Campesina- όλοι οι 8 παρόντες ήταν άντρες. [3] Αγρότισσες άρχισαν να αναμειγνύονται και να προωθούν τα δικαιώματα τους στο Διεθνές Συνέδριο της Τλαξκάλα το 1996. [3] Σε αυτή τη συνάντηση, αποφάσισαν να συστήσουν μια επιτροπή για ζητήματα φύλου και για τα δικαιώματα των γυναικών, το οποίο εν τέλει οδήγησε στη δημιουργία της Επιτροπής Γυναικών της Vía Campesina. [3] Οι γυναίκες αυτές διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη σύνταξη του εγγράφου για την διατροφική κυριαρχία που παρουσιάστηκε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Τροφής το 1996. [3] Μεταξύ άλλων έδωσαν βάση στην υγεία και την παραγωγή χωρίς χημικά, καθώς επίσης ως προς την κοινωνική παράμετρο και στη σημασία της συμμετοχής των γυναικών στη λήψη αποφάσεων, αφού αυτές παραδοσιακά δεν είχαν συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων πολιτικού περιεχομένου. [3] Γυναίκες συνεχίζουν να μάχονται στο πλαίσιο της Vía Campesina για καλύτερη συμμετοχή και αντιπροσώπευση, όπως επίσης και για μεγαλύτερη παρουσία σε θέσεις ηγεσίας.

Αποτίμηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Μένσερ (2008), η Vía Campesina είναι ένα παράδειγμα επιτυχίας και επέκτασης των υπερεθνικών κινημάτων αναφορικά στην συμμετοχική δημοκρατία χάρη στο μοντέλο οργάνωσης και προσαρμογής που εξασφαλίζει την δίκαιη αντιπροσώπευση.[12]

Αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Borras Jr., Saturnino M. "La Vía Campesina and its Global Campaign for Agrarian Reform." Journal of Agrarian Change 8, no. 2/3 (April 2008): 258-289.
  2. ↑ "Global Small-Scale Farmers' Movement Developing New Trade Regimes", Food First News & Views, Volume 28, Number 97 Spring/Summer 2005, p.2.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Desmarais, Annette Aurélie (2003). «The Via Campesina: Peasant Women on the Frontiers of Food Sovereignty». Canadian Woman Studies 23 (1): 140–145. ISSN 0713-3235. 
  4. ↑ Hawkes, Shona; Plahe, Jagjit Kaur (2013). «Worlds apart: The WTO’s Agreement on Agriculture and the right to food in developing countries». International Political Science Review 34 (1): 21–38. doi:10.1177/0192512112445238. 
  5. ↑ 5,0 5,1 La Via Campesina: International Peasant's Movement. Organisation. Published 9 Feb. 2011. Retrieved from <http://viacampesina.org/en/index.php/organisation-mainmenu-44 Αρχειοθετήθηκε 2017-07-10 στο Wayback Machine.>
  6. ↑ 1.600 personas reivindican la Vía Campesina en las calles de Bilbo
  7. ↑ 7,0 7,1 La Via Campesina: International Peasant's Movement. Our Conferences. Published 11 Apr. 2014. Retrieved from <http://viacampesina.org/en/index.php/our-conferences-mainmenu-28 Αρχειοθετήθηκε 2017-07-10 στο Wayback Machine.>
  8. ↑ «Via Campesina Holds International Conference in Basque Country». Telesur. 19 July 2017. http://www.telesurtv.net/english/news/Via-Campesina-Holds-International-Conference-in-Basque-Country-20170719-0036.html. Ανακτήθηκε στις 4 August 2017. 
  9. ↑ La Via Campesina: International Peasant's Movement. La Via Campesina International passes on the torch to Africa. Published 13 Jun. 2013. Retrieved from <http://viacampesina.org/en/index.php/our-conferences-mainmenu-28/6-jakarta-2013/1427-la-via-campesina-international-passes-on-the-torch-to-africa Αρχειοθετήθηκε 2016-03-02 στο Wayback Machine.>
  10. ↑ Foro por la Soberanía Alimentaria, nuevas alianzas
  11. ↑ Rosset, Peter (2003). «Food sovereignty: Global rally cry of farmer movements». Food First Backgrounder 9 (4): 1–4. 
  12. ↑ Menser, Michael (2008). «Transnational Participatory Democracy in Action: The Case of La Via Campesina». Journal of Social Philosophy 39 (1): 20–41. doi:10.1111/j.1467-9833.2007.00409.x. https://archive.org/details/sim_journal-of-social-philosophy_spring-2008_39_1/page/20. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Vía_Campesina&oldid=10561088"