InSight

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
InSight
ΟργανισμόςNASA
Κύριος ανάδοχοςJet Propulsion Laboratory
Χαρακτηριστικά αποστολής
Τύπος αποστολήςΠροσεδαφιστής Άρη
Προσέγγιση26 Νοεμβρίου 2018
Πύραυλος φορέαςAtlas V 401
Ημερομηνία εκτόξευσης5 Μαΐου 2018
Τόπος εκτόξευσηςVandenberg Space Force Base Space Launch Complex 3 East
Διάρκεια αποστολής2 χρόνια
Χαρακτηριστικά διαστημόπλοιου
ΚατασκευαστήςNASA / Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο / Γαλλική Υπηρεσία Διαστήματος
COSPAR ID2018-042A
Ιστοσελίδαhttp://insight.jpl.nasa.gov/
Μάζα~350 kg

Το InSight είναι ρομπoτικός προσεδαφιστής ο οποίος εκτοξεύτηκε στις 5 Μαΐου του 2018 με προορισμό τον πλανήτη Άρη.[1] Η αρχική εκτόξευση ήταν προγραμματισμένη για τον Μάρτιο του 2016 αλλά τελικά αναβλήθηκε[2]. Το όνομά του είναι ακρωνύμιο των λέξεων «Εσωτερική Εξερεύνηση με τη χρήση Σεισμικής Έρευνας, Γεωδαισίας και Μεταφοράς Θερμότητας» (αγγλικά: Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport).[3] Προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του Άρη στις 26 Νοεμβρίου 2018.[4][5]

Ο σκοπός της αποστολής είναι να τοποθετήσει έναν προσεδαφιστή, ο οποίος θα φέρει ένα σεισμόμετρο (το σεισμόμετρο τοποθετήθηκε με επιτυχία στις 19 Δεκεμβρίου 2018 Αρχείο:PIA22956-1920x1200.jpg) και ένα διατρητικό μηχάνημα μέτρησης μεταφοράς θερμότητας, στην επιφάνεια του Άρη, με σκοπό να μελετήσει την πρώιμη γεωλογική του εξέλιξη. Η αποστολή αυτή μπορεί να φέρει νέα πολύτιμη γνώση για τους Πετρώδεις Πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος - Ερμή, Αφροδίτη, Γη, Άρη - καθώς και το δορυφόρο της Γης, τη Σελήνη. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του προσεδαφιστή Phoenix, ο οποίος προσεδαφίστηκε επιτυχώς το 2008, αναμένεται ότι το κόστος και ο κίνδυνος αποτυχίας θα είναι πολύ μικρά.[3]

Το λογότυπο του InSight

Το InSight ήταν αρχικά γνωστό ως GEMS, ακρωνύμιο του «Σταθμού Γεωφυσικής Παρακολούθησης» (αγγλικά: Geophysical Monitoring Station), αλλά άλλαξε όνομα στις αρχές του 2012 μετά από αίτημα της NASA.[6] Ανάμεσα σε 28 προτάσεις που υποβλήθηκαν από το 2010, το InSight ήταν μία από τις 3 που επιλέχθηκαν για την τελική φάση του προγράμματος Discovery. Τον Μάιο του 2011, η κάθε πρόταση έλαβε το ποσό των 3 εκατομμυρίων δολαρίων, ώστε να αναπτυχθεί λεπτομερώς. Τον Αύγουστο του 2012, το InSight επιλέχθηκε προς ανάπτυξη και εκτόξευση.[2]

Την αποστολή συντονίζει το «Εργαστήριο Αεριωθούμενης Προωθητικής» (αγγλικά: Jet Propulsion Laboratory) της NASA, με τη συμμετοχή επιστημόνων από πολλές χώρες. Το κόστος της υπολογίζεται στα 425 εκατομμύρια δολάρια, χωρίς να υπολογίζεται και αυτό του οχήματος προσεδάφισης.[7] Στις 19 Μαΐου 2014, η NASA ανακοίνωσε την έναρξη κατασκευής του προσεδαφιστή.[8] Αργότερα, στις 27 Μαΐου του 2015, η NASA ανακοίνωσε ότι ξεκίνησαν οι δοκιμές για τον προσεδαφιστή.[9]

Σκοπός της αποστολής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το InSight πρόκειται να τοποθετήσει έναν απλό και σταθερό προσεδαφιστή στον Άρη με σκοπό να μελετήσει το βαθύ εσωτερικό του και να επιλύσει ένα βασικό πρόβλημα της επιστήμης των πλανητών και του Ηλιακού Συστήματος: την κατανόηση των διαδικασιών που διαμόρφωσαν τους πετρώδεις πλανήτες του εσωτερικού Ηλιακού Συστήματος (συμπεριλαμβανομένης της Γης) περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.[3]

Το εσωτερικό της Γης, του Άρη και της Σελήνης (καλλιτεχνική απεικόνιση)

Ο βασικός στόχος του InSight είναι να μελετήσει την πρώιμη ιστορία της εξέλιξης των διαδικασιών που διαμόρφωσαν τον Άρη. Μελετώντας το μέγεθος, το πάχος, την πυκνότητα και τη δομή του πυρήνα, του μανδύα και του φλοιού του Άρη, καθώς και το ρυθμό με τον οποίο η θερμότητα εκλύεται από το εσωτερικό του πλανήτη, το InSight θα παρέχει σημαντικά στοιχεία για τις διαδικασίες εξέλιξης όλων των πετρωδών πλανητών του εσωτερικού Ηλιακού Συστήματος.[3]

Οι πετρώδεις εσωτερικοί πλανήτες μοιράζονται μια κοινή προϊστορία που ξεκινά από μια διαδικασία που ονομάζεται επαύξηση. Καθώς το σώμα μεγαλώνει σε μέγεθος, το εσωτερικό του θερμαίνεται και το σώμα εξελίσσεται σε έναν πετρώδη πλανήτη, αποτελούμενο από πυρήνα, μανδύα και φλοιό. Παρά την κοινή προϊστορία, ο καθένας από τους πετρώδης πλανήτες αργότερα σχηματίστηκε και ρευστοποιήθηκε μέσω μιας σχετικά λιγότερο γνωστής διαδικασίας που ονομάζεται διαφοροποίηση.

Σκοπός της αποστολής του InSight είναι να βελτιώσει τη γνώση αυτής της διαδικασίας και κατ’ επέκταση της εξέλιξης της Γης, μετρώντας τα μέρη που συνθέτουν έναν πλανήτη και διαμορφώνονται από τη διαφοροποίηση, τον πυρήνα, το μανδύα και το φλοιό.[10]

Η αποστολή θα προσδιορίσει την ύπαρξη σεισμικής δραστηριότητας, θα μετρήσει το ποσό της ροής θερμότητας από το εσωτερικό του πλανήτη, θα εκτιμήσει το μέγεθος του πυρήνα του Άρη καθώς και το εάν αυτός είναι ρευστός ή στερεός.[11] Τα δεδομένα που θα παρέχει θα είναι πρώτα του είδους τους όσο αφορά τον Άρη.

Δεύτερος σκοπός της αποστολής είναι να προχωρήσει σε μια εκ βαθέων μελέτη της γεωφυσικής, της τεκτονικής δραστηριότητας και των επιδράσεων των πτώσεων μετεωριτών στον Άρη, που θα βοηθήσουν στην κατανόηση των αντίστοιχων διαδικασιών στη Γη. Το πάχος του φλοιού, οι ταχύτητες των σεισμικών κυμάτων στο μανδύα, η ακτίνα και η πυκνότητα του πυρήνα, καθώς και η σεισμική δραστηριότητα πρόκειται να προσδιοριστούν με ακρίβεια από 3 ως 10 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα.

Όσο αφορά τις βασικές διαδικασίες σχηματισμού ενός πλανητικού σώματος, ο Άρης έχει το πιο λεπτομερές ιστορικό, καθώς είναι αρκετά μεγάλος ώστε να έχει ολοκληρωθεί η αρχική επαύξηση και οι εσωτερικές διαδικασίες μεταφοράς θερμότητας που σχημάτισαν τους πετρώδεις πλανήτες, αλλά και αρκετά μικρός ώστε να έχει συγκρατήσει τα αποτυπώματα αυτών των διεργασιών.[3]

Επιστημονικά ωφέλιμο φορτίο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο προσεδαφιστής InSight με επεξήγηση των επιστημονικών οργάνων του.

Το επιστημονικά ωφέλιμο φορτίο του InSight αποτελείται από δύο κύρια όργανα:

  • Το SEIS, «Σεισμικό Πείραμα για την Εσωτερική Δομή» (αγγλικά: Seismic Experiment for Interior Structure), θα συλλέξει ακριβείς μετρήσεις των δονήσεων και άλλου είδους εσωτερικής δραστηριότητας στον Άρη προκειμένου να κατανοηθεί η ιστορία και δομή του πλανήτη. Θα μελετήσει επίσης τις επιδράσεις των πτώσεων μετεωριτών στο φλοιό και το μανδύα, που δίνει σημαντικά στοιχεία για την εσωτερική δομή. Το SEIS παρέχεται από τη Γαλλική Υπηρεσία Διαστήματος (CNES - γαλλικά: Centre National d’Études Spatiales), με τη συμμετοχή του Ινστιτούτου Φυσικής της Γης του Παρισιού (IPGP - γαλλικά: Institut de Physique du Globe de Paris), του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ETH - γερμανικά: Eidgenössische Technische Hochschule Zürich), του Ινστιτούτου Max Planck για την Έρευνα του Ηλιακού Συστήματος (MPS - γερμανικά: Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung), του Imperial College, του Ανώτατου Ινστιτούτου Αεροναυτικής και Διαστήματος (ISAE - γαλλικά: Institut supérieur de l’aéronautique et de l’espace) και του Εργαστηρίου Αεριωθούμενης Προωθητικής (JPL - αγγλικά: Jet Propulsion Laboratory). Το σεισμόμετρο είναι ένα ευαίσθητο ευρείας συχνότητας (very broad-band) όργανο, το οποίο σχεδιάστηκε προκειμένου να καταγράφει σήματα από διαφόρου είδους πηγές, συμπεριλαμβανομένων της ατμοσφαιρικής διέγερσης και των παλιρροιακών δυνάμεων του Φόβου.
  • Το HP3, “Ροή Θερμότητας και Πακέτο Φυσικών Ιδιοτήτων” (αγγλικά: Heat Flow and Physical Properties Package), που παρέχεται από τη Γερμανική Υπηρεσία Διαστήματος (DLR - γερμανικά: Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt e.V.). Πρόκειται για έναν διατρητή που φέρει το ψευδώνυμο “ο τυφλοπόντικας”. Αποκαλούμενο επίσης “αυτοσφυρηλατούμενο καρφί”, σχεδιάστηκε με σκοπό να σκάψει περίπου 5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια ώστε να μετρήσει το ποσό της θερμότητας που προέρχεται από τον πυρήνα του Άρη. Με τον τρόπο αυτό θα βοηθήσει στο να αποκαλυφθεί η θερμική ιστορία του πλανήτη. Το όργανο φέρει μια δέσμη αισθητήρων θερμοκρασίας, οι οποίοι θα μετρήσουν ανά 30 εκατοστά το προφίλ της θερμοκρασίας του υπεδάφους.

Επιπρόσθετα όργανα:

  • Το “Πείραμα Περιστροφής και Εσωτερικής Δομής” (RISE - αγγλικά: Rotation and Interior Structure Experiment) του οποίου ηγείται το Εργαστήριο Αεριωθούμενης Προωθητικής (JPL) της NASA, θα χρησιμοποιήσει έναν πομπό ακτίνων Χ για να παρέχει ακριβείς μετρήσεις της περιστροφής του πλανήτη ώστε να κατανοηθεί καλύτερα το εσωτερικό του Άρη.[12] Η μέθοδος εντοπισμού με εκπομπή ακτίνων Χ, ικανή να δώσει ακρίβεια μετρήσεων κάτω από 2 εκατοστά, θα συνεχίσει την παροχή δεδομένων που αντίστοιχα παρείχαν οι αποστολές Viking και Pathfinder. Τα προηγούμενα πακέτα δεδομένων βοήθησαν να προσδιοριστεί σε ένα βαθμό το μέγεθος του πυρήνα, όμως ένα τρίτο πακέτο δεδομένων από το InSight, θα επιτρέψει τον προσδιορισμό του πλάτους της κλόνησης. Με την καλύτερη κατανόηση της διεύθυνσης του άξονα περιστροφής, της μετάπτωσης και του πλάτους κλόνησης, θα καταστεί δυνατός ο υπολογισμός του μεγέθους και της πυκνότητας του πυρήνα και μανδύα του Άρη. Κάτι τέτοιο θα διευρύνει τη γνώση γύρω από το σχηματισμό των πετρωδών πλανητών (π.χ. Γη) και των πετρωδών εξωπλανητών.
  • Αισθητήρες θερμοκρασίας και ανέμου, καθώς και ένας αισθητήρας πίεσης υψηλής ευκρίνειας (10 mPa), κατασκευασμένος από το Κέντρο Αστροβιολογίας (ισπανικά: Centro de Astrobiologia) της Ισπανίας, θα παρακολουθούν τον καιρό στο σημείο προσεδάφισης.
  • Ένα μαγνητόμετρο θα μετρήσει τις μαγνητικές διαταραχές που προκαλούνται από την Αρειανή ιονόσφαιρα.[13]

Εκτόξευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εκτόξευση διευθύνεται από το Πρόγραμμα Υπηρεσιών Εκτόξευσης της NASA. Πραγματοποιήθηκε στις 5 Μαΐου 2018 με τη χρήση ενός πυραύλου Atlas V 401 από τη Στρατιωτική Αεροπορική Βάση του Vandenberg, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.[14] Αυτή είναι η πρώτη αμερικανική διαπλανητική αποστολή η οποία εκτοξεύτηκε από την πολιτεία της Καλιφόρνιας.[14]

Τοποθεσία προσεδάφισης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καλλιτεχνική απεικόνιση του προσεδαφιστή Phoenix, παρόμοιου με αυτόν του InSight
Έλλειψη που χαρακτηρίζει μια πιθανή τοποθεσία προσεδάφισης του InSight

Καθώς ο επιστημονικός σκοπός του InSight δε συνδέεται με κάποια ιδιαίτερα επιφανειακά χαρακτηριστικά του Άρη, πιθανά σημεία προσεδάφισης επιλέχθηκαν με βάση την πρακτικότητά τους. Οι υποψήφιες τοποθεσίες έπρεπε να είναι: κοντά στον ισημερινό του Άρη ώστε να παρέχεται ικανή ατμοσφαιρική πυκνότητα που θα συμβάλλει στην ελάττωση της ταχύτητας προσαρείωσης, επίπεδη και κατά το δυνατόν λιγότερο πετρώδης επιφάνεια για να μειώσει την πιθανότητα επιπλοκών κατά την προσεδάφιση, καθώς και αρκετά μαλακό έδαφος που θα επιτρέπει τη διείσδυση του διατρητή. Μια περιοχή που καλύπτει όλες αυτές τις προδιαγραφές είναι η Elysium Planitia και ως εκ τούτου και τα 22 αρχικά πιθανά σημεία προσεδάφισης βρίσκονταν σ’αυτή την περιοχή.[15] Οι μόνες άλλες περιοχές στον ισημερινό και σε χαμηλό υψόμετρο, Isidis Planitia και Valles Marineris, είναι πολύ πετρώδεις. Επιπλέον, η Valles Marineris έχει μια πολύ απότομη κλίση ώστε να επιτρέψει την ασφαλή προσεδάφιση.[16]

Τον Σεπτέμβριο του 2013, τα αρχικά 22 πιθανά σημεία προσεδάφισης μειώθηκαν σε 4, με σκοπό ο Mars Reconnaissance Orbiter να χρησιμοποιηθεί ώστε να συλλεγούν περισσότερες πληροφορίες για κάθε ένα από τα τέσσερα σημεία, πριν παρθεί η τελική απόφαση.[16][17] Κάθε τοποθεσία αποτελεί μια έλλειψη προσεδάφισης μήκους 130 χιλιομέτρων και πλάτους 27 χιλιομέτρων.[18]

Ομάδα και συμμετοχή φορέων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ομάδα επιστημόνων και μηχανικών του InSight περιλαμβάνει επιστήμονες και μηχανικούς πολλών ειδικοτήτων, χωρών και οργανισμών. Η επιστημονική ομάδα στην οποία ανατέθηκε το InSight περιλαμβάνει επιστήμονες από οργανισμούς των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Αυστρίας, του Βελγίου, του Καναδά, της Ιαπωνίας, της Ελβετίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.[19]

Ο επιστήμονας του προγράμματος Mars Exploration Rover, Bruce Banerdt, είναι ο κύριος ερευνητής (PI -  αγγλικά: Principal Investigator) για την αποστολή InSight και ο επικεφαλής επιστήμονας για το όργανο SEIS.[20] Η Suzanne Smrekar, της οποίας η έρευνα επικεντρώνεται σε όργανα μέτρησης των θερμικών ιδιοτότων και της μεταφοράς θερμότητας σε άλλους πλανήτες,[21] είναι επικεφαλής για το όργανο HP3. Ο Sami Asmar, εμπειρογνώμονας σε προχωρημένες μελέτες με τη χρήση ραδιοκυμάτων, είναι ο επικεφαλής του πειράματος RISE. Η ομάδα της αποστολής InSight περιλαμβάνει επίσης τον διαχειριστή προγράμματος Tom Hoffman και τη συνδιαχειρίστρια Henry Stone.

Επιστημονική Ομάδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ΗΠΑ

  • PI (κύριος ερευνητής): Bruce Banerdt, JPL
  • Dep. PI (αναπληρώτρια κύρια ερευνητής): Sue Smrekar, JPL
  • RISE PI: Sami Asmar, JPL
  • Don Banfield, Πανεπιστήμιο Κoρνέλ
  • Bill Folkner, JPL
  • Matt Golombek, JPL
  • Troy Hudson, JPL
  • Justin Maki, JPL
  • Paul Morgan, Γεωλογική Υπηρεσία Κολοράντο
  • Mark Panning, Πανεπιστήμιο Φλόριντα
  • Jeroen Tromp, Πανεπιστήμιο Πρίνστον
  • Renée Weber, MSFC

Γερμανία

  • Ulrich Christensen, MPS
  • Walter Goetz, MPS
  • Matthias Grott, DLR
  • HP3 PI: Tilman Spohn, DLR

Ελβετία

  • Lapo Boschi, ETH
  • Domenico Giardini, ETH

Βέλγιο

  • Véeronique Dehant, ROB

Καναδάς

  • Catherine Johnson, UBC

Γαλλία

  • SEIS PI: Philippe Lognonné, IPGP
  • Lapo Boschi, UPMC
  • David Mimoun, SUPAERO
  • Antoine Mocquet, Πανεπιστήμιο Ναντ
  • Mark Wieczorek, IPGP

Αυστρία

  • Günter Kargl, IWF

Ιαπωνία

  • Naoki Kobayashi, JAXA

Ηνωμένο Βασίλειο

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Εκτοξεύτηκε ο ρομποτικός σεισμολόγος InSight | in.gr». in.gr. 5 Μαΐου 2018. http://www.in.gr/2018/05/05/tech/ektokseytike-o-rompotikos-seismologos-insight/. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2018. 
  2. 2,0 2,1 Vastag, Brian (20 Αυγούστου 2012). «NASA will send robot drill to Mars in 2016». Washington Post. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «InSight mission overview». NASA, JPL. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2017. 
  4. mars.nasa.gov. «Launch | InSight». mars.nasa.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2018. 
  5. Chang, Kenneth (5 Μαΐου 2018). «NASA’s Mars InSight Mission Launches for Six-Month Journey» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2018/05/05/science/nasa-mars-insight-launch.html. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2018. 
  6. Wells, Jason (28 Φεβρουαρίου 2012). «JPL changes name of Mars mission proposal». Glendale News-Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2013. 
  7. Taylor, Kate (9 Μαΐου 2011). «NASA picks project shortlist for next Discovery mission». TG Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2012. 
  8. «Construction to Begin on 2016 NASA Mars Lander». Jet Propulsion Laboratory. 19 Μαΐου 2014. 
  9. «NASA Begins Testing Mars Lander for Next Mission to Red Planet». Jet Propulsion Laboratory. 27 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2018. 
  10. «Insight mission: Science». Jet Propulsion Laboratory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2015. 
  11. Kremer, Ken (2 Μαρτίου 2012). «NASAs Proposed 'InSight' Lander would Peer to the Center of Mars in 2016». Universe Today. 
  12. Dehant, V. (2011). «Geodesy on GEMS (GEophysical Monitoring Station)» (PDF). et al. 
  13. Leonard, David (15 Αυγούστου 2014). «NASA's Next Mars Lander Will Peer Deep Into Red Planet's History: Here's How». www.space.com. 
  14. 14,0 14,1 «NASA Awards Launch Services Contract for InSight Mission». NASA. 19 Δεκεμβρίου 2013. 
  15. «NASA searches for (literally) boring Mars landing site». hattiesburg american .com. 4 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2015. 
  16. 16,0 16,1 «NASA Evaluates Four Candidate Sites for 2016 Mars Mission». NASA. 4 Σεπτεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2014. 
  17. Boyle, Alan (4 Μαρτίου 2015). «NASA Picks Prime Target for 2016 InSight Mars Lander». NBC News. 
  18. Wall, Mike (11 Μαρτίου 2015). «NASA Eyeing Landing Site for 2016 Mars Mission». space.com. 
  19. «InSight: Scientific Team». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2015. 
  20. «JPL Science's Division: People - Bruce Banerdt». Jet Propulsion Laboratory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2018. 
  21. «JPL Science's Division: People - Suzanne Smrekar». Jet Propulsion Laboratory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]