Σκυταλοδρομία 4×100 μέτρων
| Στίβος 4 x 100 μέτρα | |
|---|---|
 Ο τερματισμός του τελικού της σκυταλοδρομίας 4x100 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο | |
| Ρεκόρ ανδρών | |
| Παγκόσμιο |  Τζαμάικα 36,84 δευτ. (2012) |
| Ολυμπιακό | Τζαμάικα 36,84 (2012) |
| Ρεκόρ γυναικών | |
| Παγκόσμιο |  ΗΠΑ 40,82 (2012) |
| Ολυμπιακό | ΗΠΑ 40,82 (2012) |
Η σκυταλοδρομία 4 × 100 μέτρων είναι αγώνισμα του στίβου, στο οποίο συμμετέχουν ομάδες των τεσσάρων δρομέων και ο κάθε δρομέας της ομάδας τρέχει απόσταση 100 μέτρων.[1] Ανταλλάσουν τη σκυτάλη, ενός λείου, κοίλου, μονοκόμματου σωλήνα από ξύλο, μέταλλο ή άλλο άκαμπτο υλικό. Έχει μήκος μεταξύ 28 και 30 εκατοστών και περιφέρεια μεταξύ 12 και 13 εκατοστών. Η σκυτάλη ζυγίζει τουλάχιστον 50 γραμμάρια.[2]
Ιστορία - διεξαγωγή αγωνίσματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι πρώτοι δρομείς της κάθε ομάδας πρέπει να εκκινούν από τις ίδιες θέσεις που εκκινούν και οι δρομείς του ατομικού αγωνίσματος του 400 μέτρων. Οι δρομείς τρέχοντας μεταφέρουν έναν (αρχικώς ξύλινο) κύλινδρο, τη σκυτάλη, την οποία πρέπει να δίνουν στον επόμενο δρομέα της ομάδας τους. Η αλλαγή (η πράξη του να παραδίδει ο ένας δρομέας τη σκυτάλη στον επόμενο) έπρεπε μέχρι το 2018 να γίνεται σε ένα τμήμα της διαδρομής μήκους 20 μέτρων, του οποίου προηγείτο μια «ζώνη επιταχύνσεως» μήκους 10 μέτρων. Ο κανονισμός τροποποιήθηκε με ισχύ από την 1η Νοεμβρίου 2017 και το τμήμα αλλαγής περιλαμβάνει πλέον τη ζώνη επιταχύνσεως, δίνονται μια ενιαία ζώνη αλλαγής μήκους 30 μέτρων. Ο παραλαμβάνων τη σκυτάλη δρομέας δεν επιτρέπεται να την αγγίξει μέχρι που να εισέλθει στη ζώνη, ενώ ο παραδίδων δρομέας δεν επιτρέπεται να αγγίξει τη σκυτάλη αφού εγκαταλείψει τη ζώνη. Η ζώνη αλλαγής είναι συνήθως σημειωμένη με κίτρινες γραμμές, αν και πάντως το βιβλίο των κανονισμών υπαγορεύει μόνο την ακριβή θέση των σημαδιών, ενώ τα χρώματα και τα σχήματα αυτών (συνήθως γωνίες ή τρίγωνα) απλώς «συνιστώνται».[3] Η μεταβολή του κανονισμού δεν έχει υιοθετηθεί από όλες τις ομοσπονδίες.
Η αλλαγή της σκυτάλης σε αυτό το αγώνισμα είναι συνήθως «τυφλή»: ο παραλαμβάνων δρομέας τεντώνει τον έναν βραχίονά του προς τα πίσω όταν εισέρχεται στη ζώνη αλλαγής, ή όταν του φωνάξει ο παραδίδων δρομέας. Ο παραλαμβάνων δεν κοιτάζει προς τα πίσω και ο παραδίδων έχει την ευθύνη να βάλει τη σκυτάλη στο τεντωμένο χέρι του παραλαμβάνοντα και να μην την αφήσει μέχρι που ο παραλαμβάνων να την πιάσει γερά, χωρίς όμως να υπερβούν το όριο της ζώνης αλλαγής.[4][5] Οι πρώτοι και οι τρίτοι δρομείς της κάθε ομάδας συνήθως τρέχουν στο εσωτερικό μέρος της διαδρομής (κουλουάρ) που αντιστοιχεί στην ομάδα τους με τη σκυτάλη στο δεξί τους χέρι, ενώ οι δέυτεροι και οι τέταρτοι δρομείς της κάθε ομάδας παραλαμβάνουν τη σκυτάλη με το αριστερό τους χέρι. Οι καλές αλλαγές μπορούν να αποζημιώσουν ως ένα βαθμό την έλλειψη ταχύτητας των δρομέων, ενώ η ακύρωση μιας ομάδας επειδή της έπεσε η σκυτάλη, ή επειδή η αλλαγή έγινε εκτός ζώνης αλλαγής, είναι συχνό φαινόμενο, ακόμα και στο υψηλότερο επίπεδο.[6] Οι χρόνοι τερματισμού μιας ομάδας στη σκυταλοδρομία 4×100 μέτρων είναι συνήθως 2 έως 3 δευτερόλεπτα μικρότεροι από το άθροισμα των καλύτερων χρόνων των μελών της.
Ιστορικά, οι ΗΠΑ κυριάρχησαν στο αγώνισμα σε όλο τον 20ό αιώνα, τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες, έχοντας κερδίσει τα περισσότερα χρυσά μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες και τα περισσότερα Παγκόσμια Πρωταθλήματα Στίβου. Ο Καρλ Λιούις έτρεχε ως ο τέταρτος δρομέας στις ομάδες των ΗΠΑ που κατέρριψαν 6 φορές το παγκόσμιο ρεκόρ στη σκυταλοδρομία 4×100 μ., από το 1983 μέχρι το 1992, μεταξύ των οποίων και η πρώτη ομάδα που κατέβηκε το φράγμα των 38 δευτερολέπτων.
Ωστόσο το σημερινό παγκόσμιο ρεκόρ του αγωνίσματος στους άνδρες κατέχεται από την Τζαμάικα, με χρόνο 36,84 δευτερόλεπτα (sec), που σημειώθηκε στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου το 2012. Μέχρι σήμερα η Τζαμαϊκανή εθνική ομάδα είναι η μοναδική που έχει σπάσει το φράγμα των 37 δευτερολέπτων, και όλα αυτά χάρη κυρίως στην παρουσία ενός μόνο δρομέα, του Γιουσέιν Μπολτ.
Το παγκόσμιο ρεκόρ γυναικών στο αγώνισμα είναι 40,82 δευτερόλεπτα και ανήκει στις ΗΠΑ, επίσης από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της IAAF, τα παγκόσμια ρεκόρ στις σκυταλοδρομίες αναγνωρίζονται μόνο όταν όλα τα μέλη της ομάδας έχουν την ίδια υπηκοότητα.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Track and Field Events: Hurdling Events, Relays and Multi-Sport Events». Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «Olympic Sprint and Relay Rules». Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «Library | World Athletics | World Athletics». www.worldathletics.org. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Price, Satchel. «How do track relay handoffs work?». SB Nation. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Keys to secure a smooth baton handoff». Human Kinetics. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2018.
- ↑ Ellis, Aaron. «Why Do Baton Drops Happen So Often in Professional Relay Races?». Huffington post. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2018.