Επτά θανάσιμα αμαρτήματα

Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα είναι η ταξινόμηση των πιο σοβαρών αμαρτημάτων σε επτά κατηγορίες, σύμφωνα με την Καθολική Εκκλησία. Τα αμαρτήματα αυτά ονομάζονται «θανάσιμα» καθώς μπορούν να στερήσουν τη θεία χάρη και να οδηγήσουν στην αιώνια καταδίκη της ψυχής του ανθρώπου, εκτός αν συγχωρεθούν με την εξομολόγηση που ακολουθεί τη μετάνοια.

Παρουσίαση

Η σοβαρότητα των αμαρτημάτων υπολογίζεται με βάση την κατάχρηση των ιδιοτήτων που θα μπορούσαν να είναι πιο κοντά στον Θεό. Κατά τον Δάντη και άλλους στοχαστές, η λογική είναι η ιδιότητα του ανθρώπου που τον κάνει να πλησιάζει προς το θεϊκό. Η κατάχρηση αυτής της ιδιότητας, μέσω της αλαζονείας ή της ζηλοφθονίας, φθείρει την ψυχή στον μέγιστο βαθμό. Ακολουθούν σε βαρύτητα οι καταχρήσεις που έχουν να κάνουν με τα πάθη του ανθρώπου, δηλαδή η οργή (υπερβολικό πάθος) και η οκνηρία (έλλειψη πάθους). Στο τέλος βρίσκεται η κατάχρηση των φυσικών αναγκών, σύμφωνα με τις οποίες ομοιάζουμε προς το ζωικό, συγκεκριμένα η απληστία, η λαιμαργία και η λαγνεία. Κάθε αμάρτημα εκπροσωπείται από έναν δαίμονα, ο οποίος μπορεί να είναι κοινός και με άλλες θρησκείες. Το Καθαρτήριο, όπως περιγράφεται στη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη, περιλαμβάνει τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα κατά σειρά:

Αμάρτημα	Επεξήγηση	Δαίμονας
Αλαζονεία (Superbia)	υπεροψία, το να θεωρεί κανείς τον εαυτό του ανώτερο	Αζαζέλ (Azazel)
Ζηλοφθονία (Invidia)	φθόνος, ζήλια, αυτός που ενοχλείται με την επιτυχία των άλλων	Λεβιάθαν (Leviathan)
Οργή (Ira)	θυμός, μνησικακία και εκδικητική συμπεριφορά	Σατανάς (Satan/Amon)
Οκνηρία (Acedia)	φυγοπονία, τεμπελιά	Βεελφεγώρ (Belphegor)
Απληστία (Avaritia)	πλεονεξία, όταν ένας θέλει όλο και περισσότερα	Μαμωνάς (Mammon)
Λαιμαργία (Gula)	βουλιμία, όταν κάποιος τρώει πολύ, ασταμάτητα και γρήγορα	Βελζεβούλ (Beelzebub)
Λαγνεία (Luxuria)	φιληδονία, κατάσταση στην οποία ο άνθρωπος δεν ελέγχει τις σεξουαλικές του επιθυμίες	Ασμοδαίος (Asmodeus)

Προέλευση

Αρκετοί αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι είχαν ασχοληθεί με τις έννοιες της Αρετής και της Ηθικής, καταλήγοντας σε ιδανικές ιδιότητες ή αξίες του ανθρώπου, όπως για παράδειγμα ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια. Επίσης επιζητούσαν το μέτρο, έτσι η έλλειψη ή η υπερβολή θεωρούσαν ότι οδηγεί σε ανεπιθύμητες καταστάσεις. Τις πιο σημαντικές αρνητικές συνέπειες, συγκέντρωσε τον 4ο αιώνα ο μοναχός Ευάγριος Ποντικός, φτιάχνοντας την παρακάτω λίστα: ^[1]^[2]^[3]

Γαστριμαργία 2. Πορνεία 3. Φιλαργυρία 4. Ὑπερηφανία 5. Λύπη 6. Ὀργή 7. Κενοδοξία 8. Ἀκηδία

Στη συνέχεια μεταφράστηκε στα λατινικά και υιοθετήθηκε από τον Χριστιανισμό.^[4]^[5] Το έτος 591, ο Πάπας Γρηγόριος Α΄ αναθεώρησε τα θανάσιμα αμαρτήματα, συνενώνοντας τη λύπη με την ακηδία, και την υπερηφάνεια με την κενοδοξία, ενώ προσέθεσε επιπλέον τη ζηλοφθονία.^[6]^[7]

Τα θανάσιμα αμαρτήματα στην τέχνη

Κατά την Αναγέννηση, οι καλλιτέχνες αποτύπωσαν τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα σε πίνακες και γλυπτά, γνωρίζοντάς τα στο ευρύ κοινό, και προωθώντας με αυτό τον τρόπο τη χριστιανική κουλτούρα. Ανάμεσα στους σημαντικούς ζωγράφους της εποχής ήταν και ο Ιερώνυμος Μπος (1485).

Αλληγορική ζωγραφιά που απεικονίζει την ανθρώπινη καρδιά περικυκλωμένη από τα θανάσιμα αμαρτήματα (Βάτραχος = πλεονεξία, Φίδι = φθόνος, Λιοντάρι = οργή, Σαλιγκάρι = νωθρότητα, Γουρούνι = λαιμαργία, Κατσίκα = λαγνεία, Κόκκορας = υπερηφάνεια)
Οργή σε χαρακτικό του Γκυστάβ Ντορέ
Οκνηρία
Φιλαργυρία
Ματαιοδοξία
Βιτρώ σε εκκλησία με τρία από τα εφτά αμαρτήματα (λαιμαργία,λαγνεία,οκνηρία)

Στο Θέατρο

Ο θεατρικός συγγραφέας Μπέρτολτ Μπρεχτ και ο μουσικός συνθέτης Κουρτ Βάιλ έγραψαν την όπερα-μπαλέτο «Οι Εφτά Θανάσιμες Αμαρτίες των Μικροαστών» (Γερμ.: Die sieben Todsünden der Kleinbürger)^[8], μια σάτιρα για τον καπιταλισμό και τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει στην κεντρική ηρωίδα. Συγκεκριμένα περιγράφει τις εσωτερικές διαμάχες της (προβαλλόμενες σε δύο διαφορετικά πρόσωπα) όταν διαπράττει από ένα θανάσιμο αμάρτημα σε κάθε μία από τις 7 πόλεις που επισκέπτεται, με σκοπό να μαζέψει χρήματα για την οικογένειά της.^[9]

Βιβλιογραφία

Prose F.: Λαιμαργία. Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Μετάφρ. Εριφύλη Μαρωνίτη, εκδ. "Νεφέλη", Αθήνα, 2006.
Wasserstein W, Οκνηρία. Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Μετάφρ. Ελεάννα Πανάγου, εκδ. "Νεφέλη", Αθήνα, 2006.
Thurman R., Οργή. Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Μετάφρ. Αθανάσιος Σαμαρτζής, εκδ. "Νεφέλη", Αθήνα, 2005.
Summa Theologica του Θωμά Ακινάτη

Παραπομπές

↑ Evagrio Pontico, Gli Otto Spiriti Malvagi, trans., Felice Comello, Pratiche Editrice, Parma, 1990, p.11-12.
↑ Evagrius of Pontus: The Greek Ascetic Corpus. Oxford: Oxford University Press. 22 Ιουνίου 2006. ISBN 9780199297085.
↑ Refoule, F. (1967) "Evagrius Ponticus," In New Catholic Encyclopaedia, Vol. 5, pp. 644f, Staff of Catholic University of America, Eds., New York, NY, USA: McGraw-Hill.
↑ Cassian, St John (3 Ιανουαρίου 2000). The Institutes (First έκδοση). New York: Newman Press of the Paulist Press. ISBN 9780809105229.
↑ «NPNF-211. Sulpitius Severus, Vincent of Lerins, John Cassian - Christian Classics Ethereal Library». www.ccel.org.
↑ DelCogliano, Mark (18 Νοεμβρίου 2014). Gregory the Great: Moral Reflections on the Book of Job, Volume 1. Cistercian Publications. ISBN 9780879071493.
↑ Tucker, Shawn R. (24 Φεβρουαρίου 2015). The Virtues and Vices in the Arts: A Sourcebook. Cascade Books, an Imprint of Wipf and Stock Publishers. ISBN 978-1-63087-846-7.
↑ Sharpe, Tony (21 Ιανουαρίου 2013). W. H. Auden in Context. Cambridge University Press. σελ. 314. ISBN 9780521196574.
↑ «Die sieben Todsünden (1933)». web.archive.org. 8 Μαΐου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2019. CS1 maint: Unfit url (link)

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Επτά θανάσιμα αμαρτήματα

[Pontico-1] Evagrio Pontico, Gli Otto Spiriti Malvagi, trans., Felice Comello, Pratiche Editrice, Parma, 1990, p.11-12.

[2] Evagrius of Pontus: The Greek Ascetic Corpus. Oxford: Oxford University Press. 22 Ιουνίου 2006. ISBN 9780199297085.

[Refoule67-3] Refoule, F. (1967) "Evagrius Ponticus," In New Catholic Encyclopaedia, Vol. 5, pp. 644f, Staff of Catholic University of America, Eds., New York, NY, USA: McGraw-Hill.

[4] Cassian, St John (3 Ιανουαρίου 2000). The Institutes (First έκδοση). New York: Newman Press of the Paulist Press. ISBN 9780809105229.

[5] «NPNF-211. Sulpitius Severus, Vincent of Lerins, John Cassian - Christian Classics Ethereal Library». www.ccel.org.

[:7-6] DelCogliano, Mark (18 Νοεμβρίου 2014). Gregory the Great: Moral Reflections on the Book of Job, Volume 1. Cistercian Publications. ISBN 9780879071493.

[7] Tucker, Shawn R. (24 Φεβρουαρίου 2015). The Virtues and Vices in the Arts: A Sourcebook. Cascade Books, an Imprint of Wipf and Stock Publishers. ISBN 978-1-63087-846-7.

[8] Sharpe, Tony (21 Ιανουαρίου 2013). W. H. Auden in Context. Cambridge University Press. σελ. 314. ISBN 9780521196574.

[9] «Die sieben Todsünden (1933)». web.archive.org. 8 Μαΐου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2019. CS1 maint: Unfit url (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]