Χρήστος Χωμενίδης (ΕΑΜ)
| Χρήστος Χωμενίδης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1901 |
| Θάνατος | 9 Μαΐου 1944 |
| Αιτία θανάτου | απαγχονισμός |
| Συνθήκες θανάτου | θανατική ποινή |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
Ο Χρήστος Χωμενίδης (1901 - 9 Μαΐου 1944) ήταν Έλληνας σοσιαλιστής, αντιστασιακός και συνιδρυτής του ΕΑΜ. Εκτελέστηκε για την αντιστασιακή του δράση. Είναι ο παππούς του λογοτέχνη Χρήστου Χωμενίδη.
Νεανικά χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στην Ακράτα Αχαΐας το 1901. Πολέμησε στη Μικρά Ασία. Σπούδασε κοινωνιολογία και νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο εξωτερικό. Συνδέθηκε με το κίνημα των δημοτικιστών με τον Δημήτρη Γληνό και τη δεκαετία του 1920 έγινε αντιπρόεδρος του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Αναμίχθηκε στην πολιτική ως στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΣΚΕ). Το 1931 ήταν μέλος της τριμελούς γραμματείας του κόμματος μαζί με τους Νίκο Γιαννιό και Στρατή Σωμερίτη[1] και μετά το 1932 ο ηγέτης του, με πρόγραμμα την προσήλωση στις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού και το πέρασμα της ελληνικής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας σε κοινωνία σοσιαλιστική[2]. Σε συσκέψεις των σοσιαλιστών το 1936 υποστήριξε την ανάγκη για την δημιουργία Λαϊκού Μετώπου σε συνεργασία με το ΚΚΕ[3][4]. Στην Δικτατορία του Μεταξά είχε αντιδικτατορική[5] δράση και εκτοπίστηκε στην Κέα, στη Σέριφο και στην Ακροναυπλία[6]. Στον πόλεμο του 1940-41 στρατεύθηκε και υπηρέτησε ως στρατιώτης.
Παντρεύτηκε την αδελφή του Δημήτρη Γληνού και απέκτησαν έναν γιό. Χώρισαν μετά από λίγους μήνες[7].
Δράση στην Κατοχή, και εκτέλεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πήρε μέρος στις συσκέψεις για την ίδρυση του ΕΑΜ και υπέγραψε την ιδρυτική του πράξη ως εκπρόσωπος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΣΚΕ)[8]. Κατά μια εκδοχή ήταν αυτός που επινόησε το όνομα Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο. Στις συσκέψεις αυτές έθετε ζήτημα σοσιαλιστικού προγράμματος[9][10][11] και ζητούσε να μην υπάρχει καμία συνεργασία με τους βασιλόφρονες κάτι που δεν έγινε δεκτό για να μη διασπαστεί το μέτωπο του ΕΑΜ. Το 1942 ήταν υπεύθυνος της εφημερίδας Σοσιαλιστική Φλόγα. Στα τέλη του 1942 σε σύσκεψη που περιφρουρούνταν από αστυνομικούς του αρχηγού της αστυνομίας πόλεων Άγγελου Έβερτ[12][13] προσπάθησε να πείσει τα μέλη των σοσιαλιστών να αποχωρήσουν από το ΕΑΜ θεωρώντας ότι το ΚΚΕ μονοπωλεί τον αγώνα[14] με αποτέλεσμα να διαγραφεί με βαρείς χαρακτηρισμούς από το κόμμα του[15][16] , να διαγραφεί από το ΕΑΜ[17] [18] καθώς και να του επιτεθεί ανάλογα το ΚΚΕ [19]. Επανήλθε όμως αργότερα και με εντολή της ΠΕΕΑ ορίστηκε πρόεδρος της Πελοποννησιακής Διοικητικής Επιτροπής. Τον Απρίλιο του 1944 προσπάθησε να περάσει στην Πελοπόννησο μαζί με το στέλεχος της ΠΕΕΑ Δημήτρη Πετρίδη (οργάνωση Δημοκράτης) όπου και συνελήφθησαν μέσα στο πλοιάριο που τους μετέφερε. Κατά την φυλάκιση του κράτησε θαρραλέα στάση[20]. Στις 9 Μαΐου τον απαγχόνισαν μαζί με άλλα 10 μέλη του ΕΑΜ[21] ως κομμουνιστές για αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ[22].
Στην εκτέλεση ήταν παρούσα η σύντροφος του η Κλυτώ η οποία αφού έδωσε χρήματα στον νεκροθάφτη για να τον βάλει σε ατομικό και όχι σε ομαδικό τάφο, αυτοκτόνησε μετά από λίγες ημέρες.
Σημείωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- πιθανώς το συγκεκριμένο συμβάν να πρόκειται απλώς για ένοπλη σύγκρουση πάνω στη μέθη μεταξύ ταγματασφαλιτών από το πρώην 5/42 σύνταγμα της Ε.Κ.Κ.Α και Γερμανών στρατιωτών σε ταβέρνα της περιοχής[23].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα από το 1875-1974 ΙΙΙ Η εδραίωση του «μαρξισμού-λενινισμού» και οι αποκλίνουσες ή ετερογενείς επεξεργασίες (1926-1955) Συγγραφέας: Παναγιώτης Χ. Νούτσος, Εκδότης: Γνώση σελ 547
- ↑ Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα από το 1875-1974 ΙΙΙ ...σελ 559
- ↑ Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα από το 1875-1974 ΙΙΙ ...σελ 607
- ↑ εφημερίδα Ριζοσπάστης Φύλλο: 30/6/1936, Σελίδα: 5
- ↑ Β.Α. ΝΕΦΕΛΟΥΔΗ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ 1906-1938 Εκδόσεις Ωκεανίδα 1984
- ↑ Διονυσίου Μπενετάτου, η Αντίσταση χωρίς πέπλα, εκδόσεις Δωδώνη 1981 σελ 137
- ↑ Ένα τριαντάφυλλο για την Κλυτώ, Χρήστος Χωμενίδης protagon.gr
- ↑ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΟΥ ΕΑΜ Η ενσάρκωση των πόθων του ελληνικού λαού εφημερίδα Ριζοσπάστης Κυριακή 27 Σεπτέμβρη 1998
- ↑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ - ΑΥΤΟΘΥΣΙΑΙ, ΣΦΑΛΜΑΤΑ, ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ, ΠΡΟΔΟΣΙΑ, ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ - ΥΠΟ ΔΙΟΝ. ΜΠΕΝΕΤΑΤΟΥ - ΕΚΔΟΣΗ «ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ» - ΑΘΗΝΑ 1947 σελ 12
- ↑ Οι δύο όχθες (1939-1945) Αλέξανδρος Λ. Ζαούσης, εκδόσεις Ωκεανίδα. 1η επίτομη έκδοση σελ 332 Αθήνα 2015 το σχέδιο Χωμενίδη περιείχε τόσα σοσιαλιστικά στοιχεία (..) να ταυτιστεί με σοσιαλιστική επανάσταση!
- ↑ Χατζής, Θανάσης. Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε. 3 τόμ. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 1983. τόμος Α', σελ 154
- ↑ Η Νικηφόρα Επανάσταση που χάθηκε Χατζής Θανάσης, Εκδόσεις Δωρικός γ΄έκδοση σελ 358
- ↑ εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Φύλλο: 10/7/1963, Σελίδα: 3
- ↑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΕΠΙΣΗΜΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡ. ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜ. ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αριθμ. φύλλου 18 29 Μαΐου 1944
- ↑ Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ. ΟΡΓΑΝΟ ΑΓΩΝΟΣ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αριθμ.11 Νοέμβρης 1942
- ↑ Η ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΦΛΟΓΑ ΟΡΓΑΝΟ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ(Σ.Ε.Π.Ε) Τμήμα του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδας
- ↑ Η Νικηφόρα Επανάσταση... σελ 357-358
- ↑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ.. σελ 27
- ↑ εφημερίδα Ριζοσπάστης 12 Γενάρη 1943
- ↑ ΝΕΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (Α.Κ.Ε) ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 44, 15 Απριλίου 1946
- ↑ ΕΑΜ 70 χρόνια από την ίδρυση του Ε ιστορικά, Σεπτέμβριος 2011 σελ 64-66
- ↑ Νεολόγος Πατρών 10 Μάη 1944
- ↑ Ο απαγχονισμός των 11 πατριωτών στα Ψηλαλώνια Πατρών στις 9-5-44, Γιώργος Μόσχος ISTOLOGIO Giorgou MOSXOU
