Χρήστης:Toniaepmas/πρόχειρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Παύλος Προσαλέντης ο πρεσβύτερος (1784-1837) ήταν Έλληνας γλύπτης, ένας από τους τρεις παλαιότερους εκπροσώπους της Επτανησιακή Σχολή στη Γλυπτική.

Γεννήθηκε στις 28 Ιουνίου 1784 στην Κέρκυρα.[1] Στην πατρίδα του πήρε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου και γλυπτικής από τον ιταλό ξυλογλύπτη Λουίτζι Μπόσσι (Luigi Bossi).[2] Το 1803 πήγε στη Ρώμη με το φίλο του Δημήτριος Τριβώλης-Πιέρης και γράφτηκε στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά (Accademia di San Luca), ενώ μαθήτευσε και κοντά στον κλασικιστή γλύπτη Αντόνιο Κανόβα (Antonio Canova). Επέστρεψε στην Κέρκυρα το 1806 και το 1808-1809 συμμετείχε στην ίδρυση της Ακαδημίας Επιστημών από τους Γάλλους,[3] ενώ το 1811 ίδρυσε την πρώτη Καλλιτεχνική Σχολή στην Ελλάδα. Το 1815, με απόφαση του Άγγλου αρμοστή Τόμας Μαίτλαντ ([[Thomas Maitland], η σχολή μετατράπηκε σε «Δημόσια των Ωραίων Τεχνών Ακαδημία».[4]

Από το 1806, που επέστρεψε στην Κέρκυρα, συμμετείχε σε κάθε μορφής καλλιτεχνική εργασία. Ως το 1808 εργαζόταν μαζί με τον Δημήτριο Τριβώλη-Πιέρη, τα σημαντικότερα έργα όμως τα έκανε μετά το θάνατο του φίλου του, και ιδιαίτερα από το 1815.[5] Ανάμεσά τους η προτομή του Πλάτωνα[6] το 1815, στην οποία χάραξε την επιγραφή ΕΡΜΟΓΛΥ / ΦΙΚΗΣ / ΑΥΘΙΣ ΤΕΧΝΗΣ / ΚΟΡΚΥΡΑΙΩΝ / ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΩΤΟΝ / ΤΟΥΤΟ ΠΑΥΛΟΣ / ΕΠΟΙΕΙ ΑΩΙΕ. Η επιγραφή αυτή καθιστά την προτομή του Πλάτωνα την πρώτη της νεοελληνικής γλυπτικής, ενώ εκείνη του Τόμας Μαίτλαντ (1821-1822) είναι η πρώτη που χυτεύθηκε σε χαλκό, καθώς ο Προσαλέντης ήταν ο πρώτος γλύπτης στην Ελλάδα που χύτευσε γλυπτά σε χαλκό.[7] Φιλοτέχνησε επίσης ανδριάντες, ανάγλυφα για βάσεις αγαλμάτων, αλλά και μυθολογικές συνθέσεις, ακολουθώντας την κλασικιστική παιδεία που είχε λάβει στην Ιταλία. Ακόμη, έκανε σχέδια για γλυπτά που εκτέλεσαν άλλοι καλλιτέχνες και σχεδίασε τις στολές των καθηγητών και των φοιτητών της Ιονίου Ακαδημίας. Πολλά από τα έργα του έχουν χαθεί και αρκετά έχουν μεταφερθεί στην Αγγλία από τους ιδιοκτήτες τους. Ανάμεσα σε αυτά που σώζονται είναι οι ανδριάντες των Άγγλων αρμοστών της Κέρκυρας Τόμας Μαίτλαντ (1821-1822) και Φρέντερικ Άνταμ (Frederic Adam) (1832), η προτομή του Φρέντερικ Άνταμ (1825) και τέσσερα ανάγλυφα στο βάθρο της, καθώς και τέσσερα ανάγλυφα στο βάθρο της προτομής του βασιλιά της Αγγλίας Γεωργίου Α΄ (1826), που φιλοτέχνησε ο Άγγλος γλύπτης Φράνσις Λέγκατ Τσάντρυ (Francis Legatt Chantrey).[8] Εκμαγείο ενός από τα ανάγλυφα αυτά βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη.[9] Έκανε επίσης τα σχέδια για το υπερφυσικού μεγέθους άγαλμα της Βρετανίας, που τοποθετήθηκε στην κορυφή της πρόσοψης του ανακτόρου των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου στην Κέρκυρα, και τα σχέδια των αναγλύφων για τις μετόπες της πρόσοψης του ανακτόρου αυτού.[10]

Παράλληλα με τις καλλιτεχνικές εργασίες ο Παύλος Προσαλέντης ασχολήθηκε και με τη διδασκαλία, διδάσκοντας σχέδιο και πλαστική τόσο ιδιωτικά όσο και στην Ιόνιος Ακαδημία, την οποία ίδρυσε το 1824 ο ελληνιστής και φιλέλληνας Φρέντερικ Νορθ, κόμης του Γκίλφορντ(Frederic North, 5th Earl of Guilford). Προσέφερε μάλιστα τις υπηρεσίες του χωρίς αμοιβή.[11]

Το 1820 ονομάστηκε Ιππότης του Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου και η αρμοστεία τον παρασημοφόρησε για την πολύπλευρη προσφορά του στην τέχνη.

Πέθανε στην Κέρκυρα την 1η Φεβρουαρίου 1837, καθώς οι συνεχείς χυτεύσεις είχαν προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον οργανισμό του.[12]

  1. Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 29
  2. Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 29
  3. Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 29
  4. Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 9, 29
  5. Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 32
  6. http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=687&artwork_id=65635
  7. Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 29
  8. Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών, τόμ. 4, σ. 75
  9. http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=1&artwork_id=65631
  10. Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών, τόμ. 4, σ. 75
  11. Θάνος Χ. Χρήστου, σ. 30
  12. Θάνος Χρήστου, σ. 29