Χρήστης:Timeheritage/πρόχειρο/Οι Κούροι των Δελφών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Στο αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών εκτίθεται ένα ζεύγος αρχαϊκών κούρων αργίτικου εργαστηρίου, που παλαιότερα ταυτίζονταν με τα μυθικά αδέλφια από το Άργος Κλέοβι και Βίτωνα, τα τελευταία χρόνια όμως έχει επικρατήσει η ταύτισή τους με τους Διόσκουρους.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη "Μεγάλη ανασκαφή" των Δελφών και συγκεκριμένα κατά την ανασκαφική περίοδο 1893-94 βρέθηκαν, ξεχωριστά το ένα από το άλλο, δύο μνημειακά αρχαϊκά αγάλματα, στην περιοχή γύρω από τον Θησαυρό των Αθηναίων. Οι δύο νέοι, που πιθανότατα έστεκαν δίπλα-δίπλα, αποδίδονται γυμνοί, στον τύπο του κούρου, και παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα. Προβάλλουν το αριστερό πόδι, ενώ τα χέρια τους, λυγισμένα στους αγκώνες, είναι σφιγμένα σε γροθιές και εφάπτονται στους μηρούς. Με δυναμική διάπλαση αποδίδεται το σώματ και οι ανατομικές λεπτομέρειες. Τα μαλλιά σχηματίζουν ελικοειδείς βοστρύχους πάνω από το μέτωπο και πεφτουν σε κυματιστούς πλοκάμους στους ώμους και την πλάτη. Τα μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια επιστέφονται από τοξωτά φρύδια, ενώ στο πρόσωπο διακρίνεται συγκρατημένο χαμόγελο. Στα πόδια φορούσαν υποδήματα, από τα οποία διακρίνονται οι ψηλές σόλες (κατύμματα). Οι μορφές πατούν σε ξεχωριστές πλίνθους, αλλά προέρχονται από ενιαίο βάθρο. Σύμφωνα με την επιγραφή που σώζεται αποσπασματικά πρόκειται για έργο του Αργείου γλύπτη Πολυμήδη και ήταν αφιέρωμα των Αργείων στον θεό Απόλλωνα. Πιθανολογείται ότι τα αγάλματα ανατέθηκαν στους Δελφούς περί το 580 π.Χ. και θεωρούνται χαρακτηριστικό δείγμα της αρχαϊκής γλυπτικής Πελοποννησιακού εργαστηρίου.

Ερμηνεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά μια παλαιότερη ερμηνεία τα αγάλματα απεικόνιζαν τον Κλέοβι και τον Βίτωνα, τους δύο γιους ιέρειας της Ήρας που κατάγονταν από το Άργος.[1] Σύμφωνα με την παράδοση που καταγράφει ο Ηρόδοτος (1.31), τα δύο αδέλφια πήραν τη θέση των βοδιών και έσυραν οι ίδιοι το άρμα, μεταφέροντας τη μητέρα τους κατά την εορτή των Ηραίων από το Άργος στο Ιερό της Ήρας. Η μητέρα τότε παρακάλεσε τη θεά να ανταμείψει τα παιδιά της για τη δύναμη και την αφοσίωσή τους με το μεγαλύτερο αγαθό που θα μπορούσε να επιθυμήσει θνητός. Η Ήρα, εισακούοντας την προσευχή της ιέρειας, τους χάρισε έναν ήρεμο θάνατο στον ύπνο τους. Η νεότερη, ωστόσο, ερμηνεία, που βασίζεται σε προσεκτικότερη ανάγνωση της επιγραφής FANAΚΩΝ, δηλαδή "των βασιλέων" ή "των κυρίων" οδήγησε τους ερευνητές στην ταύτισή τους με τους Διόσκουρους, τους γιους του Δία και της Λήδας και αδελφούς της Ωραίας Ελένης.[2] Ως "Άνακες" δέχονταν τιμές στο Άργος ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης.

Τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανεξάρτητα από την ταύτισή τους, τα χαρακτηριστικά των κούρων είναι ενδεικτικά του αργίτικου εργαστηρίου, όπου δημιουργήθηκαν. Ο κορμός και οι βραχίονες είναι κάπως βραχείς, ενώ αντίθετα το στήθος βρίσκεται ψηλά και ο θώρακας τονίζεται από μια εγχάρακτη γραμμή. Το κεφάλι είναι σχεδόν κυβικό και το πλατύ πρόσωπο πλαισιώνεται από βοστρύχους που θυμίζουν τα ||δαιδαλική τέχνη|δαιδαλικά|| αγάλματα. Η απόδοση είναι πιο "βαριά" και στιβαρή από ό,τι στα έργα των αττικών και ιωνικών (νησιωτικών) εργαστηρίων.[3]

  1. Vatin, Cl. (1977). «Kouroi Argiens a Delphes». BCH Suppl IV: 13-22. 
  2. Vatin, Cl. (1982). «Monuments votifs de Delphes». BCH 106: 509-525. 
  3. Κολώνια, Ρ. (2006). Το αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών. Αθήνα: Ολκός. ISBN 960-86743-9-5.