Χρήστης:Dan Holsinger/πρόχειρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Άμις σε μια τυπική άμαξα της Lancaster County, Πενσυλβάνια

Οι Άμις (αγγλ. Amish, γερμ. Amische) είναι τα μέλη μιας xριστιανικής ομολογίας της αναβαπτιστικής προτεσταντικής παράδοσης, που εμφανίστηκε τον 17ο αιώνα στην Ελβετία και στη Γερμανία. Ανήκουν στη λεγόμενη Ριζοσπαστική Μεταρρύθμιση (αγγλ. Radical Reformation). Είναι στενά συνδεδεμένοι, αλλά ανεξάρτητοι από τις εκκλησίες των Μεννονιτών. Γενικά είναι συντηρητικοί Χριστιανοί και γνωστοί για απλή διαβίωση, απλή ενδυμασία και απροθυμία να υιοθετήσουν πολλές ανέσεις της σύγχρονης τεχνολογίας. Αγωνίζονται για ανεξιθρησκία και είναι ειρηνιστές.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια οικογένεια Άμις στους καταρράκτες του Νιαγάρα (Οντάριο, Καναδάς).

Το Αναβαπτιστικό κίνημα εμφανίστηκε το 1525 στην πόλη της Ζυρίχης μεταξύ των οπαδών του προτεσταντικού μεταρρυθμιστή Ούλριχ Ζβίγγλιος. Το κίνημα ξεκίνησε όταν ο Conrad Grebel και ο Georg Blaurock αλληλοβαφτίστηκαν και στη συνέχεια βάφτισαν την υπόλοιπη ομάδα, επειδή εθεώρησαν άκυρο το βάπτισμα των παιδιών. Αυτό το αναβαπτιστικό κίνημα σύντομα ονομάστηκε “Ελβετική Αδελφότητα” (γερμ. Schweizer Brüder), αλλά αργότερα πήρε το όνομα “Μεννονίτες”.[1]

Το 1693 ξέσπασε μια διαμάχη μεταξύ των ελβετικών και νοτιο-γερμανικών Μεννονιτών σχετικά με το ζήτημα της πειθαρχίας εντός της εκκλησίας. Ο Jakob Ammann, ένας από τους Πρεσβύτερους της εκκλησίας, ζήτησε αυστηρότερη μεταχείριση των μελών που είχαν αμαρτήσει. Οι μεταγενέστερες προσπάθειες του Ammann για να ξεπεράσουν αυτό το σχίσμα, ήταν ανεπιτυχείς, επειδή το σχίσμα ήταν ήδη πολύ προχωρημένο. Ως συνέπεια αποσπάστηκαν οι οπαδοί του Ammann από την ομάδα και αποκαλούνται από τότε "Άμις".[2]

Τον 18ο αιώνα, επειδή διώχτηκαν από το κράτος και την εκκλησία, πολλοί Άμις μετανάστευσαν στη Βόρεια Αμερική, στο κράτος της ενσυλβανίας, τό οποίο εξασφάλιζε την ανεξιθρησκία. Ένα άλλο κύμα μετανάστευσης στη Βόρεια Αμερική ακολούθησε τον 19ο αιώνα.[3]

Στο δεύτερο ήμισυ τού 19ου αιώνα, η αμερικανική κοινωνία εκσυγχρονίστηκε ταχέως, με αποτέλεσμα οι Άμις να αναρωτηθούν κατά πόσον πρέπει να ακολουθήσουν αυτό τον εκσυγχρονισμό. Επειδή δεν μπορούσε συμφωνήσουν επί του θέματος, υπήρξε μια διαδικασία διαίρεσης, στην οποία ταξινομήθηκαν οι Άμις σε δύο στρατόπεδα: Οι συντηρητικοί έγιναν οι Άμις της Παλαιάς Τάξης (αγγλ. Old Order Amish), ενώ οι προοδευτικοί αποκαλούνταν Μεννονίτες Άμις (αγγλ. Amish Mennonites). Αυτή η διαδικασία διαίρεσης διήρκεσε αρκετές δεκαετίες.[4]

Πίστη και πρακτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παιδιά περπατούν στο σχολείο φορώντας τα συνήθη ρούχα του πολιτισμού Άμις.

Δύο βασικές έννοιες που εφαρμόζουν οι Άμις είναι η απόρριψη του Hochmut ("υπερηφάνεια, αλαζονεία, υπεροψία") και ο μεγάλος σεβασμός που έχουν για το Demut ("ταπεινοφροσύνη") και το Gelassenheit ("γαλήνη", "ηρεμία πνεύματος", "ησυχία"), που συχνά μεταφράζεται ως «υποταγή». Ο πιστός δεν επιτρέπεται να εξυψώνει τον εαυτό του αλλά πρέπει να υποτάσσεται στο θέλημα τού Θεού και της εκκλησίας.[5]

Η διάθεση των Άμις να υποταχθούν στο «θέλημα του Θεού», που εκφράζεται από τους κανόνες της ομάδας, αντιτίθεται στον ατομικισμό. Ο αντι-ατομικισμός των Αμίς είναι ο λόγος για τον οποίο απορρίπτουν τεχνολογίες που θα διευκόλυναν την ατομική εργασία, πράγμα που θα μείωνε την εξάρτηση που έχει κάθε άτομο από την κοινότητα. Οι σύγχρονες καινοτομίες, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, προάγουν τον ανταγωνισμό σχετικά με την ιδιοκτησία, το οποίο απορρίπτεται.[6]

Προυπόθεση γιά να γίνει κάποιος μέλος στην εκκλησία των Άμις είναι το βάπτισμα, το οποίο πρέπει να γίνει με ελεύθερη βούληση. Αυτό συμβαίνει συνήθως μεταξύ της ηλικίας των 18 και 23. Ο γάμος είναι δυνατός μόνο μεταξύ μελών τηςεκκλησίας των Άμις.[7][8]

Τα μέλη της εκκλησίας των Άμις δεν προβάλουν καμία αντίσταση και δεν εκτελούν οποιοδήποτε είδος στρατιωτικής θητείας.

Οι κανόνες της εκκλησίας (γερμ. Ordnung) πρέπει να τηρούνται από όλα τα μέλη. Aυτοί καλύπτουν τις περισσότερες πτυχές της καθημερινότητας.

Οι γλώσσες των Άμις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περισσότεροι Άμις μιλούν μεταξύ τους μια Γερμανική διάλεκτο που ονομάζεται γερμανικά της Πενσυλβανίας, ενώ μια μικρή μειονότητα μιλάει μια Ελβετική διάλεκτο της περιοχής της Βέρνης ή μια Αλσατική διάλεκτο. Επιπλέον, μια αρχαία παραλλαγή της επίσημης Γερμανικής χρησιμοποιείται ως ιερή γλώσσα σε κοινότητες Άμις, για αναγνώσεις της Βίβλου και λειτουργίες. Με άτομα πού δεν ανήκουν στην κοινότητα τους επικοινωνούν στα Αγγλικά.

Συνολικός πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού
Έτος Πληθ.   ±%  
1920 5.000 —    
1928 7.000 +40.0%
1936 9.000 +28.6%
1944 13.000 +44.4%
1952 19.000 +46.2%
1960 28.000 +47.4%
1968 39.000 +39.3%
1976 57.000 +46.2%
1984 84.000 +47.4%
1992 128.150 +52.6%
2000 166.000 +29.5%
2010 249.500 +50.3%
2017 318.400 +27.6%

Το 2017 ο συνολικός πληθυσμός των Άμις της Παλαιάς Τάξης ήταν 318.000, εκ των οποίων 313.00 ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και 5.000 στον Καναδά.

Πληθυσμιακές αλλαγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Άμις έχουν μεγάλες οικογένειες, ανάλογα με την υποομάδα, μεταξύ έξι και εννέα παιδιών κατά μέσο όρο. Επειδή οι περισσότεροι νέοι επιλέγουν να ενταχθούν στην ομάδα, έχουν ισχυρή πληθυσμιακή ανάπτυξη, η οποία προκαλεί διπλασιασμό του πληθυσμού περίπου κάθε είκοσι χρόνια.[9]

Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα τα κράτη Πενσυλβάνια, Οχάιο και Ιντιάνα, καθώς και της καναδικής επαρχίας του Οντάριο.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Steven M. Nolt: A History of the Amish, 2η έκδοση, Intercourse, Pennsylvania, 2003, σελίδες 8-12.
  2. Steven M. Nolt: A History of the Amish, 2η έκδοση, Intercourse, Pennsylvania, 2003 σελίδες 31-43.
  3. Steven M. Nolt: A History of the Amish, 2η έκδοση, Intercourse, Pennsylvania, 2003, σελίδες 118–156 και 172–195.
  4. Steven M. Nolt: A History of the Amish, 2η έκδοση, Intercourse, Pennsylvania, 2003, σελίδες 160-175.
  5. Kraybill, Donald B., Karen M. Johnson-Weiner and Steven M. Nolt, eds.: The Amish, Baltimore, 2013, σελίδες 64-66.
  6. Kraybill, Donald B., Karen M. Johnson-Weiner and Steven M. Nolt, eds.: The Amish, Baltimore, 2013, σελίδες 67-68.
  7. Kraybill, Donald B., Karen M. Johnson-Weiner and Steven M. Nolt, eds.: The Amish, Baltimore, 2013, σελίδες 226-228.
  8. Kraybill, Donald B.: The Riddle of Amish Culture (revised edition), Baltimore and London, 2001, σελίδα 115.
  9. Kraybill, Donald B., Karen M. Johnson-Weiner and Steven M. Nolt, eds.: The Amish, Baltimore, 2013, σελίδες 153-154.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Hostetler, John: Amish Society (4. ed.), Baltimore and London, 1993.
  • Hurst, Charles and McConnell, David: An Amish Paradox. Diversity and Change in the World's Largest Amish Community, Baltimore, 2010.
  • Kraybill, Donald B., Karen M. Johnson-Weiner and Steven M. Nolt, eds.: The Amish, Baltimore, 2013.
  • Kraybill, Donald B. and Olshan, Marc A. eds.: The Amish Struggle with Modernity, Hanover, New Hampshire, 1994.
  • Kraybill, Donald B. and Hostetter, C. Nelson: Anabaptist World USA, Harrisonburg, Virginia, 2001.
  • Kraybill, Donald B. and Carl Bowman, Carl: On the Backroad to Heaven: Old Order Hutterites, Mennonites, Amish, and Brethren, Baltimore y Londres, 2001.
  • Kraybill, Donald B.: The Riddle of Amish Culture (revised edition), Baltimore and London, 2001.
  • Kraybill, Donald B.: Concise Encyclopedia of Amish, Brethren, Hutterites, and Mennonites, Baltomore, 2010.
  • Nolt, Steven M.: A History of the Amish, Intercourse, Pennsylvania, 1992.

[[Κατηγορία:Χριστιανικά δόγματα]] [[Κατηγορία:Ριζοσπαστική Μεταρρύθμιση]] [[Κατηγορία:Προτεσταντισμός|Προτεσταντισμός]] [[Κατηγορία:Θρησκευτικές πίστεις, παραδόσεις και κινήματα]] [[Κατηγορία:Χριστιανικά δόγματα]] [[de:Amische]] [[en:Amish]] [[es:Amish]] [[nl:Amish]]