Μετάβαση στο περιεχόμενο

Χάριετ Τάμπμαν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χάριετ Τάμπμαν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Harriet Tubman (Αγγλικά)[1]
Γέννηση6  Μαρτίου 1822[2]
Dorchester County[3]
Θάνατος10  Μαρτίου 1913[4][5][6]
Auburn[7][8]
Αιτία θανάτουπνευμονία
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςFort Hill Cemetery[8] και Harriet Tubman grave
ΚατοικίαDorchester County (έως 1849)
Auburn (από 1859)
ΕθνικότηταΑφροαμερικανοί[9][10][11]
ΠαρατσούκλιMoses of her people και Moses[12]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[13][14][15]
ΘρησκείαΧριστιανισμός[16]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[17]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[18][19][20]
νοσηλεύτρια[21]
ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων[22]
abolitionist[23]
πολιτική ακτιβίστρια[24]
κατάσκοπος[24]
σουφραζέτα
φεμινίστρια[25]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΔημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ
Οικογένεια
ΣύζυγοςΤζον Τάμπμαν (1844–1851)[26]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςNational Women's Hall of Fame (1973)[27]
New Jersey Hall of Fame[28]
Maryland Women's Hall of Fame (1985)[29]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Χάριετ Τάμπμαν (γεννήθηκε Araminta Ross, π. 1822-10 Μαρτίου 1913) ήταν μια Αμερικανίδα πολίτης που ήταν υπέρ της κατάργησης της δουλείας και πολιτική ακτιβίστρια. Αν και γεννήθηκε σκλάβα, η Τάμπμαν δραπέτευσε και στη συνέχεια έκανε δεκατρείς αποστολές για τη διάσωση περίπου εβδομήντα σκλάβων, τις οικογένειες τους και τους φίλους τους,[30] χρησιμοποιώντας ένα δίκτυο φτιαγμένο από ακτιβιστές και ασφαλή σπίτια κατά της δουλείας, γνωστό ως Υπόγειο Σιδηρόδρομο. Αργότερα βοήθησε τον σύμμαχο Τζον Μπράουν να στρατολογήσει άνδρες για την επιδρομή στο Χάρπερς Φέρυ. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, υπηρέτησε ως μια ένοπλη ανιχνεύτρια και κατάσκοπος για το Στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών. Στα τελευταία της χρόνια, η Τάμπμαν ήταν ακτιβιστρια στον αγώνα για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών.

Ως γεννημένη σκλάβα στη περιοχή της Κομητείας Ντόρτσεστερ του Μέριλαντ, η Τάμπμαν ξυλοκοπήθηκε και χτυπήθηκε από τους διάφορους ιδιοκτήτες της ως παιδί. Νωρίς στη ζωή της, υπέφερε από ένα τραύμα στο κεφάλι, όταν μια οργισμένη ιδιοκτήτρια σκλάβων έριξε ένα βαρύ μεταλλικό αντικείμενο που σκόπευε να χτυπήσει εναν άλλο σκλάβο, αλλά χτύπησε αντ' αυτού εκείνη. Η ζημία που της είχε προκαλέσει ήταν ζάλη, πόνος, και τάσεις για υπερυπνία, οι οποίες διήρκεσαν για όλη της τη ζωή. Ήταν μια αφοσιωμένη Χριστιανή και έβλεπε παράξενα οράματα και έντονα όνειρα, τα οποία τα απέδιδε ως προμηνύματα από τον Θεό.

Το 1849, η Τάμπμαν δραπέτευσε στη Φιλαδέλφεια, άλλα αμέσως μετά επέστρεψε στο Μέριλαντ για να σώσει την οικογένειά της. Σιγά-σιγά, μία ομάδα τη φορά, έφερε μαζί της τους συγγενείς της από την πολιτεία, και τελικά καθοδήγησε δεκάδες άλλους σκλάβους στην ελευθερία. Ταξιδεύοντας μόνο το βράδυ και με άκρα μυστικότητα, η Τάμπμαν (ή "Μωυσής", όπως τη φώναζαν) "δεν έχασε ποτέ επιβάτες". Μετά αφού η Πράξη περί Σκλάβων του 1850 πέρασε, βοήθησε ως οδηγός να φυγαδευτούν άνθρωποι πιο βόρεια στη Βρετανική Βόρεια Αμερική, και βοήθησε πρόσφατα απελευθερωμένους σκλάβους να βρουν δουλειά εκεί. Η Τάμπμαν γνώρισε τον ακτιβιστή για την κατάργηση της θανατικής ποινής Τζον Μπράουν, το 1858, και τον βοήθησε να σχεδιάσουν και να στρατολογήσουν υποστηρικτές για την επιδρομή στο Χάρπερς Φέρυ.

Όταν ο Εμφύλιος Πόλεμος άρχισε, η Τάμπμαν εργάστηκε για τον Στρατό της Ένωσης, αρχικά ως μαγείρισσα και νοσοκόμα, και στη συνέχεια, ως μια ένοπλη ανιχνεύτρια και κατάσκοπος. Η πρώτη γυναίκα που οδήγησε μια ένοπλη αποστολή στον πόλεμο, καθοδήγησε την επιδρομή στο πλοίο Combahee, από το οποίο απελευθερώθηκαν περισσότεροι από 700 σκλάβους. Μετά τον πόλεμο, πήγε στο σπίτι της οικογένειας της στο ακίνητο που είχε αγοράσει το 1859 στο Ώμπερν της Νέας Υόρκης, όπου και φρόντιζε τους ηλικιωμένους γονείς της. Ήταν ενεργή στο κίνημα για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών, μέχρι που την κατέβαλλε η ασθένεια της και έπρεπε να γίνει δεκτή σε ένα σπίτι για ηλικιωμένους αφροαμερικανούς που είχε βοήθησε να καθιερωθεί η ίδια χρόνια νωρίτερα. Αφού πέθανε το 1913, έγινε ένα σύμβολο Αμερικανικού θάρρους και ελευθερίας.

Γέννηση και η οικογένειά της

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τάμπμαν γεννήθηκε με το ονομα Αραμίντα "Μέντα" Ρος από γονείς επίσης σκλάβους, την Χάριετ ("Rit") Γκριν και τον Μπεν Ρος. Η Ριτ ανήκε στην Μαίρη Πάτισον Μπρόντες (και αργότερα στον γιο της Έντουαρντ). Ο Μπεν ήταν ιδιοκτησία του Άντονι Τόμσον, ο οποίος έγινε ο δεύτερος σύζυγος της Μαρίας, ο οποίος είχε μια μεγάλη φυτεία κοντά στο Μπλάκγουτερ Ρίβερ στο Μάντισον, Μέριλαντ. Όπως και με πολλούς σκλάβους στις Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε ο ακριβές χρόνος ούτε η ακριβής τοποθεσία της γέννησης της Αραμίντα είναι γνωστοί, και οι ιστορικοί διαφέρουν ως προς την καλύτερη εκτίμηση. Η Κέιτ Λάρσον καταγράφει το έτος 1822, με βάση την πληρωμή μιας μαίας και πολλών άλλων ιστορικών έγγραφων, συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης της δραπέτευσής της,[31] ενώ ο Jean Humez λέει "τα καλύτερα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι η Τάμπμαν γεννήθηκε το 1820, αλλά μπορεί να είναι ένα ή δύο χρόνια αργότερα."[32] Η Κάθριν Κλίντον σημειώνει ότι η Τάμπμαν αναφέρει το έτος της γέννησης της ως το 1825, ενώ το πιστοποιητικό θανάτου της αναφέρει το 1815 και η ταφόπλακα της το 1820.[33] Στον Εμφύλιο Πόλεμο στα αρχεία της σύνταξης χηρείας, η Τάμπμαν ισχυρίστηκε ότι γεννήθηκε το 1820, το 1822 και το 1825, μια ένδειξη, ίσως, ότι και η ίδια είχε μόνο μια γενική ιδέα για το πότε γεννήθηκε.

Ένας χάρτης που δείχνει τις θέσεις-κλειδιά, στη ζωή της Τάμπμαν

Η Μοντεστι, η γιαγιά της Τάμπμαν από την πλευρά της μητέρας της, έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες σε ένα πλοίο σκλάβων από την Αφρική, ενώ δεν υπάρχουν άλλες διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με άλλους προγόνους.[34] Ως παιδί, στη Τάμπμαν της είπαν ότι φαινόταν να κατάγεται από Ασάντι εξαιτίας των φυσικών της χαρακτηριστικών στο πρόσωπο, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν αυτή την καταγωγή.[35] Η μητέρα της η Ριτ (που μπορεί να είχε λευκό πατέρα)[36] ήταν μαγείρισσα για την οικογένεια Μπρόντες. Ο πατέρας της ο Μπεν ήταν έμπειρος ξυλοκόπος που διαχειριζόταν τις εργασίες ξυλείας για τη φυτεία Τόμσον. Παντρεύτηκαν γύρω στο 1808 και, σύμφωνα με τα αρχεία του δικαστηρίου, είχαν εννέα παιδιά: Λίνα, Μαράια Ρίττυ, Σοφ, Ρόμπερτ, Μίντυ (Χάριετ), Μπεν, Ρέιτσελ, και Μόουζες.[37]

Η Ριτ παλέψε για να κρατήσει την οικογένειά της ενωμένη, όταν η δουλεία απείλησε να την διαλύσει. Ο Έντουαρντ Μπρόντες πούλησε τις τρεις κόρες της (Λίνα, Μαράια Ρίττυ, και Σοφ), που τις χώρισε από την οικογένεια για πάντα.[38] Όταν ένας έμπορος από τη Τζόρτζια πλησίασε τον Μπρόντες για την αγορά του του νεότερου γιου της, τον Μόουζες, η Ριτ τον έκρυψε για ένα μήνα, με τη βοήθεια από άλλους σκλάβους και ελευθερωμένους μαύρους της κοινότητας.[39] Σε κάποια στιγμή συγκρούστηκε με τον ιδιοκτήτη της σχετικά με την πώληση.[40] Στο τέλος, ο Μπρόντες και "ο εμπορος απο την Τζόρτζια" πήγαν στα καταλύματα των σκλάβων να αρπάξουν το παιδί, όπου η Ριτ τους είπε, "θέλετε τον γιο μου, αλλά ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι, θα του ανοίξω το κεφάλι." ο Μπρόντες οπισθοχώρησε και εγκατέλειψε την πώληση.[41] Οι βιογράφοι της Τάμπμαν ότι οι ιστορίες σχετικά με αυτό το γεγονός μέσα στην οικογένεια επηρέασαν την πίστη τους στις δυνατότητες της αντίστασης.[42]

Η μητέρα της Τάμπμαν είχε ανατεθεί "στο μεγάλο σπίτι"[43][44] και είχε λιγοστό χρόνο για την οικογένειά της κατά συνέπεια, ως παιδί η Τάμπμαν φρόντιζε ένα μικρό αγόρι και το μωρό, όπως ήταν χαρακτηριστικό στις μεγάλες οικογένειες.[45] Όταν ήταν πέντε ή έξι χρονών, η Μπρόντες την προσέλαβε ως νοσοκόμα σε μια γυναίκα με το όνομα "κυρία Σούζαν." Ήταν διατεταγμένη να φροντίζει για το μωρό και να κουνάει την κούνια καθώς κοιμόταν, όταν το μψρό ξυπνούσε και έκλαιγε, την μαστίγωγαν. Αργότερα αφηγήθηκε μια συγκεκριμένη ημέρα, όταν την είχαν μαστιγώσει πέντε φορές πριν από το πρωινό. Είχε τα σημάδια για το υπόλοιπο της ζωής της.[46] Αλλά βρήκε τρόπους να αντισταθεί, όπως το να τρέχει μακριά για πέντε ημέρες,[47] ή φορώντας στρώματα ρούχων ως προστασία ενάντια σε χτυπήματα, και να ανιστέκεται.[48]

Ως παιδί, η Τάμπμαν επίσης εργαζόταν στο σπίτι του ιδιοκτήτη φυτείας Τζέιμς Κουκ. Είχε να ελέγξει τις ποντικοπαγίδες στα κοντινά έλη, ακόμα και μετά αφού απέκτησε ιλαρά. Ήταν τόσο άρρωστη που ο Κουκ την έστειλε πίσω στην Μπρόντες, όπου η μητέρα της την θεράπεψε. Η Μπρόντες στη συνέχεια την προσέλαβε και πάλι. Μιλούσε αργότερα για την νοσταλγία για την παιδική της ηλικία, συγκρίνοντας τον εαυτό της με "το παιδί που ειχε φύκια για μεταξωτές κορδέλες στο ποτάμι", μια νύξη για το τραγούδι του  Stephen Fosters το "Γέροι στο Σπίτι."[49] Καθώς μεγάλωνε και γινόταν πιο δυνατή, της ανατέθηκε αγροτική και δασική εργασία, όπως η οδήγηση βοδιών, το όργωμα, και η μεταφορά κορμών δέντρων.[50]

  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500340125.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 1247. Ανακτήθηκε στις 20  Μαρτίου 2021.
  3. «A century after Harriet Tubman died, scholars try to separate fact from fiction». (Αγγλικά) The Washington Post. Fred Ryan. Ουάσινγκτον. 9  Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7  Σεπτεμβρίου 2016.
  4. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Harriet-Tubman. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. (Αγγλικά) SNAC. w6ms4s8z. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. (Αγγλικά) Find A Grave. 1247. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. JSTOR. 2292932.
  8. 8,0 8,1 8,2 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2024.
  9. Glenn O. Phillips: «African American Leaders of Maryland» (Αγγλικά) Maryland Center for History and Culture. Βαλτιμόρη. 2004. ISBN-13 978-0-938420-69-9. ISBN-10 0-938420-69-0.
  10. Jessie Carney Smith: «Notable Black American Women»
  11. (Αγγλικά) BlackPast.org.
  12. www.harriet-tubman.org/moses-underground-railroad/.
  13. www.nytimes.com/2003/11/08/opinion/where-the-streets-have-too-many-names.html.
  14. www.nytimes.com/2007/06/24/books/review/Bell.html.
  15. www.nytimes.com/2007/06/24/books/review/Bell.html?pagewanted=print.
  16. Kate Clifford Larson: www.harriettubmanbiography.com/harriet-tubman-biography.html.
  17. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 14562881b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  18. www.3quarksdaily.com/3quarksdaily/2008/02/harriet-tubman.html.
  19. www.3quarksdaily.com/3quarksdaily/2011/02/on-the-trail-of-harriet-tubman-.html.
  20. www.3quarksdaily.com/3quarksdaily/2012/02/harriet-tubman-1822-1913.html.
  21. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  22. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  23. «Enslaved» (Αγγλικά) Q491539. Ανακτήθηκε στις 18  Μαρτίου 2021.
  24. 24,0 24,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0279874. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2023.
  25. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0279874. Ανακτήθηκε στις 25  Σεπτεμβρίου 2023.
  26. Kate Clifford Larson: www.harriettubmanbiography.com/harriet-tubman-biography.html.
  27. www.womenofthehall.org/inductee/harriet-tubman/.
  28. njhalloffame.org/hall-of-famers/2008-inductees/harriet-tubman/.
  29. msa.maryland.gov/msa/educ/exhibits/womenshall/html/whflist.html.
  30. Larson, p. xvii.
  31. Larson, p. 16.
  32. Humez, p. 12.
  33. Clinton, p. 4.
  34. Clinton, p. 5.
  35. Larson, p. 10.
  36. Clinton, p. 6.
  37. Larson, pp. 311–312.
  38. Clinton, p. 10
  39. Larson, p. 34.
  40. Larson, p. 33.
  41. Clinton, p. 13.
  42. Humez, p. 14.
  43. Humez, p. 205 (quoting Tubman from the Telford Memoir) "...when I was four or five years old, my mother cooked up to the big house..."
  44. Clinton, p.4 "However, she later recalled that she was left in charge of both a baby and another younger brother while her mother went to cook up in "the Big House."
  45. Humez, p. 13.
  46. Clinton, pp. 17–18.
  47. Larson, p. 40.
  48. Clinton, p. 19.
  49. Larson, p. 38.
  50. Larson, p. 56.


  • Bradford, Sarah Hopkins (1869). Scenes in the Life of Harriet Tubman. Auburn, New York: W.J.Moses. σελ. 1. OCLC 15578204. 
  • Bradford, Sarah Hopkins (2012) [1886]. Harriet Tubman: The Moses of Her People (Reprint έκδοση). Mineola, New York: Dover Publications. σελ. 3. ISBN 0-486-43858-9. 
  • Clinton, Catherine (2004). Harriet Tubman: The Road to FreedomΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. New York: Little, Brown and Company. ISBN 0-316-14492-4. 
  • Conrad, Earl (1943). Harriet Tubman. Washington DC: Associated Publishers. OCLC 08991147. 
  • Douglass, Frederick (1969) [1881]. Life and Times of Frederick Douglass. London: Collier-Macmillan. OCLC 39258166. 
  • Hobson, Janell (July 2014). «Between History and Fantasy: Harriet Tubman in the Artistic and Popular Imaginary». Meridians: Feminism, Race, Transnationalism 12 (2): 50–77. doi:10.2979/meridians.12.2.50. 
  • Humez, Jean (2003). Harriet Tubman: The Life and Life Stories. Madison: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-19120-7. 
  • Larson, Kate Clifford (2004). Bound For the Promised Land: Harriet Tubman, Portrait of an American Hero. New York: Ballantine Books. ISBN 978-0-345-45627-4. 
  • Oertel, Kristen T. (2015). Harriet Tubman: Slavery, the Civil War, and Civil Rights in the Nineteenth-century America. Routledge Historical Americans series. London: Routledge. ISBN 978-1-135-94897-9. 
  • Pendle, Karin Anna (2001). Women and Music: A History. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 0-253-11503-5. 
  • Sernett, Milton C. (2007). Harriet Tubman: Myth, Memory, and History. Durham and London: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-4073-7. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Armstrong, Douglas V. (2015). «Harriet Tubman's farmsteads in central New York : archaeological explorations relating to an American icon». Στο: Delle, James A. The limits of tyranny : archaeological perspectives on the struggle against new world slavery. Knoxville, Tennessee: University of Tennessee Press. σελίδες 147–173. ISBN 9781621900870. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]