Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φωκίων Ρωκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φωκίων Ρωκ
Γέννηση1891
Αργοστόλι
Θάνατος18  Μαρτίου 1945
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότηταγλύπτης
ΤέκναΝικόλαος Ρωκ - Μελάς
Σημαντικά έργαΑριστοτέλης Βαλαωρίτης, Σατωβριάνδος και Γεώργιος Καραϊσκάκης
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Το ατελιέ του Φωκίωνα Ρωκ στην Αθήνα (Πλάκα), (2004)

Ο Φωκίων Ρωκ (Αργοστόλι 1891Αθήνα 18 Μαρτίου 1945) ήταν Έλληνας γλύπτης, σκιτσογράφος και συγγραφέας.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1891.[1] Ήταν απόγονος Γάλλου εγκαταστημένου στην Ελλάδα από τον 18ο αιώνα και γιος του Ιωάννη Ρωκ (1859-1909), αξιωματικού του Ελληνικού Στρατού. Ο παππούς του, Φωκίων Ρωκ, ήταν υπουργικός πάρεδρος στη Γραμματεία επί του Βασιλικού Οίκου και των Εξωτερικών[2], ενώ ο προπάππος του ήταν πρόξενος της Γαλλίας στην Ελλάδα.[3]

Ο Φωκίων Ρωκ μετά τις γυμνασιακές σπουδές του στην Αθήνα πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους και τραυματίστηκε στη μάχη του Δρίσκου. Στις αναμνήσεις του αναφέρει ότι ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης ξεψύχησε στα χέρια του.

Στη συνέχεια, ο Ρωκ φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) της Αθήνας, κοντά στον καθηγητή της γλυπτικής Θωμά Θωμόπουλο, από όπου αποφοίτησε το 1925 με το πτυχίο της Πλαστικής. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι στη Σχολή Καλών Τεχνών (École Supérieure des Beaux–Arts) και στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ (Académie de la Grande Chaumière). Εργάστηκε και στο εργαστήριο του Κώστα Δημητριάδη στο Παρίσι. Το 1930 επέστρεψε στην Αθήνα, όπου διορίστηκε έφορος της Συλλογής Γλυπτικής της Σχολής Καλών Τεχνών, όπου δίδαξε Πλαστική. Στο διάστημα αυτό επανεγγράφηκε ως σπουδαστής στη Σχολή και το 1943 έλαβε το πτυχίο της Γλυπτικής. Ο Ρωκ νυμφεύθηκε τη Σοφία, κόρη του αντιστρατήγου Βασιλείου Μελά, νεότερου αδελφού του Παύλου Μελά.

Εξώφυλλο του βιβλίου του Φωκίωνος Ρωκ, Μαθήματα τέχνης των “Ενγκρ, Ροντέν, Μπουρντέλ

Επιστρέφοντας από το Παρίσι στην Αθήνα, άνοιξε εργαστήριο από κοινού με τους ζωγράφους Περικλή Βυζάντιο και Παύλο Καλλιγά (1922 - 1928) στους Αέρηδες στην Πλάκα, επί της οδού Διογένους αριθ. 4. Το εργαστήριο αυτό λειτούργησε ως καλλιτεχνικό στέκι, κατά το πρότυπο των γαλλικών ατελιέ της Μονμάρτρης, όπου σύχναζαν ο Φωκίων Ρωκ, ο Παύλος Καλλιγάς, οι ποιητές Μιλτιάδης Μαλακάσης και Κώστας Ουράνης κ.ά.. Το κτίσμα (όπου στεγάζεται σήμερα μια ταβέρνα) σώζεται μέχρι και σήμερα, με εντοιχισμένη αναμνηστική μαρμάρινη πλάκα, όπου αναφέρεται ότι «Το κτίριο αυτό στέγασε το ατελιέ των Περικλή Βυζαντίου, ζωγράφου, Παύλου Καλλιγά, ζωγράφου, Φωκίωνα Ρωκ, γλύπτη, 1922 - 1928». Ως συγγραφέας, ο Φωκίων Ρωκ έγραψε Μαθήματα τέχνης των Ενγκρ, Ροντέν, Μπουρντέλ (1944), με χαρακτικά του Γιάννη Μόραλη.

Καλλιτεχνική δημιουργία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Μνημείο του ΄Αγνωστου Στρατιώτη, μπροστά από το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων στην Αθήνα. Έργο των γλυπτών Φωκίωνα Ρωκ και Κωνσταντίνου Δημητριάδη (1932)

Το σημαντικότερο έργο του Φωκίωνα Ρωκ είναι το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Αθήνα, μπροστά από τη Βουλή των Ελλήνων, όπου ο Ρωκ φιλοτέχνησε την ανάγλυφη σε γκρίζο πωρόλιθο πλάκα του «Νεκρού οπλίτη» (1932) με αρχαϊκή περικεφαλαία και ασπίδα. Το έργο είναι εμπνευσμένο από τα αρχαϊκά αγάλματα του Ναού της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα, που βρίσκονται σήμερα στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου. Τα λοιπά καλλιτεχνικά στοιχεία του μνημείου συμπλήρωσε ο καθηγητής γλυπτικής Κώστας Δημητριάδης. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 25 Μαρτίου 1932 από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ανδρέα Μιχαλακόπουλο.

Έργα του Φωκίωνα Ρωκ βρίσκονται σε δημόσιους χώρους της Αθήνας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται:

  • Προτομή του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη (1926, μάρμαρο, Αθήνα - Εθνικός Κήπος)
  • Προτομή του Γεωργίου Καραϊσκάκη (1937, μάρμαρο, Αθήνα - Πεδίον του Άρεως)
  • Προτομή του Σατωβριάνδου (Αθήνα - Ομώνυμη πλατεία της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου). Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη το 1939, λόγω όμως του πολέμου που ξέσπασε η τοποθέτηση του αγάλματος αναβλήθηκε. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν τελικά το 1968 από τον τότε Δήμαρχο Αθηναίων Δημήτρη Ρίτσο, με τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη γέννηση του Σατωβριάνδου.
  • Μνημείο οικογένειας Σαλταφέρα (Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών).


  • Στέλιος Λυδάκης: «Οι Έλληνες Γλύπτες – Η νεοελληνική γλυπτική: ιστορία – τυπολογία – λεξικό γλυπτών», τόμ. 5ος, σελ. 444, Εκδοτικός οίκος «ΜΕΛΙΣΣΑ», Αθήνα, 1981.
  • Ζέττα Αντωνοπούλου: «Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια γλυπτική 1834 – 2004», σελ. 82-83, 86, 96, 127 & 170, α΄ έκδοση, Εκδόσεις «Ποταμός», Αθήνα, 2003
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος – Λαρούς – Μπριτάνικα, λήμμα «Ρωκ, Φωκίων», τόμ.52, σελ. 336, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996
  • Αντωνία Γιαννουδάκη: Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (8/5/2015)
  • Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 4, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
  • -Μιλτιάδης Μ. Παπανικολάου: Ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα. Ζωγραφική και γλυπτική του 20ού αιώνα, εκδόσεις Αδάμ, 1999
  • Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη: Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα 1982
  • Έκθεσις Π. Βυζάντιου, ζωγράφου – Φ. Ρωκ, γλύπτου, Γκαλερί Στρατηγοπούλου, 18 Δεκεμβρίου 1926-15 Ιανουαρίου 1927
  • Έκθεσις γλυπτικής Φ. Ρωκ, Αίθουσα Στρατηγοπούλου, 16 Απριλίου-15 Μαΐου 1930
  • Έκθεσις Γ. Κόσμου, ζωγράφου – Φ. Ρωκ, γλύπτου, Αίθουσα Στρατηγοπούλου, 7-31 Ιανουαρίου 1929

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


  1. «Ρωκ Φωκίων». www.nationalgallery.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2021. 
  2. Κλάδος, Α.Ι. (1837). Εφετηρίς (Almanach) του Βασιλείου της Ελλάδος: δια το έτος 1837. σελ. 113. 
  3. Λεξικό Ελλήνων καλλιτεχνών, τόμος 4: Πατ-Ω., Δώρα Κομίνη-Διαλετή, 2000, σελ. 112