Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φραντσέσκο Αράγια

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φραντσέσκο Αράγια
Γέννηση25  Ιουνίου 1709[1][2][3] ή 1710[4] ή 1700[5][6][7]
Νάπολη[4][5][8]
Θάνατος1770[1][2][9] και 1767[4][5][7]
Μπολόνια[4][5][7]
Ιδιότητασυνθέτης[4][5][7] και αρχιμουσικός εκκλησιαστικής μουσικής[4][5][7]
Κίνημαμπαρόκ μουσική
Είδος τέχνηςόπερα[10]
Καλλιτεχνικά ρεύματαμπαρόκ μουσική
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Φραντσέσκο Αράγια ή Αράια, (Francesco Araya ή Araia, Νάπολη 25 Ιουνίου 1709Μπολόνια μεταξύ 1762 και 1770), ήταν Ιταλός συνθέτης του 18ου αιώνα. Έζησε για 25 χρόνια στη Ρωσία και συνέθεσε τουλάχιστον 14 όπερες για την Τσαρική Αυτοκρατορική Αυλή, μεταξύ των οποίων την Κέφαλος και Πρόκρις, πρώτη όπερα που γράφηκε ποτέ σε ρωσικό κείμενο (λιμπρέτο).[11][12]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε και έλαβε τη μουσική του μόρφωση στη Νάπολη, ενώ άρχισε να συνθέτει όπερες, μόλις, σε ηλικία 20 ετών. Οι πρώτες του όπερες παρουσιάστηκαν στα θέατρα της Νάπολης, της Φλωρεντίας, της Ρώμης, του Μιλάνου και της Βενετίας. Το 1735 προσκλήθηκε στην Αγία Πετρούπολη μαζί με έναν μεγάλο ιταλικό θίασο. Εκεί, διορίστηκε Διευθυντής Παρεκκλησίου (Kapellmeister) στην υπηρεσία της αυτοκράτειρας Άννας Ιβάνοβνα και, αργότερα, της αυτοκράτειρας Ελισάβετ Πετρόβνα. Τα έργα παρουσιάζονταν ανάλογα με την εποχή, στα Χειμερινά Ανάκτορα τον χειμώνα, και στους Καλοκαιρινούς Κήπους, το καλοκαίρι.

Η πλειονότητα των οπερών που έγραψε στη Ρωσία ήταν σε ιταλικό λιμπρέτο. Εντούτοις, το 1755, ο Αράγια συνέθεσε το έργο Κέφαλος και Πρόκρις (Цефал и Прокрис), όπερα σε τρεις πράξεις, σε ρωσικό λιμπρέτο του Αλέξανδρου Σουμαρόκοφ, πάνω στις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου. Παρουσιάστηκε στην Αγία Πετρούπολη στις 7 Μαρτίου/27 Φεβρουαρίου 1755 και ήταν η πρώτη όπερα με ρωσικό λιμπρέτο και ρώσους τραγουδιστές. Υπήρξε μεγάλη επιτυχία και ο Αράγια έλαβε πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό και ένα πανάκριβο σατέν παλτό ως δώρο από την αυτοκράτειρα Ελισάβετ. Η όπερα επαναπαρουσιάστηκε στο θέατρο Μαριίνσκι της ίδιας πόλης, στις 14 Ιουνίου 2001. Συνέθεσε συνολικά 18 όπερες, πολλές από τις οποίες ήσαν εμπνευσμένες από την αρχαιότητα.[11]

Από το 1740 μέχρι το 1742, ο Αράγια ξαναπήγε στην Ιταλία ψάχνοντας για ερμηνευτές [13] και επέστρεψε στη Ρωσία. Το 1759, γύρισε πάλι στην πατρίδα του, αλλά επέστρεψε για τη στέψη του Τσάρου Πέτρου Γ’, το 1762. Έφυγε οριστικά μετά την εκθρόνιση του Πέτρου από την Μεγάλη Αικατερίνη. Οι τελευταίες του συνθέσεις ήταν το ορατόριο Η Γέννηση του Ιησού και η όπερα Τιμοθέα. Πέθανε στη Μπολόνια, μεταξύ 1762 και 1770.

  • Lo matremmonejo pe' mennetta, Νάπολη 1729
  • Βερενίκη, Φλωρεντία 1730
  • Ciro riconosciuto, Ρώμη 1731
  • Κλεομένης, Ρώμη 1731
  • Η αγάπη που βασιλεύει, Ρώμη 1731
  • Semiramide riconosciuta, Νάπολη 1731
  • Η δύναμη της αγάπης και του μίσους, Μιλάνο 1736 (επίσης και στη Ρωσία)
  • Λεύκιος Βέρος, Βενετία 1736

Στην Αγία Πετρούπολη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Η δύναμη της αγάπης και του μίσους, 1736 (πρώτη ιταλική όπερα στη Ρωσία)
  • Ο Ψευδο-Νίνος, 1737
  • Αρταξέρξης, 1738
  • Σέλευκος, 1744
  • Σκιπίων, 1745
  • Μιθριδάτης, 1747
  • Βελλερεφόντης, 1750
  • Ευδοκία Στεφομένη, 1751
  • Κέφαλος και Πρόκρις, 1755
  • Αιχμάλωτη Αγάπη, 1755
  • Ο Αλέξανδρος στις Ινδίες, 1755
  • Ιφιγένεια εν Ταύροις, 1758
  • Τιμοθέα
  • Ο Άγιος Ανδρέας Κορσίνι, Ρώμη 1731
  • Η Γέννηση του Ιησού

(όλες στην Αγία Πετρούπολη)

  • Η Μονομαχία της Αγάπης και της Ζήλειας, 1736
  • Το Άσυλο της Αγάπης, 1748
  • Η Κορώνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, 1750
  • Junon secourable lucine, 1757
  • Η Ουρανία Προφητεύουσα, 1757

Συνέθεσε, επίσης, συμφωνία (sinfonia) σε Ρε Μείζονα για ορχήστρα εγχόρδων, σονάτες, καπρίτσια για τσέμπαλο, κ.α.[14][15][16]

  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
  • Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1981, τόμος 10, σ. 286
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)