Τουρκικός Νόμος Επανεγκατάστασης του 1934

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Τουρκικός Νόμος Επανεγκατάστασης του 1934 (τουρκικά: 1934 İskân Kanunu, επίσης γνωστός ως Νόμος αρ. 2510) ήταν πολιτική που υιοθετήθηκε στις 14 Ιουνίου 1934 από την τουρκική κυβέρνηση και καθόριζε τις βασικές αρχές της μετανάστευσης.[1] Ο Γιόοστ Γιόνγκερντεν έχει γράψει ότι ο νόμος αποτελούσε μια πολιτική βίαιης αφομοίωσης μη τουρκικών μειονοτήτων μέσω αναγκαστικής και συλλογικής επανεγκατάστασης.[2]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεχμέτ Φουάτ Κουπρουλού, βασικό πρόσωπο στη διαμόρφωση μιας εθνικής ταυτότητας, που ενέπνευσε το Νόμο Επανεγκατάστασης.

Υπήρχαν πολιτικές επανεγκατάστασης επίσης και στο τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από το 1910 και μετά, η Οθωμανική Αυτοκρατορία άρχισε να ιδρύει επιτροπές μεταναστών που ρύθμιζαν την εγκατάσταση των μεταναστών που προέρχονταν από τα Βαλκάνια. Οι μετανάστες από τα Βαλκάνια δεν επιτρεπόταν να ξεπεράσουν το 10% του ντόπιου πληθυσμού.[3] Οι Κούρδοι που επανεγκαταστάθηκαν από την Περιοχή Ανατολικής Ανατολίας προς τα δυτικά, χωρίστηκαν επίσης σε ομάδες που δεν ξεπερνούσαν τα 300 άτομα και οι αρχηγοί των φυλών χωρίστηκαν από τη φυλή τους. Οι Κούρδοι επίσης δεν έπρεπε να αποτελούν περισσότερο από το 5% του ντόπιου πληθυσμού στον οποίο επανεγκαταστάθηκαν.[3] Ένας προηγούμενος εποικιστικός νόμος από τον Μάιο του 1926 (επίσης γνωστός ως νόμος αρ. 885) ρύθμιζε την κατάργηση των μικρών χωριών και την επανεγκατάσταση του πληθυσμού τους σε κεντρικές τοποθεσίες, και ένα διάταγμα του Μαρτίου 1933 απαιτούσε επίσης επανεγκατάσταση του πληθυσμού σε ορεινές περιοχές σε κεντρικές τοποθεσίες.[4]

Ο Νόμος περί Επανεγκατάστασης του 1934[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νόμος Επανεγκατάστασης του 1934 ψηφίστηκε από την Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας στις 14 Ιουνίου 1934. Ο νόμος δημοσιοποιήθηκε και τέθηκε σε ισχύ μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Τουρκίας μια εβδομάδα μετά τη δημοσίευσή του.[2] Σύμφωνα με τον Υπουργό Εσωτερικών Σουκρού Καγιά:[5]

Λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες για την ασφάλεια και τις πολιτικές, ο νόμος έκλεισε τις στρατηγικές περιοχές της χώρας για την εγκατάσταση μη μουσουλμανικών μειονοτήτων. Οι Τούρκοι πολιτικοί κατάλαβαν ότι πολλοί μη Τούρκοι είχαν επανεγκατασταθεί μόνοι τους σε χωριστά χωριά και επομένως δεν είχαν αφομοιωθεί στην Τουρκικότητα.[6] Εκείνα τα άτομα που «μιλούσαν ξένες διαλέκτους» είχαν καταφέρει να διαφοροποιηθούν από το τουρκικό έθνος. Ήταν ανάγκη να αξιολογηθούν εκείνα τα χωριά στα οποία ομιλούνταν τέτοιες «ξένες διάλεκτοι» και να διανεμηθούν πληθυσμοί που μιλούσαν τις «ξένες διαλέκτους» σε κοντινά τουρκικά χωριά προκειμένου να προωθηθεί και να ενθαρρύνεται η αναγκαστική αφομοίωση.[6]

Σύμφωνα με το άρθρο I του νόμου, ο Υπουργός Εσωτερικών είχε το δικαίωμα να κυβερνά και να αναδιανέμει τον εσωτερικό πληθυσμό της χώρας σύμφωνα με την προσκόλληση ενός ατόμου στον τουρκικό πολιτισμό.[7] Το άρθρο 11 ήταν μια διάταξη σχετικά με το ότι η επανεγκατάσταση πρέπει να διασφαλίζει[8]

Οι ζώνες οικισμού χωρίστηκαν σε τρεις ξεχωριστές ζώνες ανάλογα με την προσκόλληση του τουρκικού πολιτισμού σε κάθε συγκεκριμένο άτομο:[9]

  • Ζώνη 1 - Περιοχές που κρίνονται επιθυμητές για την αύξηση της πυκνότητας του πολιτιστικά τουρκικού πληθυσμού.
  • Ζώνη 2 - Περιοχές που κρίθηκαν επιθυμητές για τη δημιουργία πληθυσμών που έπρεπε να αφομοιωθούν στον τουρκικό πολιτισμό.
  • Ζώνη 3 - Περιοχές που είχαν αποφασιστεί πως πρέπει να εκκενωθούν για στρατιωτικούς, οικονομικούς, πολιτικούς ή λόγους δημόσιας υγείας και όπου η επανεγκατάσταση απαγορευόταν.

Στην παράγραφο τέταρτο του Άρθρου 10, δόθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών η εξουσία να μεταφέρει οποιοδήποτε άτομο που δεν κατείχε κάποιο βαθμό «τουρκικής κουλτούρας» στη Ζώνη 2, όπου θα πραγματοποιούνταν αναγκαστικές πρακτικές αφομοίωσης.[10]

Σύμφωνα με το Άρθρο 12, τα άτομα που δεν μιλούσαν τουρκικά και βρίσκονταν στη Ζώνη 1 και δεν μεταφέρθηκαν στη Ζώνη 2, έπρεπε να εγκατασταθούν σε χωριά, πόλεις και συνοικίες που είχαν προϋπάρχουσα κυριαρχία του τουρκικού πολιτισμού προκειμένου να προωθηθεί η αφομοίωση.[10] Οι Κούρδοι που έχουν επανεγκατασταθεί δεν θα επιτρέπεται να αποτελούν περισσότερο από το 5% του πληθυσμού στις τοποθεσίες στις οποίες έχουν επανεγκατασταθεί.[11] Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο Κούρδοι επανεγκαταστάθηκαν με αυτόν τον νόμο από την Ζώνη 3 στη Ζώνη 2.[11]

Ο νόμος απαιτούσε επίσης την επανεγκατάσταση μουσουλμανικών μειονοτήτων όπως οι Κιρκάσιοι, οι Αλβανοί και οι Αμπχάζιοι, που θεωρούνταν Μουσουλμάνοι που δεν είχαν προσχωρήσει πλήρως στο τουρκικό έθνος.[12] Αν και αυτές οι μειονότητες μοιράζονταν την ίδια πίστη με τους Τούρκους ομολόγους τους, θεωρούνταν ακόμη ως στόχος, από τους πολιτικούς της Τουρκικής Δημοκρατίας, να δεσμευτούν όλοι οι λαοί της Τουρκίας να γίνουν Τούρκοι.[13] Λόγω των υλικοτεχνικών δυσκολιών της επανεγκατάστασης όλων των μη τουρκικών πληθυσμών σε περιοχές με τουρκική πλειοψηφία, ο Νόμος εφαρμόστηκε κυρίως σε περιόδους κουρδικών εξεγέρσεων.

Γεγονότα στην Ανατολική Θράκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γιουσούφ Ζιγιά Ζαρμούν, ακροδεξιός πολιτικός, που υποστήριξε τον Νόμο Επανεγκατάστασης.

Παρόλο που ο Νόμος Επανεγκατάστασης αναμενόταν να λειτουργήσει ως όργανο για την τουρκοποίηση της μάζας των μη τουρκόφωνων πολιτών, εμφανίστηκε αμέσως ως νομοσχέδιο που πυροδότησε ταραχές κατά των μη Μουσουλμάνων, όπως αποδείχθηκε στα πογκρόμ της Θράκης του 1934 αμέσως μετά τη ψήφιση του νόμου. Ο Νόμος Νο. 2510 εκδόθηκε στις 14 Ιουνίου 1934 και τα πογκρόμ της Θράκης ξεκίνησαν μόλις ένα δεκαπενθήμερο αργότερα, στις 3 Ιουλίου. Τα επεισόδια που επιδίωκαν να εκδιώξουν τους μη Μουσουλμάνους κατοίκους της περιοχής ξεκίνησαν αρχικά στο Τσανάκκαλε, όπου οι Εβραίοι έλαβαν ανυπόγραφες επιστολές που τους έλεγαν να εγκαταλείψουν την πόλη και στη συνέχεια κλιμακώθηκαν σε μια αντισημιτική εκστρατεία που περιελάμβανε οικονομικά μποϊκοτάζ και λεκτικές επιθέσεις, καθώς και σωματική βία κατά των Εβραίων που ζούσαν στις διάφορες επαρχίες της Θράκης.[14] Υπολογίζεται ότι από τους συνολικά 15.000-20.000 Εβραίους που ζούσαν στην περιοχή, περισσότεροι από τους μισούς κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη κατά τη διάρκεια και μετά τα επεισόδια.[15] Ωστόσο, αν και ο Νόμος Επανεγκατάστασης μπορεί κάλλιστα να προκάλεσε το ξέσπασμα των επεισοδίων, οι εθνικές αρχές δεν τάχθηκαν στο πλευρό των δραστών, αλλά παρενέβησαν αμέσως στα επεισόδια. Αφού αποκαταστάθηκε η τάξη, οι κυβερνήτες και οι δήμαρχοι των εμπλεκόμενων επαρχιών απομακρύνθηκαν από τα καθήκοντά τους.[16] Πολλοί Τούρκοι από τη Μικρά Ασία εγκαταστάθηκαν στην Ανατολική Θράκη το 1934.[17]

Εξέγερση του Ντερσίμ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νόμος έπαιξε σημαντικό ρόλο στα γεγονότα που οδήγησαν στην Εξέγερση του Ντερσίμ το 1937. Η αναγκαστική επανεγκατάσταση χρησιμοποιήθηκε στην ερήμωση του Ντερσίμ στην ανατολική Τουρκία το 1937-1938, όπου, σύμφωνα με τον ΜακΝτάουαλ, σκοτώθηκαν 40.000 άνθρωποι.[18] Σύμφωνα με επίσημες τουρκικές εκθέσεις, μόνο στις δεκαεπτά ημέρες της επίθεσης του 1938, 7.954 άτομα σκοτώθηκαν ή πιάστηκαν ζωντανά.[19] Καθώς ο αριθμός των ανθρώπων που πιάστηκαν ζωντανοί ήταν μειοψηφία, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι σχεδόν το 10% του συνολικού πληθυσμού της Επαρχίας Τούντζελι σκοτώθηκε.[19] Οι Κούρδοι ισχυρίζονται ότι οι απώλειές τους ήταν ακόμη μεγαλύτερες.

Ο Τουρκικός Νόμος Επανεγκατάστασης του 1934 ήταν η νομική δικαιολογία που χρησιμοποιήθηκε για την αναγκαστική επανεγκατάσταση. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως για να στοχεύσει την περιοχή του Ντερσίμ ως μία από τις πρώτες δοκιμαστικές επιχειρήσεις, που άφησε καταστροφικές συνέπειες για τον τοπικό πληθυσμό.[20]

Σε έκθεση που παραδόθηκε στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα μετά την Εξέγερση του Ντερσίμ, ο νόμος περιγράφηκε ως αποτελεσματικό όχημα για την τουρκοποίηση των ανατολικών επαρχιών και την καταστροφή ενός ενωμένου κουρδικού εδάφους. Ζητήθηκε επίσης να γίνουν περαιτέρω επανεγκαταστάσεις προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο τουρκικός πληθυσμός θα αυξηθεί στο 50% στις ανατολικές επαρχίες.[21]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Çağatay, Soner 2002 'Kemalist dönemde göç ve iskan politikaları: Türk kimliği üzerine bir çalışma' (Policies of migration and settlement in the Kemalist era: a study on Turkish identity), Toplum ve Bilim, no. 93, pp. 218-41.
  2. 2,0 2,1 Jongerden, Joost (2007). The settlement issue in Turkey and the Kurds : an analysis of spatial policies, modernity and war ([Online-Ausg.] έκδοση). Leiden, the Netherlands: Brill. ISBN 9789004155572. 
  3. 3,0 3,1 Jongerden (2007), pp. 178-179
  4. Jongerden, Joost (2007). The Settlement Issue in Turkey and the Kurds: An Analysis of Spatical Policies, Modernity and War (στα Αγγλικά). BRILL. σελίδες 177–178. ISBN 978-90-04-15557-2. 
  5. TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: IV, Cilt: 23, İçtima: 3, 14/06/1934, p.71.
  6. 6,0 6,1 Bayrak, Mehmet (1992). Kürtler ve ulusal-demokratik mücadeleleri üstüne : gizli belgeler, arastırmalar, notlar (στα Τουρκικά) (1. baskı έκδοση). Ankara: Özge. σελ. 508. ISBN 9789757861010. 
  7. ‘İskan Kanunu’, no: 2510, 14/06/1934, Düstur, Tertip: 3, Cilt: 15, p. 1156.
  8. 1/335 Numaralı İskan Kanunu Layihası ve İskan Muvakkat Encümeni Mazbatası’ In TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: IV, Cilt: 3, Ek: 189, 02/05/1932, p. 11.
  9. İskan Kanunu’, no: 2510, 14/06/1934, Düstur, Tertip: 3, Cilt: 15, p. 1156.
  10. 10,0 10,1 İskan Kanunu’, no: 2510, 14/06/1934, Düstur, Tertip: 3, Cilt: 15, pp. 1158-1160.
  11. 11,0 11,1 Sagnic, Ceng (July 2010). «Mountain Turks: State ideology and the Kurds in Turkey». Information, Society and Justice: 127–134. ISSN 1756-1078. https://core.ac.uk/download/pdf/36771618.pdf. 
  12. Gülalp, Haldun (2009). Citizenship and Ethnic Conflict: Challenging the nation-state. Routledge. ISBN 9781134203819. 
  13. TBMM Zabit Ceridesi, Session IV, vol. 23, addenda 189, p. 6.
  14. Levi, Avner. 1998. Turkiye Cumhuriyetinde Yahudiler (Jews in the Republic of Turkey), Istanbul: Iletisim Yayınları
  15. Karabatak, Haluk 1996 ‘Turkiye azınlık tarihine bir katkı: 1934 Trakya olayları ve Yahudiler’ (A contribution to the history of minorities in Turkey: the 1934 Thracian affair and the Jews), Tarih ve Toplum, vol. 146, pp. 68-80.
  16. Toprak, Zafer. 1996 ‘1934 Trakya olaylarında hukumetin ve CHP’in sorumlulugu (Government responsibility and the CHP in the 1934 Thracian incidents), Toplumsal Tarih, vol. 34, pp. 19-25.
  17. Resmi Gazete 21 June 1934 (in Turkish) Retrieved 25 June 2012
  18. David McDowall, A modern history of the Kurds, I. B. Tauris, 2002, (ISBN 978-1-85043-416-0), p. 209.
  19. 19,0 19,1 The Suppression of the Dersim Rebellion in Turkey (1937-38); p. 4
  20. George J. Andreopoulos (1997). Genocide: Conceptual and Historical Dimensions. University of Pennsylvania Press. σελ. 11. ISBN 0-8122-1616-4. 
  21. Üngör, Ugur Ümit (1 Μαρτίου 2012). The Making of Modern Turkey: Nation and State in Eastern Anatolia, 1913-1950. OUP Oxford. σελ. 161. ISBN 978-0-19-164076-6.