Τετραοξείδιο του ξένου

Τετραοξείδιο του ξένου
Γενικά
Όνομα IUPAC	Τετραοξείδιο του ξένου
Άλλες ονομασίες	Ξενοτετραοξείδιο
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος	XeO4
Μοριακή μάζα	195,29 amu
SMILES	O=Xe(=O)(=O)=O
Δομή
Μοριακή γεωμετρία	τετραεδρική
Φυσικές ιδιότητες
Σημείο τήξης	-35,9°C
Σημείο βρασμού	0°C
Χημικές ιδιότητες
Επικινδυνότητα
Εκρηκτικό (E)
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Το τετραοξείδιο του ξένου ή ξενοτετραοξείδιο είναι μια χημική ένωση του ξένου, ενός ευγενούς αερίου, σχετικά σταθερή για ενώσεις του είδους της. Είναι κίτρινο κρυσταλλικό στερεό κάτω από τους −35,9 °C. Πάνω από αυτή τη θερμοκρασία είναι πιθανό να διασπαστεί εκρηκτικά σε ξένο (Xe) και διοξυγόνο (O₂)

Στην ένωση αυτή και τα οκτώ (8) εξωτερικά ηλεκτρόνια του ατόμου του ξένου εμπλέκονται σε δεσμούς με τα τέσσερα (4) άτομα οξυγόνου. Έτσι ο βαθμός οξείδωσης του ξένου στην ένωση φτάνει το +8. Το οξυγόνο είναι το μόνο χημικό στοιχείο που είναι ικανό να φθάσει το ξένο σ' αυτήν την ανώτατη βαθμίδα οξείδωσης. Το φθόριο (F), παρά τη μεγαλύτερη ηλεκτραρνητικότητά του κατά Pauling (F:4,0, O:3,5), μπορεί να φθάσει το ξένο ως το βαθμό οξείδωσης +6, στην ένωση εξαφθοριούχο ξένο (XeF₆), αν και πιθανότατα απλά λόγω στερεοχημικής παρεμπόδισης (αφού θα χρειαζόταν ένωση με οκτώ (8) άτομα φθορίου).

Παραγωγή

Το υπερξενικό βάριο αντιδρά με θειικό οξύ και σχηματίζει το ασταθές υπερξενικό οξύ που αφυδατώνεται προς τετραοξείδιο του ξένου:

$\mathrm {Ba_{2}XeO_{6}+2H_{2}SO_{4}{\xrightarrow {-2BaSO_{4}}}H_{4}XeO_{6}{\xrightarrow {}}XeO_{4}+2H_{2}O}$

Χημική συμπεριφορά και εφαρμογές

Σε θερμοκρασίες πάνω από −35,9 °C, το τετραοξείδιο του ξένου είναι πολύ πιθανό να διασπαστεί εκρηκτικά προς ξένο και διοξυγόνο με ΔH = −643 kJ/mol:

$\mathrm {XeO_{4}{\xrightarrow {}}Xe+2O_{2}-643\;kJ/mole}$

Δυο άλλες βραχύβιες χημικές ενώσεις του ξένου, διφθοροτριοξείδιο του ξένου (XeO₃F₂) και τετραφθοροδιοξείδιο του ξένου (XeF₄O₂), και οι δυο με αριθμό οξείδωσης του ξένου +8, μπορούν να σχηματιστούν με χημική αντίδραση τετραοξειδίου του ξένου και εξαφθοριούχου ξένου και μπορούν να ανιχνευθούν με φασματοσκοπία μάζας.