Τα φώτα της ράμπας (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τα φώτα της ράμπας
(Limelight)
ΣκηνοθεσίαΤσάρλι Τσάπλιν
ΠαραγωγήΤσάρλι Τσάπλιν
ΣενάριοΤσάρλι Τσάπλιν
ΠρωταγωνιστέςΤσάρλι Τσάπλιν, Κλαιρ Μπλουμ, Νάιτζελ Μπρους, Μπάστερ Κίτον, Σίντνεϊ Τσάπλιν, Leonard Mudie, Νόρμαν Λόιντ, Τζεραλντίν Τσάπλιν, Edna Purviance, Melissa Hayden, Wheeler Dryden, Marjorie Bennett, Σναμπ Πόλαρντ, Charley Rogers, Σίριλ Ντελεβάντι, Μάικλ Τσάπλιν[1], Ούνα Ονίλ[1], Ζοζεφίν Τσάπλιν[1], Χάρολντ Μίλερ[1], Φρανκ Μάιλς[1], Κολίν Κέννυ[1], Φρανκ Χάγκνεϊ[1], Μπίλι Κέρτις[1], Florence Wix[1], André Eglevsky και Τσαρλς Τσάπλιν
ΜουσικήΤσάρλι Τσάπλιν
ΦωτογραφίαΚαρλ Στρους
Εταιρεία παραγωγήςUnited Artists
ΔιανομήUnited Artists και Netflix
Πρώτη προβολή16  Οκτωβρίου 1952 (Λονδίνο)[2][3], 23  Οκτωβρίου 1952 (Νέα Υόρκη και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[3], 14  Νοεμβρίου 1952 (Καναδάς)[3] και 24  Σεπτεμβρίου 1954 (Γερμανία)[3]
Διάρκεια137 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Τα φώτα της ράμπας (αγγλικά: Limelight) είναι αμερικανική κωμικο-δραματική ταινία του 1952 σε σενάριο και παραγωγή, σκηνοθεσία του Τσάρλι Τσάπλιν, ο οποίος είναι και ο πρωταγωνιστής της. Η ταινία ειναι βασισμένη σε μια νουβέλα του Τσάπλιν με τίτλο Footlights. [4] Η μουσική της συντέθηκε από τον Τσάπλιν και ενορχηστρώθηκε από τον Ρέι Ρας.

Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Τσάπλιν ως ξοφλημένος κωμικός που σώζει μια χορεύτρια, την οποία υποδύεται η Κλερ Μπλουμ, από την αυτοκτονία. Οι δυο τους προσπαθούν να επιβιώσουν. Οι υπόλοιποι ρόλοι ερμηνεύονται από τους Νάιτζελ Μπρους, Σίντεϊ Ερλ Τσάπλιν, Γουίλερ Ντράιντεν και Νόρμαν Λόιντ, με μια εμφάνιση από τον Μπάστερ Κίτον. Στις χορευτικές σκηνές, η Μπλουμ ντουμπλάρεται από τη Μελίσα Χέιντεν.

Μετά την κυκλοφορία της ταινίας, η γνώμες των κριτικών ήταν διχασμένες. Η ταινία υπέστη έντονο μποϊκοτάζ στις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω των υποτιθέμενων κομμουνιστικών φρονημάτων του Τσάπλιν και απέτυχε εμπορικά. Ωστόσο, επανακυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1972, με πρώτη προβολή στο Λος Άντζελες. Αυτό επέτρεψε στην ταινία που είχε γυριστεί πριν από δεκαετίες να πάρει μέρος στα 45α Βραβεία Όσκαρ, όπου ο Τσάπλιν κέρδισε το μοναδικό του Όσκαρ σε διαγωνιστική βάση. Σήμερα, η ταινία θεωρείται από πολλούς ένα από τα καλύτερα και πιο προσωπικά έργα του Τσάπλιν και έχει φανατικούς θαυμαστές.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία διαδραματίζεται στο Λονδίνο το 1914, την παραμονή του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, και τη χρονιά που ο Τσάπλιν γύρισε την πρώτη του ταινία. Ο Καλβέρο (Τσάρλι Τσάπλιν), πρώην διάσημος κλόουν αλλά πλέον ξεπεσμένος μέθυσος, σώζει μια νεαρή χορεύτρια, την Τερέζα (Τέρι) Άμπροουζ (Κλερ Μπλουμ), από μια απόπειρα αυτοκτονίας. Ο Καλβέρο βοηθά την Τέρι να παραμείνει υγιής, να ανακτήσει την αυτοεκτίμησή της και να συνεχίσει την καριέρα της στον χορό. Με αυτόν τον τρόπο, ανακτά τη δική του αυτοπεποίθηση, αλλά μια προσπάθειά του να επιστρέψει στο επάγγελμά του αποτυγχάνει. Η Τέρι λέει ότι θέλει να παντρευτεί τον Καλβέρο παρά τη διαφορά ηλικίας τους. Ωστόσο, έχει γίνει φίλη με τον Νέβιλ (Σίντνεϊ Ερλ Τσάπλιν), έναν νεαρό συνθέτη που ο Καλβέρο πιστεύει ότι θα της ταίριαζε καλύτερα. Για να τους δώσει μια ευκαιρία, ο Καλβέρο φεύγει από το σπίτι και γίνεται διασκεδαστής δρόμου. Η Τέρι, που τώρα πρωταγωνιστεί σε δική της παράσταση, βρίσκει τελικά τον Καλβέρο και τον πείθει να επιστρέψει στη σκηνή για μια φιλανθρωπική συναυλία. Μαζί με έναν παλιό συνεργάτη του (Μπάστερ Κίτον), ο Καλβέρο δίνει μια θριαμβευτική παράσταση. Ωστόσο, παθαίνει καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια ενός νούμερου και πεθαίνει στα παρασκήνια, παρακολουθώντας την Τέρι, στο δεύτερο μέρος της παράστασης, να χορεύει στη σκηνή.

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσάρλι Τσάπλιν και η Κλερ Μπλουμ στα Φώτα της ράμπας

Αν και η ταινία διαδραματίζεται στο Λονδίνο, γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στην περιοχή του Χόλιγουντ, κυρίως στα Chaplin Studios. Ο δρόμος όπου ζει ο Καλβέρο ήταν ένα ανακαινισμένο σκηνικό στα στούντιο της Paramount, οι σκηνές του μιούζικαλ χολ γυρίστηκαν στα στούντιο της RKO-Pathé και ορισμένες εξωτερικές σκηνές χρησιμοποιούν πλάνα του Λονδίνου που προβάλλονται από πίσω. Τα γυρίσματα κράτησαν 55 ημέρες. [5] Τσάπλιν παρουσίασε μέλη της οικογένειάς του στην ταινία, μεταξύ των οποίων πέντε παιδιά του και τον ετεροθαλή αδερφό του Γουίλερ Ντράιντεν. Ο Τσάπλιν επέλεξε την ηθοποιό Κλερ Μπλουμ για τον ρόλο της Τέρι. Αυτός ήταν ο πρώτος της σημαντικός κινηματογραφικός ρόλος. [6] Ο Τσάπλιν είπε στους μεγαλύτερους γιους του ότι περίμενε πως τα Φώτα της ράμπας θα ήταν η τελευταία του ταινία. Πάντως, ήταν πολύ χαρούμενος και γεμάτος ενέργεια κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, γεγονός που συχνά αποδίδεται στις όμορφες αναμνήσεις του από την καριέρα του στο μιούζικ χολ. Οι βιογράφοι του Τσάπλιν υπέθεσαν ότι ο χαρακτήρας του στην ταινία βασίστηκε στον πατέρα του, Τσαρλς Τσάπλιν τον πρεσβύτερο, ο οποίος είχε επίσης χάσει τους θαυμαστές του και έγινε αλκοολικός, γεγονός που τον οδήγησε στο θάνατό του το 1901. Τόσο στην αυτοβιογραφία του 1964 όσο και στο βιβλίο του 1974 με τίτλο My Life in Pictures, ωστόσο, ο Τσάπλιν επιμένει ότι ο Καλβέρο είναι βασισμένος στη ζωή του ηθοποιού Φρανκ Τίνεϊ. Τα φώτα της ράμπας γυρίστηκαν σε μια εποχή που ο Τσάπλιν είχε αρχίσει να χάνει και ο ίδιος τους θαυμαστές του, οπότε από πολλές απόψεις η ταινία ήταν άκρως αυτοβιογραφική. 

Η συνεργασία Τσάπλιν και Μπάστερ Κίτον στο τελευταίο μουσικό νούμερο είναι ιστορική, καθώς ήταν η μοναδική φορά που οι δυο τους εμφανίστηκαν μαζί σε ταινία. Ο Τσάπλιν αρχικά δεν είχε γράψει ρόλο για τον Κίτον, γιατί πίστευε ότι ο ρόλος ήταν υπερβολικά μικρός. Μόλις έμαθε ότι ο Κίτον περνούσε δύσκολες στιγμές, ο Τσάπλιν επέμενε να παίξει στην ταινία: Πριν από Τα φώτα της ράμπας, ο Κίτον είχε ζήσει έναν καταστροφικό γάμο, είχε χάσει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του στη διαδικασία διαζυγίου και εμφανιζόταν σπάνια σε ταινίες τα προηγούμενα χρόνια. Λόγω του έντονος ανταγωνισμού μεταξύ των θαυμαστών των δύο κωμικών, κυκλοφορεί η φήμη ότι ο Κίτον έδωσε τόσο ανώτερη ερμηνεία, που ο Τσάπλιν έκοψε τις σκηνές του από ζήλια, για να μην τον επισκιάσει ο αντίπαλός του. Ένας στενός συνεργάτης του Τσάπλιν υποστήριξε ότι ο Τσάπλιν όχι μόνο δεν ένιωθε να απειλείται από την ερμηνεία του Κίτον, αλλά ενίσχυσε τα πλάνα του Κίτον στο μοντάζ. Σύμφωνα με τον βιογράφο του Κίτον, Ρούντι Μπλες, ο Τσάπλιν προσάρμοσε το διαβόητο άκαμπτο σκηνοθετικό του στιλ, για να δώσει στον Κίτον το ελεύθερο να αποδώσει τον ρόλο με τον δικό του τρόπο. Η χήρα του Κίτον, Έλινορ, είπε ότι ο ίδιος έμεινε ενθουσιασμένος με την εμφάνισή του στην ταινία και πίστευε ότι ο συνεργάτης του, Ρέιμοντ Ροχάουερ, διέσπερε αυτές τις φήμες. [7]

Ενώ τα γυρίσματα ήταν σε εξέλιξη, ο φίλος του Τσάπλιν και πρώην δημοσιογράφος Χάρι Κρόκερ κάλεσε μεγάλο αριθμό ρεπόρτερ στο πλατό για να παρακολουθήσουν τη δουλειά των ηθοποιών. [8]

Κυκλοφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 23 Οκτωβρίου 1952 στους κινηματογράφους Astor και Trans-Lux της Νέας Υόρκης και προβαλλόταν για τρεις μήνες.

Οι σύγχρονες κριτικές βρήκαν πολλά να θαυμάσουν στην ταινία, αλλά την κατηγόρησαν ως υπερβολικά μεγάλη και περίπλοκη. Οι New York Times τη χαρακτήρισαν «μια λαμπρή μείξη κωμικών και τραγικών μερών, εύγλωττη, δακρύβρεχτη και σαγηνευτική με υπέρτατη δεξιοτεχνία», αν και παραδέχτηκε ότι «μια απτή αδυναμία της ταινίας είναι η σχολαστική συζήτηση των ανθρώπινων αδυναμιών». [9]

Τα φώτα της ράμπας είχαν παγκόσμιες εισπράξεις 8 εκατομμυρίων δολαρίων. [10] Ο βιογράφος του Τσάπλιν, Τζέφρι Βανς, σημειώνει ότι η φήμη της ταινίας αυξήθηκε σιγά σιγά με τον χρόνο. Ο Βανς υποστηρίζει ότι «Τα φώτα της ράμπας είναι η τελευταία σπουδαία ταινία του Τσάπλιν και λειτουργεί σαν μια συνειδητή σύνοψη της ζωής και της καριέρας του. Ως ταξίδι πίσω στα πρώτα του βήματα και συχνά ως έντονη αυτοκριτική, τα Φώτα της ράμπας είναι η πιο βαθιά προσωπική και ενδοσκοπική ταινία του Τσάπλιν». [11]

Έχει σημειωθεί η μεγάλη, σύμφωνα με ορισμένους "σκανδαλώδης" ομοιότητα του θέματος της ταινίας με την παλιότερη (1944) ελληνική παραγωγή του Γιώργου Τζαβέλλα Χειροκροτήματα, στην οποία ο Αττίκ πρωταγωνιστούσε (έχοντας γράψει και το σενάριο της ταινίας) στον ρόλο ενός ξοφλημένου μουσικού. [12]

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ορχηστρικό θέμα της ταινίας που συνέθεσε ο Τσάπλιν και τιτλοφορήθηκε "The Terry Theme", έγινε δημοφιλές και τραγουδήθηκε πολλές φορές με τον τίτλο "Eternally", σε στίχους των Geoff Parsons και John Turner. Το 1973, πάνω από 20 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία της ταινίας, ο Τσάπλιν και οι μουσικοί του συνεργάτες Ρέιμοντ Ρας και Λάρι Ράσελ βραβεύτηκαν με Όσκαρ Καλύτερης Πρωτότυπης Δραματικής Μουσικής. [13]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  2. ↑ Freebase Data Dumps. Google.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0044837/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2022.
  4. ↑ Robinson, David (2015). Charlie Chaplin: Footlights with The World of Limelight. Cineteca di Bologna. ISBN 978-8895862828. 
  5. ↑ The Criterion Collection staff 2015, σελ. 30.
  6. ↑ The Criterion Collection staff 2015, σελ. 34.
  7. ↑ Keaton, Eleanor and Jeffrey Vance.
  8. ↑ The Criterion Collection staff 2015.
  9. ↑ Crowther, Bosley (October 24, 1952). «The Screen: Chaplin's 'Limelight' Opens». The New York Times: σελ. 27. 
  10. ↑ Vance, Jeffrey.
  11. ↑ Vance, Jeffrey.
  12. ↑ Ζουμπουλάκης, Γιάννης (12 Σεπτεμβρίου 2014). «Γιώργος Τζαβέλλας: Ο πρίγκιπας του ελληνικού κινηματογράφου». Το Βήμα. 
  13. ↑ «Charlie Chaplin : Filming Limelight». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τα_φώτα_της_ράμπας_(ταινία)&oldid=10508957"