Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τίτο Πουέντε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τίτο Πουέντε
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Tito Puente (Αγγλικά)
Γέννηση20  Απριλίου 1923[1][2][3]
Νέα Υόρκη[4]
Θάνατος31  Μαΐου 2000[1][5] και 1  Ιουνίου 2000[6]
Νέα Υόρκη[7]
Συνθήκες θανάτουκαρδιοχειρουργική[8]
Τόπος ταφήςκοιμητήριο Γούντλον
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΣπουδέςΣχολή Τζούλιαρντ και Norman Thomas High School
Ιδιότηταηθοποιός, αρχηγός μουσικού συγκροτήματος, διευθυντής ορχήστρας, συνθέτης[9], salsa musician, παίκτης κρουστών μουσικών οργάνων και μουσικός ηχογραφήσεων
ΤέκναAudrey Puente και Tito Puente, Jr.
Όργαναtimbales, βιμπρόφωνο[10], φωνή[11] και Τυμπάνια[10]
Είδος τέχνηςλατινοαμερικάνικη μουσική και Σάλσα[12]
ΒραβεύσειςΕθνικό μετάλλιο των τεχνών, Βραβείο Grammy Συνολικής Προσφοράς (2003), Ζωντανός Θρύλος (Απριλίου 2000)[13], Billboard Latin Music Lifetime Achievement Award (1995), Grammy Award for Best Latin Recording (1979), Grammy Award for Best Tropical Latin Album (1984), Grammy Award for Best Tropical Latin Album (1991), Grammy Award for Best Tropical Latin Album (2000), Latin Grammy Award for Best Traditional Tropical Album (2000), Latin Grammy Award for Best Traditional Tropical Album (2001), International Latin Music Hall of Fame (1999), Latin Songwriters Hall of Fame (2016) και αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[14]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Έρνεστ Άντονι Πουέντε Τζούνιορ (αγγλικά: Ernest Anthony Puente Jr., 20 Απριλίου 1923 - 1 Ιουνίου 2000),[15] κοινώς γνωστός ως Τίτο Πουέντε, ήταν Αμερικανός μουσικός, τραγουδοποιός, αρχηγός συγκροτήματος και παραγωγός δίσκων. Συνέθεσε χορευτική μουσική μάμπο και λάτιν τζαζ.

Ο Πουέντε και η μουσική του έχουν εμφανιστεί σε ταινίες όπως The Mambo Kings του Αρν Γκλίμτσερ και Κάγε 54 του Φερνάντο Τρουέμπα. Έπαιξε ως γκεστ σε τηλεοπτικές εκπομπές, όπως το Sesame Street και το διπλό επεισόδιο των Simpsons "Who Shot Mr. Burns;".

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πουέντε γεννήθηκε στις 20 Απριλίου 1923, στο Νοσοκομείο του Χάρλεμ στην περιφέρεια του Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Ήταν γιος του Έρνεστ και της Φελίσια Πουέντε, Πορτορικανών που ζούσαν στο ισπανόφωνο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης.[16][17] Η οικογένειά του μετακόμιζε συχνά, αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας στο ισπανόφωνο Χάρλεμ.[16] Ο πατέρας του Πουέντε ήταν ο επιστάτης σε εργοστάσιο ξυραφιών.[18] Η οικογένειά του τον αποκαλούσε Ερνεστίτο, που στα ισπανικά σημαίνει Μικρός Ερνέστος, και αυτό συντομεύτηκε σε "Τίτο".[19]

Ως παιδί, τον περιέγραφαν ως υπερκινητικό και, όταν οι γείτονες παραπονέθηκαν ότι άκουσαν τον επτάχρονο Πουέντε να βαράει γλάστρες και κουφώματα, η μητέρα του τον έστειλε σε μαθήματα πιάνου αξίας 25 σεντ.[18] Μεταπήδησε στα κρουστά σε ηλικία 10 ετών, αντλώντας επιρροή από τον ντράμερ της τζαζ Τζιν Κρούπα.[18] Αργότερα, δημιούργησε ένα τραγουδιστικό και χορευτικό ντουέτο με την αδερφή του Άννα τη δεκαετία του 1930 και σκόπευε να γίνει χορευτής, αλλά ένας τραυματισμός στον τένοντα του αστραγάλου τον εμπόδισε να ακολουθήσει τον χορό επαγγελματικά.[17][18] Όταν ο ντράμερ στο συγκρότημα του Machito κλήθηκε στο στρατό, ο Πουέντε πήρε τη θέση του.[18]

Παίζουμε τζαζ σε στιλ λάτιν, αυτό είναι όλο.[20]


Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πουέντε στο Village Gate τη δεκαετία του 1980

Ο Πουέντε υπηρέτησε τρία χρόνια στο ναυτικό στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αφού επιστρατεύτηκε το 1942.[21] Απολύθηκε έχοντας συμμετάσχει σε εννέα μάχες στο αεροπλανοφόρο USS Santee (CVE-29), όπου τα καθήκοντά του περιελάμβαναν να παίζει άλτο σαξόφωνο και κλαρινέτο στην μπάντα του πλοίου καθώς και περιστασιακά τύμπανα και πιάνο. Το νομοσχέδιο GI του επέτρεψε να σπουδάσει μουσική στη Σχολή Τζούλιαρντ, όπου ολοκλήρωσε την επίσημη εκπαίδευσή του στη διεύθυνση ορχήστρας, την ενορχήστρωση και τα θεωρητικά μετά από τρία χρόνια.

Τη δεκαετία του 1950, ο Πουέντε βρισκόταν στο απόγειο της δημοτικότητάς του και βοήθησε να γνωρίσει στο ευρύ κοινό κουβανέζικους και καραϊβικούς ήχους όπως μάμπο και τσα τσα. Το άλμπουμ του Dance Mania κυκλοφόρησε το 1958.

Μεταξύ των συνθέσεών του είναι το τσα τσα "Oye Cómo Va" (1963),[22] που διαδόθηκε από τον λάτιν ροκ μουσικό Κάρλος Σαντάνα και αργότερα ερμήνευσαν, μεταξύ άλλων, οι Χούλιο Ιγκλέσιας, Ιρακέρε και Σέλια Κρουζ. Το 1969, έλαβε το κλειδί της πόλης της Νέας Υόρκης από τον πρώην δήμαρχο Τζον Λίντσαϊ. Το 1993, έλαβε μετάλλιο James Smithson Bicentennial από το Ίδρυμα Σμιθσόνιαν.[23]

Tον Ιούλιο του 1998, ο Πουέντε έδωσε συναυλία στο Θέατρο Λυκαβηττού στην Αθήνα.[24][25]

Τα τύμπανα του Πουέντε στην έκθεση Τίτο Πουέντε στη Γκαλερί Καλλιτεχνών του Μουσείου Μουσικών Οργάνων του Φοίνιξ

Ο Πουέντε είναι ένα από τα θέματα του La Época - The Palladium Era,[26] ένα ντοκιμαντέρ για την εποχή του Palladium στη Νέα Υόρκη, τη μουσική και τους ρυθμούς της Κούβας, το μάμπο και τη σάλσα ως χορούς και μουσικές και πολλά άλλα. Το ντοκιμαντέρ συζητά πολλές από τις συνεισφορές του Πουέντε, καθώς και του Αρσένιο Ροντρίγκες, και περιλαμβάνει συνεντεύξεις με μουσικούς με τους οποίους ηχογράφησε ο Πουέντε.

Προσωπική ζωή και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο μεγαλύτερος γιος του Πουέντε, Ρον Πουέντε, γεννήθηκε από τον πρώτο γάμο του με τη Μίρτα Σάντσες. Ο Ρίτσαρντ (Ρίτσι) Πουέντε έπαιζε κρουστά στο φανκ συγκρότημα Foxy της δεκαετίας του 1970. Ο μικρότερος γιος του Πουέντε, ο Τίτο Πουέντε Τζούνιορ, έχει ερμηνεύσει και ηχογραφήσει πολλά από τα τραγούδια του Πουέντε. Η κόρη του Όντρεϊ Πουέντε είναι τηλεοπτική μετεωρολόγος στο WNYW και στο WWOR-TV στη Νέα Υόρκη.

Μετά από μια παράσταση στο Πουέρτο Ρίκο στις 31 Μαΐου 2000, ο Πουέντε υπέστη καρδιακή προσβολή και μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη για χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση μιας καρδιακής βαλβίδας, αλλά υπήρξαν επιπλοκές και πέθανε την 1η Ιουνίου 2000.[27] Του απονεμήθηκε μετά θάνατον Βραβείο Γκράμι Συνολικής Προσφοράς το 2003.

Βραβεία και αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τύμπανα που εκτίθενται στο Ίδρυμα Σμιθσόνιαν
Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών

Δισκογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 

  • Mambos Vol. 1 & Vol. 2 (10" LP's, 1951) Tico
  • Mambos Vol. 3 & Vol. 4 (10" LP's, 1952) Tico
  • Mambos Vol. 5 & King of the Mambo, Vol. 6 (10" LP's, 1953) Tico
  • Mamborama (1955) Tico
  • Puente In Percussion (1956) Tico
  • Cha Cha Cha's For Lovers (1956) Tico
  • Cuban Carnival (1956) RCA Victor
  • Night Beat (1957) RCA Victor
  • Top Percussion (1958) RCA Victor
  • Herman's Heat & Puente's Beat! with Woody Herman (1958) Everest (reissued in 2001 as Herman Meets Puente)
  • Dance Mania (1958) RCA Victor
  • Dancing Under Latin Skies (1959)
  • Mucho Cha-Cha (1959)[38]
  • Tambo (1960) RCA Victor
  • Cha Cha With Tito Puente at Grossinger's (1960) RCA Victor
  • El Rey: Bravo (1962) Tico
  • Tito Puente Swings, The Exciting Lupe Sings (1965)
  • El Rey (The King) (1968) Tico
  • El Rey: Tito Puente & His Latin Ensemble (1984) Concord Picante
  • Mambo Diablo (1985) Concord Picante
  • Sensacion (1986) Concord Picante
  • Un Poco Loco (1987) Bellaphon
  • Goza Mi Timbal (1989) Concord Picante
  • Tito's Idea (1995) Tropi Jazz / RMM
  • Jazzin' (with India) (1996) Tropi Jazz / RMM
  • Percussion's King (1997)
  • Selection of Mambo & Cha Cha Cha (1997)
  • 50 Years of Swing (1997)
  • Tito Meets Machito: Mambo Kings (1997)
  • Cha Cha Cha Rumba Beguine (1998)
  • Dance Mania '99: Live at Birdland (1998)
  • The Very Best of Tito Puente (1998)
  • Timbalero Tropical (1998)
  • Yambeque (1998)
  • Absolute Best (1999)
  • Carnival (1999)
  • Colección original (1999)
  • Golden Latin Jazz All Stars: In Session (1999)
  • Latin Flight (1999)
  • Latin Kings (1999)
  • Lo mejor de lo mejor (1999)
  • Mambo Birdland (1999)
  • Special Delivery featuring Maynard Ferguson (1996)
  • Rey (2000)
  • His Vibes & Orchestra (2000)
  • Cha Cha Cha for Lovers (2000)
  • Homenaje a Beny Moré Vol. 3 (2000) featuring Celia Cruz
  • Dos ídolos. Su música (2000)
  • Tito Puente y su Orquesta Mambo (2000)
  • The Complete RCA Recordings. Vol. 1 (2000)
  • The Best of the Concord Years (2000)
  • Por fin (Finally) (2000)
  • Party with Puente! (2000)
  • Masterpiece/Obra maestra (2000) with Eddie Palmieri
  • Mambo Mambo (2000)
  • Mambo King Meets the Queen of Salsa (2000)
  • Latin Abstract (2000)
  • Kings of Mambo (2000)
  • Cha Cha Cha for Lovers (2000)
  • The Legends Collection: Tito Puente & Celia Cruz (2001)
  • The Complete RCA Recordings, Vol. 2 (2001)
  • RCA Recordings (2001)
  • Puente caliente (2001)
  • The Best of... (2001)
  • King of Mambo (2001)
  • El Rey: Pa'lante! Straight! (2001)
  • Cocktail Hour (2001)
  • Selection. King of Mambo (2001)
  • Undisputed (2001)
  • Fiesta (2002)
  • Colección Diamante (2002)
  • Tito Puente y Celia Cruz (2002)
  • Live at the Playboy Jazz Festival (2002)
  • King of Kings: The Very Best of Tito Puente (2002)
  • Hot Timbales! (2002)
  • Dr. Feelgood (2002)
  • Carnaval de éxitos (2002)
  • Caravan Mambo (2002)
  • We Love Salsa (2006)
  • Quatro: The Definitive Collection(2012)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. puente-tito.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13898715q.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 13  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13898715q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. (Αγγλικά) Internet Movie Database. Ανακτήθηκε στις 12  Οκτωβρίου 2019.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. www.americasalsa.com/biografias/tito_puente.html.
  9. Classical Archives. 65511. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  10. 10,0 10,1 Montreux Jazz Festival Database. 1921. Ανακτήθηκε στις 24  Σεπτεμβρίου 2020.
  11. Montreux Jazz Festival Database. 2299. Ανακτήθηκε στις 24  Σεπτεμβρίου 2020.
  12. Montreux Jazz Festival Database. Ανακτήθηκε στις 24  Σεπτεμβρίου 2020.
  13. www.loc.gov/about/awards-and-honors/living-legends/tito-puente/.
  14. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουνίου 2021.
  15. Tito Puente biography. BookRags.com. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2012. 
  16. 16,0 16,1 Siegal, Nina (June 6, 2000). «The New York Legacy of Tito Puente». The New York Times. https://www.nytimes.com/2000/06/06/nyregion/the-new-york-legacy-of-tito-puente.html?src=pm. Ανακτήθηκε στις March 26, 2012. 
  17. 17,0 17,1 Ginell, Richard S. «Tito Puente – Biography». AllMusic. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2012. 
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 Obejas, Achy (June 2, 2000). «He Beat The Drum For Latin Music». Chicago Tribune. http://articles.chicagotribune.com/2000-06-02/news/0006020139_1_tito-puente-latin-music-eddie-palmieri. Ανακτήθηκε στις March 23, 2012. 
  19. John A. Garraty, επιμ. (2005). American National Biography. Oxford University Press. σελίδες 448–449. ISBN 9780199771493. 
  20. Du Noyer, Paul (2003). The Illustrated Encyclopedia of Music (1st έκδοση). Fulham, London: Flame Tree Publishing. σελ. 148. ISBN 1-904041-96-5. 
  21. «Shadow box». navy.togetherweserved.com. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2022. 
  22. «Oye Como Va History». Phish.net. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2019. 
  23. [1] Αρχειοθετήθηκε June 17, 2009, στο Wayback Machine.
  24. «Μιούζικαλ στο Ηρώδειο, λάτιν στο Λυκαβηττό». Ριζοσπάστης. 8 Ιουλίου 1998. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2024. 
  25. Αγραφιώτη, Έφη. «TITO PUENTE: Ο βασιλιάς του mambo ζει!». www.tar.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2024. 
  26. «Mambo, Salsa, On2, On1, On 2, On 1, Clave, Arsenio Rodriguez, Johnny Pacheco, Alfonso El Panameño, Agustin Caraballoso, Freddy Rios, Mike Ramos, Cuban Pete, Tito Puente, Celia Cruz, Fania, Cuban, Palladium, Palladium-era, Palladium era, The Palladium». Laepocafilm.com. 31 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2012. 
  27. «Latin musician Tito Puente dies after heart surgery». CNN. June 1, 2000. https://edition.cnn.com/2000/SHOWBIZ/Music/06/01/tito.puente/index.html. Ανακτήθηκε στις June 1, 2010. 
  28. Lannert, John (June 10, 1995). «"El Premio Billboard" Award Recognizes Tito Puente For His Latin And Afro-Caribbean Musical Contributions». Billboard (Nielsen Business Media) 107 (23): 60. https://books.google.com/books?id=0QsEAAAAMBAJ&pg=PA60. Ανακτήθηκε στις April 11, 2014. 
  29. «MUSICIAN PUENTE JAZZED OVER HONORARY DOCTORATE». Deseret.com. 29 Μαΐου 1995. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2019. 
  30. «Lifetime Honors: National Medal of Arts». Nea.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2012. 
  31. Alava, S. H. (2007). Spanish Harlem’s Musical Legacy: 1930-1980. Arcadia Publishing Library Editions.
  32. Rosero, Jessica (May 26, 2006). «'La vida es un carnaval' North Hudson celebrates 6th annual Cuban Day Parade». The Hudson Reporter. http://www.hudsonreporter.com/view/full_story/2405226/article--La-vida-es-un-carnaval--North-Hudson-celebrates-6th-annual-Cuban-Day-Parade?. Ανακτήθηκε στις October 31, 2012. 
  33. de Fontenay, Sounni (7 December 1998). «International Latin Music Hall of Fame». Latin American Rhythm Magazine. http://laritmo.com/mag/index.php3?id=253. Ανακτήθηκε στις 18 October 2014. 
  34. «List of Honorary Degrees from Columbia University». Secretary.columbia.edu. 
  35. «When the King Became a Doctor – News from Columbia's Rare Book & Manuscript Library». blogs.cul.columbia.edu. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2023. 
  36. «Latin Legends». postalmuseum.si.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2023. 
  37. «Who was Tito Puente and how did he die? Google celebrates entertainer». Newsweek (στα Αγγλικά). 11 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2022. 
  38. «Tito Puente And His Orchestra – Mucho Cha-Cha». Discogs.com. 1959. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2017. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Steven Loza (1999) Tito Puente and the Making of Latin Music, University of Illinois Press
  • Josephine Powell (2007) "Tito Puente: When The Drums Are Dreaming", (Authorhouse 2007)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]