Στρατόσφαιρα
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Τα στρώματα της ατμόσφαιρας |
|---|
Στρατόσφαιρα (Stratosphere) ονομάζεται το δεύτερο από της επιφάνειας της Γης στρώμα της ατμόσφαιρας, αμέσως μετά την τροπόπαυση, το όριο που λήγει η Τροπόσφαιρα.
Η στρατόσφαιρα αρχίζει από τα 18 χιλιόμετρα στον Ισημερινό, 10 - 13 χλμ. στα μέσα γεωγραφικά πλάτη και 8 χλμ. στους πόλους. Φτάνει ως τα 50 χλμ. (31 μίλια) ύψος, όπου και καταλήγει στη στρατόπαυση, θεωρητική ζώνη οριοθέτησης, ελάχιστου πάχους. Το επόμενο στρώμα, έξω από τη στρατόπαυση είναι η μεσόσφαιρα. Η θερμοκρασία στη στρατόσφαιρα στην αρχή και μέχρι του μισού ύψους της (30-35 χλμ.) παραμένει σταθερή, στη συνέχεια όμως αυξάνει μέχρι τα 50 χλμ.
Στα ύψη αυτά, η ατμόσφαιρα της Γης είναι πολύ αραιότερη. Ενδεικτικώς, στη στρατόσφαιρα περιέχεται το 20% της όλης μάζας του ατμοσφαιρικού αέρα, έναντι των 3/4 στην τροπόσφαιρα. Μάλιστα στη στρατόπαυση, στα 50 χιλιόμετρα ύψος, η ατμοσφαιρική πίεση είναι μόλις το 1 χιλιοστό από την πίεση στην επιφάνεια της Γης.
Ιδιότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύννεφα και άλλα μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως εκείνα που παρατηρούνται στη τροπόσφαιρα, δεν παρατηρούνται σε αυτήν. Επικρατούν όμως ισχυροί άνεμοι, πολύ καλή ορατότητα, ενώ η πυκνότητα της ατμόσφαιρας είναι μικρή και η ατμοσφαιρική πίεση εξαιρετικά χαμηλή έως σχεδόν μηδενική.
Τα σύγχρονα αεροπορικά ταξίδια πραγματοποιούνται στον πυθμένα της στρατόσφαιρας και συνήθως σε ύψος 9 - 12 χλμ. (30.000 - 39.000 ft), λόγω της μεγαλύτερης ταχύτητας και άνεσης που τους παρέχει καθώς οι αναταράξεις είναι σπάνιο φαινόμενο. Επίσης, και για οικονομικούς λόγους, διότι η ατμόσφαιρα είναι πολύ αραιότερη καί παρουσιάζει μικρότερη αντίσταση με αποτέλεσμα αφενός οικονομία στα καύσιμα, αφετέρου αύξηση μεταφερόμενου φορτίου. Εξ' αιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στη στρατόσφαιρα, τα καυσαέρια των κινητήρων των αεροσκαφών συμπυκνώνονται και δημιουργούν τις χαρακτηριστικές γραμμές από λεπτούς παγοκρυστάλλους που δίνουν την εντύπωση χάραξης του ουράνιου θόλου με λευκή κιμωλία.
Θερμοκρασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι και ότι στη στρατόσφαιρα η θερμοκρασία μέχρι και το ύψος των 35 χλμ. δεν παρουσιάζει ουσιώδη μεταβολή. Από το ύψος όμως αυτό αρχίζει να αυξάνει, αντίθετα απ' ό,τι συμβαίνει στην τροπόσφαιρα. Το φαινόμενο αυτό καλείται θερμοκρασιακή αναστροφή ή απλά αναστροφή.
Η θερμοκρασία στη στρατόσφαιρα αρχίζει από τους -50 °C έως -60 °C και ανεβαίνοντας πάνω από τα 35 χλμ. βαθμιαία αυξάνει, με τιμή που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Στα ανώτερα στρώματα, είναι κατά μέσον όρο στους -15 °C. Η αύξηση αυτή της θερμοκρασίας οφείλεται κυρίως στην απορρόφηση μεγάλου μέρους της υπεριώδους ακτινοβολίας του Ήλιου από το όζον.
Παρατηρήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η στρατόσφαιρα παίζει σπουδαίο προστατευτικό ρόλο για τη ζωή του ανθρώπου γενικότερα. Και τούτο διότι στη μάζα της περιέχει το Όζον (Ο3) και σε τόση ποσότητα που να παρέχει τη δυνατότητα λειτουργίας του ως θαυμάσιος ηλεκτρονικός ηθμός, που απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας που είναι τόσο καταστρεπτική σε οποιονδήποτε ζωντανό οργανισμό. Συγχρόνως όμως συμβάλλει στη θερμική ισορροπία της ατμόσφαιρας. Παρά ταύτα επιτρέπει τη δίοδο μικρού μόνο μέρους της εν λόγω ακτινοβολίας που είναι απαραίτητη στην υγιεινή διαβίωση των γήινων ζωντανών οργανισμών.