Σπουργίτι
| Σπουργίτι | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||
| Σπουργίτι Λινναίος 1758, Μπρισόν 1760, Ίλιγκερ 1811 | ||||||||||||
| Γένη | ||||||||||||
Το σπουργίτι (ή αλλιώς ο σπουργίτης) είναι πτηνό, που ανήκει στην οικογένεια των Σπουργιτιών Πασσερίδων (Passeridae) και στην τάξη των Πασσερίμορφων (Passeriformes). Είναι γηγενές στην Ευρώπη, στην Αφρική και στην Ασία. Το συναντάμε και στην Αμερική, την Αυστραλία και άλλα μέρη του κόσμου. Είναι κοινωνικό πουλί και μερικά είδη του σχετίζονται με τον άνθρωπο,[1][2] αν και είναι δύσκολο να διατηρηθεί ως κατοικίδιο. Συχνά αποικεί για λόγους αναπαραγωγής και φτιάχνει φωλιές που τις χαρακτηρίζει η προχειρότητα. Συνήθως φωλιάζει σε κοιλότητες, δέντρα ή θάμνους. Το συναντάμε στις πόλεις αλλά και στην ύπαιθρο και τρέφεται κατά βάση με σπόρους και μικρά έντομα. [3]
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα κοινά χαρακτηριστικά όλων των σπουργιτιών είναι ότι πρόκειται για μικρόσωμα γκριζωπά ή καφετιά πουλιά με μικρές ουρές, στρογγυλεμένα φτερά, γερά σώματα, μεγάλο κεφάλι και κωνικά ράμφη. Το μέγεθός τους κυμαίνεται από 12 –17 εκατοστά και βάρος γύρω στα 40 γραμμάρια. Διαφοροποιούνται μεταξύ τους από μικρές αλλαγές ανά είδος και φύλο. Είναι θορυβώδη και ζουν σε σμήνη.[4][3]
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η οικογένεια των Πασσερίδων αποτελείται από πέντε γένη και περιλαμβάνει συνολικά 41 είδη.
| Είδος | Επιστημονική ονομασία |
|---|---|
| Σπιτοσπουργίτης | Passer domesticus |
| ∆εντροσπουργίτης | Passer montanus |
| Χωραφοσπουργίτης | Passer hispaniolensis |
| Πετροσπουργίτης | Petronia petronia |
| Χιονόστρουθος | Montifringilla nivalis |
Εχθροί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σπουργίτι θεωρείται δείκτης βιοποικιλότητας[7][8][9] στο περιβάλλον μας και η ανησυχητική μείωση του πληθυσμού του κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Σ' αυτό έχει συντελέσει η αύξηση της γεωργίας και η αστικοποίηση του περιβάλλοντος περιορίζοντας σημαντικά τα μέρη εύρεσης τροφής και καταφυγίου για τα πουλιά. Σε πολλές πόλεις ανά τον κόσμο, όπως το Λονδίνο, έχει παρατηρηθεί κατακόρυφη μείωση των πληθυσμών του σπουργιτιού μέχρι 70% τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.[8] Αυτά τα στοιχεία οδηγούν σε πρωτοβουλίες όπως η θέσπιση της Παγκόσμιας Ημέρας του Σπουργιτιού στις 20 Μαρτίου, που έχει ως σκοπό την αφύπνιση του κόσμου σχετικά με το πρόβλημα. Η πρωτοβουλία αυτή είναι της Ινδικής Nature Forever Society, σε συνεργασία με οργανισμούς για την προστασία της φύσης απ' όλον τον κόσμο, όπως με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.[9] Το σκεπτικό είναι πως βελτιώνοντας τις περιβαλλοντολογικές συνθήκες δεν απομακρύνεται μόνο ο φόβος αφανισμού των σπουργιτιών και άλλων ειδών του ζωικού βασιλείου, αλλά βελτιώνεται κατ' επέκταση και η ποιότητα ζωής μας.[10]
Αναφορές στην τέχνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
«Μικρό σπουργίτι» (Môme Piaf) ήταν το παρατσούκλι που είχαν δώσει στην τραγουδίστρια Εντίθ Πιάφ παρομοιάζοντας την με το πτηνό εξαιτίας της μικρής σωματικής της διάπλασης. Επίσης θα πρέπει να αναφερθούμε και στο κόμικ «Χαμηλές Πτήσεις» του γελοιογράφου Αρκά που πραγματεύεται τη ζωή ενός πατέρα σπουργιτιού με τον γιό του.
Από παλιά συναντάμε στα ελληνικά σχολικά βιβλία αναφορές στο σπουργίτι, όπως το Τσιριτρό:
Σε μια ρόγα από σταφύλι
έπεσαν οχτώ σπουργίτες
και τρωγόπιναν οι φίλοι...
τσίρι-τίρι, τσίριτρο,
τσιριτρί,
τσιριτρό.
Εχτυπούσανε τις μύτες
και κουνούσαν τις ουρές,
κι είχαν γέλια και χαρές,
τσίρι-τίρι, τσίριτρο,
τσιριτρί,
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Μάθανε πως ταϊζουμε, πλακώσαν κι οι σπουργίτες!». 18 Νοεμβρίου 2012.
- ↑ «Τα σημαντικότερα άγρια πουλιά της Κρήτης». Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 «Σπουργίτια - Sparrows». 13 Νοεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016.
- ↑ Όλα τα πουλιά της Ελλάδας με την επιστημονική επιμέλεια της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας. Ελεύθερος τύπος. 1996.
- ↑ Κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Καστοριάς (2008). Τα πουλιά της λίμνης της Καστοριάς και της λεκάνης απορροής της (PDF). Καστοριά: ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΠΕ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. σελίδες 238–266. ISBN 978-960-89312-3-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Ορνιθολογική εταιρία. «Κατάλογος των Πουλιών της Ελλάδας». Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Παιδαγωγική Ομάδα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς. «"ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ - ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 8,0 8,1 «Τα πιο κοινά πουλιά της Ευρώπης εξαφανίζονται με δραματικό ρυθμό». 3 Νοεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2016.
- ↑ 9,0 9,1 «Ορνιθολογική». 6 Μαρτίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2015.
- ↑ «RISE for the SPARROW Experience the power of one». Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Παπαντωνίου, Ζαχαρίας. Τα ψηλά βουνά. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της ΄΄Εστίας΄΄ Ι.Δ. Κολλάρου και Σία Α.Ε. σελ. 208.
