Σοφία του πλήθους
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: απουσία εσωτερικών συνδέσμων Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Η Σοφία του πλήθους αναγνωρίζεται ως το φαινόμενο όπου λαμβάνεται υπόψη η συλλογική γνώμη μιας ομάδας ατόμων και όχι αποκλειστικά κάποιων μεμονωμένων εμπειρογνωμόνων για την επίλυση κάποιου προβλήματος. Η συνάθροιση των προβλέψεων του πλήθους μπορεί να είναι πιο ακριβής από τις προβλέψεις ενός ξεχωριστού ατόμου. Τέτοιου είδος συγκεντρωτικές απαντήσεις αφορούν ζητήματα όπως εκτιμήσεις, ποσοστά και γενικές γνώσεις για τον κόσμο.
Οι τύποι της Σοφίας του πλήθους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τον Surowiecki, τα πλεονεκτήματα των αποδιοργανωμένων αποφάσεων μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στους εξής τύπους: την Νόηση, τον Συντονισμό και την Συνεργασία.
Στην κατηγορία της Νόησης περιλαμβάνονται η σκέψη και επεξεργασία πληροφοριών καθώς και η κρίση της Αγοράς, η οποία κατά τον Surowiecki μπορεί να γίνεται γρηγορότερη, περισσότερο αξιόπιστη και λιγότερο υποκείμενη σε σε πολιτικές δυνάμεις σε σχέση με διαβουλεύσεις των ειδικών-εμπειρογνωμόνων και των ομάδων τους.
Στην κατηγορία του Συντονισμού περιλαμβάνονται η βελτιστοποίηση της χρήσης μιας δημοφιλούς γραμής και την αποφυγή συγκρούσεων σε κινούμενες κυκλοφορίες.
Στην κατηγορία της Συνεργασίας περιλαμβάνονται οι τρόποι με τους οποίους ομάδες ανθρώπων μπορούν να πραγματοποιήσουν σύσταση δικτύων εμπιστοσύνης χωρίς την ύπαρξη ενός κεντρικού συστήματος το οποίο θα ελέγχει την συμπεριφορά τους ή θα επιβάλει άμεσα την συμμόρφωσή τους.
Τα τέσσερα στοιχεία για τον σχηματισμό της σοφίας του πλήθους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Διαφορετικότητα
- Ανεξαρτησία
- Αποκέντρωση
- Συνάθροιση
Σύμφωνα με το βιβλίο «The Wisdom of Crowds» του James Surowiecki [1] απαιτούνται τέσσερα στοιχεία για το σχηματισμό ενός σοφού πλήθους. Τα τέσσερα στοιχεία είναι η διαφορετικότητα, η ανεξαρτησία, η αποκέντρωση και η συνάθροιση. Κάθε άτομο πρέπει να έχει τη δική του προσωπική γνώμη και προσωπικές πληροφορίες,έτσι ώστε να επιλύσει με διαφορετικό τρόπο το πρόβλημα σε σχέση με κάποιον άλλον. Η απάντηση του καθενός πρέπει να είναι ανεξάρτητη και να μην καθορίζεται από τις γνώμες των άλλων. Η αποκέντρωση οδηγεί στο να μην υπάρχει μία κοινή πηγή πληροφοριών, να μην υπάρχει καθοδήγηση, αλλά να αξιοποιήσουν την πληροφόρηση που έχουν. Η συνάθροιση είναι ο μηχανισμός για την μετατροπή όλων των απόψεων σε μια συλλογική απόφαση, είναι η απάντηση του πλήθους. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για τον εντοπισμό της απάντησης του πλήθους. Κάποιοι που αναφέρονται είναι με τον μέσο όρο, με τη διάμεση τιμή και με το γεωμετρικό μέσο όρο, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζεται πότε χρησιμοποιούνται.
Ορισμός του πλήθους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο όρος του πλήθους αναφέρεται σε οποιαδήποτε ομάδα ανθρώπων, όπως σε μια εταιρεία,μια ομάδα ερευνητών ή απλά το ευρύ κοινό. Για παράδειγμα, μια ομάδα ανθρώπων δεν μπορεί να γνωρίζει τα στοιχήματα του άλλου στην ιπποδρομία ή σε μια ομάδα φόρουμ δεν μπορεί να γνωρίζει ο ένας τον άλλον έξω από αυτό, αλλά παρ'όλα αυτά σχηματίζουν τον ορισμό του πλήθους. Έτσι με αυτό τον τρόπο, επικρατεί η ποικιλομορφία στις απαντήσεις, ενώ το σφάλμα του πλήθους είναι πολύ μικρό.
Εφαρμογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αγορές Προβλέψεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μία εφαρμογή της σοφίας του πλήθους είναι οι αγορές πρόβλεψης (prediction market). Οι αγορές αυτές είναι κερδοσκοπικές και δημιουργήθηκαν για να επαληθεύσουν τις προβλέψεις του πλήθους. Είναι προγνωστικές αγορές στοιχημάτων όπου τα άτομα κάνουν προβλέψεις.
Ο Surowiecki στο βιβλίο του αναφέρεται στην επιτυχία των αγορών πρόβλεψης. Παρόμοια με τις μεθόδους Delphi, αλλά σε αντίθεση με τις δημοσκοπήσεις, οι αγορές πρόβλεψης κάνουν έξυπνες ερωτήσεις του στυλ "Ποιος νομίζετε ότι θα κερδίσει τις εκλογές;" και όχι του στυλ "Ποιόν θα ψηφίζατε". Τα αποτελέσμα των προβλέψεων αυτών είναι αρκετά καλά.
Συχνά ως κίνητρο για τη συμμετοχή δίνονται χρήματα για επιτυχείς προβλέψεις ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος (π.χ. ο υποψήφιος Χ θα κερδίσει στις εκλογές) ή της τιμής μιας παραμέτρου (π.χ τα έσοδα μιας εταιρίας στο επόμενο τρίμηνο). Οι τρέχουσες τιμές της αγοράς ερμηνεύονται ως η πρόβλεψη της πιθανότητας εκδήλωσης του γεγονότος ή της αναμενόμενης τιμής της παραμέτρου. Η Betfair αποτελεί το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο προβλέψεων στον κόσμο, με περίπου 28 δισεκατομμύρια $ να διαπραγματεύονται το 2007. Η NewsFutures είναι μια διεθνής αγορά προβλέψεων που ασχολείται με την πρόβλεψη γεγονότων ειδήσεων. Η Intrade.com, με έδρα το Δουβλίνο της Ιρλανδίας, απέσπασε την προσοχή των μέσων ενημέρωσης το 2012 επειδή ασχολήθηκε με προβλέψεις σχετικά με τις Προεδρικές Εκλογές των ΗΠΑ, με περισσότερες από 1,5 εκατομμύρια αναφορές αναζήτησεων. Πολλές εταιρείες προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες προβλέψεων, όπως για παράδειγμα ημερομηνίες ολοκλήρωσης έργων, στοιχεία πωλήσεων ή τις δυνατότητες της αγοράς να στηριχτούν καινοτόμες ιδέες. Έχουν επίσης αναπτυχθεί μια σειρά από διαδικτυακές εταιρείες που δίνουν προβλέψεις κυρίως σε αθλητικές εκδηλώσεις, χρηματιστηριακές αγορές, αλλά άλλα θέματα. Μερικά παραδείγματα αποτελούν οι Piqqem, Cake Financial, Covestor, Predictify και Motley Fool. Η αρχή της αγοράς προβλέψεων χρησιμοποιείται επίσης σε λογισμικό διαχείρισης έργων, όπως το Yanomo, ώστε να προβλέψει σωστά τις "πραγματικές" προθεσμίες και τον προϋπολογισμό ενός έργου.
Μέθοδος Delphi[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η μέθοδος Delphi είναι μια συστηματική, διαδραστική μέθοδος πρόβλεψης που βασίζεται στη συμμετοχή μιας ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Οι προσεκτικά επιλεγμένοι εμπειρογνώμονες απαντούν σε ερωτηματολόγια σε δύο ή περισσότερους γύρους. Μετά από κάθε γύρο, ένας οργανωτής παρέχει ανώνυμα μια περίληψη των προβλέψεων των εμπειρογνωμόνων από τον προηγούμενο γύρο, καθώς και τους λόγους σύμφωνα με τους οποίους πήραν τις αποφάσεις τους. Έτσι, οι συμμετέχοντες ενθαρρύνονται να αναθεωρήσουν τις προηγούμενες απαντήσεις τους επηρεαζόμενοι από τις απαντήσεις των υπόλοιπων μελών της ομάδας. Εκτιμάται ότι κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το εύρος των απαντήσεων θα μειωθεί και η ομάδα θα συγκλίνει προς τη «σωστή» απάντηση. Πολλές από τις συναινετικές προβλέψεις έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο ακριβείς από ότι οι προβλέψεις που γίνονται από μεμονομένα άτομα.
Human Swarming[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σχεδιασμένη ως μια βελτιστοποιημένη μέθοδος για την "εκμετάλλευση" της σοφίας του πλήθους, η προσέγγιση αυτή ζητά σε πραγματικό χρόνο τη γνώμη για κάποιο συγκεκριμένο θέμα από ομάδες χρηστών με στόχο την επίτευξη πιο ακριβών απαντήσεων από αυτές που θα προέκυπταν με μικρότερο αριθμό χρηστών. Η προσέγγιση αυτή κληρονομεί στοιχεία από μερικές βιολογικές διεργασίες που συναντώνται σε πουλιά, ψάρια, και τα έντομα και εφαρμόζεται μεταξύ δικτυωμένων χρηστών με τη χρήση κατάλληλου λογισμικού, όπως για παράδειγμα η πλατφόρμα συλλογικής νοημοσύνης UNU[2]. Κατά τον Rosenberg (2015), τέτοια συστήματα ελέγχου πραγματικού χρόνου παρακινούν ομάδες ανθρώπων να συμπεριφέρονται ως μια ενιαία συλλογική νοημοσύνη.[3] Για παράδειγμα, όταν συνδεθούν στην πλατφόρμα UNU, ομάδες χρηστών μπορούν να απαντήσουν συλλογικά σε ερωτήσεις, να δημιουργήσουν καινούριες ιδέες και να κάνουν προβλέψεις ως μια μοναδική οντότητα.[4]. Μετά τη διεξαγωγή αντίστοιχων πειραμάτων έχει εξακριβωθεί ότι τα ανθρώπινη σμήνη μπορούν να προβλέψουν καλύτερα από μεμονωμένα άτομα σε μια πληθώρα από εφαρμογές του πραγματικού κόσμου.[5]
Παράδειγμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ «The code» του BBC [6] θα εντυπωσιαστεί κανείς πως αυτό το φαινόμενο μπορεί να συμβεί πραγματικά και στην πράξη. Ατομικά ο κάθε άνθρωπος δίνει τις δικές του προβλέψεις – εικασίες για τις καραμέλες στο βάζο που ελάχιστοι έχουν κοντέψει τον πραγματικό αριθμό. Παρόλα αυτά αν πάρουμε συλλογικά τις απαντήσεις και βγάλουμε ένα μέσο όρο τότε το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Το αποτέλεσμα είναι 99.9% ακριβές με τον πραγματικό αριθμό των καραμελών στο βάζο. Η ακρίβεια μιας ομάδας ατόμων είναι πολύ μεγαλύτερη και εντυπωσιακή από αυτήν ενός ατόμου. Αυτό το φαινόμενο είναι η σοφία του πλήθους.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Surowiecki, James (2004). The Wisdom of Crowds. United States: Doubleday; Anchor. σελίδες 336. ISBN 978-0-385-50386-0.
- ↑ «UNU». suntoucher. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Rosenberg, Louis B. "Human Swarms, a real-time paradigm for collective intelligence."
- ↑ «Swarms of Humans Power A.I. Platform : DNews». DNews. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «SWARMS are SMART... it's kinda scary! - UNANIMOUS A.I.». UNANIMOUS A.I. (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=aR92TBoC1p8