Σκοτώνουν τ' άλογα όταν γεράσουν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν
ΣκηνοθεσίαΣίντνεϊ Πόλακ
ΠαραγωγήΊρβιν Γουίνκλερ
Ρόμπερτ Τσάρτοφ
ΣενάριοΤζέιμς Πόου
Ρόμπερτ Ε. Τόμπσον
Χόρας ΜακΚόι (Αυτοβιογραφία)
Βασισμένο σεThey Shoot Horses, Don't They?[1]
ΠρωταγωνιστέςΤζέιν Φόντα
Μάικλ Σαραζίν
Γκιγκ Γιανγκ
Σουζάνα Γιορκ
Μπρους Ντερν
Μπόνι Μπεντέλια
ΜουσικήΤζόνι Γκριν
ΦωτογραφίαΦίλιπ Λάθροπ[2]
ΜοντάζΦρέντρικ Στάινκαμπ
ΕνδυματολόγοςDonfeld
Εταιρεία παραγωγήςABC
ΔιανομήCinerama Releasing Corporation και Netflix
Πρώτη προβολήCountry flag 10/12 /1969
Κυκλοφορία1969
Διάρκεια120 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαAγγλικά

Η ταινία Σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν (πρωτότυπος τίτλος They Shoot Horses, Don't They?) είναι δράμα παραγωγής 1969 σε σκηνοθεσία Σίντνεϊ Πόλακ. Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χόρας ΜακΚόι, την οποία διασκεύασαν για τη μεγάλη οθόνη οι Τζέιμς Πόου και Ρόμπερτ Ε. Τόμπσον. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι οι Τζέιν Φόντα, Μάικλ Σαραζίν, Γκιγκ Γιανγκ, Σουζάνα Γιορκ, Ρεντ Μπάτονς, Μπρους Ντερν και Μπόνι Μπεντέλια.

Η ταινία προτάθηκε για 9 βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Σκηνοθεσίας και χάρισε στον Γκιγκ Γιανγκ το Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρόμπερτ Σάιβερτον (Μάικλ Σαραζίν), που κάποτε ονειρευόταν να γίνει μεγάλος σκηνοθέτης διηγείται στην αστυνομία τα περιστατικά που προηγήθηκαν της σύλληψής του. Όταν ήταν μικρός είχε δει ένα άλογο να σπάει το πόδι του κι έπειτα να το πυροβολούν για να το βγάλουν από το μαρτύριό του. Σε μια παρόμοια κατάσταση βρέθηκε και ο Ρόμπερτ όταν αποφάσισε κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, να συμμετάσχει σε έναν μαραθώνιο χορού. Ο Ρόμπερτ βρέθηκε εκεί χωρίς παρτενέρ και ο Ρόκι (Γκιγκ Γιανγκ), ο παρουσιαστής του γεγονότος του πρότεινε να συνοδεύσει στο χορό την Γκλόρια (Τζέιν Φόντα), μιαν αποτυχημένη και κυνική ηθοποιό της οποίας ο σύντροφος θεωρήθηκε ακατάλληλος για να συμμετάσχει στον μαραθώνιο. Το βραβείο του νικητή του μαραθωνίου ανέρχεται στα 1.500 δολάρια και μερικοί από τους αντιπάλους του ζευγαριού είναι ο Χάρι Κλάιν (Ρεντ Μπάτονς), μεσήλικας ναύτης, η Άλις (Σουζάνα Γιορκ), μια ηθοποιός που φιλοδοξεί να γίνει η νέα Τζιν Χάρλοου και ο συνοδός της Τζόελ (Ρόμπερτ Φιλντς), καθώς και το ζεύγος των φτωχών αγροτών του Τζέιμς και της εγκύου Ρούμπι (Μπόνι Μπεντέλια). Τις πρώτες ώρες τα πιο αδύναμα ζευγάρια είτε αποχωρούν είτε απορρίπτονται. Οι ώρες και οι μέρες περνούν και διαγωνιζόμενοι βιώνουν όλο και περισσότερο αντίξοες συνθήκες, καθώς το παιχνίδι γίνεται όλο και σκληρότερο, ενώ εκείνοι είναι υποχρεωμένοι να χορεύουν ασταμάτητα φτάνοντας ως και το θάνατο.

Πληροφορίες παραγωγής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταινία βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χόρας ΜακΚόι, που κυκλοφόρησε το 1935 και έχει ως θέμα του την περίοδο της κρίσης του 1929. Ο Τσάρλι Τσάπλιν είχε προσπαθήσει να σκηνοθετήσει την μεταφορά του μυθιστορήματους του ΜακΚόι, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Αγόρασε λοιπόν τα δικαιώματα του μυθιστορήματος 3.000 δολάρια, έχοντας σκοπό να αναθέσει το ρόλο του Ρόμπερτ στο γιο του Σίντνεϊ και το ρόλο της Γκλόρια στη Μέριλιν Μονρόε. Οι διαδικασίες για την παραγωγή είχαν ολοκληρωθεί, όταν η οικογένεια Τσάπλιν αναχώρησε την ίδια περίοδο προκειμένου να παραστεί στη λονδρέζικη πρεμιέρα της ταινίας του Τσάπλιν Τα φώτα της ράμπας (Limelight). Δεδομένου ότι υπήρχαν όμως υποψίες που ήθελαν τον Τσάπλιν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο αρχηγός του FBI μεσολάβησε ώστε να απαγορευτεί η επανείσοδός του στις Η.Π.Α. και το εγχείρημα έμεινε απραγματοποίητο.

Δεκαεπτά χρόνια αργότερα η MGM αγόρασε τα δικαιώματα του μυθιστορήματος και προσέγγισε τον Σίντνεϊ Πόλακ για να του αναθέσει τη σκηνοθεσία. Ο Πόλακ με τη σειρά του επέλεξε την Τζέιν Φόντα για τον ρόλο της Γκλόρια (αφού τον είχαν απορρίψει ήδη η Τζούλι Κρίστι και η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ). Η ηθοποιός όμως τον απέρριψε καθώς θεωρούσε ότι το σενάριο δεν ήταν καλό. Ο σκηνοθέτης Ροζέ Βαντίμ που εκείνη την περίοδο ήταν σύζυγος της Φόντα κατάφερε να διακρίνει τις επιρροές του μυθιστορήματος από τις διδαχές του γαλλικού υπαρξισμού και την έπεισε να δεχτεί το ρόλο[3]. Μετά την προβολή της ταινίας, η Φόντα είχε κατακτήσει τους κριτικούς με την πρώτη της απόπειρα του να ερμηνεύσει δραματικό ρόλο. Συναντώντας για πρώτη φορά τον Πόλακ για να συζητήσουν για το σενάριο, η ηθοποιός έμεινε έκπληκτη όταν για πρώτη φορά της ζητήθηκε να εκφράσει την άποψή της πάνω στο σενάριο. Το διάβασε λοιπόν για άλλη μια φορά προσεκτικά κάνοντας σημειώσεις πάνω στο χαρακτήρα που κλήθηκε να ερμηνεύσει. Η ηθοποιός κατάλαβε ότι ήταν η πρώτη φορά που καλούταν να ερμηνεύσει κάτι που πραγματευόταν μεγάλα ηθικά και κοινωνικά ζητήματα. Παράλληλα ο γάμος της με το Βαντίμ όδευε προς το τέλος του και η Φόντα προσπάθησε να εισαγάγει την προσωπική της απογοήτευση στον ρόλο.

Ο Γουόρεν Μπίτι και ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ, ήταν ήταν οι δυο ηθοποιοί που προσεγγίστηκαν για το ρόλο του Ρόμπερτ Σάιβερτον, ενώ ο καρατερίστας Λάιονελ Στάντερ ήταν πρώτη επιλογή για το ρόλο του Ρόκι[4][5].

Υποδοχή και Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους και τόσο οι κριτικοί όσο και το κοινό την αγάπησαν. Έχοντας προϋπολογισμό 4.8 εκατομμυρίων δολαρίων[6], έκανε εισπράξεις της τάξης των 12,6 εκατομμυρίων[7] και έγινε η 16η εμπορικότερη της χρονιάς. Οι κριτικοί επαίνεσαν την ερμηνεία των Γιανγκ και Φόντα και η ηθοποιός τιμήθηκε με το Βραβείο των Κριτικών της Νέας Υόρκης για την ερμηνεία της. Η ταινία έλαβε 9 υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ, δεν έλαβε όμως υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και αποτελεί την ταινία που έλαβε τις περισσότερες υποψηφιότητες στο θεσμό των βραβείων χωρίς να προταθεί για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Η Φόντα, υποψήφια για Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου (στην πρώτη της υποψηφιότητα), έχασε από τη Μάγκι Σμιθ, ενώ η Σουζάνα Γιορκ, υποψήφια για Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου έχασε το βραβείο από την Γκόλντι Χον. Ο Σίντνεϊ Πόλακ στην πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας έχασε το βραβείο από τον Τζον Σλέσιντζερ, νικητή για την ταινία Ο Καουμπόι του Μεσονυχτίου (Midnight Cowboy, 1969). Η μοναδική νίκη για την ταινία ήρθε από τον Γκιγκ Γιανγκ που βραβεύτηκε με Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου[8].

Βράβευση:

  • Β' Ανδρικού Ρόλου - Γκιγκ Γιανγκ

Υποψηφιότητες:

  • Σκηνοθεσίας - Σίντνεϊ Πόλακ
  • Α' Γυναικείου Ρόλου - Τζέιν Φόντα
  • Β' Γυναικείου Ρόλου - Σουζάνα Γιορκ
  • Διασκευασμένου Σεναρίου - Τζέιμς Πόου & Ρόμπερτ Ε. Τόμπσον
  • Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Χάρι Χόρνερ & Φρανκ ΜακΚέλβι
  • Κοστουμιών - Ντόνφελντ
  • Μουσικής Επιμέλειας - Τζον Γκριν & Άλμπερτ Γούντμπερι
  • Μοντάζ - Φρέντρικ Στάινκαμπ

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Σουηδικά) Swedish Film Database. Swedish Film Institute. 11773.
  2. www.filmaffinity.com/en/film492709.html.
  3. Jane Fonda, My Life So Far, Random House, 2005, pp. 202
  4. «Entertainment Weekly, June 21, 1996». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  5. They Shoot Horses, Don't They? at Turner Classic Movies
  6. "ABC's 5 Years of Film Production Profits & Losses", Variety, 31 May 1973 p 3
  7. «Box Office Information for They Shoot Horses, Don't They?». The Numbers. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2012. 
  8. «NY Times: They Shoot Horses, Don't They?». NY Times. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2008. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]