Σελτζουκικές εκστρατείες στο Αιγαίο
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Οι εκστρατείες των Σελτζούκων στο Αιγαίο αναφέρονται στις χερσαίες και ναυτικές ενέργειες των Σελτζούκων Τούρκων, κυρίως υπό την ηγεσία του Τζαχά της Σμύρνης εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Σφοδρός αντίπαλος, ο Τζαχάς κατασκεύασε το πρώτο τουρκικό ναυτικό και κατέλαβε μερικά νησιά του Αιγαίου, και συνέχισε με την κατάκτηση της Σμύρνης και της Αβύδου. Μετά την Α΄ Σταυροφορία ο Αλέξιος Α΄ εξαπέλυσε αντεπίθεση, και ανέκτησε τα χαμένα εδάφη. Ο Αλέξιος Α΄ μπόρεσε επίσης να καταστείλει γρήγορα την απειλή του Αμπντούλ Κασίμ, Σελτζούκου κυβερνήτη της Νίκαιας, ο οποίος προσπάθησε να δημιουργήσει έναν δικό του στόλο στην Άβυδο περίπου το 1090.
Ο Τζαχάς συνήλθε από την πρώτη του ήττα και ξαναπήρε πολλά νησιά, αλλά ηττήθηκε οριστικά στη Λέσβο από τον Κωνσταντίνο Δαλασσηνό και τον Ιωάννη Δούκα το 1092. Η πρωτεύουσά του Σμύρνη και το μεγαλύτερο μέρος της ακτογραμμής του Αιγαίου ανακτήθηκαν από τον Ιωάννη Δούκα το 1097, τερματίζοντας την άμεση πρόσβαση των Τούρκων στο Αιγαίο.
Ο γιος του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού, ο Ιωάννης Β΄ Κομνηνός κληρονόμησε αρκετή επικράτεια στη δυτική Μικρά Ασία, αν και η πόλη-λιμάνι της Αττάλειας ήταν υπό Σελτζουκική πολιορκία. Παρ' όλα αυτά, οι ακούραστες εκστρατείες του Ιωάννη Β΄ έκαναν τους Σελτζούκους να υποχωρήσουν από τη Μ. Ασία και μέχρι το 1143 οι Σελτζούκοι είχαν χάσει κάθε έλεγχο στις παράκτιες περιοχές της Μ. Ασίας. Οι Βυζαντινοί υπό τον Μανουήλ Α΄ Κομνηνό μπόρεσαν να συγκεντρώσουν περίπου 200 πλοία. Μέχρι το τέλος της δυναστείας των Κομνηνών οι Τούρκοι δεν κατέλαβαν κάποιο λιμάνι και ήταν ο Ουμούρ του Αϊδινίου τον 14ο αι., που αποτέλεσε την πρώτη τουρκική απειλή για τη χριστιανική ναυτιλία στο Αιγαίο από τον 11ο αιώνα.