Κωνσταντίνος Δαλασσηνός (θαλασσοκράτωρ)
| Κωνσταντίνος Δαλασσηνός | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Κωνσταντίνος Δαλασσηνός (Ελληνικά) |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Περίοδος ακμής | 1086 - 1093 |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | ναύαρχος |
| Πόλεμοι/μάχες | Βυζαντινοσελτζουκικοί πόλεμοι και Μάχη του Λεβουνίου |
Ο Κωνσταντίνος Δαλασσηνός (άκμασε π. 1086-1093) ήταν εξέχων Βυζαντινός στρατιωτικός στη στεριά και τη θάλασσα κατά τα πρώτα έτη της βασιλείας του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού (1081-1118), ειδικά κατά τις εκστρατείες εναντίον του Τζαχά στη Σμύρνη. Ανέκτησε τη Χίο και τη Λέσβο. Η ζωή του είναι γνωστή μόνο από την Αλεξιάδα της Άννας Κομνηνής.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την Αλεξιάδα ο Κωνσταντίνος Δαλασσηνός σχετίζεται με την Άννα Δαλασσηνή Χάροντος, μητέρα του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού, αλλά δεν είναι γνωστή η ακριβής συγγένεια.[1][2] Εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1086/87, όταν στέλνεται ως απεσταλμένος να λάβει τη Σινώπη και τις γύρω πόλεις από έναν Τούρκο τσαβούς (αξιωματικό) που μεταστράφηκε, βαπτίστηκε και συνεργαζόταν με τους Ρωμαίους. Ο Δαλασσηνός έγινε κυβερνήτης της Σινώπης και ο αξιωματικός έγινε δούκας της Αγχιάλου.[3][4]
Την άνοιξη του 1090 ο Δαλασσηνός αναβαθμίστηκε σε μεγάλο Δούκα (Ναύαρχο) και του δόθηκε η διοίκηση του Ναυτικού της Ρωμανίας ενάντια στον Τζαχά εμίρη της Σμύρνης. Ο Τζαχάς, πρώην υποτελής στους Ρωμαίους, είχε ναυπηγήσει δικό του στόλο, είχε καταλάβει μερικά νησιά του Αιγαίου και λεηλατήσει άλλα. Αφού απέκτησε τη Λέσβο (εκτός από τη Μήθυμνα) και τη Χίο, νίκησε έναν στόλο του Νικήτα Κασταμονίτη.[1][2] Ο Δαλασσηνός, εκμεταλλευόμενος την απουσία του Τζαχά από τη Σμύρνη, αποβίβασε στρατό στη Χίο. Κατέλαβε το λιμάνι και άρχισε να πολιορκεί την οχυρωμένη πόλη. Εν τω μεταξύ ο Τζαχάς συγκέντρωσε στρατό 8.000 ανδρών και έφθασε στην ακτή απέναντι από τη Χίο. Ο Δαλασσηνός έθεσε τον Κωνσταντίνο Ώπο να εμποδίσει τα πλοία του Τζαχά να περάσουν στη Χίο, αλλά ο Τζαχάς τα ένωσε με αλυσίδες και τα πέρασε τη νύχτα· ο Ώπος βλέποντας αυτό δεν επιτέθηκε.[2][5] Στη Χίο άρχισαν οι αψιμαχίες και μετά οι διαπραγματεύσεις, αλλά ο Δαλασσηνός ανέβαλλε οποιαδήποτε απόφαση. Όταν ο Τζαχάς έφυγε στη Σμύρνη, ίσως για να μαζέψει περισσότερο στρατό, ο Δαλασσηνός συγκέντρωσε τους άνδρες του, έφτιαξε και άλλες πολιορκητικές μηχανές και με αιφνιδιαστική επίθεση κατέλαβε την ακρόπολη της Χίου.[2][6]
Το 1091 ο Δαλασσηνός συμμετείχε στην εκστρατεία εναντίον των Κουμάνων στα Βαλκάνια. Διοίκησε την αριστερή πτέρυγα στην αποφασιστική μάχη του Λεβουνίου στις 29 Απριλίου 1091.[2][7]
Εστάλη το 1092 εναντίον του Τζαχά με τον τίτλο του θαλασσοκράτορος (υποναυάρχου), ενώ τώρα μέγας Δούκας (Ναύαρχος) ήταν ο Ιωάννης Δούκας, με σκοπό την ανάκτηση της Λέσβου. Ο Δούκας, επικεφαλής του χερσαίου στρατού, έφτασε στη Μυτιλήνη και άρχισε να πολιορκεί τον Τζαχά μέσα στο κάστρο. Έπειτα από τρεις μήνες ο Τζαχάς πρόσφερε να παραδώσει την πόλη με αντάλλαγμα το ασφαλές πέρασμά του στη Σμύρνη. Ο Δούκας συμφώνησε, αλλά καθώς τα πλοία του Τζαχά ταξίδευαν, συνάντησαν το στόλο του Δαλασσηνού, που επιτέθηκε στα Τουρκικά πλοία. Ο Δαλασσηνός αιχμαλώτισε πολλά πλοία και διέταξε να εκτελεστούν τα πληρώματά τους (μαζί με τους κωπηλάτες).[4][8]
Ο Δαλασσηνός επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Την άνοιξη του 1093 ο Τζαχάς επιτέθηκε στην Άβυδο (στην ασιατική πλερά του Ελλησπόντου) και ο Αλέξις Α΄ έστειλε τον Δαλασσηνό εναντίον του εμίρη, ενώ ταυτόχρονα κάλεσε τον Κιλίτζ Αρσλάν Α΄ του Ικονίου να επιτεθεί στον Τζαχά από πίσω. Πράγματι έτσι έγινε και ο Τζαχάς νικήθηκε και εκτελέστηκε δημόσια. Δεν έχουμε γραπτές αναφορές για τον Δαλασσηνό μετά από αυτό.[9][10]
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Anna Komnene. Alexiad, VII.8 (Dawes 1928, σελ. 183).
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Skoulatos 1980, σελ. 61.
- ↑ Anna Komnene. Alexiad, VI.9 (Dawes 1928, σελ. 154).
- ↑ 4,0 4,1 Skoulatos 1980, σελίδες 61–62.
- ↑ Anna Komnene. Alexiad, VII.8 (Dawes 1928, σελίδες 183–184).
- ↑ Anna Komnene. Alexiad, VII.8 (Dawes 1928, σελίδες 184–187).
- ↑ Anna Komnene. Alexiad, VIII.5 (Dawes 1928, σελ. 203).
- ↑ Anna Komnene. Alexiad, IX.1 (Dawes 1928, σελίδες 214–217).
- ↑ Anna Komnene. Alexiad, IX.3 (Dawes 1928, σελίδες 219–220).
- ↑ Skoulatos 1980, σελ. 62.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Dawes, Elizabeth A., ed. (1928). The Alexiad. London: Routledge & Kegan Paul.
- Skoulatos, Basile (1980). Les personnages byzantins de l'Alexiade: Analyse prosopographique et synthèse [The Byzantine Personalities of the Alexiad: Prosopographical Analysis and Synthesis] (in French). Louvain-la-Neuve: Nauwelaerts.