Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σαντζάκι του Πακράτς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σαντζάκι του Πακράτς
Οθωμανικά Τουρκικά: Liva-i Pakrac
Σαντζάκι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

1552/1557 – 1699
Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}}
Χάρτης του σαντζάκι του Πακράτς το 1606
Πρωτεύουσα Ζάκασνα (1552–1559)
Πακράτς (1559–1601)
Τσερνίκ (1601–1691)
Πολιτική δομή Σαντζάκι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Ιστορία
 -  Εδραίωση της οθωμανικής κατάκτησης της Σλαβονίας 1552/1557
 -  Αψβουργική προσάρτηση της Σλαβονίας μετά τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς 1699
Σήμερα Κροατία Κροατία

Το Σαντζάκι του Πακράτς (οθωμανικά τουρκικά: Sancak-i/Liva-i Pakrac, κροατικά: Pakrački sandžak‎‎) ή σαντζάκι του Τσάσμα ή σαντζάκι της Τσέρνιτσα, ήταν δευτέρας τάξεως οθωμανική επαρχία (σαντζάκι ή λιβάς), με πρωτεύουσα πρώτα το Ζάκασνα και μετά το Πακράτς και το Τσερνίκ στην Οθωμανική Σλαβονία. Ιδρύθηκε μετά την κατάληψη της Σλαβονίας από τους Οθωμανούς στα μέσα του 16ου αιώνα.

Οι Οθωμανοί κατέλαβαν το Πακράτς το 1543. Η επικράτειά του δεν καθιερώθηκε αμέσως ως ξεχωριστό σαντζάκι. Μέχρι το 1544 ανήκε αρχικά στο Καδηλίκι του Κόμπασου του βοσνιακού σαντζακιού το 1544. Το 1544 οι Οθωμανοί ίδρυσαν το Καδηλίκι στη Βελίκα στο οποίο παραχωρήθηκε αυτή η περιοχή. Μόλις το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα ίδρυσαν ένα Καδηλίκι στο Πακράτς.[1]

Το σαντζάκι του Πακράτς ιδρύθηκε το 1552 ή το 1557.[2][3] Its first capital was Čazma.[4] Η πρώτη του πρωτεύουσα ήταν η Τσάσμα.[5] Το 1559 το Τσάσμα καταστράφηκε και η έδρα αυτού του σαντζάκι μεταφέρθηκε στο Πακράτς. Το παλαιότερο έγγραφο που αναφέρεται σε αυτό το σαντζάκι ως Σαντζάκι του Πακράτς προέρχεται από το 1565.

Το πρώτο σαντζακμπέη αυτού του σαντζακιού ήταν ο Φερχάτ-μπεγκ Ντεσισαλίτς-Βούκοβιτς από την Ερζεγοβίνη.[6] Το σαντζάκι του Πακράτς ανήκε πρώτα στο Εγιαλέτι της Ρούμελης και από το 1580 στο Εγιαλέτι της Βοσνίας.[7][8] Αρχικά, τα δυτικά της σύνορα ήταν ο ποταμός Τσέσμα. Το 1591 τα σύνορα μετακινήθηκαν και σταθεροποιήθηκαν πιο ανατολικά. Στα κροατικά και τα σλαβονικά σύνορα, οι Οθωμανοί κατοικούσαν πολυάριθμους χριστιανούς Βλάχους, οι οποίοι είτε ζούσαν ήδη εκεί είτε μεταφέρθηκαν από τουρκικά (σερβικά) εδάφη, για να ζήσουν μεταξύ των συνοριακών φρουρών τους, λόγω του σημαντικού αριθμού Βλάχων, τμήματα του σαντζακιού του Πακράτς και του Σαντζάκι της Ποζέγκα αναφέρονταν ως Μάλα Βλάσκα (ελλ. Μικρή Βλαχία).[7][9]

Οθωμανοί εγκατέστησαν το Πακράτς και τα περίχωρά του με Βλάχους από τη Βοσνία στα μέσα του 16ου αιώνα, ενώ στο Πακράτς ζούσαν κυρίως Κροάτες και Βόσνιοι Μουσουλμάνοι. Πολλοί από τους μουσουλμάνους εποίκους ήταν Τούρκοι, αλλά επίσης ήταν και εξισλαμίστηκαν νότιοι Σλάβοι και Αλβανοί.

Σύμφωνα με ένα ντεφτέρ του δεύτερου μισού του 16ου αιώνα, αυτό το σαντζάκι είχε 13 Ναχιγέδες.[1] Υπήρχαν 15 ντεφτέρ του σαντζακιού του Πακράτς, όλα στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα.[10] Στο ντεφτέρ του 1563 αναφέρεται ότι καπετάνιος της περιοχής γύρω από τον ποταμό Σάβα ήταν ο Χουσεΐν, γιος του Μάλκοτς-μπεγκ.[11] Το 1586 δυνάμεις υπό τη διοίκηση του Αλί-μπεγκ, σαντζακμπέη του σαντζακιού του Πακράτς και αδελφού του Φερχάτ Πασά Σοκόλοβιτς. Ηττήθηκαν κοντά στο Ιβάνιτς-Γκραντ.[12] Το 1593 οι οθωμανικές δυνάμεις από το σαντζάκι του Πακράτς υπό τη διοίκηση του σαντζάκμπεη Τζαφέρ-μπεγκ συμμετείχαν στη μάχη του Σισάκ.[13] Το κέντρο του σαντζακιού του Πακράτς μεταφέρθηκε στο Τσέρνικ το 1601. Το Σαντζάκι του Πακράτς υπήρχε μέχρι την αυστριακή κατάληψη το 1691 (ονομαστικά έως το 1699). Τελικά η αυστριακή κατάκτηση οριστικοποιήθηκε με τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς και η ύπαρξή της τερματίστηκε το 1699.

  1. 1,0 1,1 Бабић, Владимир (1960). Историја народа Југославије. Просвета. σελ. 200. 
  2. Moačanin, Nenad (2001). Slavonija i Srijem u razdoblju osmanske vladavine. Hrvatski Inst. za Povijest, Podružnica za Povijest Slavonije, Srijema i Baranje. σελ. 8. ISBN 978-953-6659-08-1. 
  3. Expansion of Islam in the Sanjak of Požega and Pakrac, Contributions to Oriental Philology / Revue de Philologie Orientale (41/1991)
  4. Godišnjak. Istorisko društvo Bosne i Hercegovine. 1952. 
  5. Adamček, Josip· Štokalo, Vladimir (1990). Ilustrirana povijest Hrvata. Stvarnost. σελ. 121. ISBN 9788670750104. 
  6. Šabanović, Hazim (1959). Bosanski pašaluk: postanak i upravna podjela. Oslobodenje. σελ. 67. 
  7. 7,0 7,1 Brozović, Dalibor (1999). Hrvatska enciklopedija. Leksikografski zavod "Miroslav Krleža". σελ. 219. ISBN 978-953-6036-29-5. 
  8. Kaurić, Vijoleta Herman· Penava, Šimun· povijest, Hrvatski institut za (2003). Krhotine povijesti Pakraca: povijest naselja od prapovijesti do 1918. godine. Hrvatski institut za povijest. σελ. 74. ISBN 978-953-6659-15-9. Srijemski i Pakrački sandžak pripadali su kroz cijelo razdoblje osmanske vladavine istom pašaluku, i to Budimskom odnosno Bosanskom pašaluku. 
  9. Klaić 1974, σελ. 4: "Izmedju tih gradova i naokolo njih smjestili su brojne krscanske Vlahe, koji su ili ondje vec prije prebivaU ili su ih iz nutarnjih turskih (srbskih) zemalja onamo dopremili."
  10. Prilozi za orijentalnu filologiju: Revue de philologie orientale. 1977. σελ. 53. 
  11. Prilozi za orijentalnu filologiju: Revue de philologie orientale. 1977. σελ. 111. 
  12. Pavličević, Dragutin (2007). Povijest Hrvatske. Naklada Pavičić. σελ. 173. ISBN 978-953-6308-71-2. 
  13. Kolaković, Juraj (1967). Obrana Siska od Turaka. Novinska i radio-informativna ustanova "Jedinstvo,". σελ. 95.