Σάντσα της Αραγωνίας, κόμισσα του Ουρζέλ

Σάντσα της Αραγωνίας, κόμισσα του Ουρζέλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Sancha de Aragón (Ισπανικά)
Γέννηση	1045 (περίπου) Χάκα
Θάνατος	16  Αυγούστου 1097 Santa Cruz de la Serós
Τόπος ταφής	Monasterio de las Benedictinas και Santa María de Santa Cruz de la Serós
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Αραγωνίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Καταλανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Ερμενγόλ Γ΄ του Ουρχέλ
Τέκνα	Sança d'Urgell
Γονείς	Ραμίρο Α´ της Αραγωνίας και Ερμεσίντα του Μπιγκόρ
Αδέλφια	Σάντσο Ραμίρεθ της Αραγωνίας Γκαρσία Ραμίρεθ (επίσκοπος) Σάντσο Ραμίρεθ, κόμης της Ριβαγόρθα Ουρράκα της Αραγωνίας Teresa of Aragon
Οικογένεια	Οίκος των Χιμένεθ
Σχετικά πολυμέσα

Να μη συγχέεται με τη Σάντσα της Αραγωνίας ή τη Σάντσα της Αραγωνίας, κόμισσα της Τουλούζης.

Η Σάντσα Ραμίρεθ, ισπαν.: Sancha Ramirez, (π. 1045 - 1097) ήταν μία Αραγονέζα πριγκίπισσα, κόρη του βασιλιά Ραμίρο Α' και της βασίλισσας Ερμεσίνδα. Ήταν η κόμισσα του Ουρζέλ (Urgell) από π. 1063 έως το 1065 ως σύζυγος του κόμη Eρμενγκόλ Γ΄. Οι αδελφοί της, οι Σάντσο Ραμίρεθ και Γκαρσία Ραμίρεθ έγιναν βασιλιάς της Αραγονίας και επίσκοπος της Παμπλόνας, αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αδελφού της έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εδραίωση του βασιλείου της Αραγονίας, το οποίο είχε ιδρύσει ο πατέρας της το 1035.

Βιογραφία

Γύρω στο 1063, όταν ήταν μόλις 18 ετών, η Σάντσα παντρεύτηκε τον πολύ μεγαλύτερο κόμη Ουρζέλ. Ήταν η τέταρτη σύζυγός του και ήταν κόμης από το 1038. Απεβίωσε μετά από λίγα μόνο χρόνια γάμου το 1065. Ως εικοσάχρονη χήρα, η Σάντσα παρέμεινε για λίγο στο Ουρζέλ, εμφανιζόμενη σε πράξεις δίπλα στον θετό της γιό, τον κόμη Ερμενγκόλ Δ΄. Στις 12 Απριλίου 1065 έκανε μία δωρεά για χάρη της ψυχής τού αποβιώσαντος συζύγου της.

Όταν η Σάντσα επέστρεψε τελικά στην Αραγονία, μπήκε στο μοναστήρι Σάντα Μαρία της Σάντα Κρουθ δε λα Σερός, το παλαιότερο σπίτι των μοναχών στην Αραγονία, που ιδρύθηκε το 922. Η αδερφή της Ουρράκα ήταν ήδη μοναχή εκεί, αφού μπήκε μετά από αίτημα τού πατέρα τους το 1061. Η άλλη αδελφή της, η Τερέσα, μπήκε αργότερα επίσης στο μοναστήρι, πιθανότατα με εντολή τού αδερφού της Σάντσο, επειδή δεν μπορούσε να βρεθεί ο κατάλληλος σύζυγος γι' αυτήν. Η Σάντσα δεν φαίνεται να έχει γίνει μοναχή, αλλά αντίθετα ενήργησε ως διαχειρίστρια του μοναστηριού. Ήταν δικαιούχος των δωρεών τού αδελφού της και τα κτήματά της αποτελούσαν σχεδόν μία πρόσοδο (infantazgo) της βασιλικής οικογένειας. Θα αποτελούσαν τον πυρήνα της μεταγενέστερης επικράτειας του μοναστηριού.

Στις 27 Οκτωβρίου 1070 στο αίθριο του αβαείου της Σάντα Κρουθ, ενώπιον της ηγουμένης και των μοναχών, η Σάντσα δε Άιβαρ, μητέρα του βασιλιά Ραμίρo, έδωσε στην εγγονή και συνονόματή της, την κόμισσα Σάντσα, το μοναστήρι της Σάντα Σεσίλια δε Άιβαρ με τις εξαρτήσεις και τα εισοδήματά του, τη Βίλλα Μιράνδα στις Εκατό βίλες και το κτήμα του Σαν Πελάγιο δε Ατές. Η πρεσβύτερη Σάντσα είχε λάβει το κτήμα στο Άιβαρ με το μοναστήρι από τη βασίλισσα Χιμένα Φερνάντεθ, τη μητέρα του Σάντσο Γ΄ της Παμπλόνα και επομένως γιαγιά του Ραμίρo. Από τον Ραμίρο τον γιο της έλαβε τη Μιράνδα και τον Σαν Πελάγιο, αφού έγινε βασιλιάς. Μετά το δώρο της στην εγγονή της μπήκε στο μοναστήρι της Σάντα Κρουθ. Η νεότερη Σάντσα επρόκειτο να απολαύσει τα κέρδη των αποκτήσεών της μέχρι το δικό της τέλος, όταν θα περνούσαν στη Σάντα Κρουθ. Αυτή η δωρεά και οι όροι της είναι απόδειξη ότι η Σάντσα, αν και αρκετά νέα, δεν είχε κάποια πρόθεση να ξαναπαντρευτεί από το 1070 .

Το 1078 η Σάντσα, ενεργώντας για λογαριασμό της Σάντα Κρουθ, αντάλλαξε λίγη γη με το μοναστήρι Λέιρε. Το 1079 έκανε παρόμοια ανταλλαγή ακινήτων με το Σαν χουάν δε λα Πένια, αυτή τη φορά συνοδευόμενη από την ηγουμένη τής Σάντα Κρουθ, Mιρδόνια. Διοικούσε επίσης το αβαείο του Σαν Πέδρο δε Σιρέσα. Το 1080 ήταν μάρτυρας στη διαθήκη του κόμη Σάντσο Γκαλίντεθ.

Η Σάντσα είχε την εμπιστοσύνη του αδελφού της. Έκρινε υποθέσεις μαζί με τον βασιλιά και τη βασίλισσα και επιβεβαίωσε τα βασιλικά διπλώματα. Το 1082, κατά τη διάρκεια μίας διαμάχης μεταξύ των αδελφών της, ο βασιλιάς έδωσε τη διοίκηση της επισκοπής της Παμπλόνας και τα έσοδά της στη Σάντσα. Τη διαχειρίστηκε μέχρι την εκλογή νέου επισκόπου, του Πέδρο δε Ρόδα, το 1083. Στη διακυβέρνησή της, τόσο στο αβαείο της Σάντα Κρουζ, όσο και στην επισκοπή της Παμπλόνα, η Σάντσα εργάστηκε για να προωθήσει τις Γρηγοριανές μεταρρυθμίσεις. Ήταν ίσως η πιο σημαντική σύμμαχος, που είχε ο πάπας Γρηγόριος Ζ' στην Ιβηρική χερσόνησο εκείνη την εποχή.

Η Σάντσα ήταν παρούσα στις 4 Δεκεμβρίου 1094, όταν η εκκλησία του Σαν Χουάν δε λα Πένια καθαγιάστηκε και το σώμα του αδελφού της Σάντσο ενταφιάστηκε. Στις 17 Δεκεμβρίου 1096, αυτή και ο ανιψιός της, ο βασιλιάς Πέτρος Α', επιβεβαίωσαν τη δωρεά που έκανε ο Πέδρο δε Ρόδα, νέος επίσκοπος της Ουέσκα, στο μοναστήρι Σαιν-Πονς-ντε-Τομιέρ μετά την κατάκτηση της πόλης Ουέσκα. Στις 5 Απριλίου 1097 επιβεβαίωσε τη δωρεά του καθεδρικού ναού της Ουέσκα από τον ανιψιό της στην εκκλησία..

Πρόγονοι

8. Γκαρθία Σάντσεθ Β΄ της Παμπλόνα

4. Σάντσο Γκαρθές Γ΄ της Παμπλόνα

9. Χιμένα Φερνάντεθ

2. Ραμίρο Α΄ της Αραγωνίας

5. Σάντσα του Άιβαρ

1. Σάντσα της Αραγωνίας

6. Βερνάρδος Ρογήρος του Μπιγόρ

3. Ερμεσίνδα του Μπιγκόρ

7. Γκαρσένδε του Μπιγόρ

Πηγές

• Aurell, Martin (1995). Les noces du comte: mariage et pouvoir en Catalogne (785–1213). Paris: Publications de la Sorbonne. 
• Buesa Conde, Domingo J.· Simon, David L., επιμ. (1995). La condesa Doña Sancha y los orígenes de Aragón. Zaragoza: Ibercaja. 
• Campo Betrán, María Gloria (1987). «El sarcófago de doña Sancha y la escultura románica del Altoaragón». Homenaje a Don Federico Balaguer Sánchez. Instituto de Estudios Altoaragoneses. σελίδες 257–78. 
• Durán Gudiol, Antonio (1993). Ramiro I de Aragón. Zaragoza: Ibercaja. 
• González Miranda, Marina (1956). «La condesa doña Sancha y el Monasterio de Santa Cruz de la Serós». Estudios de edad media de la Corona de Aragón 6: 185–202. 
• Laliena Corbera, Carlos (2014). «El el corazón del estado feudal política dinástica y memoria femenina en el siglo XI». Στο: María del Carmen García Herrero· Cristina Pérez Galán. Las mujeres de la Edad Media: actividades políticas, socioeconómicas y culturales. Zaragoza: Institución Fernando el Católico. σελίδες 13–36. 
• Lapeña Paúl, Ana Isabel (2004). Sancho Ramírez: Rey de Aragón (1064?–1094) y rey de Navarra (1076–1094). Ediciones Trea. 
• Mann, Janice (2009). Romanesque Architecture and Its Sculptural Decoration in Christian Spain, 1000–1120: Exploring Frontiers and Defining Identities. University of Toronto Press. 
• Quetgles Roca, María Lluïsa (2011). «Una nova lectura iconogràfica del sarcòfag de doña Sancha». Porticvm: Revista d'Estudis Medievals 2: 16–25. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3817313. 
• Simon, David L. (1979). «Le sarcophage de dona Sancha à Jaca». Cahiers de Saint-Michel-de-Cuxa 10: 107–24. 
• Simon, David L. (1993). «Sarcophagus of Doña Sancha». The Art of Medieval Spain, A.D. 500–1200. New York: Metropolitan Museum of Art. σελίδες 229–32. 
• Vinyoles i Vidal, Teresa María (2003). «Las mujeres del año mil». Aragón en la Edad Media 17: 5–26. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=306015.