Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ρόναλντ Φίσερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σερ
Ρόναλντ Φίσερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Sir Ronald Aylmer Fisher (Αγγλικά)
Γέννηση17  Φεβρουαρίου 1890[1][2][3]
Ανατολικό Φρίτσλεϊ
Θάνατος29  Ιουλίου 1962[2][3][4]
Αδελαΐδα[5]
Αιτία θανάτουκαρκίνος εντέρου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚαθεδρικός Ναός Αγίου Πέτρου (34°54′46″ j. š., 138°35′53″ v. d.)[6]
ΚατοικίαΗνωμένο Βασίλειο
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο
ΘρησκείαΕκκλησία της Αγγλίας
Αγγλικανική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[7]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (1909–1912)[8]
Σχολή Χάροου (1904–1909)[8]
Κολλέγιο Γκόνβιλ και Κης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
γενετιστής
στατιστικολόγος
αστρονόμος[9]
βιολόγος
ΕργοδότηςΠανεπιστημιακό Κολλέγιο Λονδίνου (1933–1943)[8]
Rothamsted Research (1919–1933)[8]
Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας (1959–1962)[8]
Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (1943–1959)[8]
Σχολείο του Ράγκμπι (1915–1919)[8]
Οικογένεια
ΣύζυγοςRuth Eileen Guinness (από 1917)[10]
ΤέκναGeorge Fisher Fisher[11]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαpresident of the Royal Statistical Society (1952–1954)[12]
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας
Μετάλλιο Κόπλυ (1955)[13]
Βασιλικό Μετάλλιο (1938)
Darwin Medal (1948)[14]
μετάλλιο Δαρβίνος-Γουάλας (1958)[15]
Croonian Medal and Lecture (1953)
Guy Medal in Gold (1946)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Καλκούτας
Knight Bachelor
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σερ Έιλμερ Ρόναλντ Φίσερ ΕΒΕ[16] (αγγλ. Sir Ronald Aylmer Fisher‎‎) (17 Φεβρουαρίου 189029 Ιουλίου 1962) ήταν Άγγλος πολυμαθής, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε ως μαθηματικός, στατιστικολόγος, βιολόγος, γενετιστής και ακαδημαϊκός.[17] Για το έργο του στη στατιστική, έχει περιγραφεί ως «μια ιδιοφυΐα που σχεδόν μόνος του δημιούργησε τα θεμέλια για τη σύγχρονη στατιστική επιστήμη»[18] και «το μοναδικό πιο σημαντικό πρόσωπο στις στατιστικές του 20ου αιώνα».[19] Στη γενετική, το έργο του χρησιμοποίησε τα μαθηματικά για να συνδυάσει τη τη Μεντελική γενετική και τη φυσική επιλογή. Αυτό συνέβαλε στην αναβίωση του Δαρβινισμού στις αρχές του 20ού αιώνα, την αναθεώρηση της θεωρίας της εξέλιξης, γνωστής ως σύγχρονη σύνθεση. Για τη συνεισφορά του στη βιολογία, ο Φίσερ αποκαλείται «ο σπουδαιότερος από τους διαδόχους του Δαρβίνου».[20]

Από το 1919, εργάστηκε στον Πειραματικό Σταθμό του Ρόθαμστεντ για 14 χρόνια.[21] Εκεί, ανέλυσε τον τεράστιο όγκο δεδομένων από πειράματα καλλιεργειών από τη δεκαετία του 1840 και ανέπτυξε την ανάλυση διακύμανσης (ANOVA). Εκεί εδραίωσε τη φήμη του τα επόμενα χρόνια ως βιοστατιστικολόγος.

Μαζί με τους Τζον Μπ. Σ. Χόλντεϊν και Σίγουολ Ράιτ, ο Φίσερ είναι γνωστός ως ένας από τους τρεις κύριους ιδρυτές της γενετικής των πληθυσμών. Περιέγραψε την αρχή του Φίσερ, τις θεωρίες για τη σεξουαλική επιλογή κατά Φίσερ και την υπόθεση γόνιμου γιού. Οι συνεισφορές του στη στατιστική περιλαμβάνουν την προώθηση της μεθόδου της μέγιστης πιθανοφάνειας και την εξαγωγή των ιδιοτήτων των εκτιμητών μέγιστης πιθανότητας, το πιστό συμπέρασμα, την εξαγωγή διαφόρων κατανομών δειγματοληψίας, τις θεμελιώδεις αρχές του σχεδιασμού των πειραμάτων και πολλά άλλα.

Ο Φίσερ είχε ισχυρές απόψεις για τη φυλή και την ευγονική, επιμένοντας στις φυλετικές διαφορές. Αν και ήταν ξεκάθαρα ευγονιστής, υπάρχει κάποια συζήτηση για το αν ο Φίσερ υποστήριζε τον επιστημονικό ρατσισμό. Ήταν καθηγητής Ευγονικής στο Εργαστήριο Γκάλτον του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου και εκδότης των Annals of Eugenics.[22]

Ο Φίσερ στην παιδική ηλικία
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12278567t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  4. (Αγγλικά) SNAC. w6bs0hj7. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. MacTutor History of Mathematics archive. www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Fisher.html. Ανακτήθηκε στις 17  Ιανουαρίου 2016.
  6. 6,0 6,1 (Αγγλικά) Find A Grave.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12278567t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 MacTutor History of Mathematics archive.
  9. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  10. p30210.htm#i302096. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  11. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  12. web.archive.org/web/20120317044817/http://www.rss.org.uk/site/cms/contentviewarticle.asp?article=486.
  13. «Award winners : Copley Medal». (Αγγλικά) Βασιλική Εταιρεία. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2018.
  14. «Award winners : Darwin Medal».
  15. «The Darwin-Wallace Medal». The Darwin-Wallace Medal. Linnean Society of London. Ανακτήθηκε στις 27  Δεκεμβρίου 2018.
  16. Yates, F.; Mather, K. (1963). «Ronald Aylmer Fisher 1890–1962». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 9: 91–129. doi:10.1098/rsbm.1963.0006. 
  17. «Sir Ronald Aylmer Fisher». Encyclopaedia Britannica. 
  18. Hald, Anders (1998). A History of Mathematical Statistics. New York: Wiley. ISBN 978-0-471-17912-2. 
  19. Efron, Bradley (1998), «R. A. Fisher in the 21st century», Statistical Science 13 (2): 95–122, doi:10.1214/ss/1028905930, https://projecteuclid.org/DPubS?service=UI&version=1.0&verb=Display&handle=euclid.ss/1028905930 .
  20. Edwards, A. W. F. (2011). «Mathematizing Darwin». Behavioral Ecology and Sociobiology 65 (3): 421–430. doi:10.1007/s00265-010-1122-x. PMID 21423339. 
  21. Russell, E. John Russell. «Sir Ronald Fisher». MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. 
  22. UCL (13 Φεβρουαρίου 2019). «Ronald A Fisher». UCL Division of Biosciences. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]