Πωλ Εμίλ Απέλ
Ο Πωλ Εμίλ Απέλ (γαλλ. Paul Émile Appell, 27 Σεπτεμβρίου 1855 – 24 Οκτωβρίου 1930) ήταν Γάλλος μαθηματικός ειδικευμένος στη γεωμετρία και πρύτανης του Πανεπιστημίου των Παρισίων. Οι μαθηματικοί όροι «πολυώνυμα (ή ακολουθία) του Απέλ» και οι «εξισώσεις κινήσεως του Απέλ» πήραν το όνομά τους από αυτόν, το ίδιο και ο αστεροειδής 988 Αππέλλα, αλλά και η οδός Πωλ Απέλ στο 14ο Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Παρισίων.
Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πωλ Απέλ γεννήθηκε στο Στρασβούργο και εισάχθηκε στην École Normale Supérieure στο Παρίσι το 1873. Προτού ακόμα γίνει καθηγητής σε κάποια σχολή, είχε ήδη εκλεγεί μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών (1892) χάρη στις σημαντικές επιστημονικές εργασίες του.
Το 1895 έγινε καθηγητής στην Κεντρική Σχολή Παρισίων (École Centrale Paris). Από το 1903 μέχρι το 1920 ήταν κοσμήτορας της Σχολής Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου των Παρισίων, και αμέσως μετά, από το 1920 έως το 1925, διετέλεσε πρύτανης του Πανεπιστημίου.
Την ίδια εποχή, από το 1919 έως το 1921, ο Απέλ ήταν και πρόεδρος της Αστρονομικής Εταιρείας της Γαλλίας.[13] Είχε βραβευθεί με το σερβικό παράσημο του Τάγματος του Λευκού Αετού.[14]
Ο Πωλ Εμίλ Απέλ ήταν άθεος.[15] Πέθανε στο Παρίσι σε ηλικία 75 ετών.
Η κόρη του, η Μαργκερίτ (1883-1969), που παντρεύτηκε τον εξίσου σημαντικό μαθηματικό Εμίλ Μπορέλ, έγινε γνωστή ως μυθιστοριογράφος με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Καμίγ Μαρμπό.
Επιστημονικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Απέλ μελέτησε αρχικώς ζητήματα της προβολικής γεωμετρίας στην παράδοση του Μισέλ Σαλ, ενώ κατόπιν ασχολήθηκε με τις αλγεβρικές συναρτήσεις, τις differential equations και τη complex analysis. Επιμελήθηκε επίσης την έκδοση των έργων του Henri Poincaré.[16]
Επιστημονικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Απέλ μελέτησε αρχικώς ζητήματα της προβολικής γεωμετρίας στην παράδοση του Μισέλ Σαλ, ενώ κατόπιν ασχολήθηκε με τις αλγεβρικές συναρτήσεις, τις διαφορικές εξισώσεις και τη μιγαδική ανάλυση. Επιμελήθηκε επίσης την έκδοση των έργων του μεγάλου μαθηματικού Ανρί Πουανκαρέ.[17]
Σειρά και πολυώνυμα Appell[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Απέλ εισήγαγε ένα σύστημα τεσσάρων υπεργεωμετρικών σειρών F1, F2, F3, F4 δύο μεταβλητών, που σήμερα ονομάζονται σειρές του Απέλ. Πρόκειται για γενικεύσεις της υπεργεωμετρικής σειράς του Γκάους. Προσδιορισε το σύστημα των μερικών διαφορικών εξισώσεων των οποίων οι συναρτήσεις αυτές αποτελούν λύσεις, και βρήκε σχέσεις και εκφράσεις τους μέσω της υπεργεωμετρικής σειράς μιας μεταβλητής. Το 1926, μαζί με τον καθηγητή Ζοζέφ Καμπέ ντε Φεριέ, συνέγραψαν μια πραγματεία επί των γενικευμένων αυτών σειρών.
Μηχανική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη θεωρητική μηχανική, ο Απέλ πρότεινε μια εναλλακτική θεμελίωση της αναλυτικής μηχανικής, που είναι γνωστή ως εξισώσεις κινήσεως του Απέλ (ή Gibbs-Appell). Επίσης ανεκάλυψε μια φυσική ερμηνεία της φανταστικής περιόδου της διπλά περιοδικής συναρτήσεως, της οποίας τα πραγματικά ορίσματα περιγράφουν την κίνηση ενός ιδανικού εκκρεμούς.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12233452g. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Γαλλικά) Βάση δεδομένων Léonore. Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας. LH//44/10. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. paul-emile-appel. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6z075r3. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. appell-paul-emile. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12233452g. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20191020418. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ CONOR.SI. 21779555.
- ↑ (Αγγλικά) Mathematics Genealogy Project.
- ↑ web
.archive .org /web /20161024023304 /http: //smf .emath .fr /content /anciens-presidents. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2020. - ↑ Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. www
.academie-sciences .fr /archivage _site /academie /membre /. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2022. - ↑ Bulletin de la Société astronomique de France, Νοέμβριος 1937, pl. X-IX
- ↑ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Βελιγράδι: Službeni Glasnik. σελ. 643.
- ↑ MAUGIN, GRARD A.: Continuum Mechanics Through the Eighteenth and Nineteenth Centuries: historical perspectives ... from John Bernoulli to Ernst Hellinger, εκδ. Springer, 2016
- ↑ Birkhoff, G.D. (1934). «The Work of Poincaré on Differential Equations». Bull. Amer. Math. Soc. 40 (5): 363-366. doi:. https://www.ams.org/journals/bull/1934-40-05/S0002-9904-1934-05835-X/S0002-9904-1934-05835-X.pdf.
- ↑ Birkhoff, G.D. (1934). «The Work of Poincaré on Differential Equations». Bull. Amer. Math. Soc. 40 (5): 363-366. doi:. https://www.ams.org/journals/bull/1934-40-05/S0002-9904-1934-05835-X/S0002-9904-1934-05835-X.pdf.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 6
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Paul Appell στο Wikimedia Commons
|