Πηγές Άρτας
Συντεταγμένες: 39°17′34.1″N 21°23′57.8″E / 39.292806°N 21.399389°E
| Πηγές | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Άρτας |
| Δήμος | Γεωργίου Καραϊσκάκη |
| Δημοτική Ενότητα | Τετραφυλίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Άρτας |
| Υψόμετρο | 800 μέτρα |
| Έκταση | 40 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 138 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 470 47 |
| Τηλ. κωδικός | 2685 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Οι Πηγές είναι ένα ιστορικό χωριό του Νομού Άρτας σε υψόμετρο 800 μέτρων. Βρίσκεται 71 χιλιόμετρα ανατολικά της Άρτας, στα όρια των νομών Άρτας και Καρδίτσας, που χωρίζονται από τον ποταμό Αχελώο. Γεωγραφικά το χωριό απλώνεται μεταξύ των Τζουμέρκων και των Αγράφων. Μάλιστα, ο ποταμός Αχελώος αποτελεί το φυσικό σύνορο με την περιοχή των θεσσαλικών Αγράφων. Το χαρακτηριστικό στοιχείο του χωριού είναι η υψομετρική διαφορά, καθώς το βόρειο άκρο του αγγίζει τους πρόποδες του όρους Νεγκόζης στα 1100 μέτρα, ενώ στα νότια βρέχεται από τον ποταμό Αχελώου ο οποίος διέρρεει το μεγαλύτερο τμήμα του χωριού. Η φυσική ομορφιά των Πηγών είναι απαράμμιλη, καθώς περιτριγυρίζεται από τις βουνοκορφές της Πίνδου και τρεχούμενες πηγές. Ταυτόχρονα, αποτελεί το μοναδικό σημείο στην Ελλάδα όπου συναντιούνται τέσσερις νομοί (Άρτας, Καρδίτσας, Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας) και τρεις γεωγραφικές Περιφέρειες (Ηπείρου, Θεσσαλίας και Δυτικής Ελλάδας). Για τον λόγο αυτό, στη περιοχή συναντιούνται πολιτιστικά στοιχεία από διαφορετικές παραδόσεις. Αυτός ο συνδυασμός της ηπειρωτικής κουλτούρας με την θεσσαλική και ρουμελιώτικη πολιτιστική χροιά δημιουργεί μια ιδιότυπη εθιμοτυπική ταυτότητα που δύσκολα συναντά κανείς σε ολόκληρη την Ελλάδα. Σε αυτό συνέβαλε σημαντικά και το δυσπρόσιτο της περιοχής, οι κάτοικοι της οποίας έμειναν αποκομμένοι για πολλές δεκαετίες από τα αστικά κέντρα του ευρύτερου χώρου. Η λεκάνη της κοιλάδας του Αχελώου (προστατευόμενη περιοχή Natura 2000) ανάγκασε τους ντόπιους να δημιουργήσουν ήθη και έθιμα τα οποία είναι ένα κράμα πολιτισμού, παράδοσης και νοοτροπίας.
Η παλιά ονομασία του χωριού είναι Βρεστενίτσα, σλαβικό τοπωνύμιο (Брестеница) που σημαίνει «Φτελότοπος».[1][2]
Διοικητικά, ο οικισμός των Πηγών μαζί με τους οικισμούς Αηδονιά, Ιτέα, Κασιανός, Μηλιές, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Νικόλαος, Παλαιομύλια, Χουτιανά και Δίλοφο (Γλύνικα) αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Πηγών της Δημοτικής Ενότητας Τετραφυλίας του Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη, ενώ έχουν οριστεί ως η ιστορική έδρα του Δήμου.[3] Από το 1998 ως το 2010 οι Πηγές αποτελούσαν Τοπικό Διαμέρισμα του καταργηθέντος Δήμου Τετραφυλίας, ενώ πιο πριν ήταν η έδρα της ομώνυμης κοινότητας.
Δίλοφο (Γλύνικα)
Το Δίλοφο αποτελεί μία από τις τοπικές κοινότητες των Πηγών. Η τοποθεσία του χαρακτηρίζεται για το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, καθώς απλώνεται στην ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας του Αχελώου.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Πηγές είναι γνωστές από την ιστορική Μονή Σέλτσου, μεταβυζαντινού ναού, ο οποίος ιδρύθηκε το 1697, όπως μαρτυρεί επιγραφή στο εσωτερικό του, και είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Πρόκειται για μονόκλιτη βασιλική αθωνίτικου τύπου. Ο ναός έγινε γνωστός το 1804, όταν εκεί εγκλωβίστηκαν πάνω από χίλιοι Σουλιώτες με αρχηγό τον Κίτσο Μπότσαρη, οι οποίοι μετά από πολύμηνη πολιορκία επιχείρησαν ηρωική έξοδο με αποτέλεσμα να σωθούν ελάχιστοι, ενώ τα γυναικόπαιδα για να μη βρεθούν στα χέρια των Τουρκαλβανών, προτίμησαν να πέσουν στο γκρεμό (Μάχη του Σέλτσου). Η Μονή πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου και στο πλαίσιο του εορτασμού πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης για τους πεσόντες, σε ένα διήμερο που θεωρείται από τα σημαντικότερα γεγονότα της ευρύτερης περιοχής και το οποίο προσελκύει χιλιάδες κόσμου από όλη την Ελλάδα.[4][5]
Στην περιοχή των Πηγών βρισκόταν και η ιστορική Γέφυρα Κοράκου, το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων, που χτίστηκε γύρω στο 1515. Στις 28 Μαρτίου 1949, στη διάρκεια του Ελληνικού Εμφυλίου, ανατινάχθηκε με εκρηκτικά από αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας που υποχωρούσαν προς τη Θεσσαλία κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του κυβερνητικού στρατού[6].
Δημογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σήμερα ο πληθυσμός του οικισμού των Πηγών ανέρχεται στους 89 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011),[7] εμφανίζοντας σημαντική μείωση σε σχέση με την απογραφή του 2001, όπου ο πληθυσμός ανερχόταν στους 214 κατοίκους. Η Τοπική Κοινότητα Πηγών (δηλαδή μαζί με τους γειτονικούς οικισμούς) έχει πληθυσμό 542 κατοίκους ενώ το 2001 ο πληθυσμός ανερχόταν στους 1.079 κατοίκους. [8]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Πηγές Άρτας, ert.gr/politistika-gegonota/item/847-Iera-Monh-Seltsoy-sthn-Oreinh-Arta
- ↑ Πηγές Άρτας, piges.gr/districts.php
- ↑ Διοικητική διαίρεση Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη με το Σχέδιο Καλλικράτης
- ↑ Μονή του Σέλτσου, Πηγές Άρτας.[1]
- ↑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ:ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΕΛΤΣΟΥ ΠΗΓΕΣ ΑΡΤΑΣ.[2] Αρχειοθετήθηκε 2013-07-02 στο Wayback Machine.
- ↑ «Γέφυρα Κοράκου – Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη». 18 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ Ελληνική απογραφή 2011.[3] Αρχειοθετήθηκε 2015-10-16 στο Wayback Machine.
- ↑ Απογραφή πληθυσμού της 18ης Μαρτίου 2001,Ελληνική Στατιστική Αρχή(ΕΛ.ΣΤΑΤ.).[4] Αρχειοθετήθηκε 2015-06-28 στο Wayback Machine.