Πίννα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πίννα
Pinna carnea
Pinna carnea
Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Μαλάκια (Mollusca)
Ομοταξία: Δίθυρα (Bivalvia)
Τάξη: Πτεριοειδή (Pterioida)
Οικογένεια: Πιννίδες (Pinnidae)
Γένος: Πίννα (Pinna)
Λινναίος, 1758

Η πίννα (Pinna), είναι γένος δίθυρων μαλακίων της οικογένειας των Πιννιδών και της τάξης των Ανισομυαρίων. Ζει στις εύκρατες και στις θερμές θάλασσες. Μοιάζει με τεράστιο μύδι. Το όστρακό της αποτελείται από λεπτά και πλατιά ελάσματα, τα οποία είναι ενωμένα στην κορυφή τους, ώστε να ανοίγουν και να κλείνουν. Το όνομά της προέρχεται από το λατινικό pinna που σημαίνει φτερούγα από το σχήμα που έχουν τα όστρακά τους. Το ζώο, το οποίο τρώγεται χωρίς να είναι ιδιαίτερα εύγευστο, χρησιμοποιείται κυρίως ως δόλωμα στο ψάρεμα. Στο όστρακο της πίννας σπάνια σχηματίζονται μαργαριτάρια, τα οποία όμως δεν έχουν ιδιαίτερη οικονομική αξία.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μήκος του ζώου φτάνει τα 80 εκατοστά.(σε μία περίπτωση, στον Σκαραμαγκά Αττικής, ανασύρθηκε το 1961 πίννα με μήκος 103 εκ.) Τα όστρακα της πίννας είναι λεπτά στο πλατύ μέρος τους, σε σχήμα τριγώνου και μυτερά στο ένα άκρο, ενώ από το άλλο είναι στρογγυλεμένα. Στο εξωτερικό μέρος έχουν χρώμα κίτρινο και από μέσα παρουσιάζουν ελαφρύ ιριδισμό.

Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον ελληνικό χώρο και ιδίως στη Χαλκιδική (στις Νέες Φώκιες) απαντάται η πίννα η ευγενής (Pinna nobilis). Επίσης στη Μεσόγειο ζει και η πίννα η κτενοειδής (pinna pectinata), εδώδιμη. Το μήκος της είναι περίπου 20 εκατοστά. Αρκετά είδη συμβιώνουν με καβούρια (πιννοθήρες, γνωστά και ως πιννοκαβούρια), τα οποία βρίσκουν προστασία στην κοιλότητά της. Σε αντάλλαγμα, την προειδοποιούν να κλείσει τα ελάσματά της όταν υπάρχει κίνδυνος.

Χρησιμότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από την αλιεία, όπου χρησίμευε ως δόλωμα, η πίννα χρησιμοποιούνταν και για την κατασκευή μεταξένιων υφασμάτων. Συγκεκριμένα, η βύσσος της πίννας χρησιμοποιούνταν για κατασκευή τέτοιων υφαντών στην νότια Ιταλία και στη Σικελία. Επίσης, από τη βύσσο κατασκευάζονταν κάλτσες και γάντια.

Απειλές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πίννα αποτελεί απειλούμενο είδος καθώς κινδυνεύει άμεσα με εξαφάνιση και απαιτείται η λήψη μέτρων για τη προστασία του πληθυσμού της στη Μεσόγειο Θάλασσα[1]. Η ύπαρξή της κινδυνεύει τόσο από τη θαλάσσια ρύπανση και την παράνομη αλίευση όσο και από την εμφάνιση του παρασίτου Haplosporidum pinnae, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε το 2016 στις ακτές της Ισπανίας και θανατώνει μαζικά τους πληθυσμούς πίννας.[2] Το παράσιτο αυτό ευθύνεται πιθανότατα και για τους μαζικούς θανάτους του είδους στην Ελλάδα, καθώς η ύπαρξή του ανιχνεύθηκε σε νεκρές πίννες μετά από έρευνες του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών της Σχολής Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου.[3][4]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, 2006, τ. 21, σελ. 15.
  • Εγκυκλοπαίδεια 2002, εκδ. 1983, τ. 16, σελ. 76.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Παράσιτο-φονιάς εξαφανίζει τους πληθυσμούς οστρακοειδούς που αποτελεί έμβλημα της Μεσογείου». 
  2. Delaveri, Kleopatra (17 Οκτωβρίου 2018). «Πίννα (Pinna nobilis) - Άλλο Ένα Θαλάσσιο Είδος Κοντά στον Αφανισμό». Archipelagos. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2020. 
  3. «Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών». www.mar.aegean.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2020. 
  4. Ricard), Nardo Vicente (Institute Océanographique Paul· Physis), Amalia Grau (Enalia· Benabdi, Mouloud· Vázquez-Luis, Maite· Tuncer, Sezginer· Čižmek, Hrvoje· Katsanevakis, Stelios· Antioquia), Carlos Jimenez (Grupo Herpetológico de· Barcelona), Diego Kersting (University of (18 Οκτωβρίου 2019). «IUCN Red List of Threatened Species: Fan Mussel». IUCN Red List of Threatened Species. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2020.