Ορντίνο
| Ορντίνο | |||
|---|---|---|---|
 Άποψη του κεντρικού δρόμου του Ορντίνο | |||
| |||
  Ορντίνο | |||
 | |||
| Χώρα | Ανδόρρα[1] | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Ανδόρρα | ||
| Έκταση | 90 km² | ||
| Υψόμετρο | 1.298 μέτρα | ||
| Πληθυσμός | 5.440 (2023)[2] | ||
| Ταχ. κωδ. | AD300 | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Το Ορντίνο (καταλανικά: Ordino) είναι η βορειότερη ενορία στο Πριγκιπάτο της Ανδόρρας. Βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Βαλίρα ντ'Ορντίνο. Το Ορντίνο είναι επίσης το όνομα της πρωτεύουσας της ενορίας. Άλλοι οικισμοί στην ενορία είναι οι Ελ Σερράτ, Ανσαλόνγκα, Σορνάς, Λα Κορτινάντα, Λιορτς, Σεγκουντέτ, Αρανς, Λε Σαλίν και Αρκαλίς. Στην περιοχή βρίσκεται το Εθνικό Πάρκο Σορτενύ, ο μεγαλύτερος δρυμός της Ανδόρρας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2019 η πόλη έχει 3.034 κατοίκους ενώ η ενορία 4.942 κατοίκους.[3] Η πόλη διαθέτει ένα μεσαιωνικό κέντρο.
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ενορία συνορεύει με τη Γαλλία (Οξιτανία) και επίσης με τις ενορίες Λα Μασάνα, Κανίλιο και Ενκάμ. Με έκταση 85 χλμ² είναι η τρίτη μεγαλύτερη ενορία μετά το Κανίλιο και το Ενκάμ.
Η πόλη του Ορντίνο βρίσκεται στις πλαγιές του Κασαμάνια (2.740 μ.).[4]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ετυμολογική προέλευση του ονόματος της ενορίας Ορντίνο και της πρωτεύουσάς της είναι προ-ρωμαϊκή, και αναφέρεται για πρώτη φορά στο Acta de Consagració i Dotació de la Catedral de la Seu d'Urgell (Πράξη Καθαγιασμού και Δωρεάς του Καθεδρικού Ναού του Λα Σέου ντ'Ουργκέλ), κατά τον 9ο αιώνα, ως Hordinavi ή Sant Cebrià d'Hordinavi.[5]
Το Ορντίνο είναι ιστορικά γνωστό για τα σιδηρουργεία του, τα οποία χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα, ειδικά τα Farga del Serrat και Farga de l'Areny. Εκτός από βιομηχανικό κέντρο της Ανδόρρας, το Ορντίνο θεωρείται και πολιτιστικό κέντρο της χώρας. Όταν διέμενε στην περιοχή ο Αντονί Φιτέρ Ροσέλ έγραψε το Manual Digest (1748), που ονομάζεται «Βίβλος της Ανδόρας», και αφηγείται την ιστορία, τη διακυβέρνηση και τα έθιμα της Ανδόρρας.
Στην πόλη του Ορντίνο βρίσκεται ο ενοριακός ναός Σαντ Κορνέλι ι Σαντ Κεμπριά, που αναφέρεται ήδη από το 839, αλλά χτίστηκε κυρίως κατά τον 12ο και 13ο αιώνα.[6] Η ρομανική εκκλησία Σαντ Μαρτί ντε λα Κορντινάντα, με τοιχογραφίες του 12ου αιώνα, είναι επίσης ένα καλό παράδειγμα της ρομανικής τέχνης της Ανδόρρας.[7]
Αγροτικές επαύλεις όπως το Φιτέρ-Ρίμπα ή η Κάζα Ροσέλ, όπου βρίσκεται το πρωτότυπο Manual Digest, αλλά και η οικογενειακή έπαυλη Αρενύ-Πλαντολίτ, αντιπροσώπευαν την καλή κοινωνία της Ανδόρρας μεταξύ του 17ου και του 19ου αιώνα. Και τα δύο αρχοντικά αποκτήθηκαν το 1972 από το Γενικό Συμβούλιο και μετατράπηκαν σε εθνολογικό και ιστορικό μουσείο αντίστοιχα.[8]
.jpg)
Η ενορία και η πόλη απαντώνται στον ομώνυμο θρύλο της Ανδόρρας El buner d'Ordino, στον οποίο ένας γκαϊντατζής από το Ορντίνο, καθ' οδόν προς ένα φεστιβάλ στο Κανίλιο, κυνηγείται από λύκους, αλλά τους φοβίζει παίζοντας γκάιντα.[9]
Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Ορντίνο υπήρξε τμήμα του πολιτισμού της Ανδόρρας και της καταλανικής γλώσσας ως έδρα του Ιδρύματος Ραμόν Λιούλ, ενός διεθνούς οργανισμού που ιδρύθηκε το 2008 με σκοπό την προώθηση της καταλανικής γλώσσας και του πολιτισμού διεθνώς.[10]
Το Εθνικό Αμφιθέατρο της Ανδόρρας (καταλανικά: Auditori Nacional d'Andorra) βρίσκεται στο Ορντίνο. Το Διεθνές Φεστιβάλ Ναρκίσο Γιέπες, μια σειρά συναυλιών κλασικής μουσικής, πραγματοποιείται στην πόλη κάθε Οκτώβριο από το 1983.[11] Το φεστιβάλ ξεκίνησε από τον κιθαρίστα, Ναρκίσο Γιέπες.
Το Μουσείο Ταχυδρομείου της Ανδόρρας (καταλανικά: Museu Postal d'Andorra) και το Μουσείο Μινιατούρων (Καταλανικά: Museu de la Miniatura) βρίσκονται στην ενορία του Ορντίνο.
Η La Ruta del Ferro, η οποία μεταφράζεται ως Διαδρομή του Σιδήρου, είναι πολιτιστική διαδρομή παλαιών μεταλλουργείων σιδήρου και αγροτικών επαύλεων σε ολόκληρη την κοιλάδα Βαλίρα ντελ Νορντ, μεταξύ Λιορτς και Λα Κορτινάντα.[12] Είναι μέρος του παλιού δρόμου που οι μεταφορείς χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν το σίδερο από τα ορυχεία του Λιορτς στα σιδηρουργεία της Λα Μασάνα.[13]
Εκδηλώσεις και γιορτές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια εορτή βαθιά ριζωμένη στην πόλη του Ορντίνο είναι το El Roser d'Ordino ή το Φεστιβάλ των Ρόδων, στο οποίο οι πομπές και οι λατρευτικές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του Ιουλίου έδωσαν τη θέση τους στο φεστιβάλ των Ρόδων, έναν συμβολισμό της άνοιξης που συνδέεται με την αγάπη, την ομορφιά και την αφοσίωση. Παραδοσιακά, μια μέρα πριν η νεολαία μάζευε τριαντάφυλλα από τα χωράφια και τους οπωρώνες, προετοιμάζοντας τα μπουκέτα και τα έβαζε σε ένα καλάθι που δινόταν στις γυναίκες. Ο εορτασμός ήταν θρησκευτικός το πρωί, ενώ το απόγευμα πραγματοποιούνταν παρέλαση και συγκομιδή (La Plega del Carbassó) και όλα τελείωναν με χορό τη νύχτα.[14]
Κατά τη διάρκεια δύο ημερών, συνήθως το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου, οι δρόμοι του Ορντίνο είναι γεμάτοι με buners, ένα όργανο που μοιάζει με αερόφωνο που είναι ένα σύμβολο της ενορίας από τον θρύλο της. Όλες οι εκδηλώσεις είναι δημοφιλείς, γιορτάζονται από ντόπιους και ενορίτες, που έχουν μεταβεί από πόλη σε πόλη και αποτελεί δημοφιλές φεστιβάλ γκάιντας.[15]
Τα τραγούδια των Caramelles (θρησκευτικά τραγούδια από την Παλιά Καταλονία που τραγουδιούνται κατά τη διάρκεια του Πάσχα), και οι χοροί τους, είναι επίσης δημοφιλείς και παραδοσιακοί στην ενορία.[16]
Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ΦΚ Ορντίνο, που ιδρύθηκε το 2010, είναι ένας από τους σημαντικότερους αθλητικούς συλλόγους στην ενορία. Το τμήμα ποδοσφαίρου του συλλόγου παίζει επί του παρόντος στην Primera Divisió, την πρώτη εθνική κατηγορία της Ανδόρρας.
Στα βορειοδυτικά της ενορίας βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο Βαλνόρντ με κορυφή στα 2.625 μ.
Στην ποδηλασία δρόμου, το Αρκαλίς χρησιμοποιήθηκε σε ετάπ του Ποδηλατικού Γύρου της Ισπανίας αλλά και της Γαλλίας.[17]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 42865. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018.
- ↑ Departament d'Estadística. www
.estadistica .ad /portal /apps /sites / # /estadistica-ca /pages /estadistiques-i-dades-detall?Idioma=ca&N2=605&N3=606&DV=798&From=2023&To=2023&Var=. - ↑ «Andorra: Parishes & Major Places - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information». citypopulation.de. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ Hiking the Eastern Pyrenees, Peter Dunkley, Passport Newsletter, February 2009, Editor K. Petchenik, Remy Publishing]
- ↑ «Població Ordino del camí». www.elcami.cat. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Church of Sant Corneli i Sant Cebrià». Andorra Tourism (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Church of Sant Martí de La Cortinada». Andorra Tourism (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Ordino». www.enciclopedia.cat. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ Oliva, Àlvar Valls· Romàn, Roser Carol (2010). Llegendes d'Andorra. Barcelona: L'Abadia de Montserrat. σελ. 95. ISBN 978-84-9883-340-9.
- ↑ 324cat. «Neix la Fundació Ramon Llull».
- ↑ «2019 Ordino Clàssic». Andorra Tourism (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Ruta del Ferro: Iron and nature in Andorra». Andorra Tourism. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Ruta del Ferro Andorra (Llorts-La Cortinada) - RUTES PIRINEUS». www.rutespirineus.cat. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Contingut camipèdia - Calendari de Festes d'Ordino». www.elcami.cat. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Ordino, Andorra». www.sanditz.com. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Tradicions i costums — El web de la parròquia d'Ordino». www.ordino.ad. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Stage 9: Vielha Val d'Aran / Andorre Arcalis». Tour de France. Amaury Sport Organisation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020.
|