Ορεκτολοβίδες
| Ορεκτολοβίδες | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Το είδος Orectolobus maculatus
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
|
Οι ορεκτολοβίδες (λατινική και επιστημονική ονομασία Orectolobidae) είναι οικογένεια ψαριών που ανήκει στην τάξη του φαλαινοκαρχαρία, τα ορεκτολοβόμορφα. Η οικογένεια περιλαμβάνει 12 είδη που ζουν σε αβαθή νερά των τροπικών και ημιτροπικών περιοχών του δυτικού Ειρηνικού και του ανατολικού Ινδικού Ωκεανού, κυρίως γύρω από την Αυστραλία και την Ινδονησία, αν και ένα είδος (ο ορεκτόλοβος ο ιαπωνικός, Orectolobus japonicus) συναντάται βόρεια μέχρι και τα νερά της Ιαπωνίας.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι ορεκτολοβίδες είναι βυθόψαρα, και περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους ακουμπώντας στον πυθμένα της θάλασσας. Τα περισσότερα είδη έχουν μέγιστο μήκος μέχρι 1,25 μέτρο, αλλά τα δύο μεγαλύτερα, το Orectolobus maculatus και το Orectolobus halei, φθάνουν περί τα 3 μέτρα.
Και τα 12 είδη διαθέτουν καλό καμουφλάζ, με ένα συμμετρικό μοτίβο από κηλίδες, που θυμίζει το μοτίβο ενός χαλιού. Εξαιτίας αυτού του χαρακτηριστικού μοτίβου, τα μέλη της οικογένειας και άλλων συγγενικών οικογενειών αποκαλούνται συχνά στην αγγλική «καρχαρίες-χαλιά» («carpet sharks») Η κάλυψή τους βελτιώνεται από την ύπαρξη μικρών λοβών στα πλάγια του σαγονιού, που μοιάζουν με φύκια[1] και χρησιμεύουν επιπλέον ως αισθητήρια. Τα ψάρια αυτά κρύβονται έτσι αποτελεσματικά ανάμεσα σε βράχους και συλλαμβάνουν από εκεί μικρότερα ψάρια που τυχαίνει να κολυμπούν υπερβολικά κοντά τους, χαρακτηριστικό των θηρευτών ενέδρας. Επίσης έχουν ισχυρά σαγόνια με βελονωτά δόντια που τα βοηθούν στη συγκράτηση της λείας τους. Τα κύτταρα του αίματος αρκετών ειδών έχουν περιγραφεί και μελετηθεί.[2]
Σχέσεις με τον άνθρωπο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γενικώς τα σαρκοφάγα αυτά καρχαριοειδή ψάρια θεωρούνται ακίνδυνα για τους ανθρώπους[3]. Ωστόσο έχουν επιτεθεί σε κολυμβητές και δύτες που απρόσεκτα τα πλησιάζουν πολύ.[3] Το Αρχείο Επιθέσεων Καρχαριών της Αυστραλίας έχει καταγεγραμμένες περισσότερες από 50 απρόκλητες επιθέσεις από ορεκτολοβίδες[3], ενώ το Διεθνές Αρχείο Επιθέσεων Καρχαριών[4] 28, καμιά από τις οποίες δεν ήταν θανατηφόρα. Ορεκτολοβίδες έχουν δαγκώσει και σέρφερς.[5] Το σώμα των ορεκτολοβιδών είναι πολύ ευλύγιστο και μπορούν εύκολα να δαγκώσουν ένα χέρι που κρατά την ουρά τους.[6] Διαθέτουν πολλά, μικρά αλλά κοφτερά δόντια, και οι δαγκωματιές τους μπορούν να είναι σοβαρές, διατρυπώντας εύκολα μια λαστιχένια καταδυτική στολή. Είναι επίσης γνωστό ότι με το δάγκωμα παραμένουν αγκιστρωμένα στο θύμα τους και μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να ανοίξουν τα σαγόνια τους.[7]
Αντιστρόφως, ο άνθρωπος επιτίθεται πολύ περισσότερες φορές στα ψάρια αυτά, τουλάχιστον στην Αυστραλία, όπου το δέρμα τους χρησιμεύει στην κατασκευή δερμάτινων ειδών.[8]
Γένη και είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα 12 είδη της οικογένειας που ζουν σήμερα κατατάσσονται σε τρία γένη, ως εξής[9]:
- Γένος ευκροσσόρρινος (Eucrossorhinus) Regan, 1908
- Eucrossorhinus dasypogon (Bleeker, 1867)
- Γένος ορεκτόλοβος (Orectolobus), Bonaparte, 1834
- Orectolobus floridus, Last & Chidlow, 2008
- Orectolobus halei, Whitley, 1940[10]
- Orectolobus hutchinsi, Last, Chidlow & Compagno, 2006[11]
- Orectolobus japonicus, Regan, 1906 (ορεκτόλοβος ο ιαπωνικός)
- Orectolobus leptolineatus, Last, Pogonoski & W.T. White, 2010 (ορεκτόλοβος ο ινδονησιακός)
- Orectolobus maculatus, (Bonnaterre, 1788)
- Orectolobus ornatus (De Vis, 1883)
- Orectolobus parvimaculatus, Last & Chidlow, 2008
- Orectolobus reticulatus, Last, Pogonoski & W.T. White, 2008 (ορεκτόλοβος ο δικτυωτός)
- Orectolobus wardi, Whitley, 1939 (ορεκτόλοβος ο βόρειος)
- Γένος Sutorectus, Whitley, 1939
Υπάρχουν επίσης εξαφανισθέντα προϊστορικά μέλη της οικογένειας, των οποίων βρέθηκαν απολιθώματα, όπως τα είδη:
- †Eucrossorhinus microcuspidatus, Case 1978
- †Eometlaouia, Noubhani & Cappetta, 2002
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Wobbegongs - five species encountered in Queensland». Queensland Primary Industries and Fisheries. 2 Μαρτίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2009.
- ↑ Old, J.M., και Huveneers, C. (2006): «Morphology of the blood cells from three species of wobbegong sharks (Orectolobus species) on the East Coast of N.S.W.», Zoo Biology, τόμ. 25(1), σσ. 72-83, DOI: 10.1002/zoo.20079
- ↑ 3,0 3,1 3,2 John G. West (2011). «Changing patterns of shark attacks in Australian waters» (PDF). Marine and Freshwater Research. σελίδες 744–754.
- ↑ «Species Implicated in Attacks - International Shark Attack File». Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2018.
- ↑ «Shark attack victim Kirra-Bella Olsson, 13, ’laughed’ after ankle and calf were mauled by a wobbegong». The Daily Telegraph. 2014-10-18. http://www.dailytelegraph.com.au/news/nsw/shark-attack-victim-kirrabella-olsson-13-laughed-after-ankle-and-calf-were-mauled-by-a-wobbegong/story-fni0cx12-1227094378117. Ανακτήθηκε στις 2014-10-19.
- ↑ Kuiter, Rudie (1999). Guide to Sea Fishes of Australia. New Holland Publishers (Aust.) Pty Ltd. σελ. 12. ISBN 1-86436-091-7.
- ↑ «Shark sinks its teeth in for the long haul». The Sydney Morning Herald. 2004-02-12. http://www.smh.com.au/articles/2004/02/11/1076388440368.html. Ανακτήθηκε στις 2006-06-14.
- ↑ Debra A. Rose· International Traffic Network (1 Δεκεμβρίου 1996). An overview of world trade in sharks and other cartilaginous fishes. TRAFFIC International. ISBN 978-1-85850-114-7.
- ↑ FishBase, family=Orectolobidae, Ιανουάριος 2009
- ↑ Huveneers (2006). «Redescription of two species of wobbegongs (Chondrichthyes: Orectolobidae) with elevation of Orectolobus halei Whitley 1940 to species level». Zootaxa 1284: 29-51. http://www.mapress.com/zootaxa/2006f/z01284p051f.pdf.
- ↑ Last, Chidlow & Compagno (2006). «A new wobbegong shark, Orectolobus hutchinsi n. sp. (Orectolobiformes: Orectolobidae) from southwestern Australia». Zootaxa 1239: 35-48. http://www.mapress.com/zootaxa/2006f/z01239p048f.pdf.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η οικογένεια Orectolobidae στη FishBase
- Το είδος Orectolobus maculatus σε κλιπ (2012, ιστότοπος του Αυστραλιανού Μουσείου)
|