Ξανθιώτικο Καρναβάλι
| Ξανθιώτικο Καρναβάλι | |
|---|---|
 Λογότυπο των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών Ξανθιώτικο Καρναβάλι | |
| Είδος | Καρναβάλι, Αποκριές |
| Συχνότητα | Ετησίως |
| Τοποθεσία | Ξάνθη, Ελλάδα |
| Συντεταγμένες | 41°08′21″N 24°53′17″E / 41.139189°N 24.887929°EΣυντεταγμένες: 41°08′21″N 24°53′17″E / 41.139189°N 24.887929°E |
| Έτη δράσης | 55 |
| Δημιουργία | 13 Φεβρουαρίου 1966 |
| Συμμετέχοντες | 16.000 καρναβαλιστές (2019)[1] |
| Προϋπολογισμός | €130.000 (τουλάχιστον) |
| Διοργανωτής | Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης |
| Χορηγοί | Amstel, ΕΡΤ3 |
Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι - Θρακικές Λαογραφικές Εορτές (ή Καρναβάλι Ξάνθης) είναι ο θεσμός με τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στην πόλη της Ξάνθης. Ξεκίνησε το 1966 και έχοντας διαγράψει μια πορεία 55 ετών, έφθασε έως τις μέρες μας περνώντας ποικίλες φάσεις εξέλιξης και μετάλλαξης.
Η Ξάνθη διοργανώνει το μεγαλύτερο Καρναβάλι της Βόρειας Ελλάδας και το δεύτερο μεγαλύτερο σε όλη την Ελλάδα[εκκρεμεί παραπομπή], μετά το Καρναβάλι της Πάτρας. Αποτελεί ένα από τα πλέον φημισμένα στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια.[2] Κάθε χρόνο στην περίοδο του τριωδίου διοργανώνονται δεκάδες εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους. Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι έχει να επιδείξει μια σειρά εκδηλώσεων γύρω από τη μουσική, το χορό και το θέατρο, εκθέσεις με εικαστικό ή άλλο περιεχόμενο, διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων και προβολές ταινιών καθώς και πολλές επιλογές για ψυχαγωγία, ξεφάντωμα και γλέντι. Στη διάρκεια των τριών αυτών εβδομάδων των καρναβαλικών εκδηλώσεων στην πόλη της Ξάνθης συρρέουν σπουδαίοι καλλιτέχνες για συναυλίες.
Η φήμη του Ξανθιώτικου Καρναβαλιού έχει περάσει τα τελευταία χρόνια τα σύνορα της Ελλάδας και έχει γίνει ιδιαίτερα γνωστό και αγαπητό στις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων. Επισκέπτες από την Βουλγαρία, την Τουρκία και τη Ρουμανία, έρχονται κάθε χρόνο για να δουν από κοντά το Καρναβάλι ενώ πολλοί είναι αυτοί που συμμετέχουν στην παρέλαση.[3]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέχρι και την δεκαετία του 1950 οι αποκριάτικες εκδηλώσεις που διοργανώνονταν στην Ξάνθη είχαν κυρίως λαογραφικό χαρακτήρα, με έντονα προβεβλημένα τα παραδοσιακά θρακιώτικα στοιχεία. Συμμετείχαν κυρίως χορευτικά συγκροτήματα και όλοι οι πολιτιστικοί σύλλογοι των τριών νομών της Θράκης και κάποιοι γειτονικών περιοχών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ορισμένοι Ξανθιώτες με φαντασία, διάθεση και τόλμη προώθησαν την ιδέα των λαϊκών γιορτών κατά την περίοδο της Αποκριάς. Έτσι, το 1966 για πρώτη φορά οργανώθηκαν στη Ξάνθη οι Αποκριάτικες Θρακικές Γιορτές.[4] Οι Γιορτές του 1966 και 1967 οργανώθηκαν από την Τοπική Επιτροπή Τουρισμού και η σύλληψη της ιδέας τους ανήκει στο γιατρό Στέργιο Στάθη.[5] Επίσης, είναι γνωστό ότι τα πρώτα χρόνια, οι γειτονικές πόλεις ήθελαν πάση θυσία να πάρουν το Καρναβάλι στην πόλη τους. Αυτό δεν επιτεύχθηκε, καθώς, ο θεσμός είχε εδραιωθεί και οι τοπικοί άρχοντες και οι επαγγελματίες έκαναν το παν για να το διατηρήσουν.[6]
Στα πρώτα χρόνια, πριν τη δικτατορία, η Φ.Ε.Ξ. είχε αναλάβει την πραγματοποίηση των γιορτών, ενώ από τη μεταπολίτευση και μετά οι σύλλογοι της πόλης και των χωριών του νομού Ξάνθης, βοηθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Στη διοργάνωσή τους από το 1986 - 1990 κύριο λόγο παίζει η Θρακική Θεατρική Σκηνή, ενώ από το 1991 οργανώνονται σύλλογοι ειδικά για τη συμμετοχή στις Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές. Οι σύλλογοι όλοι με τους εκπροσώπους τους αποτελούν την Οργανωτική Επιτροπή. Από το 1987 δίπλα στον τίτλο «Θρακικές Λαογραφικές Εορτές», που είναι η επίσημη ονομασία του θεσμού (από το 1969), προστίθεται και ο τίτλος «Ξανθιώτικο Καρναβάλι».[7]
Σύλλογοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κύριοι συντελεστές του Καρναβαλιού δεν είναι άλλοι από αυτόνομους συλλόγους που έχουν ιδρυθεί από παρέες με μεράκι για δουλεία χωρίς να έχουν κάποια επιδότηση από κάποιο δημόσιο όργανο. Το μόνο έσοδο προέρχεται από τις Γιορτές Παλιάς Πόλης όπου όλοι οι σύλλογοι έχουν κάποιο στέκι με φαγητά. Κάθε σύλλογος ράβει τις στολές του με βάση το θέμα του Καρναβαλιού και τις διαθέτει στο κοινό. Οποιοσδήποτε επιθυμεί να συμμετάσχει στην παρέλαση πρέπει να κλείσει έγκαιρα τη στολή του από τον σύλλογο της αρεσκείας του. Η σειρά των συλλόγων στην παρέλαση προκύπτει πάντα μετά από κλήρωση.
| Σύλλογοι | Ίδρυση | |
|---|---|---|
| 1 | Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος «Άτλας Σελίνου» | |
| 2 | Αμφιτρύωνες | 1991 |
| 3 | Αναποφάσιστοι 2000 (τελ. 2015) | 2000 |
| 4 | Άνοιξη | 1992 |
| 5 | Απαράδεκτοι | 1995 |
| 6 | Ατίθασοι | 1992 |
| 7 | Βάτραχοι | 2008 |
| 8 | Βίστωνες | 1992 |
| 9 | Διόνυσος | 1991 |
| 10 | Θάμυρις | 1993 |
| 11 | Θρακική Θεατρική Σκηνή | 1975 |
| 12 | KAVALATINO | 2009 |
| 13 | Κάβειροι | 1992 |
| 14 | Κατασκηνωτές | 1987 |
| 15 | Κυπριακή Ένωση Φοιτητών και Φίλων Ξάνθης | 2002 |
| 16 | Λύκειο των Ελληνίδων Ξάνθης | 1976 |
| 17 | Μορφωτικός Πολιτιστικός Αθλητικός Σύλλογος «Νέα Γενιά» | 2019 |
| 18 | Νεολαί®α | 2009 |
| 19 | Ξενιτεμένοι | 2008 |
| 20 | Οδρύσσες | 1994 |
| 21 | Π.Α.Σ. Αντίκας | 2016 |
| 22 | Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γενισέας | 2016 |
| 23 | Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος «Ξάνθης Παράδοση» | 2018 |
| 24 | Πολιτιστικός Σύλλογος Ιάσμου Νομού Ροδόπης | 1983 |
| 25 | Πολιτιστικός Σύλλογος Μυρωδάτου «Οι Απίθανοι» | 2014 |
| 26 | Σπάρτακοι '82 | 1996 |
| 27 | Σύλλογος Δαφνιωτών «Η Δήμητρα» | 1995 |
| 28 | Σύλλογος Εργαζομένων «Πλαστικά Θράκης» | 2018 |
| 29 | Σύλλογος Εργαζομένων ΣΕΚΕ | 2002 |
| 30 | Σύλλογος Θρακιωτών Επαρχίας Νέστου | 1982 |
| 31 | Σύλλογος Κρητών Φοιτητών «Ο Ψηλορείτης» | 1991 |
| 32 | Σύλλογος ΡΟΜ Κιμμερίων «Άγιος Γεώργιος» (τελ. 2015) | |
| 33 | Σύλλογος Φοιτητών «Η Γέφυρα» | 1994 |
| 34 | Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού | 2013 |
| 35 | Τrel@cademy.kom | 2008 |
| 36 | Οι Φίλοι | 1986 |
| Σύλλογοι | Ίδρυση | |
|---|---|---|
| 1 | Αρμένικη Κοινότητα Ξάνθης | 1923 |
| 2 | Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός | 1877 |
| 3 | Ενοριακός Σύλλογος Πηγαδίων «Χατζηγυριώτες» | 2011 |
| 4 | Επιμορφωτικός Σύλλογος Τέχνης και Παράδοσης Σταυρούπολης | 2015 |
| 5 | Θάμυρις | 1993 |
| 6 | Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης | 1998 |
| 7 | Κρητική Αδελφότητα Ξάνθης | 1934 |
| 8 | Λύκειο των Ελληνίδων Ξάνθης | 1976 |
| 9 | Πολιτιστική Στέγη Νέου Ερασμίου «Γεώργιος Βιζυηνός» | 1982 |
| 10 | Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος «Η Θράκη» | 2009 |
| 11 | Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γενισέας | 2016 |
| 12 | Πολιτιστικός Σύλλογος Αβάτου «Άβαντες» | 1958 |
| 13 | Πολιτιστικός Σύλλογος Διομήδειας | 1986 |
| 14 | Πολιτιστικός Σύλλογος Ευμοίρου | 1969 |
| 15 | Πολιτιστικός Σύλλογος Κιμμερίων «Ο Αμφέραος» | 1996 |
| 16 | Πολιτιστικός Φυσιολατρικός Σύλλογος Τοξοτών | 1982 |
| 17 | Σύλλογος Εβριτών Ν. Ξάνθης | 1996 |
| 18 | Σύλλογος Θρακιωτών Επαρχίας Νέστου | 1982 |
| 19 | Σύλλογος Κυπρίων Ν. Ξάνθης | 1989 |
| 20 | Σύλλογος Λεύκης «Οι Πρωτοπόροι» | 1987 |
| 21 | Σύλλογος Μικρασιατών Ν. Ξάνθης «Αλησμόνητες Πατρίδες» | 1992 |
| 22 | Σύλλογος Ποντίων Ν. Ξάνθης | 1974 |
| 23 | Σύλλογος Ποντίων Χορευτών «Τραντέλλενες» | 2009 |
| 24 | Σύλλογος Σαρακατσάνων Ν. Ξάνθης «Ο Λεπενιώτης» | 1978 |
| 25 | Σώμα Ελλήνων Προσκόπων | 1919-20 |
| 26 | Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης | 1952 |
| 27 | Χορευτικός Όμιλος Ξάνθης | 2011 |
Πρόγραμμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι εκδηλώσεις ξεκινούν 3 βδομάδες πριν την Μεγάλη Τεσσαρακοστή με την Τελετή Έναρξης. Το σύνθημα της έναρξης των γιορτών δίνεται από τον Δήμαρχο της πόλης στην Κεντρική Πλατεία, κάτω από τη λάμψη των πυροτεχνημάτων. Από εκείνη την ημέρα ξεκινάει μια σειρά από εκδηλώσεις στην Κεντρική Πλατεία, στο Δημοτικό Αμφιθέατρο και σε διάφορα σημεία της πόλης.Το πρώτο Σάββατο των γιορτών γίνεται η Παρέλαση της Λαογραφίας. Οι Λαογραφικοί Σύλλογοι ξεκινώντας από διάφορα σημεία της πόλης, παρελαύνουν χορεύοντας και ανταμώνουν στην Κεντρική Πλατεία για να χορέψουν όλοι μαζί.
Την Τσικνοπέμπτη, στον χώρο του κλειστού αθλητικού κέντρου «Φίλιππος Αμοιρίδης», πραγματοποιείται η Βραδιά Παραδοσιακών Γεύσεων, όπου οι Λαογραφικοί Σύλλογοι της πόλης προσφέρουν τα τοπικά τους εδέσματα, ενώ παράλληλα στήνεται ένα μεγάλο γλέντι με χορούς και μουσικές από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Στο Δημοτικό Αμφιθέατρο γίνονται οι Βραδιές Λαογραφίας, όπου οι Λαογραφικοί Σύλλογοι χορεύουν παραδοσιακούς χορούς και δίνουν παραστάσεις, παρουσιάζοντας διάφορα δρώμενα, ήθη και έθιμα από όλη την Ελλάδα.
Στην Κεντρική πλατεία πραγματοποιούνται όλες οι συναυλίες, με τη συμμετοχή διασήμων τραγουδιστών όπως: Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Ονιράμα, Goin' Through, Stavento, Locomondo, Δέσποινα Βανδή, Γιώργος Τσαλίκης, Koza Mostra, Γιώργος Σαμπάνης, Νίκος Κουρκούλης, VEGAS, Ελένη Φουρέιρα, Demy, Γιώργος Γιαννιάς, Μιχάλης Χατζηγιάννης, Πέγκυ Ζήνα, κ.α.
Μια βδομάδα πριν από τη μεγάλη παρέλαση, γίνεται η Παιδική Καρναβαλική Παρέλαση με τη συμμετοχή των μαθητών των δημοτικών σχολείων. Πρόκειται για την κορυφαία στιγμή όχι μόνο της Αποκριάς, αλλά και όλης της χρονιάς για τα παιδιά και τους γονείς.[8]
Το βράδυ του τελευταίου Σαββάτου διοργανώνεται η Βραδινή Καρναβαλική Παρέλαση, που αποτελεί ουσιαστικά το προοίμιο κι αναπόσπαστο μέρος για την κορύφωση των εορτών. Σ' αυτήν συμμετέχουν ελεύθερα οι καρναβαλιστές, ντυμένοι με παλαιότερες στολές. Η παρέλαση καταλήγει στην Κεντρική Πλατεία όπου στήνεται ένα μεγάλο πάρτι. Αργότερα το πάρτι συνεχίζεται στην Παλιά Πόλη μέχρι πρωίας.[9]Την επόμενη μέρα ξεκινάει από την είσοδο της πόλης η Μεγάλη Καρναβαλική Παρέλαση, το αποκορύφωμα των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών. Άρματα, χιλιάδες καρναβαλιστές, μικροί και μεγάλοι ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης σε ξέφρενους ρυθμούς, σε μία πανδαισία χρωμάτων, ήχων και γλεντιού. Η παρέλαση καταλήγει στο παλαιό Γήπεδο του Α.Ο. Ξάνθης μετά από μια διαδρομή 3 χλμ. και τελειώνει με ένα υπαίθριο πάρτι των συλλόγων.
Τελετή λήξης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο θεσμός κλείνει με την Τελετή Λήξης και το έθιμο της καύσης του ομοιώματος του Τζάρου στον ποταμό Κόσυνθο.
Ο «Τζάρος» ή «Τζάρους» κατά τους κατοίκους της Ανατολικής Θράκης, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε έναν σωρό από πουρνάρια. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοσή, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, ο Τζάρος καιγόταν στο κέντρο μιας αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα, για να μην έχουν το Καλοκαίρι ψύλλους. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του ομώνυμου συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου. Η ονομασία «Τζάρος» προέκυψε από τον ιδιόρρυθμο ήχο (τζ,τζ,τζ) που δημιουργούσε η καύση του θάμνου. Ένα φαντασμαγορικό σόου πυροτεχνημάτων ολοκληρώνει την τελετή.[10]
Θέμα Καρναβαλιού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κάθε χρόνο ένα διαφορετικό θέμα επιλέγεται από το Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου Ξάνθης και βάσει αυτού οι σύλλογοι δημιουργούν τις καρναβαλικές στολές. Η Βασίλισσα του Καρναβαλιού επιλέγεται μετά από διαγωνισμό και ψηφοφορία από τους Συλλόγους και το Κέντρο Πολιτισμού ή με απευθείας ανάθεση από το Κέντρο Πολιτισμού.
| Χρονιά | Θέμα | Βασίλισσα Καρναβαλιού | Παρουσιαστής | Φιλοξενούμενη Πόλη |
|---|---|---|---|---|
| 2021 | Αποκριές με Λάθος Μάσκα | - | - | - |
| 2020 | Όνειρα, Χρώματα, Μυρωδιές και Αρώματα | Τζούλια Νόβα | Ελένη Τσολάκη | Σύβρος Λευκάδας |
| 2019 | Έρως Ανίκατε Μάχαν | Δήμητρα Μπαλιάκα | Δημήτρης Ουγγαρέζος | Ωραιοκάστρο Θεσσαλονίκης |
| 2018 | Καρναβάλι των Χρωμάτων | Μαρία Δαλακούρα | Δημήτρης Ουγγαρέζος | Ωραιοκάστρο Θεσσαλονίκης |
| 2017 | 4 Εποχές | Βάγια Χρυσού Ζέρβα | Θέμης Γεωργαντάς | Ωραιοκάστρο Θεσσαλονίκης |
| 2016 | Σαν Παλιό Σινεμά | Κωνσταντίνα Καρκάνη | Τάσος Ριζόπουλος | Ωραιοκάστρο Θεσσαλονίκης |
| 2015 | 50 Χρόνια Ξανθιώτικο Καρναβάλι | Άξια Ανδρεαδάκη | Γιώργος Λιανός | - |
| 2014 | Mundial Καρναβαλιού | Ευαγγελία Αραβανή | Χρήστος Νέζος | - |
| 2013 | Έτσι γλεντάμε κι ας λεν ότι χρωστάμε | Λάουρα Νάργες | Χρήστος Νέζος | - |
| 2012 | Τσίρκο η Ελλάς | Εμινέ Γεσίρ | Χρήστος Νέζος | - |
| 2011 | ΔΝΤ (Διεθνής Νομισματική Τρέλα) | Σάσα Μπάστα | Χρήστος Νέζος | - |
| 2010 | Καρναβάλι Ερωτευμένων | Δήμητρα Αλεξανδράκη | Χρήστος Νέζος, Ματθίλδη Μαγγίρα | - |
| 2009 | Τα Παραμύθια της Γιαγιάς... Μια φορά και έναν καιρό | Κατερίνα Στικούδη | Χρήστος Νέζος | - |
- Από το 2018 το Καρναβάλι της Ξάνθης, εκτός από την καθιερωμένη Βασίλισσα, έχει και Βασιλιά, τον «πειρατή» Παναγιώτη Γεωργίου.[11] Επιπλέον, αποφασίστηκε η εκάστοτε Βασίλισσα να συνοδεύεται από πριγκίπισσες.
- Το 2016 για πρώτη φορά, συμμετείχε στο Ξανθιώτικο Καρναβάλι το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης ως φιλοξενούμενη πόλη, ανοίγοντας τη Μεγάλη Παρέλαση.[12] Έκτοτε, συμμετείχε για τρεις συνεχόμενες χρονιές, ενώ το 2020 επρόκειτο να συμμετάσχει ως φιλοξενούμενη πόλη ο Σύβρος Λευκάδας.[13]
- Στις 27 Φεβρουαρίου 2020, τρεις μέρες πριν τη Μεγάλη Καρναβαλική Παρέλαση, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος υπέγραψαν Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη ματαίωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα, «λόγω άμεσου κινδύνου της δημόσιας υγείας», έπειτα από τρίτο επιβεβαιωμένο κρούσμα του κορωνοϊού στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, το Καρναβάλι της Ξάνθης για το 2020 ακυρώθηκε, προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία και ένα σοβαρό πλήγμα στην οικονομία της πόλης.[14][15]
- Η πανδημία του κορωνοϊού δεν επέτρεψε και το 2021 να πραγματοποιηθεί το Ξανθιώτικο Καρναβάλι. Οι εκδηλώσεις για το 2021 μεταδόθηκαν διαδικτυακά και περιελάμβαναν: συναυλίες, εκθέσεις, ομιλίες, μηνύματα από τους συλλόγους και τα σχολεία, καθώς και το κάψιμο του «Τζάρου» την τελευταία Κυριακή.[16]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Επίσημη ιστοσελίδα Θρακικών Λαογραφικών Εορτών - Ξανθιώτικο Καρναβάλι
- Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι
- Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης
- Ιστοσελίδα Δήμου Ξάνθης
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ https://xanthidaily.gr/2019/03/10/%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BE%CE%B5-%CE%B7-%CE%BE%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%87%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1/
- ↑ "Ξανθιώτικο καρναβάλι". odigosxanthis.gr.
- ↑ «Έπεσε η "αυλαία" του καρναβαλιού στην Ξάνθη - Πλήθος επισκεπτών από Τουρκία, Βουλγαρία και Ρουμανία». thestival.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Πρόγραμμα Αποκρηάτικες Θρακιώτικες Εορτές στην Ξάνθη 1966 Αρχείο». Google Docs. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Ιστορία του Θεσμού | Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης». 27 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Μουσόπουλος, Θανάσης (2015). «50 Χρόνια Θρακικές Λαογραφικές Εορτές Ξανθιώτικο Καρναβάλι». Google Docs. Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης. σελ. 10. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Αρχείο Προγράμματος 1987». Google Docs. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ XanthiNea.gr. «Καρναβάλι Ξάνθης 2020: Παιδική παρέλαση την Κυριακή 23/02». XanthiNea.gr | Ξάνθη Νέα | Ηλεκτρονική εφημερίδα. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ XanthiNea.gr. «Ξημέρωσε στην Ξάνθη με καρναβαλιστές στις σκεπές - Ξέφρενο πάρτι το βράδυ του Σαββάτου (+BINTEO)». XanthiNea.gr | Ξάνθη Νέα | Ηλεκτρονική εφημερίδα. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Visit Greece | Καρναβάλι της Ξάνθης». www.visitgreece.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Η Ξάνθη εκτός από βασίλισσα, φέτος έχει και βασιλιά και μάλιστα από τη Θεσσαλονίκη - Η αφορμή και η πρόταση». seleo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Γκρουπ από το Ωραιόκαστρο στην καρναβαλική παρέλαση της Ξάνθης». www.metrosport.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Καραναβαλιστές Σύβρου Λευκάδας | Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης». 21 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Κοροναϊός: Ακυρώνεται το καρναβάλι της Πάτρας». Έθνος. 27 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Voria.gr. «Μεγάλο οικονομικό πλήγμα για την Ξάνθη η ακύρωση του καρναβαλιού». Μεγάλο οικονομικό πλήγμα για την Ξάνθη η ακύρωση του καρναβαλιού. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Σε διαδικτυακούς "ρυθμούς" το Ξανθιώτικο Καρναβάλι 2021». ThraceNews. 22 Φεβρουαρίου 2021.