Ξανθιώτικο Καρναβάλι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ξανθιώτικο Καρναβάλι
Θρακικές Λαογραφικές Εορτές
Λογότυπο των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών
Ξανθιώτικο Καρναβάλι
ΕίδοςΚαρναβάλι, Αποκριές
ΣυχνότηταΕτησίως
ΤοποθεσίαΞάνθη, Ελλάδα
Συντεταγμένες41°08′21″N 24°53′17″E / 41.139189°N 24.887929°E / 41.139189; 24.887929Συντεταγμένες: 41°08′21″N 24°53′17″E / 41.139189°N 24.887929°E / 41.139189; 24.887929
Έτη δράσης58
Δημιουργία13 Φεβρουαρίου 1966 (1966-02-13)
Συμμετέχοντες16.000 καρναβαλιστές (2019)[1]
Προσέλευση200.000 επισκέπτες[2]
Προϋπολογισμός130.000 (τουλάχιστον)
ΔιοργανωτήςΚέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης
ΧορηγοίΑθηναϊκή Ζυθοποιία, ΕΡΤ3

Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι - Θρακικές Λαογραφικές ΕορτέςΚαρναβάλι Ξάνθης) είναι ο θεσμός με τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στην πόλη της Ξάνθης. Ξεκίνησε το 1966 και έχοντας διαγράψει μια πορεία 58 ετών, έφθασε έως τις μέρες μας περνώντας ποικίλες φάσεις εξέλιξης και μετάλλαξης.

Η Ξάνθη διοργανώνει το μεγαλύτερο Καρναβάλι της Βόρειας Ελλάδας και το δεύτερο μεγαλύτερο σε όλη την Ελλάδα, μετά το Καρναβάλι της Πάτρας. Αποτελεί ένα από τα πλέον φημισμένα στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια.[3] Κάθε χρόνο στην περίοδο του τριωδίου διοργανώνονται δεκάδες εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους. Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι έχει να επιδείξει μια σειρά εκδηλώσεων γύρω από τη μουσική, το χορό και το θέατρο, εκθέσεις με εικαστικό ή άλλο περιεχόμενο, διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων και προβολές ταινιών καθώς και πολλές επιλογές για ψυχαγωγία, ξεφάντωμα και γλέντι. Στη διάρκεια των τριών αυτών εβδομάδων των καρναβαλικών εκδηλώσεων στην πόλη της Ξάνθης συρρέουν σπουδαίοι καλλιτέχνες για συναυλίες.

Η φήμη του Ξανθιώτικου Καρναβαλιού έχει περάσει τα τελευταία χρόνια τα σύνορα της Ελλάδας και έχει γίνει ιδιαίτερα γνωστό και αγαπητό στις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων. Επισκέπτες από τη Βουλγαρία, την Τουρκία και τη Ρουμανία, έρχονται κάθε χρόνο για να δουν από κοντά το Καρναβάλι ενώ πολλοί είναι αυτοί που συμμετέχουν στην παρέλαση.[4]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι και τη δεκαετία του 1950 οι αποκριάτικες εκδηλώσεις που διοργανώνονταν στην Ξάνθη είχαν κυρίως λαογραφικό χαρακτήρα, με έντονα προβεβλημένα τα παραδοσιακά θρακιώτικα στοιχεία. Συμμετείχαν κυρίως χορευτικά συγκροτήματα και όλοι οι πολιτιστικοί σύλλογοι των τριών νομών της Θράκης και κάποιοι γειτονικών περιοχών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ορισμένοι Ξανθιώτες με φαντασία, διάθεση και τόλμη προώθησαν την ιδέα των λαϊκών γιορτών κατά την περίοδο της Αποκριάς. Έτσι, το 1966 για πρώτη φορά οργανώθηκαν στη Ξάνθη οι Αποκριάτικες Θρακικές Γιορτές.[5] Οι Γιορτές του 1966 και 1967 οργανώθηκαν από την Τοπική Επιτροπή Τουρισμού και η σύλληψη της ιδέας τους ανήκει στο γιατρό Στέργιο Στάθη.[6] Επίσης, είναι γνωστό ότι τα πρώτα χρόνια, οι γειτονικές πόλεις ήθελαν πάση θυσία να πάρουν το Καρναβάλι στην πόλη τους. Αυτό δεν επιτεύχθηκε, καθώς, ο θεσμός είχε εδραιωθεί και οι τοπικοί άρχοντες και οι επαγγελματίες έκαναν το παν για να το διατηρήσουν.[7]

Στα πρώτα χρόνια, πριν τη δικτατορία, η Φ.Ε.Ξ. είχε αναλάβει την πραγματοποίηση των γιορτών, ενώ από τη μεταπολίτευση και μετά οι σύλ­λογοι της πόλης και των χωριών του νομού Ξάνθης, βοηθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Στη διοργάνωσή τους από το 1986 - 1990 κύριο λόγο παίζει η Θρακική Θεατρική Σκηνή, ενώ από το 1991 οργανώνονται σύλλο­γοι ειδικά για τη συμμετοχή στις Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές. Οι σύλ­λογοι όλοι με τους εκπροσώπους τους αποτελούν την Οργανωτική Επιτροπή. Από το 1987 δίπλα στον τίτλο «Θρακικές Λαογραφικές Εορτές», που είναι η επίσημη ονομασία του θεσμού (από το 1969), προστίθεται και ο τίτλος «Ξανθιώτικο Καρναβάλι».[8]

Σύλλογοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κύριοι συντελεστές του Καρναβαλιού δεν είναι άλλοι από αυτόνομους συλλόγους που έχουν ιδρυθεί από παρέες με μεράκι για δουλεία χωρίς να έχουν κάποια επιδότηση από κάποιο δημόσιο όργανο. Το μόνο έσοδο προέρχεται από τις Γιορτές Παλιάς Πόλης όπου όλοι οι σύλλογοι έχουν κάποιο στέκι με φαγητά. Κάθε σύλλογος ράβει τις στολές του με βάση το θέμα του Καρναβαλιού και τις διαθέτει στο κοινό. Οποιοσδήποτε επιθυμεί να συμμετάσχει στην παρέλαση πρέπει να κλείσει έγκαιρα τη στολή του από τον σύλλογο της αρεσκείας του. Η σειρά των συλλόγων στην παρέλαση προκύπτει πάντα μετά από κλήρωση.

Σύλλογοι που συμμετέχουν στη
Μεγάλη Καρναβαλική Παρέλαση
Σύλλογοι Ίδρυση
1 Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος «Άτλας Σελίνου»
2 Αμφιτρύωνες 1991
3 Αναποφάσιστοι 2000 (τελ. 2015) 2000
4 Άνοιξη 1992
5 Απαράδεκτοι 1995
6 Ατίθασοι 1992
7 Βάτραχοι 2008
8 Βίστωνες 1992
9 Διόνυσος 1991
10 ΕΔΕΜ AllStars 2022
11 Θάμυρις 1993
12 Θρακική Θεατρική Σκηνή 1975
13 KavaLatino 2009
14 Κάβειροι 1992
15 Κατασκηνωτές 1987
16 Κυπριακή Ένωση Φοιτητών και Φίλων Ξάνθης 2002
17 Λύκειο των Ελληνίδων Ξάνθης 1976
18 Μορφωτικός Πολιτιστικός Αθλητικός Σύλλογος «Νέα Γενιά» 2019
19 Νεολαί®α 2009
20 Ξενιτεμένοι 2008
21 Οδρύσσες 1994
22 Π.Α.Σ. Αντίκας 2016
23 Πολιτιστικός Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος Κεντητής
24 Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γενισέας 2016
25 Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γραβούνας Νέστου 1981
26 Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος «Ξάνθης Παράδοση» 2018
27 Πολιτιστικός Σύλλογος Εργαζομένων «Πλαστικά Θράκης» 2018
28 Πολιτιστικός Σύλλογος Ιάσμου Νομού Ροδόπης 1983
29 Πολιτιστικός Σύλλογος Μυρωδάτου «Οι Απίθανοι» 2014
30 Σπάρτακοι '82 1996
31 Σύλλογος Δαφνιωτών «Η Δήμητρα» 1995
32 Σύλλογος Εργαζομένων ΣΕΚΕ 2002
33 Σύλλογος Θρακιωτών Επαρχίας Νέστου 1982
34 Σύλλογος Κρητών Φοιτητών «Ο Ψηλορείτης» 1991
35 Σύλλογος ΡΟΜ Κιμμερίων «Άγιος Γεώργιος» (τελ. 2015)
36 Σύλλογος Φοιτητών «Η Γέφυρα» 1994
37 Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού 2013
38 Τrel@cademy.kom 2008
39 Οι Φίλοι 1986
Σύλλογοι που συμμετέχουν στις εκδηλώσεις των
Θρακικών Λαογραφικών Εορτών
Σύλλογοι Ίδρυση
1 Αρμένικη Κοινότητα Ξάνθης 1923
2 Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός 1877
3 Ενοριακός Σύλλογος Πηγαδίων «Χατζηγυριώτες» 2011
4 Επιμορφωτικός Σύλλογος Τέχνης και Παράδοσης Σταυρούπολης 2015
5 Θάμυρις 1993
6 Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης 1998
7 Κρητική Αδελφότητα Ξάνθης 1934
8 Λύκειο των Ελληνίδων Ξάνθης 1976
9 Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Κεσσάνης «Αγία Παρασκευή» 2017
10 Πολιτιστική Στέγη Νέου Ερασμίου «Γεώργιος Βιζυηνός» 1982
11 Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος «Η Θράκη» 2009
12 Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γενισέας 2016
13 Πολιτιστικός Σύλλογος Αβάτου «Άβαντες» 1958
14 Πολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών Μαγγάνων 1986
15 Πολιτιστικός Σύλλογος Διομήδειας 1986
16 Πολιτιστικός Σύλλογος Ευμοίρου 1969
17 Πολιτιστικός Σύλλογος Κιμμερίων «Ο Αμφέραος» 1996
18 Πολιτιστικός Φυσιολατρικός Σύλλογος Τοξοτών 1982
19 Σύλλογος Εβριτών Ν. Ξάνθης 1996
20 Σύλλογος Θρακιωτών Επαρχίας Νέστου 1982
21 Σύλλογος Κυπρίων Ν. Ξάνθης 1989
22 Σύλλογος Λεύκης «Οι Πρωτοπόροι» 1987
23 Σύλλογος Μικρασιατών Ν. Ξάνθης «Αλησμόνητες Πατρίδες» 1992
24 Σύλλογος Ποντίων Ν. Ξάνθης 1974
25 Σύλλογος Ποντίων Χορευτών «Τραντέλλενες» 2009
26 Σύλλογος Σαρακατσάνων Ν. Ξάνθης «Ο Λεπενιώτης» 1978
27 Σώμα Ελλήνων Προσκόπων 1919-20
28 Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης 1952
29 Χορευτικός Όμιλος Ξάνθης 2011

Πρόγραμμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκδηλώσεις ξεκινούν 3 βδομάδες πριν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή με την Τελετή Έναρξης. Το σύνθημα της έναρξης των γιορτών δίνεται από τον Δήμαρχο της πόλης στην Κεντρική Πλατεία, κάτω από τη λάμψη των πυροτεχνημάτων. Από εκείνη την ημέρα ξεκινάει μια σειρά από εκδηλώσεις στην Κεντρική Πλατεία, στο Δημοτικό Αμφιθέατρο και σε διάφορα σημεία της πόλης.

Το πρώτο Σάββατο των γιορτών γίνεται η Γιορτή της Λαογραφίας. Οι Λαογραφικοί Σύλλογοι ξεκινώντας από διάφορα σημεία της πόλης, παρελαύνουν χορεύοντας και ανταμώνουν στην Κεντρική Πλατεία για να χορέψουν όλοι μαζί. Την Τσικνοπέμπτη, στον χώρο του κλειστού αθλητικού κέντρου «Φίλιππος Αμοιρίδης», πραγματοποιείται η Βραδιά Λαογραφίας και Παραδοσιακών Γεύσεων, όπου οι Λαογραφικοί Σύλλογοι της πόλης προσφέρουν τα τοπικά τους εδέσματα, ενώ παράλληλα στήνεται ένα μεγάλο γλέντι με χορούς και μουσικές από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Στο Δημοτικό Αμφιθέατρο γίνονται οι Βραδιές Λαογραφίας, όπου οι Λαογραφικοί Σύλλογοι χορεύουν παραδοσιακούς χορούς και δίνουν παραστάσεις, παρουσιάζοντας διάφορα δρώμενα, ήθη και έθιμα από όλη την Ελλάδα.

Στην Κεντρική πλατεία πραγματοποιούνται όλες οι συναυλίες, με τη συμμετοχή γνωστών τραγουδιστών όπως: Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Ονιράμα, Goin' Through, Stavento, Locomondo, Δέσποινα Βανδή, Γιώργος Τσαλίκης, Koza Mostra, Γιώργος Σαμπάνης, Νίκος Κουρκούλης, VEGAS, Ελένη Φουρέιρα, Demy, Γιώργος Γιαννιάς, Μιχάλης Χατζηγιάννης, Πέγκυ Ζήνα, Ζόζεφιν, Τριαντάφυλλος, Λένα Ζευγαρά, Ήβη Αδάμου, Ανδρομάχη, Tonis Sfinos, Alcatrash κ.α.

Μια βδομάδα πριν από τη μεγάλη παρέλαση, γίνεται η Παιδική Καρναβαλική Παρέλαση με τη συμμετοχή των μαθητών όλων των τάξεων, από το Νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο. Έχει καθιερωθεί πλέον τα τελευταία χρόνια ως το μεγαλύτερο παιδικό αποκριάτικο ξεφάντωμα. Πρόκειται για την κορυφαία στιγμή όχι μόνο της Αποκριάς, αλλά και όλης της χρονιάς για τα παιδιά και τους γονείς.[9]

Το βράδυ του τελευταίου Σαββάτου διοργανώνεται η Βραδινή Καρναβαλική Παρέλαση, που αποτελεί ουσιαστικά το προοίμιο κι αναπόσπαστο μέρος για την κορύφωση των εορτών. Σ' αυτή συμμετέχουν ελεύθερα οι καρναβαλιστές, ντυμένοι με παλαιότερες στολές. Η παρέλαση καταλήγει στην Κεντρική Πλατεία όπου στήνεται ένα μεγάλο πάρτι. Αργότερα το πάρτι μεταφέρεται στα σοκάκια, τις πλατείες και τα μπαράκια της Παλιάς Πόλης μέχρι το πρωί.[10]

Την επόμενη μέρα, τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, γίνεται η Μεγάλη Καρναβαλική Παρέλαση, το αποκορύφωμα των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών. Άρματα, χιλιάδες καρναβαλιστές, μικροί και μεγάλοι ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης σε ξέφρενους ρυθμούς, σε μία πανδαισία χρωμάτων, ήχων και γλεντιού. Η παρέλαση ξεκινάει από την είσοδο της πόλης και καταλήγει στο παλαιό Γήπεδο του Α.Ο. Ξάνθης διασχίζοντας μια διαδρομή 3 χλμ. και τελειώνει με ένα υπαίθριο πάρτι των συλλόγων.

Τελετή λήξης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο θεσμός κλείνει με την Τελετή Λήξης και το έθιμο της καύσης του ομοιώματος του Τζάρου στον ποταμό Κόσυνθο.[11]

Ο «Τζάρος» ή «Τζάρους» κατά τους κατοίκους της Ανατολικής Θράκης, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε έναν σωρό από πουρνάρια. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, ο Τζάρος καιγόταν στο κέντρο μιας αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα, για να μην έχουν το Καλοκαίρι ψύλλους. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του ομώνυμου συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου. Η ονομασία «Τζάρος» προέκυψε από τον ιδιόρρυθμο ήχο (τζ,τζ,τζ) που δημιουργούσε η καύση του θάμνου. Ένα φαντασμαγορικό σόου πυροτεχνημάτων ολοκληρώνει την τελετή.[12]

Θέμα Καρναβαλιού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάθε χρόνο ένα διαφορετικό θέμα επιλέγεται από το Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου Ξάνθης και βάσει αυτού οι σύλλογοι δημιουργούν τις καρναβαλικές στολές. Η Βασίλισσα του Καρναβαλιού επιλέγεται μετά από διαγωνισμό και ψηφοφορία από τους Συλλόγους και το Κέντρο Πολιτισμού ή με απευθείας ανάθεση από το Κέντρο Πολιτισμού.

Χρονιά Θέμα Βασίλισσα Καρναβαλιού Παρουσιαστής
2024 Ιδού η Ξάνθη, Ιδού και το Χοροπήδημα Κωνσταντίνα Αδαμίδου Νίνα Μαζάνη
2023 Όνειρα, Χρώματα, Μυρωδιές, Αρώματα Άννα Παυλίδου Χρήστος Νέζος
2022 Αποκριές με Λάθος Μάσκα: Κεφάλαιο ΙΙ - -
2021 Αποκριές με Λάθος Μάσκα - -
2020 Όνειρα, Χρώματα, Μυρωδιές, Αρώματα Τζούλια Νόβα Ελένη Τσολάκη
2019 Έρως Ανίκατε Μάχαν Δήμητρα Μπαλιάκα Δημήτρης Ουγγαρέζος
2018 Καρναβάλι των Χρωμάτων Μαρία Δαλακούρα Δημήτρης Ουγγαρέζος
2017 4 Εποχές Βάγια Χρυσού Ζέρβα Θέμης Γεωργαντάς
2016 Σαν Παλιό Σινεμά Κωνσταντίνα Καρκάνη Τάσος Ριζόπουλος
2015 50 Χρόνια Ξανθιώτικο Καρναβάλι Άξια Ανδρεαδάκη Γιώργος Λιανός
2014 Mundial Καρναβαλιού Ευαγγελία Αραβανή Χρήστος Νέζος
2013 Έτσι γλεντάμε κι ας λεν ότι χρωστάμε Λάουρα Νάργες Χρήστος Νέζος
2012 Τσίρκο η Ελλάς Εμινέ Γεσίρ Χρήστος Νέζος
2011 ΔΝΤ (Διεθνής Νομισματική Τρέλα) Σάσα Μπάστα Χρήστος Νέζος
2010 Καρναβάλι Ερωτευμένων Δήμητρα Αλεξανδράκη Χρήστος Νέζος, Ματθίλδη Μαγγίρα
2009 Τα Παραμύθια της Γιαγιάς... Μια φορά και έναν καιρό Κατερίνα Στικούδη Χρήστος Νέζος
  • Από το 2018 το Καρναβάλι της Ξάνθης, εκτός από την καθιερωμένη Βασίλισσα, έχει και Βασιλιά, τον «πειρατή» Παναγιώτη Γεωργίου.[13]
  • Στις 27 Φεβρουαρίου 2020, τρεις μέρες πριν τη Μεγάλη Καρναβαλική Παρέλαση, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος υπέγραψαν Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη ματαίωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα, «λόγω άμεσου κινδύνου της δημόσιας υγείας», έπειτα από τρίτο επιβεβαιωμένο κρούσμα του κορωνοϊού στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, το Καρναβάλι της Ξάνθης για το 2020 ακυρώθηκε, προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία και ένα σοβαρό πλήγμα στην οικονομία της πόλης.[14][15]
  • Η πανδημία του κορωνοϊού δεν επέτρεψε να πραγματοποιηθεί το Ξανθιώτικο Καρναβάλι και τις δύο επόμενες χρονιές, 2021 και 2022. Οι εκδηλώσεις για το 2021 μεταδόθηκαν διαδικτυακά και περιελάμβαναν: συναυλίες, εκθέσεις, ομιλίες, μηνύματα από τους συλλόγους και τα σχολεία, καθώς και το κάψιμο του «Τζάρου» την τελευταία Κυριακή. Το 2022 επιτράπηκαν μόνο 3 δια ζώσης συναυλίες, ενώ το κάψιμο του «Τζάρου» μεταδόθηκε διαδικτυακά.[16][17] Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι επέστρεψε το 2023 στους κανονικούς του ρυθμούς, μετά από τρία χρόνια αναβολής, με το θέμα και τις στολές του 2020.


Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. https://xanthidaily.gr/2019/03/10/%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BE%CE%B5-%CE%B7-%CE%BE%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%87%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1/
  2. https://www.mynews.gr/karnavali-xanthis-2023-epistrefei-meta-tin-pandimia-me-15-000-karnavalistes/
  3. "Ξανθιώτικο καρναβάλι". odigosxanthis.gr.
  4. «Έπεσε η "αυλαία" του καρναβαλιού στην Ξάνθη - Πλήθος επισκεπτών από Τουρκία, Βουλγαρία και Ρουμανία». thestival.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  5. «Πρόγραμμα Αποκρηάτικες Θρακιώτικες Εορτές στην Ξάνθη 1966 Αρχείο». Google Docs. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  6. «Ιστορία του Θεσμού | Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης». 27 Ιανουαρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  7. Μουσόπουλος, Θανάσης (2015). «50 Χρόνια Θρακικές Λαογραφικές Εορτές Ξανθιώτικο Καρναβάλι». Google Docs. Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης. σελ. 10. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  8. «Αρχείο Προγράμματος 1987». Google Docs. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  9. XanthiNea.gr. «Καρναβάλι Ξάνθης 2020: Παιδική παρέλαση την Κυριακή 23/02». XanthiNea.gr | Ξάνθη Νέα | Ηλεκτρονική εφημερίδα. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  10. XanthiNea.gr. «Ξημέρωσε στην Ξάνθη με καρναβαλιστές στις σκεπές - Ξέφρενο πάρτι το βράδυ του Σαββάτου (+BINTEO)». XanthiNea.gr | Ξάνθη Νέα | Ηλεκτρονική εφημερίδα. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  11. «Κάψιμο του Τζάρου». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023. 
  12. «Visit Greece | Καρναβάλι της Ξάνθης». www.visitgreece.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2020. 
  13. Αλατζά, Ματίνα (7 Φεβρουαρίου 2018). «Παν. Γεωργίου: «Θα είμαι παρών σε όσες περισσότερες εκδηλώσεις γίνεται…»». Thraki.com.gr. 
  14. «Κοροναϊός: Ακυρώνεται το καρναβάλι της Πάτρας». Έθνος. 27 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2020. 
  15. Voria.gr. «Μεγάλο οικονομικό πλήγμα για την Ξάνθη η ακύρωση του καρναβαλιού». Μεγάλο οικονομικό πλήγμα για την Ξάνθη η ακύρωση του καρναβαλιού. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2020. 
  16. «Σε διαδικτυακούς "ρυθμούς" το Ξανθιώτικο Καρναβάλι 2021». ThraceNews. 22 Φεβρουαρίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2021. 
  17. «Χωρίς παρέλαση αλλά με Πλούταρχο, Αδερφούς Τσαχουρίδη, Onirama και οι Goin' Through οι εκδηλώσεις». Thraki.com.gr. 9 Φεβρουαρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]